Kỳ vọng mới trong đánh giá, xếp loại học sinh
Để phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT vừa có dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế đánh giá, xếp loại học sinh (HS) THCS và THPT theo Thông tư 58 của Bộ GD&ĐT.
Dự thảo đã sửa đổi, bổ sung nhiều vấn đề cho phù hợp với xu thế phát triển của giáo dục hiện đại. Trong đó, chú trọng việc xếp loại HS, giảm đầu số điểm, đa dạng hình thức kiểm tra và xem Ngoại ngữ là môn có tầm quan trọng như Toán, Ngữ văn trong xếp loại HS…
Đề cao tính nhân văn trong đánh giá HS
Nhiều cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên đồng tình với thay đổi cách đánh giá, xếp loại HS theo dự thảo của Bộ GD&ĐT. Theo đó, đánh giá, xếp loại HS bằng nhận xét thái độ, hành vi, kết quả thực hiện các nhiệm vụ học tập theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của các em trong quá trình học tập. Việc đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS theo hình thức “yếu” sẽ thay bằng những lời nhận xét nhẹ nhàng, mang ý nghĩa động viên khuyến khích các em như “cần rèn luyện thêm”.
Hiệu trưởng Trường THCS Nghĩa Thuận (Tư Nghĩa) Võ Thành Nho nêu quan điểm: Khi đánh giá HS sẽ tác động rất lớn đến tâm sinh lý của các em, thay một lời chê với một thứ bậc được quy định là “yếu” bằng một lời nhận xét, động viên nhẹ nhàng, khích lệ năng lực sẽ giúp các em thay đổi tích cực hơn”.
Học sinh Trường THPT Võ Nguyên Giáp (TP.Quảng Ngãi) trong giờ học. ẢNH: T.P
Video đang HOT
Hiện nay, các môn học như Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục đang được đánh giá theo hình thức nhận xét kết quả học tập; môn Giáo dục công dân được đánh giá bằng hình thức kết hợp giữa cho điểm và nhận xét kết quả học tập. Các môn học còn lại được đánh giá bằng việc cho điểm. Theo Thông tư dự thảo, Bộ GD&ĐT đang xin ý kiến góp ý thay đổi nội dung “đánh giá bằng cho điểm đối với các môn học còn lại” bằng “kết hợp giữa đánh giá bằng nhận xét và điểm số đối với các môn học còn lại”.
Như vậy, các môn Toán, Ngữ văn, Vật lý, Hoá học, Sinh học, Lịch sử, Địa Lý, Ngoại ngữ sẽ được đánh giá theo hình thức kết hợp nhận xét và chấm điểm. Dự thảo cũng đưa ra những hướng dẫn cụ thể về đánh giá bằng hình thức nhận xét và chấm điểm. Đối với các môn học kết hợp giữa đánh giá bằng nhận xét và điểm số, giáo viên sẽ nhận xét sự tiến bộ về thái độ, hành vi, kết quả học tập môn học sau mỗi học kỳ, cả năm học; tính điểm trung bình môn học và tính điểm trung bình các môn học sau mỗi học kỳ, cả năm học.
Thay đổi nhận thức của giáo viên
Trong dự thảo lần này, Bộ GD&ĐT xem Ngoại ngữ là môn có tầm quan trọng như Toán, Ngữ văn trong xếp loại HS. Trước sự thay đổi này, đòi hỏi sự thay đổi trước hết phải là đội ngũ giáo viên. Giáo viên dạy môn Ngoại ngữ phải thay đổi nhận thức, nâng cao trình độ chuyên môn theo chuẩn nghề nghiệp, năng lực. Đó là, phải tiếp cận với khung trình độ ngoại ngữ mang tính toàn cầu. Bên cạnh đó, các trường phải được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị để triển khai bộ môn Ngoại ngữ đạt hiệu quả.
Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Tự Tân (Bình Sơn) Lê Tấn Đức cho rằng: Một trong những thay đổi lớn của thông tư lần này là khẳng định tầm quan trọng của môn Ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân ngang tầm với các bộ môn Toán và Ngữ văn. Bởi trong xu thế hội nhập, ngoại ngữ được xem là chìa khóa quan trọng để đi đến thành công.
Để sự thay đổi đạt hiệu quả, đòi hỏi mỗi nhà giáo phải tự thay đổi chính mình, nâng cao năng lực, dạy học phải bằng cái tâm yêu nghề, mến trẻ. Bên cạnh đó, các cơ sở giáo dục phải tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, chăm lo đến đời sống của đội ngũ giáo viên để họ toàn tâm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.
Lớp học quá đông, đánh giá bằng nhận xét được không?
Bộ GD-ĐT đang sửa quy định đánh giá học sinh trung học theo hướng tăng cường nhận xét thay vì chỉ cho điểm như trước đây ở tất cả các môn học. Tuy nhiên, các chuyên gia giáo dục cho rằng điều này không đơn giản.
Nhận xét học sinh là một nghệ thuật. Ở nước ta, lớp học 30 - 40 học sinh, thậm chí nhiều hơn nữa nên việc đánh giá không đơn giản - ĐÀO NGỌC THẠCH
Quy định đã có nhưng chưa làm được
Chia sẻ với phóng viên Thanh Niên, ông Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng Trường THCS - THPT Marie Curie (Hà Nội), cho rằng dự thảo thông tư Bộ GD-ĐT mới công bố là một chủ trương rất tích cực và là cái đích chúng ta cần hướng tới trong kiểm tra, đánh giá học sinh (HS).
Tuy nhiên, ông Khang cũng bày tỏ lo lắng khi cho rằng hiện nay, các môn học được đánh giá bằng điểm; riêng các môn âm nhạc, mỹ thuật và thể dục đánh giá bằng nhận xét "đạt" hoặc "không đạt". Đặc biệt, môn giáo dục công dân lâu nay ngoài đánh giá bằng điểm còn yêu cầu nhận xét bằng lời. Nhưng thực tế, cũng như những môn khác, giáo viên (GV) không có nhận xét gì, thường để trống chỗ này trong học bạ.
Một điểm mới trong dự thảo thông tư mà nhiều người quan tâm, đó là hầu hết các môn đều có việc đánh giá bằng điểm số và bằng nhận xét. "Về ý nghĩa giáo dục và tính sư phạm đối với việc đánh giá HS kết hợp điểm số (định lượng) và nhận xét (định tính) là rất nên làm. Tuy nhiên, có làm được, làm chu đáo được hay không lại là điều cần bàn kỹ", ông Khang nói.
Ông Khang nêu thực tế ở những nước phát triển, lớp học trên dưới 20 HS. GV chỉ dạy vài ba lớp, tập trung vào chuyên môn. Vì thế, GV "nắm" HS rất kỹ. Họ thường có những nhận xét rất sâu sắc về HS, nêu được đặc điểm của từng em, giúp HS biết phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu của mình.
"Nhận xét HS là một nghệ thuật, GV phải có tâm và có tầm. Ở nước ta, lớp học 30 - 40 HS, thậm chí nhiều hơn. GV để đạt 20 tiết/tuần phải dạy ít nhất 4 lớp, nhiều nhất... 20 lớp. Ngoài công việc chuyên môn, GV còn phải làm nhiều việc khác. Vì vậy, rất khó nhận xét chu đáo từng HS như mong muốn. Tôi mong Bộ GD-ĐT có giải pháp đồng bộ để khi quy định mới về đánh giá HS trung học chính thức được ban hành, yêu cầu đánh giá HS bằng điểm số và bằng nhận xét không rơi vào tình trạng tương tự như môn giáo dục công dân hiện nay", ông Khang đề xuất.
Tôi mong Bộ GD-ĐT có giải pháp đồng bộ để khi quy định mới về đánh giá học sinh trung học chính thức được ban hành, yêu cầu đánh giá HS bằng điểm số và nhận xét không rơi vào tình trạng tương tự như môn giáo dục công dân hiện nay
Nguyễn Xuân Khang (Hiệu trưởng Trường THCS - THPT Marie Curie, Hà Nội)
Không ít GV cũng lo ngại điều này. Hơn nữa, khi tăng cường đánh giá bằng nhận xét thì GV lại bị áp lực bởi hồ sơ, sổ sách giống như thời điểm GV tiểu học thực hiện đánh giá HS theo Thông tư 30. Một GV dạy địa lý tại một trường THCS tại Q.Đống Đa (Hà Nội) cho hay khác với tiểu học, một GV, nhất là GV dạy các môn như sử, địa..., phải dạy rất nhiều lớp. Nếu mỗi ngày phải viết nhận xét hàng trăm HS thì không thể làm nổi. Không ít GV bày tỏ lo ngại, áp lực về hồ sơ, sổ sách mà Bộ GD-ĐT đang yêu cầu giảm tải cho GV sẽ quay trở lại khi thực hiện quy định mới về đánh giá HS.
Nhận xét không có nghĩa là ghi chép
Xung quanh vấn đề này, ông Sái Công Hồng, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), cho biết đổi mới kiểm tra đánh giá được thực hiện theo hướng tăng cường kết hợp đánh giá định tính và định lượng, tức kết hợp đánh giá bằng nhận xét và điểm số. Đánh giá bằng nhận xét không thực hiện chung chung mà bằng sự tiến bộ của người học về thái độ, hành vi, kết quả sản phẩm học tập của HS.
Theo ông Hồng, khi xây dựng dự thảo, Bộ đã tính toán tính khả thi, một số môn ở THCS và THPT, GV phải dạy nhiều lớp... Do vậy, đánh giá bằng nhận xét không có nghĩa là yêu cầu GV phải ghi chép và phải thiết lập một hệ thống hồ sơ, sổ sách để nhận xét mà GV sẽ được hướng dẫn, tập huấn bài bản về kỹ thuật nhận xét. Các hình thức kiểm tra đánh giá sẽ đa dạng như: hỏi đáp, viết, thuyết trình, đánh giá bằng sản phẩm học tập. Đồng thời, khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá HS.
Ông Hồng cũng thông tin, không chỉ ra văn bản, Bộ sẽ tiến hành tập huấn về quy trình kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho HS, tránh cách hiểu sai về đánh giá bằng nhận xét như khi thực hiện Thông tư 30 về đánh giá HS ở tiểu học.
Bộ GD&ĐT đề xuất thay đổi cách đánh giá học sinh: Rào cản lớn từ năng lực giáo viên và sự thấu hiểu của phụ huynh Mong muốn thay đổi phương pháp đánh giá học sinh cấp THCS và THPT, bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) đưa ra lấy ý kiến về hình thức đánh giá nhận xét kết hợp điểm số; giảm bớt số lượng bài kiểm tra,... Thế nhưng, thành công của chủ trương này sẽ gặp phải thách thức không nhỏ từ cả nhà trường...