Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm ‘Cổng trời’ Hoành Sơn Quan

Theo dõi VGT trên

Cổng trờiHoành Sơn Quan được đặt trên đỉnh Đèo Ngang, nằm giáp ranh giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình.

Di tích lịch sử này được xây dựng vào năm 1833, thời vua Minh Mạng để kiểm soát phương tiện, con người qua đèo.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 1

Di tích lịch sử văn hóa Hoành Sơn Quan ở xã Kỳ Nam ( thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) nơi được mệnh danh là “cổng trời” trên đỉnh Đèo Ngang.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 2

Kiến trúc “Cổng trời” Hoành Sơn Quan có cửa cao 4 m, hai bên thành dài 30 m, nằm phía bên mái núi của tỉnh Hà Tĩnh.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 3

Lối đi được mở về hai phía, có 1.000 bậc thang lên xuống do thợ xẻ núi tạo thành.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 4

Theo thời gian, những kiến trúc nơi đây đã được rong rêu phủ kín.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 5

Video đang HOT

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 6

Tấm biển Hoành Sơn Quan khắc bằng chữ Hán (hình chữ nhật, màu trắng) đặt trên cổng vòm đá hướng ra phía Bắc.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 7

Hoành Sơn Quan được Quảng Bình lẫn Hà Tĩnh xếp hạng di tích lịch sử văn hóa thuộc ranh giới của địa phương từ hàng chục năm trước.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 8

Sở dĩ người dân địa phương gọi di tích trên là “cổng trời”, bởi đây là điểm cao nhất của vùng đất này. Họ quan niệm lên đến Hoành Sơn Quan là có thể chạm tay đến bầu trời.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 9

Đứng trên đỉnh “cổng trời” phóng tầm mắt ra xa là toàn bộ vùng đất xã Kỳ Nam (thị xã Kỳ Anh) đang trên đà phát triển.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 10

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 11

Di tích lịch sử văn hóa Hoành Sơn Quan vừa được tu bổ hạng mục bậc thang lên xuống nối đường lớn, giúp cho việc tham quan của du khách được thuận tiện hơn.

Lên đỉnh Đèo Ngang ngắm Cổng trời Hoành Sơn Quan - Hình 12

Biển chỉ dẫn Di tích lịch sử văn hóa Hoành Sơn Quan thuộc phận xã Kỳ Nam.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục 'cổng trời' cổ kính trên đỉnh đèo

Là một trong những địa danh gắn liền với trang vở của bao thế hệ học sinh - đèo Ngang từ lâu đã in hằn trong trí nhớ của mọi người về một cung đường đầy trữ tình.

Mỗi khi nhắc đến đèo Ngang, những câu thơ của thi sĩ Bà Huyện Thanh Quan lại bất giác hiện lên trong tâm trí, rõ mồn một qua từng áng thơ bất hủ. Ai cũng đã từng ít nhất một lần nghe đến đèo Ngang, nhưng người thật sự bước đến đèo Ngang và tận tai tận mắt cảm nhận vẻ đẹp của cung đường này thì không nhiều.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 1

Đèo Ngang là ranh giới tự nhiên của hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh. (Ảnh: liem.vutu)

Đèo Ngang là một con đèo nằm ở ranh giới của hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh. Với chiều dài 6km, đỉnh cao khoảng 250m, đèo Ngang tuy khá ngắn và không sở hữu nhiều khúc cua nghẹt thở, hiểm trở như nhiều con đèo nổi tiếng khác ở Việt Nam, dẫu vậy cung đường này vẫn mang vẻ trữ tình và lôi cuốn riêng làm say lòng người lữ khách.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 2

Cung đường thuộc một phần của Quốc lộ 1A, gồm Nam đèo Ngang và Bắc đèo Ngang. (Ảnh: nhs124)

Vị trí nằm vắt ngang dãy Hoành Sơn, đèo Ngang sở hữu một khung cảnh ngoạn mục với một bên là núi đồi, một bên là vực sâu.

Bức tranh thiên nhiên với đất trời, cỏ cây xen lẫn ngập cung đường trong những dòng thơ của Bà Huyện Thanh Quan hiện ra một cách rõ nét ngay khi vừa đặt chân đến đèo Ngang. Những dãy núi trùng điệp phía xa xa ẩn hiện dưới làn mây trắng, từng đám lá ngọn cỏ mọc cao vút bên vực, điểm tô những đóa hoa dại bay phấp phới theo chiều gió,... mọi thứ đều hòa vào bức tranh chung tạo nên vẻ đẹp thơ mộng ở nơi đây.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 3

Khung cảnh một góc đèo Ngang với núi non trùng điệp xanh mướt. (Ảnh: kann_nguyen)

Mỗi đoạn đường trên đèo Ngang có độ nghiêng và dốc chênh lệch khá lớn khiến chuyến hành trình càng thêm phần phiêu lưu với các tay lái thích chinh phục.

