“Làm ngơ” nối lại đàm phán với Mỹ, Taliban hé lộ lý do thực sự tìm đến Nga, Trung

Mai Hoàng Minh13:19 15/09/2019

Taliban được cho là đã cử các phái đoàn tới Nga, Trung Quốc và một số quốc gia khác nhằm thảo luận về vấn đề Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.

Reuters dẫn lời giới lãnh đạo của Taliban cho hay, nhóm này đã cử một phái đoàn tới Nga để thảo luận về viễn cảnh Mỹ rút quân khỏi Afghanistan. Động thái này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Donald Trump hủy bỏ một cuộc gặp đã lên kế hoạch trước với các nhà lãnh đạo Taliban tại Trại David. Taliban được cho là đang muốn thúc đẩy sự ủng hộ khu vực với các chuyến thăm dự kiến tới Trung Quốc, Iran và một số nước Trung Á.

Các tay súng Taliban ở Afghanistan (ảnh: getty)

“Mục đích của các chuyến thăm là thông báo với các nhà lãnh đạo của các nước này về đàm phán hòa bình và quyết định của Tổng thống Trump hủy bỏ tiến trình hòa bình vào thời điểm khi mà cả hai bên đã giải quyết được các vấn đề khó khăn và đang chuẩn bị ký kết một hiệp định hoà bình”, một nguồn tin cấp cao của Taliban phát biểu tại Qatar.

Từng đăng cai các cuộc gặp giữa Taliban và các đại diện chính trị – xã hội của Afghanistan, Nga cho hay, họ hy vọng tiến trình có thể quay trở lại đúng hướng, đồng thời kêu gọi cả hai bên nối lại đàm phán.

“Chúng tôi tin rằng, việc hoàn toàn chấm dứt hiện diện quân sự nước ngoài là một điều kiện không thể nhân nhượng của hòa bình lâu bền tại Afghanistan”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói hôm thứ năm (12/9).

Hiện chưa rõ các cuộc đối thoại có được khôi phục hay không.

Theo một nhà lãnh đạo giấu tên của Taliban, mục đích của các chuyến thăm không phải là “hồi sinh” đàm phán với Mỹ mà là đánh giá sự ủng hộ của khu vực với việc buộc Mỹ phải rời khỏi Afghanistan.

Video đang HOT

Trong nhiều tháng qua, Mỹ và giới chức Taliban đã tiến hành các cuộc đàm phán tại thủ đô Doha, Qatar. Hai bên được cho là đã thống nhất một dự thảo hiệp định, trong đó quy định 5.000 lính Mỹ rời Afghanistan để đổi lấy những đảm bảo an ninh từ Taliban.

Tuy nhiên, thỏa thuận vấp phải sự chỉ trích nặng nề từ chính phủ Afghanistan. Một số cựu quan chức cấp cao Mỹ cũng cảnh báo, việc rút quân thiếu cẩn trọng có thể khiến quốc gia Trung Á rơi vào tình trạng bất ổn và thậm chí châm ngòi cho một cuộc nội chiến mới.

Phương Đỗ

Theo Toquoc

Mỹ chuẩn bị rút quân hoàn toàn khỏi Afghanistan?

Lần đầu tiên sau 18 năm, chính phủ Mỹ có vẻ nghiêm túc về việc rút quân khỏi Afghanistan và kết thúc cuộc chiến dài nhất trong lịch sử.

Quân đội Afghanistan chuẩn bị cho một chiến dịch chống quân nổi dậy ở quận Khogyani của tỉnh Nangarhar. Ảnh: Reuters

Kể từ tháng 10-2018, các quan chức Mỹ và đại diện Taliban đã tổ chức 5 vòng đàm phán trực tiếp và đang chuẩn bị cho cuộc gặp lần thứ 6 nhằm đảm bảo việc rút quân an toàn cho Mỹ để đổi lấy đảm bảo của nhóm cực đoan này rằng, lãnh thổ Afghanistan không được sử dụng bởi các phiến quân nước ngoài và sẽ không gây ra mối đe dọa an ninh nào nữa cho thế giới.

Một liên minh quân sự do Mỹ lãnh đạo đã lật đổ Taliban tại Afghanistan vào năm 2001 vì nhóm này che chở cho Al-Qaeda, nhóm phiến quân mà Washington cáo buộc đã gây ra vụ tấn công 11-9. Một sự đồng thuận hiếm hoi về việc giải quyết xung đột một cách hòa bình, cả trong và ngoài Afghanistan, cho thấy hòa bình chưa bao giờ gần đến thế. Nhưng các cuộc đàm phán Mỹ-Taliban ở thủ đô Doha của Qatar chỉ là giai đoạn đầu tiên của một quá trình phức tạp với kết quả không chắc chắn cũng như có nhiều rào cản cần phải vượt qua.

