‘Lá bài’ của Nhà Trắng với Trung Quốc

Khánh An21:06 27/08/2025

Trong khi gây áp lực nhằm mua nguyên liệu đất hiếm của Trung Quốc , Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ tiếp nhận thêm hàng trăm ngàn sinh viên từ nước này.

Hai đòn bẩy

Đài CNBC ngày 26.8 dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo áp mức thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc nếu nước này hạn chế xuất khẩu nguyên liệu đất hiếm, đe dọa thỏa thuận thương mại mong manh giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới .

Ông Trump phát biểu trước khi ký một sắc lệnh tại Nhà Trắng ngày 25.8 . Ảnh: AP

“Họ phải cung cấp đất hiếm cho chúng ta, nếu họ không cung cấp, chúng ta sẽ phải áp thuế 200% hoặc gì đó”, ông Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 25.8 (giờ địa phương).

Bên cạnh đó, Tổng thống Mỹ cho biết phụ tùng máy bay là một đòn bẩy quan trọng của Washington để đối phó sự kiểm soát đất hiếm của Bắc Kinh. “200 chiếc máy bay của họ không thể bay vì chúng ta cố tình không cung cấp linh kiện Boeing, do họ không cung cấp đất hiếm cho chúng ta”, ông Trump nêu rõ.

Trung Quốc dẫn đầu thế giới về sản xuất nam châm đất hiếm, kiểm soát khoảng 90% nguồn cung toàn cầu, đồng thời nắm quyền chi phối tương tự đối với hoạt động tinh luyện các khoáng sản dùng để sản xuất loại đất hiếm này. Vị thế đó mang lại cho Bắc Kinh đòn bẩy đáng kể trong các cuộc đàm phán thương mại với Washington, bởi Mỹ phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu đất hiếm cho lĩnh vực sản xuất quy mô lớn, đặc biệt là ô tô, điện tử và năng lượng tái tạo. Phía Trung Quốc chưa lập tức bình luận về phát biểu trên của ông Trump.

Ông Trump dọa áp thuế 200% đối với Trung Quốc

Tiếp nhận sinh viên

Cũng tại Nhà Trắng ngày 25.8, Tổng thống Trump cho biết Mỹ sẽ tiếp nhận thêm sinh viên Trung Quốc với số lượng nhiều chưa từng thấy. Theo đó, Mỹ sẽ tiếp nhận thêm khoảng 600.000 sinh viên Trung Quốc, nhưng chưa rõ thời điểm cụ thể. Hiện có khoảng 270.000 sinh viên Trung Quốc du học Mỹ. “Tôi nghe quá nhiều câu chuyện rằng chúng ta sẽ không nhận sinh viên của họ. Chúng ta sắp cho phép sinh viên của họ đến học. 600.000 sinh viên. Đó là điều rất quan trọng. Nhưng chúng ta sẽ hòa hợp với Trung Quốc”, ông phát biểu.

Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hồi tháng 5 hé lộ kế hoạch siết thị thực đối với công dân Trung Quốc, cụ thể là sinh viên đại học trẻ tuổi. “Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ phối hợp với Bộ An ninh nội địa để mạnh tay thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc”, ông cho biết và nói thêm rằng trong đó có các sinh viên theo học trong các lĩnh vực trọng yếu. Trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ của ông Trump, Ngoại trưởng Rubio đã thu hồi thị thực của hơn 4.000 sinh viên nước ngoài phạm pháp. Bộ trưởng An ninh nội địa Kristi Noem cũng muốn hủy 7.000 thị thực của sinh viên nước ngoài tại Đại học Harvard nhưng bị tòa án ngăn chặn.

Liên quan diễn tiến thương mại Mỹ – Trung, Reuters ngày 26.8 dẫn lời một phát ngôn viên chính phủ Mỹ cho hay nhà đàm phán cấp cao Trung Quốc Lý Thành Cương sẽ đến Washington D.C trong tuần này để đàm phán. Ông Lý, trợ lý hàng đầu của Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong, sẽ gặp Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và các quan chức cấp cao tại Bộ Tài chính Mỹ, theo các nguồn tin. Về phía Mỹ, Tổng thống Trump ngày 25.8 cho biết ông có thể thăm Trung Quốc trong năm nay “hoặc không lâu sau đó”, nhưng chưa nêu chi tiết.

Bình luận về thông tin này, Hoàn Cầu thời báo ngày 26.8 dẫn lời phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Khôn cho biết Trung Quốc hy vọng hai nước sẽ “đi theo cùng một hướng và thúc đẩy quan hệ Trung – Mỹ phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững”, đồng thời nhấn mạnh rằng ngoại giao nguyên thủ đóng vai trò định hướng chiến lược không thể thay thế trong quan hệ Trung – Mỹ.

Nhiều nước dừng dịch vụ bưu chính đến Mỹ

Hãng AFP ngày 26.8 đưa tin Bưu điện quốc gia Úc (Australia Post) đình chỉ một số dịch vụ bưu chính sang Mỹ, với lý do “tình hình phức tạp và thay đổi nhanh chóng” liên quan thuế quan của Mỹ. Australia Post cho biết hầu hết hàng hóa gửi đến Mỹ và Puerto Rico (lãnh thổ hải ngoại của Mỹ) sẽ không còn được chấp nhận, cho đến khi có thông báo mới. Quà tặng trị giá dưới 100 USD, thư từ và tài liệu được miễn khỏi lệnh đình chỉ này. Động thái trên nối tiếp các biện pháp tương tự của các dịch vụ bưu chính và đơn vị vận chuyển ở Áo, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ấn Độ và New Zealand. Tại Bồ Đào Nha, nhà khai thác bưu chính CTT hôm 25.8 thông báo dừng gửi bưu kiện sang Mỹ từ ngày 26.8. Tổng thống Trump vào tháng trước ký sắc lệnh bãi bỏ quy định miễn thuế cho các gói hàng có giá trị dưới 800 USD khi nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 29.8.

Tín hiệu lạc quan mong manh trong bão thương chiến

Những ngày cuối tháng 6/2025, thông tin về một thỏa thuận khung giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan đến đất hiếm và giảm thuế nhập khẩu đã mang đến luồng sinh khí tích cực cho nền kinh tế toàn cầu đang trong giai đoạn căng thẳng.

Sự kiện này diễn ra khi căng thẳng thương mại kéo dài giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới có dấu hiệu dịu xuống.

Theo xác nhận chính thức từ Nhà Trắng hôm 27/6, hai bên đã đạt được sự thống nhất trên một số điểm nhằm triển khai các nội dung đàm phán từ vòng thương lượng trước đó tại Geneva, Thụy Sĩ, bao gồm cam kết giảm mạnh thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu. Chỉ một ngày trước thông báo này, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã công bố việc hai nước ký kết một thỏa thuận thương mại, khoảng hai tuần sau khi ông tuyên bố về sự đồng thuận tạm dừng các tranh chấp thương mại song phương.

Con đường dẫn đến một thỏa thuận thương mại cuối cùng, toàn diện và bền vững giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn còn rất dài và đầy chông gai.

Phản ứng trước động thái của Washington, Bắc Kinh xác nhận sẽ xem xét các đơn đăng ký xuất khẩu nằm trong diện kiểm soát. Đổi lại, Mỹ cam kết dỡ bỏ một loạt hạn chế áp đặt lên hàng hóa xuất xứ từ Trung Quốc. Phía Trung Quốc đồng thời bày tỏ mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác với Mỹ trong thời gian sắp tới.

Khi được giới truyền thông hỏi về khả năng cung cấp thêm chi tiết liên quan đến khuôn khổ thực hiện các cuộc đàm phán tại Geneva mà hai bên đã đồng thuận, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn nhấn mạnh: "Chúng tôi hy vọng phía Mỹ sẽ hợp tác với Trung Quốc để thực hiện những sự đồng thuận quan trọng đã đạt được trong cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ quốc gia". Ông nói thêm: "Chúng ta nên tận dụng cơ chế tham vấn kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau thông qua đối thoại, giảm hiểu lầm, tăng cường hợp tác và thúc đẩy sự phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững của quan hệ song phương".

Mặc dù vậy, thỏa thuận mới nhất này, dù được đánh giá là một tín hiệu lạc quan sau nhiều tháng bất ổn và gián đoạn thương mại, vẫn chỉ được xem như một bước đi sơ bộ trong một hành trình dài và phức tạp hướng tới một thỏa thuận thương mại toàn diện và ổn định hơn giữa hai quốc gia. Ngay cả những quan chức liên quan cũng thừa nhận tính chất hạn chế của nó.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross khi nhận xét về thỏa thuận đã thẳng thắn chỉ ra rằng đây chưa phải là một thỏa thuận toàn diện có khả năng giải quyết được những vấn đề nan giải nhất, đặc biệt là nạn buôn lậu fentanyl từ Trung Quốc sang Mỹ và những rào cản tiếp cận thị trường mà các công ty xuất khẩu Mỹ vẫn đang phải đối mặt tại Trung Quốc.

Những vấn đề cốt lõi như mô hình trợ cấp doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc, điều mà phía Mỹ cho là gây bóp méo cạnh tranh, cũng chưa được đề cập đến một cách thỏa đáng. Song hành với những nhượng bộ ban đầu trong lĩnh vực thương mại hàng hóa thông thường, căng thẳng trong lĩnh vực công nghệ chiến lược giữa hai nước vẫn hiện hữu rõ rệt.

Các nguồn tin cho biết, Trung Quốc vẫn duy trì các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với việc xuất khẩu đất hiếm - những nguyên liệu thô quan trọng cho ngành công nghiệp công nghệ cao và quốc phòng - đặc biệt là nhằm ngăn ngừa việc các vật liệu này bị sử dụng cho mục đích quân sự. Về phần mình, Mỹ cũng tiếp tục áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ, hạn chế việc chuyển giao các công nghệ nhạy cảm như phần mềm thiết kế chất bán dẫn và các linh kiện điện tử tiên tiến sang Trung Quốc. Điều này cho thấy bức tranh quan hệ song phương vẫn còn nhiều mảng tối, vượt ra ngoài khuôn khổ của thỏa thuận thương mại vừa đạt được.

Trong khi thỏa thuận Mỹ-Trung vẫn là tâm điểm thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, với kỳ vọng rằng nó có thể là nền tảng để khôi phục các mối quan hệ thương mại ổn định hơn trong tương lai gần, thì một tuyên bố mới đây từ Bộ Thương mại Trung Quốc đã gióng lên hồi chuông cảnh báo rõ ràng.

Được đăng tải trên trang web chính thức của cơ quan trên hôm 28/6, tuyên bố khẳng định Trung Quốc sẵn sàng ủng hộ nỗ lực đàm phán bình đẳng của các quốc gia nhằm giải quyết bất đồng thương mại với Mỹ.

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc đã nhấn mạnh một cách kiên quyết: "Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ bên nào đạt được thỏa thuận bằng cách hy sinh lợi ích của Trung Quốc để đổi lấy cái gọi là giảm thuế từ Mỹ. Nếu tình huống này xảy ra, Trung Quốc tuyệt đối không chấp nhận và sẽ kiên quyết áp dụng các biện pháp phản ứng để bảo vệ lợi ích chính đáng của mình".

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh thời hạn chót (ngày 9/7) cho việc Mỹ áp dụng chính sách "thuế đối ứng" đối với hàng hóa từ nhiều quốc gia đang đến rất gần. Người phát ngôn cũng không ngần ngại chỉ trích chính sách thuế này, gọi đó là hành vi "bắt nạt đơn phương" có nguy cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ thống thương mại đa phương và phá hoại trật tự thương mại toàn cầu.

Áp lực từ thời hạn 9/7 đang buộc chính quyền Washington phải gấp rút đẩy nhanh tiến độ đàm phán với hàng chục đối tác thương mại trên khắp thế giới. Mặc dù Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross tuyên bố hôm 26/6 rằng, Tổng thống Donald Trump dự định hoàn tất một loạt hiệp định thương mại với hơn 10 đối tác trong vòng 2 tuần tới, nhưng nguy cơ bùng phát căng thẳng thương mại mới giữa Mỹ và các nước này vẫn luôn hiện hữu, bởi những bất đồng cơ bản vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Tính bất ổn trong chính sách thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump được minh họa rõ nét qua sự kiện chỉ một ngày trước thông báo về thỏa thuận với Trung Quốc (ngày 27/6), ông đột ngột tuyên bố chấm dứt ngay lập tức mọi cuộc đàm phán thương mại với Canada. Lý do được đưa ra là Canada vẫn kiên trì với kế hoạch ban đầu về việc áp thuế dịch vụ kỹ thuật số đối với các công ty công nghệ Mỹ.

