Làng chài miền Trung tái hiện dưới lòng đất
Muốn lưu giữ ký ức t.uổi thơ gắn với vùng biển, nghệ sĩ nhiếp ảnh Mỹ Dũng (Đà Nẵng) cất công sưu tầm những vật dụng gắn với đời sống ngư dân miền Trung đem về tạo hình dưới tầng nhà mình.
Ý tưởng xây dựng một căn phòng nhỏ trưng bày vật dụng làng chài miền Trung được nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Văn Mỹ (nghệ danh Mỹ Dũng) thực hiện từ 10 năm qua, tại căn nhà của mình ở Sơn Trà, Đà Nẵng. Lối dẫn xuống hầm rộng hơn 1m.
Căn phòng rộng chừng 40m2, cao 2,2m. Nền trải cát trắng lấy từ biển, tường đắp bằng những nắm xi măng, cả hai giúp cách âm khi nghe nhạc.
Ngư cụ được sưu tầm ở nhiều vùng biển Đà Nẵng, tạo hình một cách nghệ thuật. Theo nghệ sĩ Mỹ Dũng, khi xây căn hầm này, ông phải đào đi lớp đất sâu chừng 1,5m.
Chiếc thuyền thúng choán diện tích lớn trong hầm, ông mua tre về và thuê thợ đan tại chỗ. Ngoài việc trưng bày, chiếc thuyền còn có nhiều công dụng khác như bàn uống cà phê, chỗ ngủ…
Video đang HOT
“Xây dựng căn hầm này, tôi muốn giữ lại những nét văn hóa của làng biển, nơi gắn với t.uổi thơ và nghề nghiệp của ông cha. Đây cũng là phòng nghe nhạc, giúp tôi có thêm cảm hứng sáng tác”, nghệ sĩ Mỹ Dũng nói. Ông sinh ra, lớn lên ở vùng biển Thọ Quang (quận Sơn Trà).
Vật dụng giá trị nhất được ông trưng bày là những chiếc bầu đựng mắm cái của ngư dân. Thời xưa, ngư dân miền biển dùng bầu đưa cá, mắm lên miền núi, rồi đựng thóc, khoai sắn đổi được để về xuôi. Bầu cũng được ngư dân ghi những cái tên rất đời thường như Mực nhằm phân biệt và khỏi bị lấy cắp.
Không ít khách thăm tỏ ra tò mò trước căn hầm này.
Ở những góc căn hầm, nghệ sĩ Dũng dành trưng bày những tác phầm ảnh nghệ thuật của mình.
Ông cũng dành riêng một khu trưng bày thu nhỏ của triển lãm Nhìn ông từng triển lãm tại Hà Nội vào tháng 3/2009, với 10 bức ảnh nói về phạm trù về đời sống con người như sinh – tử, ơn – nghĩa, Phật – pháp.
Vào mỗi buổi tối, căn hầm làng chài của nghệ sĩ Mỹ Dũng đón tiếp những người đam mê nhiếp ảnh. Ông dự định sẽ tiếp tục sưu tầm những ngư cụ gắn với đời sống người dân vùng biển để làm phong phú thêm cho căn phòng đặc biệt này.
Nguyễn Đông
Xóm "trói" con ở Đồng Nai
29 t.uổi, chị Nguyễn Thị Tuyết ở xóm chài Thái Hòa (phường Long Bình Tân, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) đã có 4 đứa con. Ngày ngày, hai vợ chồng đi cào hến, đứa lớn đi học cấp 1, ba đứa nhỏ được... buộc vào mạn thuyền.
Đó cũng là tình trạng chung của phần lớn hộ dân ở xóm chài này. Không có t.iền cho con đi học mầm non, nhà trẻ, những đ.ứa b.é được bố mẹ dùng mọi biện pháp để cách ly với thủy thần.
Cuộc sống nổi trôi trên những chiếc bè, những đ.ứa b.é ngay từ khi sinh ra đã phải đối mặt hiểm nguy sông nước. Cách đây 3 năm, chị Nguyễn Thị Nga (31 t.uổi), một cư dân của xóm chài Thái Hòa, mất đứa con hai t.uổi chỉ vì một phút sơ ý để cháu rơi xuống sông.
"Lúc đó, cháu chỉ mới lẫm chẫm biết đi. Tui nghĩ cháu không thể trèo ra được phía ngoài mạn thuyền. Sau khi tắm cho cháu xong, tui quay trở vào trong lấy áo quần. Vừa bước ra thì không thấy cháu ở đâu. Tui chưa kịp hoảng hồn thì đã nghe cái "ùm". Tôi lao ngay xuống sông. Khi vớt được lên thì cháu đã c.hết vì ngạt nước", chị Nga đ.au x.ót kể.
Đ.ứa t.rẻ đeo túi khí ngồi trong lòng cha. Ảnh: L.Q.M
Điều khiến người dân xóm chài càng thêm kinh sợ là con sông này ngày càng trở nên hung dữ, chứ không hiền hòa như trước. Những con sóng ngầm, những vùng nước xoáy khiến đ.ứa t.rẻ vừa rơi xuống đã bị cuốn đi. "Tui lao xuống sông khi vẫn còn thấy bóng con mình vừa rớt xuống. Nhưng rồi cháu bị nước cuốn đi, phải 3 tiếng đồng hồ sau, tui mới tìm được xác cháu", chị Nga kể.
Để bảo vệ con của mình, những ông bố, bà mẹ ở xóm chài đành phải buộc con vào mạn thuyền, vào bàn ghế, kèo cọc trong nhà bè. Những đ.ứa b.é mới tập đi chỉ có thể đi loanh quanh trong bán kính chưa đầy 1m.
Chị Nguyễn Thị Tuyết (29 t.uổi) có 3 đứa con nhỏ đều bị buộc vào mạn thuyền. Ngày ngày, chị Tuyết cùng chồng ngược sông Đồng Nai để kiếm tôm, cá mưu sinh qua ngày. Không có t.iền gửi con vào nhà trẻ, hai vợ chồng lấy dây dù quấn quanh bụng con, chỗ quấn dây chèn thêm một lớp áo để con khỏi bị bầm tím. Đứa con lớn buổi ngày đi học, trưa về một tay thay bố mẹ chăm sóc 3 em nhỏ.
Chị Tuyết buộc con trước khi cùng chồng đi đ.ánh cá
Hết trói lại buộc
Những đ.ứa b.é con em xóm vạn chài vốn đã nghèo khổ, nay càng thêm mặc cảm với bạn bè cùng trang lứa. Lớn thêm một chút, tụi nhỏ không còn bị buộc dây nữa, có thể chạy nhảy từ bè này sang bè khác, hoặc lên bờ chơi nhảy dây, b.ắn bi.
Tuy nhiên, đề phòng lũ trẻ sảy chân rơi xuống nước, người dân xóm chài lại buộc vào người mỗi cháu một can nhựa, túi khí. "Mấy đứa này đang độ t.uổi hiếu động, nhưng lại chưa biết bơi. Vợ chồng tui đành phải buộc cái can nhựa vào người cháu. Nếu sơ sảy, cháu còn bám được vào đó mà trồi lên thở", chị Nga cho biết.
Lũ trẻ xóm chài đứa nào cũng lếch thếch cái can nhựa, túi khí, chỉ mong lớn thêm chút nữa để được học bơi. Nhưng dường như với độ t.uổi còn quá nhỏ của chúng, học bơi xong chưa chắc đã thoát khỏi tay hà bá, khi ngay cả những người lớn trong xóm chài cũng khiếp sợ con sông này.
Hỏi về khát vọng lên bờ, chị Nguyễn Thị Tuyết thở dài: "Dẫu biết lên bờ là không phải lo con rớt xuống sông, nhưng lên bờ công ăn việc làm không có, lấy gì nuôi nhau? Cả nhà tui chỉ có đứa lớn nhất học lớp 1 được miễn học phí, ba đứa nhỏ đi nhà trẻ đều tốn t.iền cả, nên đành buộc con vào thuyền thôi"...
Những đ.ứa t.rẻ sau khi đã học bơi thuần thục đều theo cha mẹ trên chiếc thuyền nhỏ ngược sông Đồng Nai đ.ánh cá. Giấc mơ đến trường càng thêm xa vời khi những con cá, con tôm ngày càng vơi dần, lũ trẻ phải lên bờ nhặt ve chai, bán vé số...
Xóm vạn chài Thái Hòa gồm hơn 100 chiếc bè san sát nằm trên khúc sông Đồng Nai chảy qua Biên Hòa. Những người già trong xóm vạn chài kể rằng, từ những năm 1970, nhiều người miền Bắc đã vào đây sinh sống, đ.ánh bắt cá và dựng nhà, kết bè trên khúc sông này. Dần dần, những người dưới miền Tây cũng ngược con nước tìm về đây kiếm kế sinh nhai.
Xóm chài ngày một đông đúc. Bà Nguyễn Thị Ngọc Hà, Phó Chủ tịch UBND phường Long Bình Tân, cho biết, xóm vạn chài Thái Hòa có gần 100 gia đình, trong đó có 11 hộ thuộc diện nghèo. "Người dân chủ yếu sinh sống bằng nghề đ.ánh bắt thủy sản, kinh tế bấp bênh, nên nhiều t.rẻ e.m không được đến trường", bà Hà nói.
Theo Lê Quang Minh
Làng điểm chỉ ở Thái Bình Không chữ, không đất, không vốn... Còn đó hàng trăm con người vẫn lấy thuyền làm nhà, lấy sông làm chợ, lấy ngón tay thay bút... Tương lai họ sẽ về đâu? Làng hoa văn - làng điểm chỉ Nằm rải rác từ ven sông xã Hồng Tiến (huyện Kiến Xương, Thái Bình) kéo dài tới cửa biển Cồn Vành (huyện T.iền Hải,...