Làn sóng di cư ngược của người trẻ Trung Quốc

Kiệt sức trước áp lực công việc và giá sinh hoạt ở những đô thị hạng nhất, ngày càng nhiều người người trẻ Trung Quốc lựa chọn chuyển về các thành phố nhỏ hơn.

Trong suốt nhiều thập kỷ, giới trẻ Trung Quốc đã theo đuổi sự ​​thành công tập trung ở 4 đô thị trọng điểm: Bắc Kinh (thủ đô chính trị của đất nước), Thượng Hải (đầu tàu tài chính), Quảng Châu (trung tâm sản xuất và xuất khẩu) và Thâm Quyến (trung tâm công nghệ).

Thế nhưng thực tế đang bắt đầu thay đổi. Ngày càng nhiều người trẻ ở đất nước tỷ dân di cư ngược về các thành phố nhỏ hơn, nơi nhịp sống bớt hối hả, dễ dàng cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

Sự biến chuyển này bắt nguồn từ thay đổi trong các ưu tiên. Mức lương trì trệ, tỷ lệ thất nghiệp cao ở giới trẻ, tình trạng kiệt sức và kỳ vọng cuộc sống ngày càng thực tế đang thúc đẩy cả một thế hệ – được đặc trưng bởi tính cạnh tranh và áp lực – tìm kiếm sự cân bằng giữa tham vọng và sức khỏe tinh thần, theo EL PÁIS.

Di cư ngược

Trường Sa, Thành Đô và Trùng Khánh , những thành phố nổi tiếng với bầu không khí thoải mái hơn (ít nhất là theo tiêu chuẩn của Trung Quốc), đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho những người trẻ đã chán ngán sự cạnh tranh khốc liệt ở các siêu đô thị, nơi thị trường việc làm cũng bão hòa hơn.

Giờ đây, cái gọi là “thành phố hạng hai” – nơi thịnh vượng và kết nối tốt, nhưng kém hơn một bậc về ảnh hưởng chính trị và quy mô kinh tế – đã trở thành lựa chọn để ẩn náu và tái tạo bản thân.

Thành phố hạng 2 thu hút ngày càng nhiều người trẻ lập nghiệp. Ảnh: Inma Bonet Bailén.

Những dòng chảy mới

Dân số Thành Đô, Tây An, Vũ Hán, Hợp Phì, Nam Kinh, Hàng Châu và Trùng Khánh cũng đã tăng đáng kể. Một nghiên cứu của The Economist cho thấy từ năm 2019 đến 2023, dân số tại 4 đô thị giàu có nhất Trung Quốc chỉ tăng trung bình 1,7%, trong khi dân số của các thành phố kể trên tăng trưởng với tốc độ 18%.

Điểm mạnh của những thành phố nhỏ hơn trong việc thu hút nhân tài nằm ở các cơ sở giáo dục đại học chất lượng cao, gắn kết chặt chẽ với nền kinh tế địa phương và tập trung vào đào tạo thực tiễn. Ví dụ điển hình là Hợp Phì, nhờ động lực khoa học và các công ty liên kết với lực lượng sản xuất chất lượng mới (NQPF), và Hàng Châu, nhờ sức hút của hệ sinh thái công nghệ xoay quanh những gã khổng lồ như Alibaba và các công ty trí tuệ nhân tạo như DeepSeek.

Theo báo cáo năm 2024 của cổng thông tin việc làm Liepin, hơn 20% sinh viên tốt nghiệp đại học Trung Quốc thích làm việc ở các thành phố hạng hai, hoặc thậm chí là các thành phố nhỏ hơn.

Mỗi chuyến đi đến một trong những thành phố này giống như được ghé thăm một thế giới khác.

Yue Zifeng (25 tuổi) cho biết anh đã suy sụp tinh thần sau 1,5 năm sống ở Thượng Hải. Ban đầu, anh làm việc cho một công ty trò chơi điện tử, sau đó là một công ty chuyên quay video cho Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc). Anh nhớ lại những ngày tháng dài đằng đẵng, làm việc kiểu 996 (làm 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày một tuần).