Ông đồng thời đe dọa sẽ công bố mức thuế mới đối với hàng hóa Canada trong vòng một tuần tới. Sự kiện này như một lời nhắc nhở rõ ràng rằng bất kỳ thỏa thuận nào, kể cả với Trung Quốc, cũng có thể đổ vỡ một cách bất ngờ dưới tác động của các quyết định đơn phương.

Nhìn về tương lai, con đường dẫn đến một thỏa thuận thương mại cuối cùng, toàn diện và bền vững giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn còn rất dài và đầy chông gai. Các nguồn tin thân cận với tiến trình đàm phán từ cả hai phía đều thừa nhận rằng sẽ cần thêm nhiều tháng, thậm chí có thể lâu hơn, để giải quyết được những vấn đề còn tồn đọng và xây dựng được một khuôn khổ hợp tác lâu dài.

Xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc ngày nay không đơn thuần chỉ là vấn đề thâm hụt thương mại hay thuế quan, mà đã phát triển thành một cuộc đối đầu chiến lược sâu sắc hơn, bao trùm các lĩnh vực công nghệ, an ninh quốc gia và tranh giành ảnh hưởng địa chính trị toàn cầu. Sự khác biệt căn bản về mô hình kinh tế - chính trị và tầm nhìn chiến lược khiến việc đạt được sự đồng thuận lâu dài trở nên cực kỳ khó khăn.

Thêm vào đó, các yếu tố chính trị nội bộ ở cả hai quốc gia cũng đóng vai trò không nhỏ. Áp lực từ các phe phái cứng rắn tại Washington và Bắc Kinh luôn thường trực, trong khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần càng làm gia tăng tính khó lường, có nguy cơ làm đảo lộn mọi tiến triển dù là nhỏ nhất đã đạt được.

Vì vậy, trong khi thỏa thuận khung gần đây giữa Washington và Bắc Kinh được hoan nghênh như một dấu hiệu tích cực cần thiết, thì sự lạc quan cần phải đi kèm với một thái độ thận trọng sâu sắc. Niềm tin vào một giải pháp hòa bình và bền vững cho cuộc xung đột thương mại kéo dài này vẫn còn quá sớm để khẳng định. Thỏa thuận này, với những chi tiết chưa đầy đủ và thiếu vắng cơ chế thực thi ràng buộc mạnh mẽ, giống như một lời hứa mong manh giữa cơn bão. Cộng đồng quốc tế và các nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng toàn cầu cần chuẩn bị tinh thần cho một cuộc chiến thương mại dai dẳng và đa diện hơn.

Trong cuộc chiến đó, mặt trận Mỹ-Trung có lẽ chỉ là phần nổi dễ thấy nhất của một tảng băng chìm lớn hơn nhiều: một cuộc xung đột kinh tế - công nghệ mang tính hệ thống đang âm thầm định hình lại các quy tắc và trật tự kinh tế toàn cầu cho những thập kỷ sắp tới. Khả năng thỏa thuận sơ bộ này có thể đổ vỡ bất cứ lúc nào, như minh chứng từ vụ việc với Canada, càng nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì một cái nhìn thực tế và tỉnh táo trước những diễn biến tiếp theo trong mối quan hệ phức tạp giữa hai siêu cường này.

Trung Quốc siết chặt hạn ngạch cung cấp đất hiếm Ngày 22/8, Trung Quốc - nhà cung cấp đất hiếm hàng đầu thế giới - đã ban hành các biện pháp nhằm quản lý hoạt động khai thác, luyện kim và phân tách các khoáng sản quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng, đồng thời thắt chặt hơn nữa quyền kiểm soát nguồn cung. Đất hiếm chuẩn bị được bốc xếp...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Campuchia thông báo rút khỏi SEA Games 33, nguyên nhân khiến ai cũng ngỡ ngàng02:43

Bà Vanga tiên tri 2025 gây chấn động: "Ánh sáng lạ" liên quan sự kiện toàn cầu?02:48

Miss Cosmo 2025 gây bão TG, dàn thí sinh quốc tế diện áo dài, 1 điểm tinh tế!02:44

Mẹ của kẻ xả súng ở Australia khẳng định con là 'người ngoan hiền'12:12

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Philippines bác bỏ cáo buộc là 'điểm nóng huấn luyện của tổ chức khủng bố IS'

21:08:50 17/12/2025

"Không có báo cáo hay xác nhận đáng tin cậy nào cho thấy các cá nhân liên quan đến vụ việc tại bãi biển Bondi đã nhận được bất kỳ hình thức huấn luyện nào ở Philippines", bà Castro nhấn mạnh.

