Làng… “siêu đẻ”
Với bình quân mỗi hộ gia đình 2 thế hệ có tới 6,1 người, làng Ea Luh được mệnh danh là làng “siêu đẻ” ở Tây Nguyên.
Ở tỉnh Gia Lai, làng Ea Luh cách trung tâm xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Pah chừng 2 km và cách TP Pleiku chưa đầy 20 km nhưng quanh năm đói nghèo.
Nhiều con quá không thể nhớ hết!
Chiều chạng vạng. Con đường đất đỏ chạy giữa làng Ea Luh bụi mù mịt vì hàng chục đ.ứa t.rẻ chơi trò đuổi bắt, đá bóng.
Trong sân nhà, anh K’Pă Hon (SN 1974), trưởng làng kiêm công an viên, bế đứa con vừa tròn 1 t.uổi. Vây quanh K’Pă Hon là mấy đ.ứa t.rẻ quần áo lôi thôi, lem luốc đang nghịch đất. K’Pă Hon cho biết đám trẻ này đều là con của anh.
Rất nhiều t.rẻ e.m của làng Ea Luh thất học, không việc làm và sẽ thành gánh nặng cho xã hội
K’Pă Hon rành rọt kể dân số trong làng: “Làng có 108 hộ dân, gần 700 khẩu. Trong đó có 312 trẻ dưới 16 t.uổi, 124 trẻ dưới 6 t.uổi”. Tuy nhiên, khi hỏi về các con, K’Pă Hon khá e dè: “Đứa con gái lớn nhất năm nay 19 t.uổi, đang đi làm thuê ở thành phố. Một đứa học mẫu giáo. Một đứa học lớp hai. Một đứa… Ui! nhiều lắm không nhớ hết đâu”. K’Pă Hon nói đ.ứa t.rẻ đang bế trên tay chưa chắc đã là con út. Vợ chồng anh chưa có ý định dừng lại, nếu có thai là cứ đẻ nữa. Ở làng này, nhà ai cũng đông con như vậy cả. Chị gái K’Pă Hon là K’Pă H’Non (43 t.uổi) cũng đã có 7 đứa con. Đông con nhất là vợ chồng Bu và A Mon, mới 39 t.uổi nhưng đã có 11 đứa con.
Video đang HOT
Người A Mon nhỏ thó, đen nhẻm, quần xộc xệch đang gắng sức kéo những gàu nước từ dưới giếng lên. Đ.ứa b.é địu sau lưng khóc thét. A Mon đỡ đ.ứa b.é từ lưng ra, ôm vào lòng rồi nhét vú vào miệng nó. A Mon bảo đ.ứa b.é mới sinh được 4 tháng, do phải theo mẹ đi làm nên giờ đang ốm, suốt ngày quấy khóc. Nhà nghèo, có tới 11 đứa con nên vợ chồng chị không có một ngày nghỉ ngơi. “Nhà không có rẫy. Vợ chồng tôi cùng làm thuê cho công ty chè, nếu nghỉ một ngày thì sẽ đói. Con còn nhỏ không ai coi nên mình phải mang nó đi theo thôi” – A Mon than thở. “Cán bộ có cung cấp b.ao c.ao s.u nhưng mình không dùng. Người trong làng phải theo tục của làng” – A Mon thật thà kể.
Chồng A Mon vừa đi đá bóng cùng trai làng về, biết chúng tôi tìm hiểu chuyện sinh đông con vội vàng “mời” ra khỏi nhà ngay vì không muốn ai hỏi đến chuyện con cái của mình.
Đẻ được là đẻ
Già làng Ea Luh không giấu giếm chuyện sinh nhiều con của dân trong làng. Già bảo ở làng này hơn 1/2 số hộ có 8 đứa con trở lên; còn 3, 4, 5 đứa thì nhiều lắm.
“Theo quan niệm của người dân tộc mình, con cái là tài sản quý. Ngày xưa sống ở trên núi cao, cuộc sống khó khăn, sinh con ra khó nuôi lắm. Vậy nên, cứ đẻ được là đẻ thôi, không kiêng cữ, kế hoạch gì hết” – già làng nói.
Ông Luyện Văn Toàn, Giám đốc Trung tâm Dân số huyện Chư Pah, cho biết bình quân mỗi hộ dân ở làng Ea Luh có 6,1 người và thừa nhận “đây là một con số khá cao”. Từ đầu năm đến nay, trung tâm đã thực hiện 2 lần tuyên truyền công tác dân số tại làng Ea Luh. Để hiệu quả tuyên truyền được cao, ngoài việc tuyên truyền bằng tiếng Kinh, trung tâm còn dịch nội dung tuyên truyền sang tiếng địa phương nhưng vẫn không mấy tác dụng.
Trời sinh voi mà không sinh cỏ
Đông con, cuộc sống khó khăn nên cha mẹ không thể chăm lo cho con ăn học đến nơi đến chốn, đến t.uổi lao động thì bỏ học lên rẫy hoặc đi làm thuê.
Ông Nguyễn Công Minh, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Hưng, cho biết làng Ea Luh 100% là người dân tộc Xê Đăng, trong đó đa số là hộ nghèo. Làng được nhà nước đưa vào diện khó khăn. Già làng thì cho rằng làng nghèo là do tái định cư nên không có nhiều đất để trồng, cấy. Nhà nào nhiều thì được 5 sào đất, nhà ít chỉ 1-2 sào. Tỉnh, huyện cũng cấp cây giống, con giống cho người dân nhưng đất không có thì lấy gì để trồng!
