Lần bầu cử duy nhất Quốc hội Mỹ bỏ phiếu 36 lần mới chọn được Tổng thống
Trong quá khứ, nước Mỹ từng bầu tổng thống với quy định mỗi đảng phái được đề cử hai ứng viên, dẫn đến có lần kết quả bầu cử bất phân thắng bại giữa chính hai ứng viên trong đảng và Hạ viện phải bầu 36 lần mới tìm được người chiến thắng.
Thomas Jefferson là một trong 7 công thần khai quốc của nước Mỹ, trở thành Tổng thống Mỹ thứ 3 vào năm 1801.
Chưa đầy 20 năm kể từ những phát sún.g cuối cùng của cuộc Chiến tranh giành độc lập và 12 năm kể từ khi Hiến pháp được thông qua, nước cộng hòa non trẻ của Mỹ ở giữa một cuộc khủng hoảng chính trị có nguy cơ dẫn đến nổi loạn vũ trang và mất đoàn kết.
Một loạt các sự kiện bất thường xảy ra khi đó đã buộc các nhà lãnh đạo được bầu của quốc gia phải lựa chọn giữa việc theo đuổi các mục tiêu đảng phái của họ và củng cố nền tảng hiến pháp.
Hệ thống bầu cử sơ khai
Đó là giai đoạn nước Mỹ định hình hệ thống đảng phải tồn tại đến tận ngày nay. Khi các nhà sáng lập nước Mỹ soạn Hiến pháp, họ đã thiết kế hình thức Cử tri đoàn.
Mỗi bang chọn đại cử tri đại diện cho bang đó đi bầu tổng thống. Hình thức bầu đại cử tri có thể thông qua bỏ phiếu phổ thông hoặc các chính trị gia ở bang đó chỉ định đại cử tri.
Các đại cử tri của mỗi bang sau đó sẽ tập hợp để bỏ phiếu cho một trong hai người phù hợp nhất để làm tổng thống Mỹ. Người chiếm đa số phiếu đại cử tri làm tổng thống, người có ít phiếu hơn làm phó tổng thống.
Cuộc bầu cử năm 1800 không giống bất cứ một cuộc bầu cử nào khác trong lịch sử nước Mỹ. Đây là lần đầu tiên các đảng phái tổ chức các chiến dịch tranh cử tổng thống, vì sự phát triển trong và ngoài nước đã chia người Mỹ thành hai phe đảng phái riêng biệt.
Theo quy định bầu cử năm 1800, mỗi chính đảng được đề cử 2 người ra tranh cử. Đương kim tổng thống Mỹ John Adams đại diện đảng Liên bang ra tranh cử lần hai cùng Charles C. Pinckney. Đảng Dân chủ Cộng hòa, tiề.n thân của đảng Dân chủ ngày nay, chọn ứng viên Thomas Jefferson ra tranh cử cùng Aaron Burr.
Cục diện bầu cử tổng thống Mỹ năm 1800.
Mỗi đại cử tri được bỏ 2 phiếu, không phân biệt bỏ phiếu bầu tổng thống hay phó tổng thống. Người nhiều phiếu nhất sẽ là tổng thống, người có ít phiếu hơn là phó tổng thống.
Các chiến dịch tranh cử tổng thống lần đầu tiên xuất hiện trong lịch sử Mỹ và được phát triển ở khắp nơi. Ở các bang mà các nhà lập pháp đã chọn đại cử tri, các chiến dịch này tập trung vào việc việc bầu chọn các nhà lập pháp.
Ở các bang cử tri chọn đại cử tri trực tiếp, các cuộc vận động tranh cử nhằm lôi kéo những đại cử tri cam kết bầu trung thành với một đảng và bầu cho các ứng viên của đảng đó. Mặc dù cử tri không bỏ phiếu trực tiếp chọn tổng thống, nhưng lần đầu tiên tổng thống là mục tiêu rõ ràng khi các cử tri bỏ phiếu để chọn đại cử tri.
Video đang HOT
Mặc dù Hiến pháp Mỹ quy định các đại cử tri bỏ phiếu trong cùng một ngày, nhưng các cuộc bầu cử cấp tiểu bang để xác định đại cử tri được trải dài trong một năm.