Chậm rãi lướt trên con đường ngoằn ngoèo trải dài thênh thang vắng bóng người, hít một hơi sâu vào lồng ngực ngắm nhìn trời đất bao la, một cảm giác khoan khoái khó tả như lan rộng khắp cơ thể khiến mọi phiền lo như theo gió cuốn bay hết thảy.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 4

Một góc cua trên đèo Ngang. (Ảnh: chuchuphung)

Từ đèo Ngang phóng tầm mắt nhìn xuống, du khách có thể bao quát một phần đường cong uốn lượn của đèo, những dòng sông mềm mại chảy quanh chân núi, thửa ruộng nửa vàng nửa xanh hay các nếp nhà nho nhỏ giữa bốn bề thiên nhiên tươi đẹp.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 5

Khung cảnh làng quên thanh bình bên dưới chân đèo. (Ảnh: anna.nguyen1204)

Một trong những điểm không thể bỏ qua khi đến đèo Ngang chính là cửa ải Hoành Sơn Quan. Nằm ngay trên đỉnh đèo, di tích này được ví như "cổng trời" của đèo Ngang với lịch sử hào hùng đằng sau. Được xây dựng vào năm 1833, Hoành Sơn Quan là một chứng nhân lịch sử cho những thăng trầm mà người dân và mảnh đất nơi đây từng trải qua.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 6

Hoành Sơn Quan - "cổng trời" trên đỉnh đèo Ngang. (Ảnh: nguyenkhaitrung)

Bên cạnh đó, dưới chân đèo Ngang về phía Quảng Bình còn có đền thờ bà Liễu Hạnh, bãi tắm Hòn La, Quảng Đông, Cảnh Dương xinh đẹp, và khu du lịch Vũng Chùa Đảo Yến - nơi yên nghỉ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cách tầm 7km.

Ngắm đèo Ngang trữ tình ở đời thực, chinh phục cổng trời cổ kính trên đỉnh đèo - Hình 7

Đường lên Hoành Sơn Quan mọc đầy rêu xanh và cỏ dại. (Ảnh: vitran16)

Một chuyến đi ngắn xuyên Hà Tĩnh đến Quảng Bình qua ranh giới tự nhiên của hai tỉnh là đèo Ngang, du khách không chỉ được dịp chiêm ngưỡng vẻ đẹp thực tế của con đèo trữ tình mình từng được học trong sách giáo khoa, mà còn có cơ hội để khám phá những di tích, công trình mang đậm tính lịch sử hào hùng của dân tộc.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Triều Tiên qua lời kể du khách MỹTriều Tiên qua lời kể du khách Mỹ
06:15:40 21/02/2025
Khách Hong Kong đổ xô đến Triều Tiên, Phú QuốcKhách Hong Kong đổ xô đến Triều Tiên, Phú Quốc
07:42:50 22/02/2025
Khám phá các trải nghiệm độc đáo tại Hội xuân núi Bà Đen, Tây NinhKhám phá các trải nghiệm độc đáo tại Hội xuân núi Bà Đen, Tây Ninh
07:44:42 22/02/2025
Thủ đô Hà Nội được vinh danh ở 3 hạng mục hàng đầu thế giới năm 2025Thủ đô Hà Nội được vinh danh ở 3 hạng mục hàng đầu thế giới năm 2025
06:24:43 21/02/2025
Một thoáng bình yên Cha LoMột thoáng bình yên Cha Lo
06:04:51 21/02/2025
Du khách trải nghiệm không gian Thiền viện Trúc Lâm Chính PhápDu khách trải nghiệm không gian Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp
06:22:37 21/02/2025
Ngôi chùa ở Hải Phòng đẹp như 'Nhật Bản thu nhỏ', giới trẻ mê mẩn check-inNgôi chùa ở Hải Phòng đẹp như 'Nhật Bản thu nhỏ', giới trẻ mê mẩn check-in
05:55:48 21/02/2025
Chiêm ngưỡng bãi rêu xanh mướt tuyệt đẹp tại bờ biển Hà TĩnhChiêm ngưỡng bãi rêu xanh mướt tuyệt đẹp tại bờ biển Hà Tĩnh
06:11:05 21/02/2025

