Lại “đánh thức”thành phố trên mây

Trên đỉnh VQG Bạch Mã đã từng có một thành phố thu nhỏ với 139 biệt thự, hệ thống giao thông, cửa hàng bách hóa…Ảnh: Đăng Khoa

Ngày 28.4, Vườn Quốc gia Bạch Mã (VQGBM) – thành phố trên mây – mở cửa trở lại đón du khách sau 3 năm đóng các dịch vụ du lịch. Tôi thắc mắc:”Vườn quốc gia đóng cửa ba năm để làm những việc gì?”.

Thay câu trả lời, TS Huỳnh Văn Kéo, GĐ VQGBM cho phép tôi dắt xe máy qua chắn barie, vượt qua chặng đường hơn 12km đường đèo cao, dốc ngược ở độ cao 1.450m để nghe, xem thành phốtrên mây lại được “đánh thức”.

Ký ức về thành phố trên mây

Bạch Mã được kỹ sư M.Giard (người Pháp) khám phá vào năm 1932, ở độ cao 1.450m, khí hậu ôn đới (4 – 22 độ C tùy theo mùa), khu quần sơn Bạch Mã được đánh giá là khu vực có khí hậu dễ chịu nhất trên toàn Đông Dương. Đến năm 1934, một con đường mòn đi bộ, “đi kiệu” nối từ Cầu Hai (huyện Phú Lộc) lên đến Bạch Mã được hình thành. Cho đến trước biến cố lịch sử 1945, Bạch Mã đã trở thành một thành phố nghỉ mát ở lưng chừng núi hấp dẫn người tứ xứ. Quần thể 139 biệt thự, trong đó có hai khách sạn Morin, Bany, cùng một mạng lưới giao thông ngang dọc khắp nẻo, chằng chịt. Thời đó, ở trung tâm Bạch Mã đã có chợ, những cửa hiệu tạp hóa Chaffanijon cung cấp đầy đủ đồ dùng hằng ngày, nhà bưu điện, dịch vụ ôtô đều đặn đảm bảo nhu cầu đi lại giữa Huế – Bạch Mã.

Hải Vọng Lâu đang được phục hồi để du khách ngắm non thiêng. Ảnh: Đăng Khoa

Trong những biến cố lịch sử và thời cuộc tiếp sau đó, Bạch Mã bị tàn phá xác xơ. Thời điểm 1973, tai họa ập đến với Bạch Mã bằng những trận bom napan giội xuống những ngôi biệt thự và khu rừng già ở sườn núi phía tây. Hầu hết những ngôi nhà đã bị tàn phá. Nhưng ít nhất cũng còn hơn 50 ngôi biệt thự phần còn lại vững chắc, trùng tu phục hồi không mấy tốn kém. Những ngôi biệt thự ở Bạch Mã thoát khỏi chiến tranh thêm một lần bị những người đi rừng tháo dỡ. Những gỗ, xà nhà, ván dầm được thợ rừng chất lên xe trâu kéo trở về xuôi và cuối cùng là đến con đường cũng bị đập bể ở những vị trí cống thoát nước để lấy lõi thép.

Người trước ra sức phá đi, người sau bỏ tiền của, sức lực để làm lại từ đầu hòng đánh thức Bạch Mã sau một thời gian dài quên lãng. Ông Kéo nhớ chuyện cách đây hơn 20 năm, vào thời điểm 1987, ngành chức năng thời bấy giờ đã tiêu tốn ngót 30 tấn gạo chỉ để bắt đầu thực hiện khơi thông tuyến đường lên đỉnh Bạch Mã. Nhưng rồi mãi tận đến 1993, rồi phải chờ đến 2001, tuyến đường lên Bạch Mã mới được thông đúng nghĩa. Đường thông, VQG Bạch Mã bắt tay vào làm du lịch, đó là thời điểm khai trương mùa du lịch sinh thái “Ấn tượng Bạch Mã” được tổ chức khá rầm rộ. Từ sau mùa du lịch ấy, Bạch Mã sôi động hẳn lên với lượng khách lớn đến thăm. Thống kê của VQG Bạch Mã trong các năm từ 2001 – 2005, mỗi năm, Bạch Mã đón bình quân 12.000 lượt khách, trong đó 20% du khách quốc tế đã đến đây.

Vậy nhưng sau một thời gian ngắn, lượng khách đến với Bạch Mã thưa dần do đầu tư cơ sở hạ tầng chưa tương xứng, cơ sở hạ tầng khách sạn nhà hàng chưa đảm bảo yêu cầu…

Để Bạch Mã “tung vó”

Ngoài những lý do trên, VQG nhận ra một điều rằng, du khách đã từ từ lãng quên Bạch Mã vì… con đường. Ông Huỳnh Văn Kéo cho biết: “Trước đây, đường lên đỉnh Bạch Mã dốc dựng trên 15%, đường hẹp, rất xấu. VQG xác định việc đầu tiên phải bắt tay vào làm là nâng cấp tuyến đường, hạ độ dốc xuống dưới 12%, mở rộng mặt đường”. Con đường lên đỉnh núi làm từ thời Pháp chỉ rộng 4,5m, nay đã được bêtông hóa rộng 6m, dài 20km, hai xe ôtô 30 chỗ tránh được nhau, kinh phí làm con đường lên đến 193 tỉ đồng.

Ngoài con đường, VQG Bạch Mã, đã tiến hành cải tạo các danh thắng Vọng Hải Đài trên đỉnh cao nhất Bạch Mã, trùng tu, bảodưỡng phòng ốc tại các khu biệt thự, đầu tư cải tạo phòng ăn, ngủ, nghỉ… Tuy vậy, ông Kéo băn khoăn vì để Bạch Mã thật sự “tung vó” thì còn nhiều việc phải làm để đáp ứng nhu cầu của du khách trong, ngoài nước. Trước mắt ông cứ tin lần khai cửa VQG Bạch Mã này sẽ là điều mang nhiều hứa hẹn với các hoạt động: Khai trương tour du lịch sinh thái “Vì môi trường xanh – Bạch Mã”, khu vui chơi giải trí trên không do Pro de Tour – (Pháp) đầu tư cùng nhiều hoạt động hấp dẫn khác…

Ông Kéo cũng nói rằng, VQG Bạch Mã không đơn thuần chỉ kinh doanh du lịch sinh thái, đó chỉ là một giải pháp mang tính tổng hòa, đồng bộ để giải quyết một phần trong mục tiêu chính của mình đó là bảo tồn hệ sinh thái, các nguồn gene động thực vật quý hiếm giao thoa giữa hai miền Bắc – Nam. “Đồng hành với việc tổ chức du lịch sinh thái, hoặc không tổ chức ở đỉnh Bach Mã, thì trong 3 năm qua VQG vẫn phải thực hiện các chương trình, nhiệm vụ mà bộ, Tổng cục Lâm nghiệp giao. Đó là: Chương trình bảo vệ nguyên vẹn tài nguyên đa dạng sinh học bằng thực pháp luật, giáo dục môi trường, nâng cao nhận thức bảo tồn, triển khai các chương trình xóa đói giảm nghèo, mà cụ thể như gần đây đã triển khai chương trình điểm chia sẻ lợi ích với cộng đồng, giao hơn 9.000ha rừng cho cộng đồng địa phương cùng tham gia bảo vệ và quản lý và chia sẻ một số lâm sản phụ trong diện tích rừng xã quản lý tại xã Thượng Nhật, huyện miền núi Nam Đông…”, ông Kéo cho biết.

Theo laodong