Lăng trì – cực hình khủng khiếp nhất trong lịch sử phong kiến

Lăng trì (còn gọi nôm na là “ tùng xẻo”, hay xử “bá đao”) là một trong những hình phạt tàn khốc và d.ã ma.n nhât trong lich sư phong kiên A Đông.

Trong sô các loai án tử thơi đo như “tư ma phan.h thâ.y”, “chem bêu đâu”, “treo cô”… thi lăng tri la hình thức ghê rợn vào bậc nhất.

Lăng tri ơ “quê hương” Trung Quôc

Trong tiếng Hán, “lăng trì” có nghĩa lấn lên một cách chậm chạp. Con “tung xeo” co nghia la cư môt tiêng “tung” thi lai xeo môt miêng thit. Tội nhân sẽ bị trói chặt vào cột, khi nghe tiếng hiệu lệnh phát ra đều đặn, chăng han như tiếng trống, đao phủ sẽ dung dao săc xẻo một miếng thịt trên cơ thể phạm nhân, xong lại dừng lại chờ hiệu lệnh tiếp theo.

Lăng trì được biết đến từ thời Ngũ đại Thập quốc (năm 907 đến 960) và lan rộng dưới triều đại nhà Tống (960-1279). Nó lần đầu xuất hiện trong bộ luật hình đời nhà Liêu, một quốc gia không thuộc Trung Quốc thời đó (907-1125). Án t.ử hìn.h này còn tiếp tục tồn tại ở thời đại Mãn Thanh, cho đến khi được bãi bỏ năm 1905. Những kẻ phạm những tội như: phản quốc, nổi loạn chống vua, sá.t nhâ.n hay giế.t ch.a mẹ… đều bị pháp luật thời đó luận án và xử lăng trì.

Trong sô các loai án tử thơi đo như “tư ma phan.h thâ.y”, “chem bêu đâu”, “treo cô”… thi lăng tri la hình thức ghê rợn vào bậc nhất. Mức độ tàn bạo của nó thì không có gì có thể sánh nổi, nghia la”cưc hinh ngoai sưc cưc hinh”. Khi bi hanh quyêt, phạm nhân sẽ vô cùng đa.u đớ.n vì không được chế.t nhanh chóng. Có trường hợp xẻo tróc nửa phần thịt trên cơ thể mà phạm nhân vẫn còn giãy dụa gào thét. Đao phu trong khi xẻo từng miếng thịt trên người tử tội, còn có nhiệm vụ là giữ cho tử tội chêt môt cach tư tư, tức là sau bao nhiêu nhát xẻo thì nạ.n nhâ.n mới được chế.t.

Trong lịch sử Trung Quốc, có nhiều người bị xử lăng trì. Vào năm 1835, những đầu đảng phiến loạn thành Phiên An gồm 6 người bị xử lăng tri. Những người nổi tiếng như danh tướng Viên Sùng Hoan thời nhà Minh bị tùng xẻo tới hơn 3.000 nhát dao mới chế.t, còn tên thái giám Lưu Cẩn thì phải chịu đựng tới 3.357 nhát dao mới đứt hơi…

Lăng tri “nôi nhâp” vao Viêt Nam

Bi anh hương tư Trung Quôc, dưới chế độ phong kiến, lăng trì cũng từng đươc áp dụng rộng rãi tại Việt Nam. Trong Bộ luật Gia Long thời Nguyễn, với 398 điều luật thì có tới 166 điều về hình luật, và điều 223 viết: Phàm kẻ mưu phản và đại nghịch và những kẻ cùng mưu, không phân biệt thủ phạm hay tòng phạm đều lăng trì x.ử t.ử (róc thịt, phan.h thâ.y, tùng xẻo)…

Trong lịch sử Việt Nam, vụ xử lăng trì, voi giày gây chấn động nhất có thể kể đến la vụ vua Gia Long “trừng trị” vua quan Tây Sơn. Theo sách “Đại Nam thực lục chính biên”, thi Quang Toản và những người con khác của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ là Quang Duy, Quang Thiệu và Quang Bàn bị 5 voi xé xác, đầu bị bỏ vào vò và giam trong ngục. Quang Tự, Quang Điện, Nguyễn Văn Trị rồi các con của Nguyễn Nhạc gồm Thanh, Hán, Dũng b.ị giế.t ngay sau khi bị bắt; chưa kể 31 người có quan hệ huyết thống với Nguyễn Huệ đều bị xử lăng trì. Lăng mộ nhà Tây Sơn như các lăng của vua Thái Đức và vua Quang Trung bị quật lên, hà.i cố.t bị giã nát quăng đi, đầu ba vua Tây Sơn (Thái Đức, Quang Trung và Cảnh Thịnh) và bài vị vợ chồng Nguyễn Huệ thì bị giam trong ngục tối. Nữ tướng Bùi Thị Xuân và con gái bị voi giày…

Viên Sung Hoan va nôi oan “lăng tri”

Viên Sùng Hoán sinh năm 1584 vao cuôi đơi Minh, quê ở Đông Vân, Lôi Châu, Quảng Đông. Ông vốn không phải là một võ tướng mà là quan văn, đỗ tiến sĩ năm Vạn Lịch thứ 48 (1619). Tuy nhiên, do thông hiểu quân cơ, lai là người khảng khái đảm lược nên năm 1622, dươi sự tiến cử của quan Ngự sử hầu, ông đươc triều đình bổ nhiệm chức vụ Phương tu chủ sự ở bộ Binh.