Theo Hoàng Thanh
Người lao động
Thủy điện gây nhiều hệ lụy tiêu cực đến đời sống người dân miền Trung – Tây Nguyên
Đó là ý kiến của đa phần đại biểu tại cuộc hội thảo với chủ đề "Thủy điện miền Trung - Tây Nguyên - Quan tâm của người dân và trách nhiệm các bên liên quan" do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc VN tỉnh Thừa Thiên - Huế phối hợp với Mạng lưới sông ngòi VN (VRG) tổ chức ngày 28.10 tại TP Huế.
Thiếu đất sản xuất, công việc của người dân tái định cư thủy điện bấp bênh, cuộc sống ngày càng khó khăn (Ảnh: Người dân Bình Thành đ.ánh bắt cá ở lòng hồ thủy điện Bình Điền).
Ông Lê Anh Tuấn - Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu ĐH Cần Thơ - cho biết, khu vực miền Trung - Tây Nguyên có mật độ thủy điện trên các lưu vực sông cao nhất nước (150 thủy điện lớn nhỏ đã và đang triển khai xây dựng). Mặc dù đóng góp gia tăng năng lượng quốc gia là điều không thể phủ nhận, nhưng trong 5 năm trở lại đây, thủy điện đã gây nhiều tranh cãi khi xuất hiện ngày càng nhiều hệ lụy tiêu cực về mặt môi trường, xã hội tác động đến người dân khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
Theo ông Tuấn thì có rất nhiều nguyên nhân để lý giải, song cốt yếu nhất là do tình trạng ồ ạt xây dựng thủy điện, trong khi các khâu khảo sát, thiết kế, đ.ánh giá tác động môi trường, xã hội và phê duyệt chưa chặt chẽ, đôi lúc rất hình thức. Chủ đầu tư xem nhẹ các yếu tố môi trường và xã hội, mà người dân là đối tượng chịu nhiều thiệt hại và tổn thương nhất.
Bà Lâm Thị Sửu - Trưởng ban điều hành VRG - cho rằng, thủy điện không hề rẻ bởi nhiều chi phí môi trường và xã hội liên quan đến các dự án thủy điện đã không được ước tính, đầu tư đầy đủ. Người dân di dời nhường đất cho thủy điện gặp nhiều khó khăn về sinh kế, văn hóa ở nơi tại mới, đặc biệt là đất đai không đáp ứng được nhu cầu sản xuất, lương thực tối thiểu.
Việc quản trị các công trình thủy điện từ khâu quy hoạch đến vận hành công trình còn nhiều bất cập. Nhiều báo cáo đ.ánh giá tác động môi trường được xây dựng, nhưng không chính xác với thực tế, mà chỉ mang tính thủ tục, đối phó. Các cam kết bảo vệ môi trường hầu như không được thực hiện. "Điều này dẫn đến việc cộng đồng dân cư ở khu vực sông có thủy điện, gồm cả người dân sống ở hạ du phải chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Thế nhưng, tiếng nói của họ chưa được lắng nghe trong quá trình quy hoạch, phê duyệt và thực hiện dự án thủy điện", bà Sửu phát biểu.
Nhận định chung tại hội thảo: Người dân khu vực miền Trung - Tây Nguyên bị ảnh hưởng nặng nề bởi các dự án thủy điện. Ảnh: Đ.K
Dẫn chứng cụ thể các tác động tiêu cực của thủy điện A Lưới (Thừa Thiên - Huế) được nhóm tư vấn đ.ánh giá tác động môi trường và xã hội (thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên - Huế) dẫn ra lên tới 22 tác động. Trong đó, mất đất, mất rừng, thiếu nước sinh hoạt, nhà tái định cư xuống cấp, người dân đi tái định cư nhường đất cho thủy điện lại đang ngày một nghèo đi.
"Đất không có, nếu có thì quá xấu trồng cây không lên, đi làm thuê, nhưng cũng không có nhiều t.iền như trước, cuộc sống càng lúc càng khó khăn hơn", đó là tâm sự của phần lớn người dân khu tái định cư Bồ Hòn (xã Bình Thành, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế sau 6 năm đi tái định cư nhường đất cho nhà máy thủy điện Bình Điền.
Ở tỉnh Quảng Nam tình hình còn bi đát hơn. Khảo sát tại thôn 2 (xã Phước Hòa, Phước Sơn, Quảng Nam) cho thấy, năm 2009, 41 hộ dân nhường đất cho thủy điện Đắk Mi 4, 100% là hộ nghèo, với thu nhập chưa tới 500 ngàn đồng/người/ tháng. Người dân được cấp 400m2 đất ở, vườn. Được xây ngôi nhà 70 triệu đồng, nhưng lại không có cốt thép, nóng, ẩm không thể ở được. Thiếu đất sản xuất, nhiều hộ dân đang sống trong cảnh chạy ăn từng bữa.
Đã có nhiều kiến nghị được xã Phước Hòa gửi lên các cấp, nhưng đến nay việc cấp đất, hỗ trợ cho người dân thôn 2 vẫn chưa được thực hiện.
Theo LDO
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh Kỷ niệm 69 năm Quốc khánh (2/9), sáng 2/9, Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đến đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN) Dự lễ viếng có: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ...