Lạc quan hòa bình ban đầu còn đâu

Cách đây 30 năm, Israel và Palestine đạt được thỏa thuận hòa bình. Đàm phán bí mật ở thủ đô Oslo ( Na Uy) và rồi ký kết ở Trại David ( bang Maryland, Mỹ), thỏa thuận này được gọi là Hiệp ước hòa bình Oslo giữa Israel và Palestine.

Tổng thống Mỹ hồi năm 1993 là ông Bill Clinton chứng kiến đại diện Israel và Palestine ký thỏa thuận hòa bình. Ảnh REUTERS

Một trong những nội dung quan trọng nhất của hòa ước là thành lập chính quyền tự trị Palestine làm nền tảng cho những vòng đàm phán tiếp theo hướng tới giải pháp chính trị hòa bình toàn diện cho cuộc xung đột giữa hai bên, thành lập Nhà nước Palestine độc lập. Thời gian đàm phán này được xác định là 5 năm, vì thế Hiệp ước hòa bình Oslo chỉ được thiết kế với thời hạn hiệu lực 5 năm.

Sau 30 năm, việc thực thi hòa ước này trên thực tế chỉ dừng ở mức thành lập Chính quyền tự trị Palestine. Những lạc quan ban đầu đã nhanh chóng tan biến, đàm phán hòa bình ngưng trệ. Xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas ở dải Gaza nhiều lần bùng phát, tiếp tục dai dẳng. Viễn cảnh ra đời của Nhà nước Palestine độc lập ngày càng xa.

Nguyên do nằm ở cả hai phía. Ở phía Israel, chính sách xây dựng mới và mở rộng những khu định cư Do Thái trên các vùng lãnh thổ của người Palestine đã trở thành trở ngại chính cho giải pháp chính trị hòa bình. Bên cạnh đó, chính trường và bầu không khí chính trị xã hội nội bộ ở Israel ngày càng thiên lệch về phía cánh hữu. Ở phía Palestine, phe Fatah và phái Hamas lại rơi vào cảnh “huynh đệ tương tàn”. Hamas cát cứ dải Gaza, chủ trương xung đột vũ trang với Israel.

Sau 3 thập kỷ, hòa ước Oslo giữa Israel và Palestine giờ trong thực chất giữ được danh nhưng chỉ còn là cái bóng của chính nó.