Lạm dụng thuốc kháng sinh nguy hiểm như thế nào?
Sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi, không có chỉ định của bác sĩ kê đơn khiến nhiều người bệnh dễ dàng rơi vào tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh cực kỳ nguy hiểm.
Vậy sử dụng kháng sinh như thế nào là hợp lý và hậu quả của việc lạm dụng kháng sinh nguy hiểm ra sao? PV đã có cuộc trò chuyện với Bác sĩ Chu Hòa Sơn, hiện là Giảng viên trường cao đẳng Y Dược Pasteur để tìm ra câu trả lời.
Thưa bác sĩ, thế nào là lạm dụng kháng sinh?
Kháng sinh là một loại thuốc có khả năng kìm hãm hay tiêu diệt các loại vi khuẩn. Tuy nhiên, sự tiếp xúc lâu dài giữa vi khuẩn và kháng sinh có thể tạo ra các dòng vi khuẩn kháng thuốc và từ đó kháng sinh trở nên không hiệu quả với loại vi khuẩn đó nữa và con người phải đau đầu để tìm ra một loại kháng sinh mới.
Việc lạm dụng thuốc khác sinh là rất nguy hiểm.
Ngày nay do việc mua và sử dụng kháng sinh quá dễ dàng nên chỉ cần xuất hiện vài biểu hiện bất thường về sức khỏe như sốt, ho, sổ mũi là mọi người tự ý đến hiệu thuốc để mua kháng sinh, hay các bậc cha mẹ tự ý mua kháng sinh cho con mình sử dụng mà không cần biết con mình có nhiễm khuẩn hay không, trẻ em thì có phải uống liều như người lớn không và uống trong thời gian bao lâu là hợp lý.
Bên cạnh đó, các hiệu thuốc dễ dàng tự ý bán thuốc kháng sinh cho bệnh nhân mà không quan tâm bệnh nhân có toa của bác sĩ hay không, hay thậm chí bệnh nhân chỉ cần mang toa thuốc cũ, toa thuốc của người quen, hoặc chỉ cần bảo muốn mua thuốc kháng sinh là được.
Có nhiều loại bệnh lý khác nhau như bệnh miễn dịch, ngộ độc, bệnh chuyển hóa, bệnh nhiễm trùng v.v… Trong đó chỉ có bệnh nhiễm trùng là cần phải sử dụng kháng sinh. Trong các bệnh lý khác, sử dụng kháng sinh không những không giúp điều trị bệnh mà còn làm tăng tỷ lệ vi khuẩn kháng thuốc.
Trong hầu hết các trường hợp sốt, đau họng, sổ mũi đa số là do virus gây nên, và kháng sinh thì chỉ có hiệu quả trên vi khuẩn.
Thưa bác sĩ, lạm dụng kháng sinh có thể gây ra những hậu quả gì?
Không phải lúc nào vi khuẩn cũng gây hại cho cơ thể, có những loại vi khuẩn gây bệnh cũng có những loại vi khuẩn thường trú có lợi. Khi sử dụng kháng sinh bừa bãi, vi khuẩn có lợi cũng bị tiêu diệt, ví dụ như các vi khuẩn thường trú trong đường tiêu hóa, khi đó sẽ gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, v.v…
Video đang HOT
Đối với các bệnh nhân hen suyễn dị ứng, kháng sinh cũng là một tác nhân kích thích. Nếu sử dụng kháng sinh quá bừa bãi có thể làm bệnh nhân, đặc biệt là trẻ nhỏ lên cơn hen cấp tính. Nhiều trường hợp trẻ em bị hen cấp tính vì bố mẹ lạm dụng thuốc kháng sinh cho con quá nhiều. Kháng sinh sau khi uống vào cơ thể sẽ được chuyển hóa qua gan hoặc qua thận, nếu sử dụng quá mức có thể gây ảnh hưởng xấu đến các cơ quan này, thậm chí dẫn đến suy gan, suy thận.
Hậu quả nghiêm trọng nhất của việc lạm dụng kháng sinh là tạo ra các chủng “siêu vi khuẩn” kháng thuốc. Các vi khuẩn này có thể tạo ra các cơ chế chống lại tác dụng của kháng sinh, khi đó kháng sinh không còn hiệu quả nữa và con người lại quay trở về điểm xuất phát như khi chưa tìm ra loại kháng sinh nào.
Thưa bác sĩ, sử dụng kháng sinh như thế nào là hợp lý?
