Lang thang trên dãy Kavkaz của nước Nga

Trải dài từ Biển Đen tới biển Caspi, dãy Kavkaz đem đến nhiều “đặc sản” cho những người đam mê du lịch, hay phượt cùng với thiên nhiên tươi đẹp và hệ động thực vật phong phú.

Phượt bằng xe địa hình tới cao nguyên Bermamyt để ngắm Elbrus lúc hoàng hôn.

Điểm đến hấp dẫn nhất của dãy Kavkaz chính là đỉnh núi Elbrus cao 5.642m trên mặt nước biển, cao nhất châu Âu. Để đến thăm “mái nhà châu Âu” này, du khách có thể sử dụng hệ thống cáp treo, song cũng có thể chinh phục đỉnh núi này theo cách của người leo núi, với sự chuẩn bị công phu về sức khỏe, ý chí, đồ dùng chuyên nghiệp cũng như tiền bạc.

Tôi có may mắn được quen anh Trần Phú Thuận, Phó Chủ tịch thường trực Hội người Việt Nam tại LB Nga. Trong 10 năm trở lại đây, năm nào anh cũng đi khám phá một góc thắng cảnh đặc biệt của vùng Tây Bắc Kavkaz. Một trong những câu chuyện thú vị anh Trần Phú Thuận kể cho chúng tôi là trải nghiệm chinh phục đỉnh Elbrus năm 2017 trong 10 ngày.

Theo lời kể của anh Thuận, để có thể leo lên đỉnh Elbrus, bạn cần di chuyển đến làng Terskol thuộc Cộng hòa Kabardino-Balkarya, ở độ cao 2.100m so với mực nước biển. Tại đây, trong 3 ngày đầu tiên bạn được luyện tập để chinh phục các độ cao 3.000m rồi 3.200m. Sau đó bác sĩ sẽ kiểm tra xem thể trạng bạn có phù hợp cho việc leo tiếp lên cao hay không. Nếu được, trong 3 ngày sau đó bạn sẽ chinh phục các độ cao 3.800m, 4.200m và 4.500m, rồi lại tiếp tục được kiểm tra sức khỏe.

Sau đó bạn sẽ di chuyển lên điểm cuối cùng, được phép ngủ ở độ cao 4.200m để trong vòng 4 ngày làm quen với khí hậu cũng như chờ thời tiết thuận lợi leo lên đỉnh Elbrus. Khu trại này có các khoang ngủ rất chật chội, nhưng luôn chật cứng những người mong muốn chinh phục “người khổng lồ” của dãy Kavkaz.

Tác giả tại một quán ăn trên cao nguyên Bermamyt.

Do bão tuyết thường xuyên xảy ra trên đỉnh Elbrus, nên khi thời tiết thuận lợi, trong vòng 1 ngày, bạn cần phải leo từ mức 4.200m lên mức 5.642m. Các nhóm leo núi thường khởi hành từ khi trời còn tối để chậm nhất đến 12 giờ trưa phải leo lên tới đỉnh rồi quay trở lại khu trại.

Theo lời kể của anh Thuận, do bão tuyết, có đoàn đã thử sức tới 5 lần mà vẫn không thể leo tới đỉnh. Tình trạng không khí loãng, thiếu ôxy do độ cao cũng tác động mạnh tới các phượt thủ, khiến họ mệt mỏi, không ăn được, thậm chí máu mũi có thể chảy ra trong quá trình leo. Nước mang theo phải tiết kiệm, thậm chí phải uống cả nước tráng bát.

Trên đường lên đỉnh núi, trong khi xung quanh toàn băng tuyết, và cái lạnh phả từ bên dưới vào người thì phía trên, những tia nắng lại đốt bỏng rát vai và lưng.

Anh Thuận cho biết anh đã giảm 12 kg sau chuyến leo này. Anh khuyên chúng tôi nên khám phá những vùng có độ cao dưới 3.500m vốn là các khu bảo tồn, nơi vẫn còn cây cối, sông, suối hay những hồ tuyệt đẹp do núi lửa tạo thành. Tại những điểm phượt này, vào tháng 6 khi tuyết tan trên núi hoặc vào thời điểm mùa thu vàng, bạn có thể lạc vào một rừng hoa dại hay quang cảnh nhiều sắc màu của thiên nhiên trải dài nhiều kilomet, đẹp đến nao lòng.

Chụp ảnh lưu niệm trên đỉnh Dombai.

Một “đặc sản” không kém phần ấn tượng khác của Kavkaz là nước khoáng. Đây chính là thứ hàng năm thu hút du khách Nga lũ lượt đến với khu vực này để nghỉ dưỡng, chữa bệnh, tận hưởng bầu không khí mát mẻ dễ chịu của vùng núi cao cũng như các thắng cảnh gắn liền với nước khoáng có từ thời Sa hoàng.

Từ Moskva bạn chỉ cần bay tới Mineralnye Vody (theo tiếng Nga có nghĩa là “nước khoáng”) là có thể cùng lúc khám phá 4 thành phố nghỉ dưỡng nước khoáng nổi tiếng gồm Pyatigorsk, Kislovod, Essentuki, và Zheleznovodsk. Mỗi thành phố đều có những nguồn nước khoáng đặc sắc khác nhau kết hợp với những thắng cảnh khó quên còn lưu giữ được từ đầu thế kỷ 19.

Nếu với Pyatigorsk là các thắng cảnh Hồ Proval, núi Mashuk, Công viên Hoa …, thì ở Kislovod – thành phố “mặt trời”, bạn có thể trải nghiệm những thắng cảnh tại công viên quốc gia Kislovodsk lớn nhất châu Âu (hơn 965 hécta).

Nếu ở Zheleznovodsk bạn cần dạo bước trên con đường bậc thang xây dựng từ thời Sa hoàng thì ở Essentuki bạn cần đến Công viên nghỉ dưỡng Essentuki để tìm hiểu và khám phá các nguồn nước khoáng có vị ngon nhất trong khu vực. Ngoài những thắng cảnh này, còn có vô số các điểm thắng cảnh và nghỉ dưỡng khác ở khu vực Tây Bắc Kavkaz để bạn có thể trải nghiệm như Dombai, Arkhyz… Tuy nhiên, bạn cần nhanh tay đặt mua các kỳ nghỉ vì các cơ sở nghỉ dưỡng nổi tiếng trong khu vực này thường xuyên kín phòng.

Elbrus là núi đôi.

Tại Pyatigorsk và Mineralnye Vody cũng có cộng đồng người Việt Nam khá đông đảo với khoảng 700 người, nhiệt tình, mến khách và yêu ca hát. Người Việt nơi đây gọi mình là những người dân “phố núi”. Họ chủ yếu kinh doanh ở khu chợ Lira, chợ đầu mối cung cấp hàng hóa cho toàn bộ khu vực Kavkaz thuộc Nga cũng như tỉnh Stavropol.

Đến với nơi đây, bạn đừng nên bỏ qua cơ hội tiếp xúc những đồng bào của mình, để có thể tận hưởng một buổi nướng thịt trong một khu vườn tràn ngập sắc hoa, giữa bầu không khí mát mẻ vùng núi, hay cùng nâng chén rượu ngâm và thưởng thức món cháo gà đồi ngọt lừ trong một buổi tối ngoài trời khí hậu mát mẻ, hoặc thể hiện tài năng trong một buổi cùng ca hát tại một nhà của người Việt nằm gần chợ Lira.

Một địa điểm đến thú vị khác là Cộng hòa Adygea độc đáo và xinh đẹp thuộc LB Nga. Tại nước cộng hòa này, bạn có thể tham quan hẻm núi sông Mishoko và cầu Dakhovsky, hay leo lên những đỉnh núi nổi tiếng nhất của vùng Tây Kavkaz – Oshten, Fisht và Pshekha-Su.

Bạn cũng có thể thưởng thức những vũ điệu mê hoặc của người Cherkes do các vũ công của Vũ đoàn dân tộc Hàn lâm quốc gia “Nalmes” (Ngọc quí) nổi tiếng thể hiện, tìm hiểu truyền thống hiếu khách của con người Kavkaz, tham quan những ngôi mộ đá – Domel bí hiểm được xây dựng từ thời kỳ đồ đồng, hay thưởng thức những món ăn làn từ phô-mai nổi tiếng của người dân địa phương.

Có thể thấy vùng núi Kavkaz có rất nhiều góc, hay điểm khám phá thú vị. Và càng đi sâu tìm hiểu, chúng ta lại càng cảm nhận và yêu những bản sắc văn hóa của nơi đây.

Duy Trinh (viết từ Moskva)