Tin đang nóng

Chở thi thể nữ sinh bị tai nạn tử vong về nhà, xe cấp cứu gặp nạnChở thi thể nữ sinh bị tai nạn tử vong về nhà, xe cấp cứu gặp nạn
15:13:07 22/02/2025
Chuyện gì đã xảy ra khiến vợ Vũ Cát Tường cư xử lạ sau lễ thành đôi?Chuyện gì đã xảy ra khiến vợ Vũ Cát Tường cư xử lạ sau lễ thành đôi?
13:01:34 22/02/2025
Vụ tai nạn 6 người chết ở Sơn La: Khởi tố vụ ánVụ tai nạn 6 người chết ở Sơn La: Khởi tố vụ án
10:44:40 22/02/2025
Bạn gái Văn Thanh khoe nghề nghiệp giúp kiếm gần 4 tỷ/thángBạn gái Văn Thanh khoe nghề nghiệp giúp kiếm gần 4 tỷ/tháng
11:27:01 22/02/2025
Chuyện tình "mưa dầm thấm lâu" của anh chàng khiếm thị với nữ ca sĩ hơn 14 tuổiChuyện tình "mưa dầm thấm lâu" của anh chàng khiếm thị với nữ ca sĩ hơn 14 tuổi
10:50:43 22/02/2025
Ngoại hình gây sốc của 1 Chị Đẹp: Mặt xinh như thiên thần mà nhìn xuống body thì lạ lắm!Ngoại hình gây sốc của 1 Chị Đẹp: Mặt xinh như thiên thần mà nhìn xuống body thì lạ lắm!
12:47:24 22/02/2025
Không phải Park Bom, Lee Min Ho từng hôn một thành viên 2NE1 đến 50 lần và nhận cú tát điếng ngườiKhông phải Park Bom, Lee Min Ho từng hôn một thành viên 2NE1 đến 50 lần và nhận cú tát điếng người
12:10:11 22/02/2025
Lầu Năm Góc 'chấn động' khi Tổng thống Trump sa thải chỉ huy cao nhất của quân đội MỹLầu Năm Góc 'chấn động' khi Tổng thống Trump sa thải chỉ huy cao nhất của quân đội Mỹ
14:37:42 22/02/2025

Tin mới nhất

Hội An là nơi hưởng tuần trăng mật lãng mạn nhất thế giới

Hội An là nơi hưởng tuần trăng mật lãng mạn nhất thế giới

15:05:14 22/02/2025
Hội An từng là thương cảng sầm uất, quan trọng bậc nhất của Đông Nam Á, đến nay vẫn là minh chứng rõ nét cho một di sản được bảo tồn gần như nguyên vẹn.
Du Xuân trên cao nguyên đá Đồng Văn

Du Xuân trên cao nguyên đá Đồng Văn

15:02:32 22/02/2025
Cùng với đa dạng văn hóa của đồng bào các dân tộc, Cao nguyên đá Đồng Văn luôn là điểm đặc biệt thu hút du khách trong và ngoài nước đến Hà Giang du lịch và khám phá.
Quảng Ninh: Nhiều chương trình, sự kiện quy mô quốc tế thu hút du khách

Quảng Ninh: Nhiều chương trình, sự kiện quy mô quốc tế thu hút du khách

15:00:13 22/02/2025
Cuộc thi hoa hậu Biển Việt Nam toàn cầu 2025; Carnaval Hạ Long 2025 và Huyền thoại miền di sản là 3 trong số 24 chương trình, sự kiện quy mô quốc tế của tỉnh Quảng Ninh nhằm thu hút du khách.
Tôi nghỉ hưu sớm, đi du lịch mỗi nơi vài tháng

Tôi nghỉ hưu sớm, đi du lịch mỗi nơi vài tháng

14:58:32 22/02/2025
Ở tuổi 48, khi bạn bè cùng lứa đã lập gia đình, tôi viết đơn xin nghỉ việc, một mình du lịch khắp nơi. Đó là cách tôi tận hưởng cuộc sống, để về già không cảm thấy hối tiếc.
Du lịch 2025: Xu hướng xanh, công nghệ và trải nghiệm lên ngôi

Du lịch 2025: Xu hướng xanh, công nghệ và trải nghiệm lên ngôi

14:55:43 22/02/2025
Du lịch 2025 được dự báo dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng bền vững, tích hợp công nghệ và đề cao trải nghiệm, mở ra nhiều cơ hội mới cho cả du khách lẫn các điểm đến.
Video 17 giây quay cảnh Măng Đen đẹp tới nỗi dân mạng nghi ngờ cắt ghép

Video 17 giây quay cảnh Măng Đen đẹp tới nỗi dân mạng nghi ngờ cắt ghép

14:53:46 22/02/2025
Ngày 20/2, nhiều trang mạng xã hội chia sẻ đoạn video ngắn, dài 17 giây, quay tại Măng Đen (Kon Tum). Cảnh núi non trập trùng, hùng vĩ xuất hiện rõ nét trong video khiến nhiều người ngỡ như cắt ghép.
Tour đi Nhật Bản ngắm hoa anh đào giá bao nhiêu?

