Lệnh cấm nhập cư của Tổng thống Trump chỉ để ngăn “kẻ thù vô hình”?

Lệnh cấm nhập cư mà Tổng thống Trump mới đề cập không chỉ nhằm ngăn ngừa “kẻ thù vô hình” Covid-19 mà còn hướng tới nhiều mục đích khác.

Bảo vệ người dân trước đại dịch

Tổng thống Mỹ Donald Trump đêm 20/4 (theo giờ Mỹ) đã tuyên bố ý định ban bố lệnh cấm người nhập cư vào Mỹ dù để sinh sống hay làm việc. Trên trang Twitter cá nhân, ông Trump viết: “Trước sức tấn công của Kẻ thù Vô hình, cũng như sự cần thiết phải bảo vệ việc làm cho Những Công dân Mỹ Vĩ đại, tôi sẽ ký Sắc lệnh Hành chính để ngừng tạm thời việc nhập cư vào Mỹ”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP

Trước đó, cũng với lý do bảo vệ sức khỏe cho người dân trước đại dịch Covid-19, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã mở rộng quy định giới hạn đi lại và ngăn chặn những người xin tị nạn và những người nhập cư không giấy tờ được nhập cảnh vào Mỹ. Điều này đã khiến nhiều nhà hoạt động xã hội bảo vệ người nhập cư lên tiếng cho rằng, ông Trump đang coi Covid-19 như là cái cớ để thắt chặt hơn nữa chính sách nhập cư.

Cụ thể, những gì mà Tổng thống Trump tuyên bố trong đêm 20/4 đã cho thấy nỗ lực mới nhất của ông nhằm phong tỏa hoàn toàn nước Mỹ với phần còn lại của thế giới. Lệnh cấm nhập cư mới – được cho là sẽ có hiệu lực trong vài ngày tới – sẽ khiến gần như tất cả những người nhập cư, dù hợp pháp hay trái phép cũng đều không được chấp thuận vào Mỹ.

Điều này làm dấy lên lo ngại về việc, ngay cả những người làm những công việc hết sức đặc thù và từng được Chính phủ Mỹ cấp visa trong nhiều năm trời cũng sẽ bị từ chối nhập cảnh vào Mỹ. Chỉ những đối tượng được coi là làm những công việc cực kỳ thiết yếu mới được xét ngoại lệ.

Tuy nhiên, bản thân Tổng thống Trump và các cố vấn của ông đều cho rằng, việc làm này là cần thiết trong thời điểm hiện nay bởi nó sẽ giúp giảm sức ép lên hệ thống y tế Mỹ vốn đang phải gồng mình đối phó với dịch Covid-19 tại ổ dịch lớn nhất thế giới New York và nhiều tiểu bang khác.

Hơn thế nữa, Tổng thống Trump cho rằng, việc ông giới hạn đi lại từ Trung Quốc vào Mỹ hồi tháng 1 và từ các nước châu Âu – đặc biệt là những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 – vào Mỹ hồi tháng 3 đã giúp làm chậm đáng kể sự lây lan của đại dịch này trên toàn nước Mỹ. Theo ông Trump, trước tình hình dịch bệnh như hiện nay, lệnh cấm nhập cư mới là cần thiết hơn bao giờ hết.

Dịch bệnh Covid-19 đang khiến 22 triệu người Mỹ mất việc làm. Ảnh: AP

Giữ việc làm cho người lao động Mỹ

Trong khi đó, các chuyên gia cho rằng, mục tiêu bảo vệ người dân trước đại dịch Covid-19 chỉ mang tính trước mắt và ngắn hạn. Trên thực tế, mục đích sâu xa và dài hạn hơn mà ông Trump muốn nhắm đến là giành lại việc làm cho người dân Mỹ trước những đối thủ cạnh tranh từ nước ngoài.

Đây được coi là trọng tâm chính trong chính sách “Nước Mỹ trên hết” mà Tổng thống Trump vạch ra trong lần tranh cử đầu tiên năm 2016 giúp ông giành thắng lợi vang dội trước đối thủ Hillary Clinton. Trong bối cảnh cuộc bầu cử lần 2 đang tới gần, ông Trump rất cần những chính sách hiệu quả giúp ông “ghi điểm” trước số đông người lao động Mỹ để có thể tạo ưu thế trước đối thủ của Đảng Dân chủ.

Ông Stephen Miller – “kiến trúc sư trưởng” cho chính sách nhập cư – của Tổng thống Trump đã nhiều lần hối thúc việc Chính phủ Mỹ cần có những quy định và hành động pháp lý nhằm thắt chặt việc hạn chế số lượng người nhập cư theo từng năm. Theo ông Miller, những người nhập cư đang khiến mức lương dành cho người lao động Mỹ sụt giảm mạnh và khiến người Mỹ bản địa mất việc làm.

Những đồng minh của Tổng thống Mỹ như Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Tom Cotton cũng chia sẻ trên Twitter rằng: “Có tới 22 triệu người Mỹ bị mất việc làm trong tháng qua chỉ bởi dịch bệnh Covid-19. Hãy giúp họ giành lại việc làm trước khi chúng ta cho phép người nước ngoài nhập cảnh trở lại”.

Tuy nhiên, bàFranita Tolson chuyên gia tại Đại học Nam California cho rằng, nội dung Twitter mới nhất của Tổng thống Trump cho thấy, ông vẫn trung thành với kiểu tung ra một tuyên bố hết sức chung chung nhằm vào người nhập cư. Tuyên bố này thường mang ý nghĩa chính trị nhiều hơn và sau đó mới đưa ra sắc lệnh chi tiết và mang tính chất pháp lý hơn.

Tuy nhiên, theo bà Tolson, về mặt pháp lý, chính quyền cần phải làm ngược lại, đó là đưa ra những đề xuất chi tiết sau đó tiến hành loại bỏ những đề xuất không phù hợp: “Ông ấy chia sẻ nội dung Twitter chung chung, thiếu hẳn những chi tiết cần thiết và rồi giới chức Mỹ phải tìm cách sửa đổi để các sắc lệnh của ông có thể được thông qua phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành”. Cũng theo bà Franita Tolson, chắc chắn những nỗ lực mới nhất của Tổng thống Trump trong việc cấm người nhập cư vào Mỹ sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý.

Các nghị sĩ đảng Dân chủ cũng không bỏ qua dịp này để công kích ông Trump Nghị sĩ Julian Castro chia sẻ trên Twitter cá nhân: “Ông cho dừng việc nhập cư, ông đang đào hố chôn nền kinh tế vốn đã suy yếu của chúng ta. Đó thật là một bước đi không khôn ngoan”.

Nghị sĩ Amy Klobuchar lại chia sẻ: “Trong khi cả nước đang chiến đấu chống dịch bệnh, các nhân viên y tế sẵn sàng hy sinh tính mạng trên tuyến đầu thì Tổng thống lại công kích những người nhập cư và đổ lỗi cho người khác vì chính thất bại của ông”.

Trần Khánh