Không ai biết ai sẽ là tân tổng thống Mỹ cho đến khi tiểu bang cuối cùng, bang South Carolina, chọn đại cử tri vào trước ngày họp Cử tri đoàn. Do sự chậm trễ trong liên lạc ở thời bấy giờ, kết quả của cuộc bầu cử vẫn là ẩn số cho đến cuối cùng.
Hạ viện bỏ phiếu 36 lần mới bầu được tổng thống
Các đại cử tri từ 16 bang ở Mỹ khi đó cùng bỏ phiếu vào ngày 3.12.1800. Quốc hội Mỹ sẽ chỉ nhóm họp và đếm phiếu bầu vào ngày 11.2.1801.
Nhưng sau khi bỏ phiếu xong, các đại cử tri được quyền công khai nói tên người mình đã bầu. Đến tuần thứ ba của tháng 12, cục diện bầu cử đã khá rõ ràng.
Ứng viên Thomas Jefferson của đảng Dân chủ Cộng hòa nhiều khả năng sẽ giành 73 phiếu, nhiều hơn 8 phiếu so với ứng viên đảng Liên bang, John Adams.
Vấn đề là Jefferson lại cùng giành được 73 phiếu so với ứng viên thứ hai trong đảng là Aaron Burr.
Ảnh minh họa George Washington, Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ tuyên thệ nhậm chức.
Khi biết tin các đại cử tri đã thống nhất để Jefferson và Burr cùng giành đa số phiếu, loại bỏ các ứng viên của đảng Liên bang, Jefferson đã bày tỏ sự thất vọng. “Tôi chưa bao giờ yêu cầu một sự sắp xếp để giành đa số phiếu bầu”, Jefferson nói.
Đến ngày 19.12, Jefferson biết được kết quả kiểm phiếu sơ bộ. “Sẽ có một kết quả ngang bằng tuyệt đối giữa hai ứng cử viên của đảng Dân chủ Cộng hòa”, Jefferson viết.
Phe Liên bang không có ứng viên vào được chọn làm tổng thống hay phó tổng thống nên đã tìm cách đóng cửa Hạ viện cho đến ngày 3.3, thời điểm nhiệm kỳ tổng thống Mỹ hiện tại kết thúc. Nếu sau ngày này mà nước Mỹ chưa bầu được tổng thống, người kế nhiệm có thể là Ngoại trưởng John Marshall, đảng viên Liên bang hoặc John Jay, Chánh án Tòa án Tối cao, cũng là đảng viên Liên bang.
Phe Liên bang cũng cân nhắc đến khả năng yêu cầu bỏ phiếu lại. Đảng Dân chủ Cộng hòa đã phản đối dữ đội các sáng kiến này, dọa rằng nếu sau ngày 3.3 mà nước Mỹ không có tổng thống đắc cử, đồng nghĩa rằng “Hiến pháp Mỹ sẽ chấm dứt”, đán.h dấu sự chia rẽ của nước Mỹ.
Lời đ.e dọ.a này nhắm đến chủ trương hoạt động của đảng Liên bang, đó là bảo vệ Hiến pháp Mỹ. Cuối cùng, đảng Liên bang buộc phải đồng ý để Hạ viện lựa chọn tổng thống.
Trong cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống tại Hạ viện, mỗi nhóm nghị sĩ của một bang chỉ có một phiếu duy nhất. Nhưng khi các nhà lập pháp bỏ phiếu vào tháng 2.1801, cả Jefferson và Burr đều không giành được đa số phiếu trong 16 bang của nước Mỹ khi đó.
Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu 35 lần trong một tuần, nhưng Jefferson luôn chỉ giành được 8 phiếu chứ không quá bán. Thế cân bằng chỉ chấm dứt khi Alexander Hamilton – thành viên trong nhóm lập quốc của Mỹ dưới thời George Washington, yêu cầu phe Liên bang chọn Jefferson.
“Nếu chọn ra người trên thế giới này tôi căm ghét nhất thì đó là Jefferson”, Hamilton nói. “Nhưng lợi ích của đất nước phải đặt lên trên lợi ích cá nhân”.