Có cần phải ngừng bắn?

Giao tranh dữ dội vẫn đang diễn ra trên khắp Afghanistan, và dù đồng ý tham gia đàm phán, Taliban vẫn nỗ lực mở rộng địa bàn. Giờ đây, nhóm cực đoan này đang kiểm soát nhiều lãnh thổ hơn bất cứ lúc nào kể từ năm 2001.

Trước tình trạng bế tắc liên tục với quân nổi dậy, Tổng thống Mỹ Donald Trump rất muốn chấm dứt cuộc chiến mà theo các quan chức nước này là tiêu tốn của Washington khoảng 45 tỷ USD mỗi năm. Dấu hiệu gần đây nhất là việc ông Trump quyết định rút hầu hết hoặc toàn bộ 14.000 lực lượng Mỹ trong tương lai gần, động thái khiến cả thế giới ngạc nhiên, trong đó có cả Taliban.

Nhưng ngay cả khi Mỹ và Taliban giải quyết các vấn đề chính của họ, chính người Afghanistan sẽ cần phải giải quyết một số vấn đề nội bộ quan trọng, bao gồm việc ngừng bắn, đối thoại giữa Taliban và chính phủ, và quan trọng nhất là thành lập một chính phủ và hệ thống chính trị mới. Điều kiện lý tưởng nhất là lệnh ngừng bắn phải diễn ra trước cuộc bầu cử vào cuối năm nay và Taliban cũng đồng ý, nhưng dường như đó là điều không thể. Nếu không có lệnh ngừng bắn hoàn toàn hoặc thậm chí một phần, nhiều người lo ngại, sẽ xảy ra nhiều bất thường trong cuộc bầu cử và bất ổn chính trị kéo dài có thể làm suy yếu tiến trình hòa bình cũng như gia tăng bất ổn chính trị.

Chia sẻ quyền lực?

Có một số lựa chọn và kịch bản. Trước hết, tất cả các bên liên quan sẽ phải đưa ra quyết định về việc liệu cuộc bầu cử tổng thống, đã bị hoãn đến cuối tháng 9, có diễn ra theo kế hoạch hay không. Nếu họ làm như vậy, một chính phủ Kabul mới có thể đàm phán các điều khoản với Taliban, trừ khi đạt được thỏa thuận hòa bình trước khi bỏ phiếu. Cho dù chính phủ đó phục vụ toàn bộ nhiệm kỳ hay tạm thời thì các lựa chọn về việc chia sẻ quyền lực trong nội bộ Afghanistan vẫn chưa được thảo luận rõ ràng. Nhưng nếu cuộc bầu cử bị trì hoãn lâu hơn nữa, và nhiệm kỳ của chính phủ hiện tại được kéo dài, thì cần có một cơ chế đồng thuận để thành lập một chính phủ mới, được chấp nhận bởi tất cả các bên, bao gồm cả Taliban.

Tạo ra một chính phủ trung lập tạm thời hoặc một liên minh cầm quyền, thậm chí có thể bao gồm Taliban, là một lựa chọn khác đang được xem xét trong kịch bản này. Afghanistan cũng có thể chọn ra một chính phủ lâm thời để tổ chức bầu cử một khi quân đội Mỹ rời đi và Taliban được tái hòa nhập.

Sẽ có những vấn đề rất khó vượt qua sau cuộc xung đột đã khiến hàng trăm ngàn người thương vong ở tất cả các bên, bao gồm cả lực lượng chính phủ, phiến quân và thường dân. Chẳng hạn như, Taliban không chấp nhận hiến pháp hiện hành và coi chính phủ Afghanistan là "chế độ bù nhìn do Mỹ áp đặt". Cho đến nay, chính phủ được bầu của Tổng thống Ashraf Ghani đã không tham gia vào các cuộc đàm phán trực tiếp với Taliban, bởi nhóm này từ chối nói chuyện với một chính phủ mà họ không công nhận.

Một số người Afghanistan lo ngại rằng việc chia sẻ quyền lực với Taliban có thể khiến các quyền tự do khác, đáng chú ý là một số quyền của phụ nữ, có thể bị mất đi. Taliban đã cấm phụ nữ tham gia vào đời sống cộng đồng khi lãnh đạo Afghanistan vào những năm 1990.