Các lưu ý khi sử dụng kháng sinh như:
Chỉ sử dụng kháng sinh khi thực sự có nhiễm khuẩn. Muốn làm được việc này, bạn cần đến gặp bác sĩ khi có các biểu hiện bất thường của cơ thể để họ có thể chẩn đoán đúng nguyên nhân gây bệnh từ đó đưa ra giải pháp điều trị hợp lý.
Cùng một loại kháng sinh, nhưng với các đối tượng khác nhau thì kiểu sử dụng không giống nhau. Người bình thường sử dụng liều không giống như người suy gan hay suy thận, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ nên không phải cứ chia nhỏ liều của người lớn cho trẻ em là đúng, bác sĩ cần phải tính liều thích hợp cho trẻ nhỏ theo các quy tắc đặc biệt.
Đảm bảo sử dụng kháng sinh một cách hợp lý là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi phải có kiến thức và trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm sử dụng kháng sinh. Do đó, tốt nhất các bạn chỉ nên sử dụng kháng sinh theo đúng sự hướng dẫn của các bác sĩ và dược sĩ tư vấn chuyên môn, không nên sử dụng kháng sinh bừa bãi.
Như vậy, lạm dụng thuốc kháng sinh rất phổ biến và nguy hiểm, có gây ra vi khuẩn siêu kháng thuốc khiến bạn tử vong nhanh hơn.
Xin cảm ơn bác sĩ!
Theo www.nguoiduatin.vn
Nhận biết một số tác hại của thuốc
Bất kỳ một loại thuốc nào đều có thể gây ra các tác dụng phụ, có thể từ nhẹ đến nặng. Khi dùng thuốc người bệnh cần nhận biết được để ứng phó, xử lý thích hợp. Một số bất lợi sau thường gặp khi dùng thuốc.
Bất lợi trên đường tiêu hóa
Do hầu hết các thuốc đều được hấp thu qua hệ tiêu hóa, nên tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc là các vấn đề tiêu hóa, bao gồm buồn nôn, nôn, táo bón, tiêu chảy và viêm loét đường tiêu hóa (viêm loét thực quản, viêm loát dạ dày - tá tràng...).
Mặc dù buồn nôn và nôn không phải là những tác dụng phụ nghiêm trọng nhưng tiềm ẩn các nguy cơ gây ra các vấn đề y tế khác như mất nước và làm tổn thương thực quản (gây loét thực quản dẫn tới những biến chứng khó lường).
Các thuốc thường gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa có thể kể đến là thuốc chống viêm không steroid (diclofenac, phenybutazol, indomethacin, ibuprofen, meloxicam, entodolac, tenoxicam...) là những thuốc đứng đầu về việc gây hại cho hệ tiêu hóa.
Mặc dù chúng có tác dụng chống viêm, hạ sốt, giảm đau rất hiệu quả nhưng cũng có thể gây viêm loét và chảy máu, thậm chí là làm thủng dạ dày, ruột vô cùng nguy hiểm. Biến chứng xảy ra phụ thuộc vào thời gian sử dụng thuốc, nồng độ và sự kết hợp thuốc.
Thứ hai là thuốc ức chế phân hủy serotonin. Đây là một loại thuốc dùng để điều trị bệnh trầm cảm, tác dụng phụ nghiêm trọng nhất là tai biến chảy máu tiêu hóa (chảy máu dạ dày).
Thứ ba là thuốc kích thích tiêu hóa chiết xuất từ men của dạ dày, tụy. Đây là loại thuốc mang đến hiệu quả tích cực đối với những người bị các chứng bệnh như viêm tụy hay viêm dạ dày mạn tính.
Nhưng nếu dùng quá liều, loại thuốc này sẽ làm tăng nguy cơ gây ra viêm loét bởi lớp niêm mạc đã bị tiêu hủy, đồng thời có thể gây ra biến chứng nặng như thủng và chảy máu dạ dày.
Hình ảnh viêm loét dạ dày - tá tràng.
Thứ 4 là kháng sinh đường uống (metronidazol, erythromycin, cephalosporin, spiramycin, tetracyclin...), các loại thuốc thuộc nhóm này có khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh, nhưng cũng tiêu diệt luôn cả những khuẩn có lợi gây ra rối loạn hệ tiêu hóa (đi ngoài,...), đặc biệt là ở người già và trẻ em hoặc có thể gây buồn nôn, nôn...
