Lên đại ngàn khám phá thác Bạc Sông Lẫm

Nằm cách trung tâm xã Tả Củ Tỷ gần 6km đường bộ, bản Sông Lẫm là nơi định cư của đồng bào dân tộc Nùng, nằm ven bìa rừng nguyên sinh rộng lớn của huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai và Sín Mần, Hà Giang. Nơi đây nổi tiếng với dòng thác bạc tựa như ‘mái tóc suối’ cùng với nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Nùng, bản Sông Lẫm đã và đang trở thành điểm đến mới hấp dẫn.

Thác Sông Lẫm đẹp nhất buổi ban mai, hoàng hôn, đẹp huyền ảo tựa chốn bồng lai tiên cảnh ngắm chị Hằng nga xõa tóc nhân gian.

Trời chạng vạng tối, chúng tôi mới đến được thôn Sông Lẫm (xã Tả Củ Tỷ, Bắc Hà), chỉ có mấy chục nóc nhà nằm chênh vênh giữa lưng chừng núi quanh năm mây phủ. Đồng bào dân tộc Nùng ở bản Sông Lẫm sống bằng nghề nông, chủ yếu là trồng lúa ngô, chăn nuôi gia súc, gia cầm nhỏ và hái lượm thảo quả trên rừng già. Mới nghe tên thôn Sông Lẫm, ai chưa từng đến ngỡ là làng ven sông nhưng có đến mới biết đây là bản trên đồi núi rừng cao vút. Già làng Lù Văn Quang, 74 tuổi, Bí thư Chi bộ thôn Sông Lẫm cho biết, Sông Lẫm là tiếng gọi địa phương, dịch ra là vùng đất thụt ven núi.

Bản Sông Lẫm quanh năm mờ sương khói, bồng bềnh nơi đỉnh núi đại ngàn.

Người Nùng đã đến đây định cư bao đời nay không ai trong bản còn nhớ chính xác nữa. Truyền thuyết kể rằng, ngày xưa người Nùng đi tìm miền đất mới, khu ở mới, đi mãi chỉ thây thảo nguyên, núi cao không sống được.
Đến một hôm đi đến gần vùng đất này (Tả Củ Tỷ) gặp trời mưa to, nghe một tiếng sấm nổ to trên đỉnh đồi núi, mọi người nhìn lên thấy một thác nước lớn trên trời đổ xuống trắng xóa làm thụt cả một khu đồi, tạo thành một bãi khá bằng phẳng và còn lại một phần thác nước lớn vẫn còn chảy gọi là thác Sông Lẫm hiện nay. Sau đó, người Nùng rủ nhau lên đây định cư.

Trang phục phụ nữ Nùng Dín Sông Lẫm

Ở Sông Lẫm bốn mùa có nước và nhiều nguồn nước, làm ruộng lúa nước tốt hơn trồng ngô nên người dân chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa nước. Muốn lên đến được đỉnh thác Sông Lẫm phải có người dẫn đường vì đường lên rất nguy hiểm. Ông Lù Xuân Quang, cho biết thêm ở thôn Sông Lẫm có 4 thác là thác Nậm Khẳm, thác Sông Lẫm, thác Sáp Ong và thác Con Khỉ. Trong đó đẹp và hùng vĩ nhất là thác Sông Lẫm.

Thác Sông Lẫm đẹp nhất vào mùa nước đổ, tức mùa Hạ và mùa Thu, khi có mưa, dòng thác no nước gầm lên vang trời. Thác Sông Lẫm cựa mình trong lòng núi, xuyên qua các cánh rừng già mù sương rồi như lao vụt từ trên trời xuống tạo thành 3 tầng thác, 4 mùa tung bọt trắng xóa. Dưới chân thác có những phiến đá với nhiều hình thù kỳ lạ như các bức tượng điêu khắc, người dân bản trước đây cho rằng đó là các báu vật của trời ban tặng.

Sông Lẫm nổi tiếng là xứa sở chè shan tuyết cổ thụ gần trăm năm tuổi tiếp giáp vùng chè Bản Liền… sản phẩm chè nơi đây đã được HTX Bản Liền liên kết, tiêu thụ, xuất sang thị trường châu Âu…

Trong ánh vàng mùa Hạ, chúng tôi đặt chân đến đỉnh thác Sông Lẫm. Ngọn thác hùng vĩ, đổ thẳng từ trên cao rồi hòa mình vào dòng dòng Nậm Khẳm hiền hòa, uốn lượn giữa đại ngàn. Già làng Lù Văn Quang còn cho biết, trong rừng già Sông Lẫm vẫn còn lợn rừng, khỉ, gấu, nai, gà rừng và nhiều loại chim thú khác, đặc biệt có nhiều cây thảo quả rừng mọc tự nhiên.

Cây thảo quả rừng mọc cả ở bìa rừng, ngay thôn song nhiều ở trong rừng, nhất là khu vực rừng giáp ranh huyện Xín Mần, Hà Giang. Thảo quả rừng giống như thảo quả trồng song, có mùi thơm hơn, vị cay hơn và được giá. Không chỉ có vậy, Sông Lẫm nổi tiếng có chè Shan thơm ngon, còn nhiều cây chè cổ thụ có chất lượng cao. Hiện Sông Lẫm có 25 ha cây chè, trong đó có 10ha cây chè cổ thụ và 15 ha cây chè shan trồng mới đem lại nguồn thu ổn định, xóa nghèo, nâng cao đời sống bà con người dân tộc Nùng địa phương.

Thác Sông Lẫm điểm đến hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ…

Với vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, mấy năm qua vào mùa Hạ và mùa Thu, thác Sông Lẫm đã trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch trong nước và quốc tế đến khám phá, trải nghiệm. Hiện nay, chính quyền địa phương đang khảo sát, đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thiện tuyến đường du lịch từ trung tâm xã lên Sông Lẫm, khuyến khích phát triển du lịch cộng đồng, kêu gọi đầu tư khai thác phục vụ du lịch nhằm đánh thức tiềm năng nơi đại ngàn Sông Lẫm.