Lão nông nghèo kiết xác mua ô tô vì sợ… chó

Theo dõi VGT trên

Ông Khúc Văn Cẩn, 46 tuổ.i ( Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng) ở trong căn nhà xập xệ, đến cái giường ngủ còn không có nổi manh chiếu trải nhưng lại là một trong những người đầu tiên “tậu… xế hộp” ở nơi đây.

Đòi vợ trả phí hao mòn khi l.y hô.n

Từ những năm 1998 thế kỷ trước, khi mà nhiều gia đình còn nghèo, có được chiếc xe máy cũng là một gia sản lớn trong nhà, đến các “đại gia” ở huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng cũng chưa mấy ai có xe riêng để đi thì ông Khúc Văn Cẩn đã sở hữu một chiếc xe ôtô hiệu Lada.

Cái ngày ông “đán.h” chiếc xe về làng, mọi người ở vùng quê nghèo Vĩnh Bảo lúc bấy giờ đều chẳng ai tin vào mắt mình.

Lão nông nghèo kiết xác mua ô tô vì sợ... chó - Hình 1

Chiếc ô tô của ông Cẩn được gia chủ bảo quản cẩn thận.

Bà Khúc Thị Gieo, người cùng thôn trò chuyện: “Có được số tài sản thừa kế một cách bất ngờ, ông Cẩn đã đem đổi ngay lấy một chiếc ôtô để đi. Cái hồi mua xe đó, ông ấy phải cất công sang tận tỉnh Thái Bình mới kiếm được con xe ưng ý người ta rao bán”.

Nhà ông Cẩn thuộc dạng nghèo ở thôn Từ Lâm, ông có một đời vợ và sinh được hai cô con gái, vợ ông quanh năm chỉ quanh quẩn với vài ba sào ruộng với cái ao mà bố mẹ để lại để kiếm sống.

Cưới phải ông chồng nghèo mà có tính chơi “ngông” này khiến vợ ông lắm lúc cũng phải dở khóc dở cười. Tiề.n thì không có, nhà thì dột nát như túp lều, cơm lắm lúc còn không có mà ăn, ấy vậy mà bà còn phải lo tiề.n xăng để thi thoảng ông chồng còn “đán.h” xe đi chơi cho… “oách”.

Mà cái xe thì cũ nát, “uống” xăng như… voi uống Phi-la-tốp, mỗi lần ông chồng bà “nổi hứng” lấy xe ra đi thì tiề.n xăng cũng bằng tiề.n ăn mấy tuần của cả nhà. Sau bao năm chịu đựng, dù đã có với nhau hai mặt con, nhưng cuối cùng vợ ông Cẩn cũng phải dắt hai con về nhà ngoại ở.

Ngày viết đơn l.y hô.n, bà vợ mang lên trình chính quyền xã, bộ phận hòa giải của xã đã đến gia đình và khuyên nhủ cả hai vợ chồng. Tuy nhiên, người ta cũng được phen vỡ mật vì ông Cẩn nằng nặc đòi bà vợ phải trả tiề.n “phí… hao mòn” cho ông ta trong quãng thời gian sống chung.

Mua xe ô tô đi vì sợ…chó cắn!

Video đang HOT

Ông Cẩn kể lại, hôm ông Cẩn vào gặp chủ nhà hỏi mua xe, nhìn vào chiếc xe đạp cà tàng với bộ dạng có phần nhếch nhác, áo quần nhầu nhĩ của ông khiến người chủ xe cứ nghĩ ông có ý đùa. Đến khi ông Cẩn chồng đủ tiề.n mặt ra thì người chủ xe mới dám tin.

Rồi được một thời gian, ông Cẩn cũng bán chiếc Lada “già” đi để tậu một con xe mới. “Sau khi bán chiếc Lada đi, tôi gom góp được 3 cây vàng dắt vào bụng và gót giày, đạp xe đạp hàng chục cây số để đi “tậu” xe mới “nâng đời”.

Lão nông nghèo kiết xác mua ô tô vì sợ... chó - Hình 2

Ông Khúc Văn Cẩn.