“Tôi chịu rất nhiều áp lực và không có thời gian cho bản thân”, anh nói, quyết định nghỉ việc. Vào tháng 1 năm nay, anh trở lại Thành Đô, nơi anh từng học Ngôn ngữ và Văn học.

“Ở đây, tôi cảm thấy như ở nhà. Con người và cả bầu không khí đều rất thư thái”, Yue mỉm cười khi đang nhâm nhi bia tại Home Plate, một quán burger kiểu Mỹ. Chính xác hơn, anh nói “thư thái” bằng tiếng Anh – ngôn ngữ mà anh giao tiếp rất trôi chảy.

Áp lực ở đô thị hạng nhất khiến nhiều người trẻ lựa chọn rời về những thành phố nhỏ hơn để tìm lại chính mình.

Yue đến từ rmqi, thủ phủ của Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương, nhưng không thích trở về nhà. Anh tự gọi tên mình là Vague.

Vague hiện làm việc tại một quán bar. Thu nhập của anh giảm đi rất nhiều: từ khoảng 10.000 nhân dân tệ (1.200 USD) ở Thượng Hải, giờ chỉ còn khoảng 4.000 nhân dân tệ/tháng (khoảng 500 USD). Nhưng về mặt tinh thần, anh đã thấy khá hơn rất nhiều.

“Tôi có hạnh phúc không? Tôi không biết nữa”, anh nhún vai. “Mặc dù bây giờ tôi cảm thấy bình yên đôi chút”. Anh nói thẳng rằng không nghĩ về tương lai và thích ở một thành phố mà không ai phán xét mình.

Thành Đô – thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên ở Tây Nam Trung Quốc – nổi tiếng với những chú gấu trúc và ẩm thực siêu cay. Thành phố này có hơn 20 triệu dân, mặc dù nhịp sống của nó khác biệt so với các thành phố lớn thông thường. Nơi đây kết hợp những tòa nhà kính với những con hẻm theo phong cách truyền thống, luôn chật kín khách du lịch .

Thành phố nổi tiếng với các khu hộp đêm, nơi khai sinh ra dòng nhạc hip hop Trung Quốc và bầu không khí thân thiện với cộng đồng LGBTQ. “Người dân ở đây rất hòa nhã”, Vague nhận xét. Anh là người đồng tính, ở một đất nước mà việc công khai mình là người đồng tính không hề dễ dàng.

Thành Đô cũng tự hào là nơi đặt trụ sở của nhiều công ty trò chơi điện tử nổi tiếng, như TiMi Studio Group. Công ty này đã tạo ra Honor of Kings, một trong những trò chơi điện tử thành công nhất thế giới. Và hiện tượng Na Tra 2 (2025), phim hoạt hình Trung Quốc có doanh thu cao nhất mọi thời đại, cũng bắt nguồn từ một hãng phim địa phương.

Chính quyền địa phương đang nỗ lực duy trì sức hấp dẫn của thành phố. Họ thậm chí còn triển khai hệ thống hỗ trợ nhà ở để thu hút nhân tài từ các tỉnh khác, cung cấp chỗ ở ngắn hạn miễn phí tại các “trạm nhân tài”, cho thuê nhà giá rẻ và hỗ trợ mua “căn hộ dành cho nhân tài”.

Tuy nhiên, Vague không phải lo lắng về nhà ở. Anh sống trong một căn hộ do bố mẹ mua cho. Và anh xoay xở để sống với chi phí ít hơn nhiều so với ở Thượng Hải. Anh cảm thấy thế hệ mình đã trải qua một giai đoạn “siêu khó khăn”: bước chân vào đại học cùng lúc với đại dịch, và họ đã phải chịu đựng lệnh phong tỏa trong khuôn viên trường và ở quê nhà.

“Chúng tôi thiếu giao tiếp và cơ hội trải nghiệm cuộc sống”, anh thở dài.

Sau khi tốt nghiệp, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở mức kỷ lục, thế hệ này mới nhận ra việc tìm được một công việc phù hợp khó khăn đến nhường nào. Và họ vẫn đang tìm kiếm.