Lần đầu quan sát núi lửa ‘tái sinh’

Một ngọn núi lửa sụp đổ năm 1959 ở vùng Viễn Đông đang mọc trở lại và sẽ đạt kích thước cũ trong vòng 15 năm tới.

Bezymianny là núi lửa hình nón. Ảnh: GFZ.

Núi lửa Bezymianny trên bán đảo Kamchatka của Nga được các nhà khoa học Xô Viết chụp ảnh vào thập niên 1950 sau vụ sụp đổ ở sườn phía đông. Dữ liệu vệ tinh gần đây cho phép nhóm nghiên cứu đến từ Nga, Đức và Italy phân tích lại khu vực này để xem xét nó thay đổi ra sao trong hơn 7 thập kỷ qua. Theo phát hiện công bố hôm 10/9 trên tạp chí Nature Communications Earth and Environment, Bezymianny đã mọc trở lại qua nhiều miệng phun nằm cách nhau hàng trăm mét.

Núi lửa thường sụp đổ theo thời gian do ảnh hưởng từ thiên tai. Sau khi sụp đổ, các ngọn núi có thể tái sinh, mọc lại tại chỗ. Theo nhóm nghiên cứu, hoạt động núi lửa liên tục sau thời điểm sụp đổ có thể dẫn tới sự nhô lên của một cấu trúc mới. Tuy nhiên, chi tiết về quá trình tái sinh chưa từng được ghi nhận trước đây. Dữ liệu quan trắc núi lửa Bezymianny trong 7 thập kỷ cho thấy sự tiến hóa của nó sau sự kiện sụp đổ năm 1956.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy quá trình tái sinh ban đầu khởi nguồn từ hai vòm dung nham đến từ hai mạch phun riêng biệt. Hai thập kỷ sau, những mạch phun này bắt đầu xích lại gần nhau từ khoảng cách 198 m. Sau 50 năm, các nhà nghiên cứu phát hiện hoạt động núi lửa tập trung bên trong một mạch phun. Mạch phun này phát triển thành hình nón và có miệng hố ở đỉnh.

Nhóm chuyên gia ước tính ngọn núi lửa sẽ trở lại kích thước ban đầu trong vòng 15 năm tới. Hiện nay, mỗi ngày thể tích của ngọn núi lửa tăng thêm khoảng 26.400 m3, tương đương khoảng 1.000 xe tải lớn đổ đất liên tục trong 24 giờ. Việc tìm hiểu quá trình núi lửa mọc lại sau khi sụp đổ có ý nghĩa quan trọng giúp dự đoán thời điểm xảy ra lần sụp đổ tiếp theo.