Ông chủ xe lúc đó cứ cho rằng tôi hỏi mua xe là để đùa nên ông ý ra giá chiếc xe là 100 triệu đồng, nhưng đến khi tôi lấy trong người ra và chồng đủ hơn 2 cây vàng lên mặt bàn thì mặt ông ta méo xệch”, ông Cẩn cho biết.

Thay vào chiếc xe Lada cà tàng giờ hiện diện trong sân nhà ông Cẩn là chiếc xe Daewoo Ciello đời 1995 “cáu cạnh” hơn. Ông Cẩn hì hụi mở lớp rào sắt quây quanh xe, bỏ lớp chăn bông và ni-lon che phủ ra tự hào bảo, chiếc này không hay hỏng vặt như xe trước, đỡ phải đi sơn sửa mà đi nó cũng “oách” hơn.

Rồi ông tâm sự: “Ở phương Tây người ta tiến bộ lắm, nhà nào chẳng có ít nhất một chiếc ôtô để đi. Công việc của tôi là làm kiểm sát viên đê điều, rất hay phải đi tuần tra đê vào mùa mưa bão.

Cứ mỗi trận bão về, gió giật lên đến cấp 9, cấp 10 mà đi xe đạp để tuần tra đê thì làm sao mà được. Nguy hiểm lắm, ta.i nạ.n như chơi, chưa kể đến việc đi tuần tra buổi đêm rất hay gặp chó của người dân thả rông, đi xe đạp dễ bị chó cắn lắm…

Vì thế, tôi quyết phải sắm chiếc xe ôtô, vừa để đi làm cho an toàn, vừa để làm thêm, trong làng xã nếu có ai thuê chở đi cưới hỏi tôi đều nhận để còn kiếm đồng ra đồng vào”.

Theo An Ninh Thủ Đô

Bi hài chuyện bán chữ "đểu" tại đền Trạng Trình

Khách xin chữ Phát nhưng "ông đô" viêt nhâm thành chữ... Phạt. Chữ Chí thì viêt bay bông quá, nhìn như chữ... Chó. Thực trạng bán chữ sai, chữ "đêu" ở đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đang phá hỏng di tích này.

"Thánh hiền" cho chữ... sai

Trong không khí hưởng ứng Năm Lễ hội du lịch đồng bằng Sông Hồng, chúng tôi theo một đoàn du khách đến thăm Khu Di tích lịch sử cấp quốc gia Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (thuộc xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng). Đây là một trong những điểm đầu trong tour di lịch văn hóa, lịch sử tuyến huyện của TP Hải Phòng.

Khác với sự hình dung trước đó của chúng tôi, vừa bước vào cổng đền, du khách đã bị tr.a tấ.n bởi bài hát lời Trung Quốc chát chúa phát ra từ gian hàng thư pháp. Tiếp đó là cảnh chen chúc mua chữ thánh hiền để vào đền đặt chữ xin tâm. Đền Trạng nổi tiếng với sự linh thiêng trong ứng thí, học hành, công danh, chức vị... nên ai đến cũng muốn có cho bằng được một chữ mang về.

Bi hài chuyện bán chữ đểu tại đền Trạng Trình - Hình 1

Ông Phú cho chữ

Bi hài chuyện bán chữ đểu tại đền Trạng Trình - Hình 2
Ông Phú tự hào khoe sáng chế về cách viết thư pháp mới bằng việc phủ cát màu Trung Quốc

Tại gian hàng thư pháp rực rỡ của 2 ông "đồ trẻ" đang tranh thủ rít thuố.c lào, ông Phú và ông Nam mới trên 30 tuổ.i, tự xưng là có 10 năm kinh nghiệm ngồi viết chữ ở Văn Miếu Quốc Tử Giám, từng tốt nghiệp Đại học KHXH&NV chuyên ngành Hán Nôm. Họ viết thư pháp bằng chữ quốc ngữ, chữ Hán, chữ Nôm. Ai mua gì bán nấy.