Hamilton đã soạn lá thư gửi đến Quốc hội Mỹ, chỉ trích “Burr là kẻ mưu mô xảo quyệt, sẵn sàng làm bất cứ điều gì để đạt được quyền lực chính trị và vơ vét tài sản cá nhân”.
“Burr không yêu gì ngoài bản thân, sẽ chỉ muốn nắm lấy quyền lực cho riêng mình”, Hamilton viết.
Với sự can thiệp của một trong những công thần khai quốc của nước Mỹ, ở lần bỏ phiếu thứ 36, Jefferson giành được 10 phiếu và trở thành tổng thống. Burr, trở thành phó tổng thống, theo quy định thời đó.
Phân xử như thế nào nếu hai ứng viên Tổng thống Mỹ "ngang cơ" về số phiếu bầu?
Năm 1800, trong cuộc đua vào Nhà Trắng, hai ứng viên Thomas Jefferson và Aaron Burr nhận được số phiếu Đại cử tri bằng nhau, Hạ viện Mỹ bị chia rẽ sâu sắc đã phải vào cuộc để chọn ra người chiến thắng.
Cuộc bầu cử Tổng thống thứ 59 của nước Mỹ sẽ diễn ra vào ngày 3/11/2020, cùng ngày với các cuộc bầu cử Quốc hội (33 ghế Thượng viện và tất cả 435 ghế Hạ viện), và địa phương (11 vị trí Thống đốc). Đây là một cuộc bầu cử gián tiếp, khi các cử tri bỏ phiếu bầu chọn các Đại cử tri, và dựa trên kết quả tại khu vực mà họ đại diện, ngày 14/12/2020, các Đại cử tri (Cử tri đoàn) này trực tiếp bầu chọn Tổng thống và Phó Tổng thống mới hoặc tái chọn những người đương nhiệm.
Năm 1800, khi phiếu các Đại cử tri bầu Tổng thống lần thứ tư trong lịch sử Hoa Kỳ được kiểm, một tình huống bất ngờ đã phát sinh: cả 2 ứng viên đã không phân thắng - bại, nhận được đúng 73 phiếu, trở thành trường hợp có một không hai đầu tiên (và duy nhất, cho đến nay) trong lịch sử bầu cử Hoa Kỳ.
Rất may, Hiến pháp Mỹ có dự phòng cho các cuộc bầu cử với kết quả hy hữu "kẻ năm lạng, người nửa cân", được quy định trong Điều II, Phần 1: "Nếu có nhiều hơn 1 người chiếm được đa số và có số phiếu bầu bằng nhau, thì Hạ viện sẽ lập tức bằng 1 lá phiếu, chọn 1 trong số họ cho cương vị Tổng thống".
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đầy kịch tính năm 1800 (tiểu bang gạch nghiêng - ủng hộ Burr, chấm chấm - ủng hộ Jefferson; trắng - bỏ phiếu trắng); Nguồn: History.com
Nhưng sự việc cũng không đơn giản như người ta tưởng. Hạ viện bị chia rẽ gay gắt đã bế tắc 36 lần trước khi chung cuộc chọn Thomas Jefferson là người chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 1800. Và quá trình đó đã để lại một loạt vấn đề với Cử tri đoàn mà chỉ có thể được khắc phục bằng một bản sửa đổi Hiến pháp, còn được gọi là Tu chính án.
Các đảng phái chính trị "lệch pha" với Cử tri đoàn
Những người xây dựng Hiến pháp hy vọng các đảng phái chính trị sẽ không cần hạn chế quyền hạn của chính phủ liên bang, nhưng các ứng cử viên Tổng thống bắt đầu liên kết thành các phe phái chính trị ngay từ cuộc bầu cử năm 1796 - lần đầu tiên sau cuộc bầu cử George Washington. Gần như ngay lập tức, sự tồn tại của các đảng phái chính trị đối nghịch nhau đã gây ra những cơn đau đầu cho hệ thống Cử tri đoàn.