Tour đi Nhật Bản ngắm hoa anh đào giá bao nhiêu?

14:50:58 22/02/2025
Nhiều khách Việt đang lên kế hoạch tới Nhật Bản ngắm hoa anh đào nở rộ trong tháng 3 - 4 với giá tour từ 25,99 triệu đồng
Hội An lọt top điểm đến trăng mật lãng mạn nhất thế giới

Hội An lọt top điểm đến trăng mật lãng mạn nhất thế giới

14:48:55 22/02/2025
Hội An đứng thứ 4 trong bảng xếp hạng 25 điểm đến trăng mật lãng mạn nhất thế giới và ở thứ 11 trong bảng xếp hạng 25 điểm đến hàng đầu thế giới.
Bình yên Lũng Cẩm

Bình yên Lũng Cẩm

14:46:41 22/02/2025
Lũng Cẩm nhỏ bé nằm giữa thung lũng Sủng Là của cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Những năm gần đây, Lũng Cẩm phát triển thành làng văn hóa du lịch nhưng vẫn giữ vẻ nguyên sơ với những dãy núi trùng điệp
Xao xuyến mùa hoa cà phê tháng Giêng

Xao xuyến mùa hoa cà phê tháng Giêng

14:42:33 22/02/2025
Sáng 21-2, từ TP.HCM anh Dương Xuân Thanh (xã Tân Hà, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng) gửi cho chúng tôi dòng tin nhắn: Em lỡ hẹn mùa hoa cà phê, thèm bấm máy (chụp hình - PV) hoa cà phê quá anh ơi! .
Việt Nam góp mặt trong danh sách 'hạt giống' 76 điểm đến nghỉ dưỡng thư giãn 2025

Việt Nam góp mặt trong danh sách 'hạt giống' 76 điểm đến nghỉ dưỡng thư giãn 2025

14:39:28 22/02/2025
Nền tảng đặt chỗ trực tuyến BookRetreats.com vừa công bố Báo cáo Kỳ nghỉ thư giãn dựa trên Chỉ số Thư giãn toàn cầu với lưu ý: Trong khi nhiều điểm đến quen thuộc phải ứng phó với du lịch quá tải
Những điểm du lịch tuyệt vời nhất thế giới năm 2025

Những điểm du lịch tuyệt vời nhất thế giới năm 2025

14:35:56 22/02/2025
Theo đề xuất của CNN, top điểm đến tuyệt vời nhất thế giới năm 2025 là những nơi mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm độc đáo, từ những bãi biển cát trắng vùng Caribe cho đến cảnh quan núi non hùng vĩ ở Nam Phi.

Có thể bạn quan tâm

Mỹ có thể cắt quyền truy cập Starlink, gây áp lực với Ukraine về thỏa thuận khoáng sản

Mỹ có thể cắt quyền truy cập Starlink, gây áp lực với Ukraine về thỏa thuận khoáng sản

Thế giới

16:28:48 22/02/2025
Starlink cung cấp kết nối internet quan trọng cho Ukraine và được coi là công cụ thiết yếu đối với quân đội nước này đặc biệt là trong bối cảnh cuộc xung đột với Nga đang leo thang căng thẳng.
Rổ hint chứng minh Quan Hiểu Đồng - Lộc Hàm thật sự toang: Chiến tranh lạnh 10 tháng, nhà trai bê tha bệ rạc

Rổ hint chứng minh Quan Hiểu Đồng - Lộc Hàm thật sự toang: Chiến tranh lạnh 10 tháng, nhà trai bê tha bệ rạc

Sao châu á

16:06:06 22/02/2025
Giữa nghi vấn chia tay, Quan Hiểu Đồng và Lộc Hàm để lộ nhiều dấu hiệu cho thấy mối quan hệ tình cảm của họ gặp trục trặc.
NSƯT Kim Tử Long nợ Ngọc Huyền 10 tỷ

NSƯT Kim Tử Long nợ Ngọc Huyền 10 tỷ

Sao việt

16:00:08 22/02/2025
Mới đây, đạo diễn Khương Dừa đã tới dự khai trương nhà hàng đồ Thái của nghệ sĩ ưu tú Kim Tử Long, mới mở tại trung tâm quận 7, TP.HCM.
Tai nạn 6 người tử vong ở Sơn La: Chuyển nhiều bệnh nhân nặng về Hà Nội

Tai nạn 6 người tử vong ở Sơn La: Chuyển nhiều bệnh nhân nặng về Hà Nội

Tin nổi bật

15:57:48 22/02/2025
Nhiều bệnh nhân chấn thương nặng trong vụ tai nạn xe giường nằm tông ô tô đầu kéo được chuyển về Hà Nội tiếp tục điều trị
Những vai diễn của NSND Công Lý trên truyền hình sau khi mắc bạo bệnh

Những vai diễn của NSND Công Lý trên truyền hình sau khi mắc bạo bệnh

Hậu trường phim

15:45:44 22/02/2025
Sau khi mắc bạo bệnh, NSND Công Lý chỉ có thể tham gia những vai diễn nhỏ trên truyền hình, tuy nhiên, diễn xuất của anh vẫn được khán giả đánh giá cao và yêu mến.
Tử vi ngày mới 23/2: Top 3 con giáp được Thần Tài che chở, công việc lẫn tình yêu đều thuận lợi

Tử vi ngày mới 23/2: Top 3 con giáp được Thần Tài che chở, công việc lẫn tình yêu đều thuận lợi

Trắc nghiệm

15:36:50 22/02/2025
Tử vi ngày mới 23/2 bật mí có 3 con giáp gặp nhiều may mắn.Tháng 3 tới, chim hỷ thước báo tin tốt lành, 3 con giáp ôm trọn niềm vui, Thần Tài ban phát tài lộc 4 con giáp càng khiêm tốn
Tan làm về, Quang Hải giật mình vì 1 hành động của Chu Thanh Huyền cùng mẹ chồng, dân mạng khẳng định cưới đúng người

Tan làm về, Quang Hải giật mình vì 1 hành động của Chu Thanh Huyền cùng mẹ chồng, dân mạng khẳng định cưới đúng người

Sao thể thao

15:33:57 22/02/2025
Khi Quang Hải về tới căn hộ chung cư cao cấp, Chu Thanh Huyền cùng mẹ chồng - bà Dương Thị Cúc - bế theo cậu quý tử đầu lòng - Lido (tên thật Nguyễn Quang Minh) chờ sẵn ở cửa.
Cơ trưởng uống cả lít bia trước giờ bay khiến hãng hàng không bị 'vạ lây'

Cơ trưởng uống cả lít bia trước giờ bay khiến hãng hàng không bị 'vạ lây'

Netizen

15:31:55 22/02/2025
Hãng hàng không giá rẻ Peach Aviation đã bị Cục Hàng không Dân dụng Nhật Bản cảnh cáo sau khi một cơ trưởng của hãng này bị phát hiện nồng độ cồn ngay trước chuyến bay đến Kansai.
Nam ca sĩ đang ở thời kỳ đỉnh cao bỗng ở ẩn và đóng băng sự nghiệp, nói gì khi quyết định trở lại Vpop?

Nam ca sĩ đang ở thời kỳ đỉnh cao bỗng ở ẩn và đóng băng sự nghiệp, nói gì khi quyết định trở lại Vpop?

Nhạc việt

15:14:31 22/02/2025
Bùi Anh Tuấn từng vướng loạt tranh cãi sau khi trở thành hiện tượng tại Giọng Hát Việt, bỗng mất tích khi đang ở đỉnh cao.
Phim Hoa ngữ gây sốc vì có rating cao nhất lịch sử cả nước, nam chính hack tuổi quá đỉnh 20 năm trẻ mãi không già

Phim Hoa ngữ gây sốc vì có rating cao nhất lịch sử cả nước, nam chính hack tuổi quá đỉnh 20 năm trẻ mãi không già

Phim châu á

14:43:23 22/02/2025
Ngày 21/2, trang 163 đưa tin phim truyền hình Sáu Chị Em trong tập 31 mới nhất đã chứng kiến màn phá vỡ tỷ lệ người xem kỷ lục trên đài truyền hình quốc gia Trung Quốc CCTV1.
Mẹ tôi - người phụ nữ có khả năng giải quyết 7 vấn đề nhà cửa mà không tốn tiền

Mẹ tôi - người phụ nữ có khả năng giải quyết 7 vấn đề nhà cửa mà không tốn tiền

Sáng tạo

14:40:50 22/02/2025
Năm ngoái, tôi đã dán những đồ trang trí khắp cửa kính trong. Sau một năm, khi thấy chúng không còn đẹp đẽ như lúc đâu, tôi có ý định bỏ đi tuy nhiên rất khó để có thể xé ra.