Nếu các cuộc đàm phán không dẫn đến hòa bình?

Kể từ khi Liên Xô chiếm đóng Afghanistan vào năm 1979, đã có một danh sách dài các thỏa thuận chưa hoàn thành và các nỗ lực thất bại nhằm chấm dứt chiến tranh ở nước này. Một số kịch bản từ quá khứ có thể lặp lại lần này. Mỹ rút quân dù đạt được hay không đạt được thỏa thuận hòa bình đều không tự động dẫn đến sự sụp đổ bất ngờ của chính phủ Kabul. Chiến tranh có thể tiếp tục và sự sống còn của chính phủ phụ thuộc chủ yếu vào sự hỗ trợ tài chính và quân sự từ các đồng minh nước ngoài, đặc biệt là Mỹ, cũng như sự thống nhất và cam kết của giới tinh hoa chính trị của đất nước.

Khi lực lượng Liên Xô rút lui vào năm 1989, chính phủ được Moscow hậu thuẫn ở Kabul đã tồn tại được 3 năm. Nhưng khi Liên Xô tan rã vào năm 1992 đã mở ra một cuộc nội chiến đẫm máu, liên quan đến nhiều phe phái Afghanistan được hỗ trợ bởi các cường quốc khác nhau trong khu vực. Nếu các vấn đề không được xử lý cẩn thận ngay bây giờ, có nguy cơ xảy ra tình huống tương tự. Taliban nổi lên từ sự hỗn loạn của cuộc nội chiến và cai trị Afghanistan cho đến năm 2001. Giờ đây, nhóm này có thể cố gắng chiếm lại nhà nước nếu thỏa thuận không đạt được.

Sự hỗn loạn sẽ như thế nào?

Những nỗ lực hòa bình hiện nay có thể thấy Taliban đã tham gia vào "cuộc chơi" ở Afghanistan. Điều này có nghĩa là, việc kết thúc chiến tranh thành lập chính phủ Afghanistan sẽ là một chiến thắng cùng có lợi cho người Afghanistan, Mỹ và các người chơi trong khu vực. Nhưng nếu điều này không xảy ra, xung đột và bất ổn có thể gia tăng ở một quốc gia có vị trí chiến lược trong khu vực. Một vòng hỗn loạn khác cũng có thể dẫn đến sự xuất hiện của các nhóm cực đoan bạo lực mới. Người Afghanistan và thế giới sẽ phải đối phó với những khoảng trống an ninh một khi các nhóm phiến quân như Al-Qaeda và IS tìm thấy mảnh đất màu mỡ tại Afghanistan. Gia tăng sản xuất ma túy và tràn ngập người tị nạn sẽ đặt ra những thách thức nghiêm trọng không chỉ đối với Afghanistan mà còn đối với toàn bộ khu vực và thế giới.

Lịch sử cho thấy, đàm phán và thỏa thuận không đảm bảo rằng các xung đột sẽ được giải quyết một cách hòa bình. Các bước này chỉ là sự khởi đầu của một quá trình phức tạp và đầy thách thức. Thách thức lớn nhất đối với Afghanistan là việc tạo ra các cơ chế thực thi có thể đối phó với bất kỳ kịch bản hậu thỏa thuận nào. Do đó, khu vực và quốc tế cần phối hợp thực hiện các nỗ lực vì hòa bình và ngăn chặn những kẻ phá hoại tiến trình này.

AN BÌNH

Theo CADN

Ông Zelensky ra giá Tổng thống Putin đổi Crưm lấy xuất trong G8, Nga đáp Ukraine 'quá mạnh dạn' Người phát ngôn Bộ ngoại giao Nga Maria Zakharova cho rằng nhà lãnh đạo Ukraine "quá mạnh dạn" khi tự cho mình quyền thảo luận về các vấn đề quốc tế. " Tôi thực sự rất ngạc nhiên khi thấy Tổng thống Ukraine quá mạnh dạn cho mình quyền thảo luận các vấn đề đòi hỏi sự hiểu biết về bản chất những...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Nga xác nhận có cơ hội đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump14:35

Ông Putin và ông Tập Cận Bình vừa điện đàm, họ nói gì?28:31

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Đợt tuyết rơi kỷ lục tại Hokkaido (Nhật Bản)

16:34:21 05/02/2025

Ảnh hưởng của khối không khí lạnh không chỉ giới hạn ở khu vực phía Bắc Nhật Bản mà còn lan rộng về phía Tây, khiến tuyết rơi tại Kyushu và Shikoku.