Thay vì mực đen giấy đỏ mà các nhà thư pháp vẫn dùng, họ đã làm một cuộc phá cách mà theo họ là có thể "cấp bằng độc quyền sáng chế": Giấy đủ màu xanh, đỏ, tím vàng, mực đủ loại (trừ mực tàu). Chữ vừa viết xong được phủ một lớp cát màu óng ánh rẻ tiề.n của Trung Quốc, chỉ cần mạnh tay một chút là bong ra.

Chúng tôi hỏi mua một bức thư pháp bằng thơ Hán, cả hai thầy đồ loay hoay một lúc rồi thú nhận không biết viết. Ngay sau đó họ gạ chúng tôi mua một bức thư pháp chỉ có hai chữ "trí dũng" cho... đơn giản. Họ viết không theo nguyên tắc nào, ngay cả nguyên tắc viết bút thuận mà bất kỳ người học Hán Nôm nào cũng phải biết thì họ cũng không biết. Thậm chí, các bộ cấu thành con chữ tượng hình họ cũng mù tịt.

Tại gian hàng thư pháp Văn Thành, vợ chồng chị Hiền ở thị trấn Vĩnh Bảo đang chờ xin chữ "thành công" cho con. Người cho chữ hỏi lớn: "Này vợ chồng anh chị xin cho con hả? thế con trai hay gái?". "Cháu tuổ.i gà thầy ạ". "Biết gà rồi nhưng gà trống hay gà mái. Nếu trai thì để vẽ thêm cái đuôi, nếu gái thì thôi". Tôi ngỡ ngàng nhìn bức thư pháp mà chị Hiền đang run run đỡ lấy với biết bao trân trọng, hai chữ "thành công" được viết vội, trát lên một lớp cát màu dày cộm, sặc sỡ. Bên dưới là những nét vẽ nguệch ngoạc, tô màu bằng bút chì sáp. Con gà đã được vẽ sẵn giờ chỉ cần thêm cái đuôi, thế là thành gà trống.

Bi hài chuyện bán chữ đểu tại đền Trạng Trình - Hình 3

Ông Thành đang vẽ thêm cái đuôi gà để phân biệt giới tính người được nhân chữ

Bi hài chuyện bán chữ đểu tại đền Trạng Trình - Hình 4

Ông Văn Thành viết thư pháp bằng bút sáp màu trẻ con

Một cụ bà khoảng 60 tuổ.i đang chờ lấy chữ lo sợ hỏi: "Cháu gái tôi tuổ.i rắn, vậy thì vẽ thêm gì vào để cho ra con rắn cái hả thầy?".

Ở đây một bức thư pháp viết vội có giá thấp nhất là 40.000 đồng; còn lại tùy theo kích cỡ mà có giá lên tới hàng trăm nghìn đồng. Vì vậy các thầy cạnh tranh nhau rất khốc liệt, thầy này bêu riếu, ch.ê ba.i thầy kia.

Khi người mua đi kiện chữ

Cụ Lê Thiên Lý, Chủ nhiệm Câu lạc bộ thư pháp Hải Phòng cho biết, cách đây không lâu cụ suýt bị đán.h vì bị một du khách nhầm tưởng cụ bán chữ sai, chữ "đểu" cho họ. Chuyện là trước đây có một ông tên là Tản, người ở thành phố Nam Định được Ban quản lý đền cho giăng khẩu hiệu bán chữ. Một giám đốc doanh nghiệp tên K. đã lặn lội cả trăm cây số về đền trạng mua chữ "Phát", rồi làm lễ xin ngài phù hộ, đem về treo ở từ đường nhà mình. Đến lúc có người am hiểu chữ Nho ghé chơi, ông K. mới biết là chữ "Phát" mà mình trân trọng treo thờ lâu nay đã bị viết sai thành như... "Phạt". Mà xem kỹ cũng chẳng ra chữ gì.

Bi hài chuyện bán chữ đểu tại đền Trạng Trình - Hình 5

Thư pháp là môt nét văn hóa đáng trân trọng, không thê đê sự tạp nham, hôn loạn phá hỏng. Trong ảnh, cụ Lê Thiên Lý đang trang trọng giới thiêu môt bức thư pháp với Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Ông K. làm đơn kiện. Vụ việc chưa được giải quyết thì "nhà thư pháp" Tản đã lặn mất tăm. Còn Ban quản lý đền không chịu trách nhiệm vì không biết ông Tản ở đâu, cũng không có thông tin gì về ông ta ngoài cái tên Tản.

Bà Trần Minh Hồng ở quân Lê Chân, TP Hải Phòng, kể: "Tôi mua chữ "Chí", làm lễ trân trọng xin cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm chứng giám rồi đưa về nhà cho chồng treo. Chồng tôi không kìm được tức giận khi phát hiện ra họ viết "bay" quá, đưa quá tay nên chữ "Chí" nhìn ra như chữ "Chó"".

Làm việc với ông Nguyễn Bá Đốc, Trưởng Ban quản lý di tích đền Trạng, chúng tôi mới vỡ lẽ vì sao tình trạng bán chữ ở đây lại bát nháo như thế. Ông Đôc bảo phóng viên chỉ nên hỏi về cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm và lịch sử di tích, nếu hỏi đến việc bán chữ thư pháp là... không ổn (?). Khi phóng viên cô hỏi vê thực trạng này, ông Đôc lại yêu cầu không được ghi âm.

Ông Đôc nói mình là người thẩm định cao nhất về việc viết thư pháp ở đây, không cần bằng cấp hay kinh nghiệm gì, chỉ cần thấy họ viết được là được. "Hôm nay viết chưa đẹp rồi dần dần sẽ đẹp" - ông Đôc nói.

Hỏi lai lịch của từng "thây đô", ông bảo không rõ, dù hàng năm những người này đóng cả chục triệu đồng tiề.n phí gian hàng.

Bi hài chuyện bán chữ đểu tại đền Trạng Trình - Hình 6

Chữ Phát lại viêt thành chữ Phạt!

Mỗi năm đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đón hơn 100 nghìn lượt khách. Năm nay, với cương vị địa phương hưởng ứng mạnh mẽ Năm Du lịch đồng bằng Sông Hồng, di tích này đang là "địa chỉ đỏ" trong các tour du lịch của khu vực. Thứ mà du khách mong muôn sở hữu nhât khi đên đây là môt bức thư pháp được vong linh người nổi tiếng hay chữ - Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm chứng giám. Nhưng với thực trạng bán chữ bát nháo nói trên, viêc du khách kiên chữ chắc chắn sẽ không chỉ xảy ra môt lân.

Theo Dantri

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Tạm ngưng giảng dạy cô giáo xin phụ huynh ủng hộ tiề.n mua máy tính cá nhân
21:00:28 28/09/2024
Lễ tang Phó Giáo sư Đặng Bích Hà - Phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp
21:04:03 28/09/2024
Bà Nguyễn Phương Hằng xuất hiện, ủng hộ 10 tỷ đồng giúp đỡ đồng bào lũ lụt
20:10:46 29/09/2024
Cô giáo xin phụ huynh ủng hộ tiề.n mua máy tính cá nhân: "Tôi đã sai"
18:25:19 28/09/2024
Phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã sống một cuộc đời thanh bạch, cao đẹp
07:46:25 29/09/2024
Lũ quét, sạt lở đất tại Hà Giang khiến 5 người chế.t và mất tích
18:08:30 29/09/2024
Bão Krathon mạnh cấp 15, sẽ đi vào Biển Đông?
13:33:26 30/09/2024
Vàng nhẫn "cháy hàng" khi giá lập kỷ lục, mua thêm 1 chỉ phải chờ cả tiếng
17:41:30 28/09/2024