Năm 1622, tương Nỗ Nhĩ Cáp Xích cua nha Hâu Kim đán.h bại đội quân của Kinh lược Liêu Đông Phùng Đình Bản và Tuần phủ Liêu Đông Vương Hóa Trinh, chiếm giữ trọng trấn Liêu Tây là Quảng Ninh. Thau trân, Phùng Đình Bản bị triêu đinh xử ché.m, Vương Hóa Trinh bị hạ ngục.

Tự tin vào khả năng của mình, Viên Sùng Hoán tự thân tiến cử với hoàng đế Minh Hy Tông: “Nếu như cấp cho thần đầy đủ lương thực, binh mã, một mình thần cũng có thể bảo vệ được vùng đất Liêu Đông”. Vì vậy vua Hy Tông đặc cách phong ông phụ trách giám sát việc quân ngoài quan ải để chuẩn bị và đôn đốc chỉ đạo việc quân. Nhơ co sách lược phòng ngự tích cực, chủ động Viên Sùng Hoán đa giư vưng phong tuyên Sơn Hai Quan.

Tháng giêng năm 1626, tương Nỗ Nhĩ Cáp Xích dẫn 13 vạn kỵ binh tiến công Sơn Hải quan. Dù đơn độc, song Viên Sùng Hoán hăng hái chống cự nên quân cua Hâu Kim không thể tiến lên được. Sau chiến thắng Ninh Viễn lần thứ nhất, Viên Sùng Hoán được thăng chức Tuần phủ Liêu Đông. Ông đã cho tái lập phòng tuyến tiề.n tiêu Ninh Viễn, đông thơi chủ trương tạm thời hòa hoãn với Hoàng Thái Cực, người sau nay kế vị ngôi Đại Hãn.

Tháng 5 năm 1627, Hoàng Thái Cực lại xuất quân tấ.n côn.g cac thành Câm Châu, Ninh Viễn. Do chuẩn bị kỹ nên một lần nữa, quân Minh dưới sự chỉ huy của Viên Sùng Hoán đán.h cho quân Hậu Kim đại bại.

Tuy nhiên, tại triều, thái giám Ngụy Trung Hiền, môt ke vô cung gian hiêm, cùng bè đảng lo ngại uy thế đang lên của Viên Sùng Hoán, đã dèm pha ông với vua Minh. Tin lơi tiêu nhân, vua Minh đa cach chưc Viên Sùng Hoán, đuôi về quê. Mãi khi Sùng Trinh lên ngôi, trừ bỏ Ngụy Trung Hiền, ông đươc triêu hôi và đươc bổ làm Tổng đốc Liêu Đông, trấn thủ Sơn Hải quan.

Việc Viên Sùng Hoán được phục chức câm quân đa khiên cho Hoàng Thái Cực quyết định đi vòng qua Liêu Đông để tấ.n côn.g vào Bắc Kinh. Khi biết tin nay, Viên Sùng Hoán vội vàng xuất binh chặn đường tiến quân của Hậu Kim. Tuy nhiên, do quân Hậu Kim tiến quá nhanh, Viên Sùng Hoán vội vàng hạ lệnh cho 5 vạn binh mã từ thành Ninh Viễn, Cẩm Châu cấp tốc kéo về kinh sư để cứu viện. Con minh thi đích thân dẫn 9.000 quân thiết kỵ, hành quân suốt đêm để vượt lên trước quân Kim và vào thành Bắc Kinh trước.

Tháng 11 năm 1629, hai bên kịch chiến trước thành Bắc Kinh. Đích thân Viên Sùng Hoán khoác áo giáp sắt chỉ huy đôn đốc tướng sĩ các lộ tích cực chống trả quân Kim. Sau nửa ngày kịch chiến, quân Minh đã đẩy lui sự tấ.n côn.g của quân Hậu Kim, bảo vệ được kinh thành Bắc Kinh.

Sau chiến thắng Ninh Viễn lần thứ nhất, Viên Sùng Hoán đa bị nhiều đồng liêu dèm pha vê việc ông chủ động hòa hoãn với Hậu Kim. Ông phải dâng sớ lên nha vua giải trình vê mục đích hoa đê tiên cua minh. Biết Viên Sùng Hoán là một đối thủ rất nguy hiểm, Hoàng Thái Cực đã sử dụng dùng đòn ly gián băng cach phao tin Viên Sùng Hoán đã có thỏa ước ngầm với Hậu Kim.

Là một người độc đoán, đa nghi, lai sẵn bị áp lực triều chính, Hoàng đế Sùng Trinh vì vậy đa lập tức triệu Viên Sùng Hoán vào triều đình vấn tội, rồi hạ lệnh bắt giam ông vào ngục. Tháng 8 năm 1630, sau hơn nửa năm bị giam, Viên Sùng Hoán bị xét xử vê tội “dối vua phản quốc”, thông đồng với quân địch. Vơi tội danh này Viên Sùng Hoán phải xử cực hình: lăng trì (tùng xẻo), vợ con thì bị bắt đi đày cách xa 3.000 dặm.

Đa.u đớ.n nhất là, kể cả những người dân chúng kinh thành mà Viên Sùng Hoán hết lòng bảo vệ cũng hận ông đến tận xương tủy, vi cho rằng ông cấu kết và dẫn đường cho giặc Kim vào xâm lược. Sau khi ông thọ hình trước cổng thành, nhiều người đã tranh giành thân xác ông như muốn ăn tươi nuốt sống để thỏa nỗi thù hận.

Nỗi oan Viên Sùng Hoán kéo dài hơn 100 năm. Trớ trêu thay, vị vua công bố sự thật và xuống chiếu minh oan cho ông lại là con cháu của đối thủ không đội trời chung: Hoàng đế Đại Thanh Càn Long, cháu 5 đời của Hoàng Thái Cực.

Theo Xahoi