Trên 20.000 nhân viên chính phủ Mỹ sẵn sàng nghỉ việc theo chương trình khuyến khích

16:31:53 05/02/2025

Đây là một phần trong nỗ lực của chính quyền Tổng thống Trump nhằm cắt giảm quy mô chính phủ Mỹ, tiết kiệm ngân sách nhà nước, dự kiến lên tới 100 tỷ USD. Tuy nhiên, một số nghị sĩ đảng Dân chủ cho rằng đề xuất này là không hợp pháp.

Mỹ bắt đầu trục xuất người Ấn Độ nhập cư bất hợp pháp

16:25:18 05/02/2025

Máy bay C-17 Globemaster của Không quân Mỹ đã rời khỏi căn cứ không quân gần bang Texas, mang theo những người Ấn Độ bị trục xuất, tuy nhiên số lượng người trên chuyến bay này vẫn chưa được công khai.

Tổng thống Trump cảnh báo sẽ hủy diệt một quốc gia nếu bị ám sát

16:23:57 05/02/2025

Trong trường hợp ông Trump bị ám sát, Phó Tổng thống JD Vance sẽ trở thành quyền tổng thống và không nhất thiết phải tuân theo bất kỳ chỉ thị nào mà người tiền nhiệm để lại.

Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận kế hoạch đóng cửa USAID

16:22:08 05/02/2025

Ngoài ra, ông chủ thứ 47 của Nhà Trắng cũng ký văn bản chấm dứt sự tham gia của Mỹ trong Hội đồng Nhân quyền LHQ và tiếp tục đình chỉ tài trợ cho Cơ quan cứu trợ và việc làm của LHQ cho người tị nạn Palestine (UNRWA).

LHQ thành lập Ủy ban Cố vấn để giải quyết cuộc khủng hoảng Libya

16:14:19 05/02/2025

Chính phủ Thống nhất Quốc gia Libya (GNU), có trụ sở tại Tripoli do Thủ tướng Abdulhamid Al-Dbeibah đứng đầu, đã được thành lập thông qua một quy trình do Liên hợp quốc bảo trợ vào năm 2021.

Lãnh đạo Ai Cập và Jordan hối thúc thực thi đầy đủ thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza

16:09:04 05/02/2025

Tuần trước, Cairo và Amman đã kịch liệt phản đối các đề xuất gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc di dời người Palestine từ Gaza sang Ai Cập, Jordan và các quốc gia Arab-Hồi giáo khác.

Bạo loạn nhà tù tại Mexico khiến ít nhất 7 người thiệt mạng

16:07:33 05/02/2025

Bang Tabasco là địa phương chuyên sản xuất dầu mỏ, song lại ghi nhận tỷ lệ đói nghèo cao và tình trạng bạo lực gia tăng trong những năm gần đây.

Các nhà khoa học Trung Quốc phát triển mô hình AI mới dự báo bão chính xác hơn

16:05:28 05/02/2025

Trong khi AI được khai thác để cải thiện dự báo gia tăng cường độ nhanh của bão, phần lớn kỹ thuật AI gặp khó khăn với tỉ lệ cảnh báo sai cao và độ tin cậy thấp.

Mỹ bắt đầu chuyển người nhập cư tới căn cứ Guantanamo

16:03:17 05/02/2025

Theo Bộ Tư lệnh miền Nam của quân đội Mỹ, có khoảng 300 quân nhân đồn trú tại Guantanamo để hỗ trợ các hoạt động giam giữ người nước ngoài cư trú bất hợp pháp.

Bệnh bí ẩn cướp 17 sinh mạng, khiến cả trăm người phải cách ly

15:46:21 05/02/2025

Chính phủ Ấn Độ đã tiến hành một cuộc điều tra có sự tham gia của các cảnh sát, bác sĩ, nhà bệnh học. Họ đã hỏi chuyện hàng chục người trong nỗ lực xác định nguyên nhân gây ra căn bệnh tổn thương não.

Ánh sáng soi đường cho các phong trào giải phóng dân tộc

13:52:12 05/02/2025

Theo Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Sri Lanka, Việt Nam đã giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bằng cách đánh bại các đế quốc hùng mạnh nhất thế giới là Nhật Bản, Pháp và Mỹ.