Tin đang nóng

Nóng: Nữ diễn viên "The Glory" qua đời vì nhồi má.u não
09:33:40 30/09/2024
Hình ảnh cuối cùng của nữ diễn viên "The Glory" trước khi đột ngột qua đời vì nhồi má.u não
12:59:27 30/09/2024
Xoài Non tung ản.h nón.g hừng hực, thứ muốn khoe lại nằm ở cổ tay nhắm thẳng vào Gil Lê
11:11:29 30/09/2024
Cụ ông 96 tuổ.i sống trong viện dưỡng lão: Tự nấu ăn, đặt đồ online
11:32:32 30/09/2024
Hôn nhân trái ngược của dàn diễn viên phim thần tượng Đài Loan (Trung Quốc)
12:47:08 30/09/2024
Bùi Lan Hương tiết lộ phản ứng của Nguyễn Quang Dũng khi cô thi 'Chị đẹp'
09:44:43 30/09/2024
'Bà sui' Sóc Trăng nhảy sôi động trong đám cưới, nhiều người nhầm là cô dâu
15:01:01 30/09/2024
Tài xế xe khách ở Hà Giang kể phút bất lực khi nhìn quả đồi 'đán.h úp'
10:21:38 30/09/2024

Tin mới nhất

Cô giáo xin ủng hộ tiề.n mua máy tính: "Tôi không dỗi phụ huynh"

15:14:14 30/09/2024
Cô giáo xin ủng hộ tiề.n mua máy tính cho biết may mắn vì có 3 phụ huynh không đồng ý nên cô có cớ từ chối sự hỗ trợ từ cha mẹ học sinh.

Rãnh áp thấp nối với bão Krathon gây mưa giông trên Biển Đông, sóng cao tới 6m

10:50:57 30/09/2024
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay (30/9) có rãnh áp thấp có trục ở khoảng 19-22 độ vĩ Bắc nối với cơn bão Krathon lúc 7h có vị trí ở vào khoảng 20,2 độ Vĩ Bắc, 122,1 độ Kinh Đông.

Cẩu xe khách và nhiều ô tô khỏi hiện trường vụ sạt lở ở Hà Giang

10:37:35 30/09/2024
Lực lượng chức năng đã huy động cần cẩu cỡ lớn để đưa xe khách và nhiều ô tô, xe máy ra khỏi hiện trường vụ sạt lở tại xã Việt Vinh, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang.

Chị gái nạ.n nhâ.n vụ sạt lở: 'Em tôi mất tích khi đang giúp dân sơ tán đồ'

10:04:09 30/09/2024
Chị Phạm Thị Hiển (xã Việt Vinh, huyện Bắc Quang, Hà Giang) cho biết, em trai chị đã mất tích trong vụ sạt lở khi đang giúp dân sơ tán đồ đạc.

Người Việt tại Anh chia sẻ mất mát với đồng bào chịu thiệt hại do bão số 3

10:01:53 30/09/2024
Các hội đoàn khác cũng nhanh chóng trao tặng số tiề.n quyên góp với mong muốn hỗ trợ kịp thời tới những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bão Yagi.

Hà Nội: Cháy lớn tại nhà xưởng sản xuất trong đêm, xuất hiện nhiều tiếng nổ

08:00:16 30/09/2024
Lực lượng chức năng huyện Hoài Đức (Hà Nội), đang làm rõ nguyên nhân vụ cháy nhà xưởng sản xuất tại xã Di Trạch vào đêm nay.

Những đêm thức trắng sợ vỡ đê của người dân trên cồn giữa sông Mekong

07:52:39 30/09/2024
Hơn 10 ngày kể từ đợt vỡ đê mới nhất, ông Nguyễn Văn Hiếu (57 tuổ.i, ngụ cồn Phú Đa, xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, Bến Tre) đã hết bàng hoàng, nhưng vẫn chưa khắc phục xong hậu quả.

6h sáng nay cầu phao Phong Châu bắt đầu hoạt động

07:17:40 30/09/2024
Theo phương án tổ chức giao thông của Sở GTVT tỉnh Phú Thọ, người, xe thô sơ, mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), ô tô con và xe bán tải được phép lưu thông qua cầu phao Phong Châu.

Sạt lở ở Hà Giang: Tạm dừng tìm kiếm các nạ.n nhâ.n mất tích

07:04:15 30/09/2024
Do mưa lớn, nguy cơ sạt lở đất có thể tiếp diễn nên hoạt động tìm kiếm cứu nạn trong vụ sạt lở đất trên quốc lộ 2 (đoạn qua huyện Bắc Quang, Hà Giang) phải tạm dừng.