Thuốc gây chóng mặt, mất ý thức
Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là chóng mặt và nôn. Ví dụ như khi dùng các thuốc trị bệnh mạn tính như thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị tăng huyết áp... Các loại thuốc này ức chế sự chuyển hóa men trong cơ thể và dẫn đến chóng mặt hoặc nếu dừng thuốc một cách đột ngột cũng có thể gây ra tình trạng này.
Biểu hiện của chóng mặt có thể là cảm thấy choáng, mất phương hướng hoặc mất cân bằng, hoặc mất ý thức trong một thời gian ngắn... Đây là những tác dụng phụ mà người dùng phải hết sức cảnh giác...
Tổn thương da do thuốc
Đây là biểu hiện của dị ứng thuốc mà người bệnh dễ dàng nhận biết. Các biểu hiện trên da thường xuất hiện sau khi uống thuốc là:
Mày đay: Là các sẩn đỏ phù nề, ngứa nhiều. Sau khi dùng thuốc từ 5-10 phút, thậm chí là vài ngày, trên da nổi ban.
Mày đay cấp diễn biến trong khoảng 1 tuần, kéo dài hơn 3 tuần là đã chuyển thành mạn tính. Những thuốc hay gây dị ứng dạng này là kháng sinh, đặc biệt là penicillin, captopril và các thuốc ức chế men chuyển khác, thuốc chống viêm giảm đau không steroid (NSAIDs)...
Ban đỏ: Là dạng ban sẩn hoặc ban dạng sởi, nhỏ như đầu đinh ghim ở thân mình và có thể liên kết lại với nhau tạo thành mảng, người bệnh thường ngứa, thời gian xuất hiện sau dùng thuốc thường khoảng một tuần và tồn tại đến một vài tuần. Những thuốc hay gây dị ứng dạng này là: ampicillin, amoxycillin, cotrimoxazole, carbamazepine, cefaclor...
Viêm da bong vảy: Dạng tổn thương này tuy ít gặp (với biểu hiện đỏ da bong vảy và ngứa toàn thân), nhưng bệnh có thể tiến triển nặng và có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Dạng này thường xuất hiện sau dùng thuốc khoảng 1 tuần và tồn tại trong 3 - 4 tuần sau đó. Các thuốc hay gây dị ứng dạng này là: allopurinol, thuốc chống sốt rét, giảm đau, hạ nhiệt, carbamazepine, penicillin, streptomycin, chloramphenicol, tetracyclin và sulfonamide.
Phù Quincke: Là tình trạng phù cục bộ, có thể do kháng sinh, vắc-xin, huyết thanh, các thuốc chống viêm không steroid... Sau khi dùng thuốc, phù thường xuất hiện nhanh ở những vùng da mỏng như môi, cổ, quanh mắt, bụng, các chi, bộ phận sinh dục...
Kích thước phù Quincke thường to, có khi bằng bàn tay, nếu ở gần mắt làm cho mắt híp lại, ở môi làm môi sưng to, biến dạng. Màu da vùng phù bình thường hoặc hơi hồng nhạt, đôi khi phối hợp với mày đay.
Khiến da nhạy cảm ánh nắng: Khi dùng một số loại thuốc như: thuốc ức chế men chuyển, NSAIDs, quinolone, nalidixic acid, phenothiazine, tetracycline, griseofulvin, amiodarone, sulfonamide và thiazide thì da trở nên tăng nhạy cảm với ánh sáng và dễ bị tổn thương khi gặp ánh nắng như:
Da đỏ giống bị bỏng, sạm da, đen da hoặc mất sắc tố da... Vị trí thường gặp là ở các vùng da hở (mặt, cổ, mu bàn tay, mu bàn chân). Mức độ tổn thương phụ thuộc vào liều thuốc sử dụng và thời gian tiếp xúc với ánh nắng.
theo Sức khỏe đời sống
Đi tắm biển, cặp vợ chồng bị giun chui khắp người Cặp vợ chồng đi tắm biển tại hòn đảo Martinique, ở vùng biển Caribe không ngờ có ngày mình bị ấu trùng giun sán chui vào khắp người. Cặp vợ chồng nhiễm ký sinh trùng sau khi tắm biển trên đảo Martinique, ở vùng biển Caribe. Theo Mirror, sau một buổi chiều đi bơi ở bãi biển Caribe, cặp vợ chồng không hề...