Trong 4 cuộc bầu cử Tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, mỗi Đại cử tri bỏ hai phiếu bầu Tổng thống. Ứng cử viên giành được đa số phiếu của Cử tri đoàn là Tổng thống và người về nhì là Phó Tổng thống. Trớ trêu thay, trong cuộc bầu cử năm 1796, John Adams thắng cử Tổng thống và người về đích ở vị trí thứ hai là đối thủ chính trị của Adams - chính Thomas Jefferson, người đã trở thành Phó Tổng thống của ông.
Thomas Jefferson được Hạ viện Mỹ chọn làm Tổng thống khi hai ứng viên có số phiếu Đại cử tri bằng nhau; Nguồn: wikipedia.org
Theo Robert Alexander - giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Bắc Ohio, đồng thời là tác giả cuốn "Quyền đại diện và Cử tri đoàn", "đó là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy Cử tri đoàn do những người sáng lập tạo ra đã không hoạt động như dự kiến".
Mối quan hệ ràng buộc giữa hai ứng cử viên từ cùng một chính đảng
Kết quả không phân thắng bại trong cuộc bầu cử năm 1800 đã tạo ra một tiề.n lệ mà Cử tri đoàn cần phải giải quyết và phải được hoàn thiện. Trước năm 1800, 2 đảng chính trị là đảng Liên bang và đảng Dân chủ-Cộng hòa, có ảnh hưởng lớn đối với các Đại cử tri - những người cam kết bỏ phiếu cho nhóm ứng cử viên được đảng của mình lựa chọn kỹ lưỡng.
Alexander nói, "các ứng cử viên cho chức Tổng thống đã chạy như một chiếc vé. Điều đó đã tạo ra vấn đề khi các Đại cử tri cam kết với Đảng Dân chủ-Cộng hòa bỏ 1 phiếu cho 1 trong số mỗi cặp ứng cử viên trên lá phiếu. Kết quả là tỷ số hòa 73-73 giữa Thomas Jefferson và người cùng chạy đua vào Nhà Trắng của ông - Aaron Burr, cả hai đều là người của đảng Dân chủ-Cộng hòa".
Trong khi đó, ứng cử viên của đảng Liên bang đương nhiệm John Adams chỉ nhận được 65 phiếu bầu. Theo Hiến pháp, một phán quyết về kết quả bầu cử sẽ thuộc về Hạ viện, nơi mỗi bang bỏ 1 lá phiếu để chọn người chiến thắng trong số 2 ứng cử viên ngang sức ngang tài. Vì vậy, Adams đã bị loại khỏi cuộc chạy đua và Burr, người chạy đua với Jefferson, lẻ ra bị loại, lại không.
Andrew Jackson - người có được đa số phiếu của Đại cử tri và đa số phiếu phổ thông nhưng vẫn không được ngồi vào ghế Tổng thống năm 1824; về sau, trở thành Tổng thống thứ bảy của Mỹ; Nguồn: wikipedia.org
Những người theo đảng Liên bang buộc ở trong tình thế khó xử khi chọn ra một Tổng thống từ 2 ứng cử viên của đối phương. Các nhà lãnh đạo đảng Liên bang như Alexander Hamilton ghét chính sách của Jefferson, nhưng họ cũng không tin tưởng người cơ hội như Burr. Pennsylvania và Virginia bắt đầu huy động dân quân để đề phòng sự bế tắc có gây ra một cuộc nội chiến. Phải mất 36 lần bỏ phiếu liên tiếp tại Hạ viện trước khi Jefferson được chọn làm Tổng thống và thảm họa đã được ngăn chặn trong gang tấc.
Tu chính án thứ 12: Một phiếu bầu cho Tổng thống, một phiếu bầu cho Phó Tổng thống
Trục trặc trong cuộc bầu cử năm 1800 đã chứng minh hệ thống Cử tri đoàn lúc đó không sẵn sàng về mọi mặt cho việc bỏ phiếu theo đường lối đảng phái. Ngay trong thời gian diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống năm 1804, Quốc hội đã thông qua và các bang phê chuẩn Tu chính án thứ 12, theo đó, các Đại cử tri bỏ 1 lá phiếu cho Tổng thống và 1 lá phiếu thứ hai cho Phó Tổng thống.
"Mặc dù Đại cử tri đoàn là một trong những tổ chức gây tranh cãi nhất được tạo ra bởi những nhà lập pháp, đã có hơn 700 nỗ lực để sửa đổi hoặc loại bỏ nó, nhưng chỉ một số nỗ lực trong số đó đã có kết quả, và Tu chính án thứ 12 là đầu tiên trong số đó đã thực sự góp phần thay đổi đáng kể hoạt động của Cử tri đoàn", Alexander nói.
Ngoài việc tạo ra các lá phiếu riêng biệt cho Tổng thống và Phó Tổng thống, Tu chính án thứ 12 cũng giới hạn việc ứng cử viên Tổng thống có thể được bỏ phiếu trong một cuộc bầu cử dự phòng (lần bổ sung) tại Hạ viện. Tu chính án thứ 12 quy định rằng, nếu không có ứng cử viên nào giành được đa số phiếu Đại cử tri, cuộc bầu cử sẽ được chuyển đến Hạ viện, nhưng chỉ ba người có được số phiếu Đại cử tri cao nhất được đưa ra để lựa chọn.
Andrew Jackson thất bại trong cuộc bầu cử vì vụ "mặc cả tham nhũng"
Điều khoản có vẻ như vô hại của Tu chính án thứ 12 đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 1824, khi 4 ứng cử viên nhận được đa số phiếu Đại cử tri, từ chối để Andrew Jackson - người có số phiếu cao nhất tuyên bố chiến thắng trong cuộc chạy đua ghành ghế Tổng thống.
Cuộc đua chưa đến hồi kết giữa đương kim Tổng thống Trump và Cựu Phó Tổng thống Biden năm nay vẫn chứa nhiều ẩn số và khó dự đoán; Nguồn: dkoding.in
Bởi vì chỉ có 3 ứng cử viên nhận được số phiếu bầu cao nhất được chuyển sang cuộc bầu cử dự phòng tại Hạ viện, người có số phiếu bầu nhiều thứ tư, Henry Clay, đã bị loại. Nhưng Clay, người là đương kim Chủ tịch Hạ viện vào thời điểm đó, bị cáo buộc đã sử dụng ảnh hưởng của mình để giúp John Quincy Adams được bầu thay vì Jackson.
Khi Jackson - người cũng giành được đa số phiếu phổ thông - biết rằng Adams bổ nhiệm Clay làm Ngoại trưởng của mình, đã phát điên trước cái mà ông coi là "mặc cả tham nhũng" trắng trợn để đán.h cắp Nhà Trắng. Theo Alexander, "Jackson có điều đặc biệt là ứng cử viên Tổng thống duy nhất nhận được đa số phiếu của Đại cử tri và đa số phiếu phổ thông và vẫn không được ngồi vào ghế Tổng thống".
Chỉ còn hơn 3 tuần nữa là tới cuộc bầu cử lịch sử 2020, đương kim Tổng thống Trump đang mất dần ưu thế tại một số cuộc thăm dò gần đây. Cựu Phó Tổng thống Biden hiện đang gia tăng cách biệt đáng kể với Trump khi dẫn trước lần lượt 16 và 14 điểm trong các cuộc thăm dò của CNN/SSRS và NBC News/Wall Street Journal, 9 điểm trong cuộc thăm dò của New York Times, thậm chí 10 điểm trong cuộc thăm dò dư luận mới nhất, theo Rasmussen Reports. Còn nhớ, 4 năm trước, Donald Trump đã vượt qua những khoảng cách tương tự và đán.h bại bà Hillary Clinton. Liệu lần này lịch sử có lặp lại, hoặc phải cần đến Hạ viện gọi tên người chiến thắng?./.
Team Flash tiếp tục chia tay 1 công thần, chạy đà chuẩn bị cho sự ra đời của 'Dream Team'? Tính đến thời điểm hiện tại, Team Flash đang là cái tên tạo nên nhiều cú sốc trên thị trường chuyển nhượng khi liên tục nói lời chia tay các trụ cột. Sau khi nói lời chia tay với EGO và Naul, mới đây, nhà Đương kim vô địch VCS - Team Flash lại tiếp tục khiến người hâm mộ "sốc tập 2"...