Điều tra trách nhiệm vụ sập sân khấu thi Miss Cosmo 2024

06:50:47 30/09/2024
Ngày 29/9, Công an quận 11 phối hợp với Sở Xây dựng TPHCM điều tra trách nhiệm các đơn vị liên quan vụ sập sân khấu cuộc thi Miss Cosmo 2024.

Người thoát chế.t sạt lở Hà Giang: "Vừa nghe hô hoán, đất đã ào ào đổ xuống"

06:48:03 30/09/2024
Khi đất đá từ trên cao sập xuống sáng 29/9 ở Việt Vinh (Bắc Quang, Hà Giang), nhiều người dân và lái xe thoát chế.t trong tích tắc.

Xuất hiện vết nứt dài trên núi Pù Mèo, khẩn cấp di dời nhiều hộ dân

06:24:30 30/09/2024
Một vết nứt lớn bỗng xuất hiện trên núi ở xã Nậm Giải, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An. Chính quyền phải di dời các hộ dân trong khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Có thể bạn quan tâm

Gia đình chi hàng trăm triệu đồng trồng hoa rực rỡ khắp căn nhà 4 tầng ở Hà Nội

Sáng tạo

15:27:09 30/09/2024
Trồng hoa khắp căn nhà phố, chị Trang cho biết đã tiêu tốn khoảng 400 triệu đồng cho hệ thống tưới tiêu, chậu, bồn, cây giống...

Liban khẳng định ngoại giao là giải pháp duy nhất

Thế giới

15:26:21 30/09/2024
Cụ thể, trong phiên họp nội các cùng ngày, Bộ trưởng Ziad Makary khẳng định chắc chắn là chính phủ Liban muốn ngừng bắ.n. Các nỗ lực ngoại giao để đạt được lệnh ngừng bắ.n vẫn đang diễn ra nhưng tiến trình này không dễ dàng.

"Cầu thủ nghèo nhất Việt Nam" đổi đời sau bước ngoặt U23 Thường Châu, khoe ảnh với vợ đẹp con ngoan, xây biệt thự, sắm xe sang

Netizen

15:21:31 30/09/2024
Hậu vệ từng được mệnh danh cầu thủ nghèo nhất Việt Nam bước sang trang mới sau khi gặt hái thành công cùng U23 Việt Nam.

Hai cầu thủ công khai "nó.i xấ.u" ông Park Hang-seo

Sao thể thao

15:20:35 30/09/2024
Thời gian gần đây, người hâm mộ bóng đá Việt Nam được phen cười bò khi bộ đôi cầu thủ Quế Ngọc Hải và Nguyễn Tiến Linh tham gia một chương trình truyền hình thực tế,

Kẻ cưỡng đoạt ôtô của tài xế công nghệ dương tính với m.a tú.y

Pháp luật

15:07:40 30/09/2024
Ngày 30/9, Công an TP Cần Thơ đang tạm giữ Ngô Bảo Trường (SN 1997, ngụ quận 7, TP Hồ Chí Minh) để làm rõ về hành vi cưỡng đoạt phương tiện là ôtô của tài xế công nghệ chạy xe dịch vụ.

Rosé xinh đẹp, gợi cảm nhưng trông như "da bọc xương" tại show thời trang

Phong cách sao

14:59:43 30/09/2024
Sự xuất hiện của giọng ca nhóm Blackpink tại Tuần lễ thời trang Paris (Pháp) khiến người hâm mộ vừa thích thú, vừa lo lắng

Bom tấn hot nhất Steam tung cập nhật mới sau nhiều năm, game thủ thất vọng, chán nản toàn tập

Mọt game

14:29:32 30/09/2024
Cái tên đang được nhắc tới trong câu chuyện chính là Fallout 4. Không thể phủ nhận rằng mặc dù đã là một tựa game có tuổ.i đời tương đối dài, thế nhưng Fallout 4 bất ngờ trở nên rất hot trong thời gian gần đây

8 công thức nước ép và sinh tố làm đẹp da, tốt cho sức khỏe

Làm đẹp

13:27:39 30/09/2024
Chất chống oxy hóa trong cần tây giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da trước tác động tiêu cực của môi trường, nhờ đó làm chậm lão hóa.