Tranh cãi về luật kỹ thuật số của EU thử thách quan hệ xuyên Đại Tây Dương

21:02:51 17/12/2025

Bất đồng về các dịch vụ công nghệ đang trở thành phép thử mới cho quan hệ Mỹ - EU, trong bối cảnh hai bên đều tuyên bố bảo vệ lợi ích chiến lược của mình.

Người Mỹ chuộng cây thông Noel nhân tạo dù giá tăng và phụ thuộc vào hàng nhập khẩu

20:58:32 17/12/2025

Công ty thành lập từ năm 1902 hiện là một trong số rất ít doanh nghiệp còn sản xuất cây thông Noel nhân tạo ngay tại Mỹ, với sản lượng khoảng 10.000 cây mỗi năm.

Câu chuyện phía sau những vùng nông thôn vắng bóng người ở New Zealand

20:54:03 17/12/2025

Khu vực Ruapehu, nằm ở trung tâm Đảo Bắc của New Zealand, đang trở thành biểu tượng cho thách thức lớn mà quốc gia này đối mặt: làm thế nào để ngăn các vùng nông thôn bị rỗng ruột khi người dân lần lượt rời đi tìm cơ hội sống mới.

Ngoại trưởng Nga tiết lộ "lời hứa" của Mỹ về lãnh thổ Ukraine

20:49:51 17/12/2025

Ngoại trưởng Nga cho biết Mỹ đã bày tỏ với Moscow rằng Ukraine sẽ nhượng bộ lãnh thổ như một phần của thỏa thuận hòa bình.

Hệ thống Patriot mới của Mỹ cuối cùng đã có thể "bắn ngược" giống S-300 Nga

20:28:45 17/12/2025

Hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, từng bị chê vì hạn chế về góc khai hỏa, sắp được trang bị khả năng bắn ngược tương tự như các đối thủ.

Vì sao Đức muốn tách rời khỏi Trung Quốc?

20:14:19 17/12/2025

Quan hệ kinh tế từng được coi là hoàn hảo đang trở thành gánh nặng, khi hàng hóa giá rẻ và trợ cấp nhà nước từ Trung Quốc gây áp lực lớn lên công nghiệp, việc làm và an ninh kinh tế của Đức.

Lầu Năm Góc nỗ lực thoát khỏi sự phụ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc như thế nào?

20:09:42 17/12/2025

Tình hình nghiêm trọng đến mức Lầu Năm Góc yêu cầu các nhà thầu phải loại bỏ nam châm đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc khỏi sản phẩm của họ trước năm 2027.

Tham vọng Biển Đỏ của Nga mắc kẹt tại Sudan

20:08:21 17/12/2025

Dự án căn cứ hải quân Nga tại Sudan, từng được coi là bước đột phá chiến lược ở Biển Đỏ, đang rơi vào thế bế tắc vì nội chiến, biến động chính trị và sức ép địa chính trị ngày càng gia tăng.

Nỗi lo kinh tế khiến tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump xuống gần mức thấp nhất

20:04:09 17/12/2025

Chỉ 33% người trưởng thành ở Mỹ cho biết họ ủng hộ cách ông Trump xử lý vấn đề kinh tế Mỹ, mức đánh giá thấp nhất đối với Tổng thống về vấn đề này trong năm nay.

Ukraine trấn an châu Âu về kịch bản rủi ro nếu tịch thu tài sản của Nga

20:00:45 17/12/2025

Ukraine phát đi thông điệp tới EU khi các nước thành viên liên minh vẫn đang chia rẽ về việc có dùng tài sản Nga để cấp cho Kiev một khoản vay bồi thường hay không.

Sức ép từ Mỹ về Gaza đặt vị tướng quyền lực nhất Pakistan trước phép thử lớn

19:38:26 17/12/2025

Theo nhà phân tích quốc phòng Ayesha Siddiqa, năng lực quân sự của Pakistan đồng nghĩa với việc "áp lực đối với ông Munir ngày càng lớn, buộc ông phải phát huy vai trò và ảnh hưởng của mình".