Kỳ vọng giải cứu tàu lặn Titan khó thành
Hôm qua, Tuần duyên Mỹ cho biết đã ghi nhận được những âm thanh dưới nước tại khu vực nằm trong phạm vi tìm kiếm tàu lặn chở 5 người mất tích trên đường tham quan xác tàu Titanic.
Trưa 21.6 (giờ VN), lực lượng Tuần duyên Mỹ cập nhật trên Twitter thông tin một máy bay săn ngầm P-3 của Canada đã phát hiện âm thanh lạ tại vùng biển Bắc Đại Tây Dương, theo báo USA Today. Vì thế, nỗ lực tìm kiếm được chuyển hướng với mục tiêu định vị nguồn gốc phát ra những âm thanh này.
Với chiều dài 6,5 m, tàu lặn Titan thuộc quyền sở hữu của Công ty thám hiểm biển sâu OceanGate (trụ sở bang Washington) đã mất liên lạc sau khi rời tàu mẹ vào sáng 18.6 (giờ địa phương) để thám hiểm xác tàu Titanic ở độ sâu 3.810 m.
Ai đang ở trên tàu ngầm mất tích khi tham quan xác tàu Titanic?
24 giờ cuối cùng của tàu Titan
Tính đến sáng qua, các tàu và máy bay của Tuần duyên Mỹ, Hải quân Mỹ, lực lượng vũ trang Canada đã rà soát hơn 20.000 km2 diện tích vùng biển Bắc Đại Tây Dương, theo Reuters dẫn lời đại úy Jamie Frederick của Tuần duyên Mỹ. Trong đó, một chiếc Lockheed P-3 Orion của Canada đã thả các phao sonar xuống biển và từ đó phát hiện âm thanh trong lòng biển.
Tàu Horizon Arctic đưa thiết bị tìm kiếm của quân đội Mỹ tiến hành tìm tàu lặn Titan
Reuters
Dù Tuần duyên Mỹ chưa xác định được nguồn gốc âm thanh, Đài CNN dẫn nội dung một văn bản truyền tin nội bộ của chính phủ Mỹ cho biết các đội ngũ tìm kiếm nghe được những tiếng gõ đ.ập theo tần suất 30 phút/lần. Khoảng 4 giờ sau, một thiết bị sonar khác vẫn tiếp tục ghi nhận được những tiếng gõ đ.ập tương tự.
Việc bắt được tín hiệu âm thanh vào ngày thứ ba của nỗ lực tìm kiếm trong lúc sứ mệnh tìm kiếm và cứu hộ tàu lặn Titan bước vào 24 giờ cuối cùng trước khi khí trên tàu cạn sạch. Theo thiết kế, tàu lặn Titan có thể hoạt động dưới nước tối đa 96 giờ, có nghĩa là 5 người trên tàu cần phải được giải cứu vào sáng 22.6 (giờ địa phương) trước khi ô xy trên tàu cạn kiệt.
Những trở ngại lớn
Theo yêu cầu của Hải quân Mỹ, một tàu nghiên cứu Pháp mang theo tàu lặn rô dưỡng bốt đã lên đường đến khu vực để tham gia tìm kiếm. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo các đội ngũ tham gia sứ mệnh giải cứu đang đối mặt những thách thức lớn trong việc định vị tàu lặn Titan lẫn giải cứu những du khách trên tàu.
Tàu lặn Titan của Công ty OceanGate
Reuters dẫn lời ông Alistair Greig, giáo sư về kỹ thuật hàng hải của Đại học London (Anh), cho biết trong trường hợp xảy ra sự cố khi lặn, tàu Titan nhiều khả năng sẽ thả những vật nặng để quay trở lại mặt nước. Tuy nhiên, thiếu đi sự liên lạc từ Titan, việc định vị một con tàu có kích thước cỡ xe tải nhỏ trong lòng Đại Tây Dương rộng lớn là điều khó thực hiện được. Bên cạnh đó, tàu lặn bị khóa kín từ bên ngoài, khiến những người bên trong vô phương thoát ra ngay cả khi con tàu nổi lên mặt biển thành công.
Nếu tàu Titan bị mắc kẹt trên thềm biển, nỗ lực giải cứu càng gian nan hơn do áp suất thủy tĩnh ở độ sâu hơn 3.800 m và trong điều kiện tăm tối của đáy biển sâu. Và chuyên gia về Titanic Tim Matlin nhận định rằng hầu như vô phương triển khai sứ mệnh “tàu ngầm giải cứu tàu lặn” trên thềm biển do tàu ngầm hạt nhân chủ yếu hoạt động ở độ sâu 300 m. Thậm chí trong trường hợp định vị được con tàu, đáy biển tại khu vực này có địa hình lởm chởm với nhiều đồi, hẻm núi.
Hải quân Mỹ cũng có phương tiện trục vớt vật thể trên thềm biển, nhưng tàu chở theo phương tiện này chỉ di chuyển ở tốc độ tối đa khoảng 30 km/giờ. Trong khi đó, xác tàu đắm Titanic nằm cách bờ biển Newfoundland (Canada) khoảng 600 km, và thời gian còn lại trên tàu lặn Titan không còn nhiều.
Thảm họa được cảnh báo trước
Báo The New York Times hôm qua dẫn nội dung một lá thư đến từ giới lãnh đạo ngành công nghiệp tàu lặn Mỹ vào năm 2018, theo đó bày tỏ lo ngại về quá trình thiết kế và đóng tàu lặn Titan của Công ty OceanGate. Hơn 30 người đã ký vào lá thư, bao gồm các nhà hải dương học, các giám đốc điều hành công ty vận hành tàu lặn và những nhà thám hiểm biển sâu. Lá thư đề cập việc OceanGate liên tục quảng cáo tàu Titan không những an toàn mà còn vượt xa các tiêu chuẩn theo quy định của ngành, nhưng trên thực tế con tàu không trải qua quá trình thẩm định rủi ro. Cũng trong năm 2018, OceanGate đã sa thải ông David Lochridge khỏi vị trí giám đốc phụ trách hoạt động hàng hải của công ty sau khi ông cảnh báo về sự an toàn của tàu lặn Titan.
Bài học từ Chernobyl và Fukushima: Châu Âu đã sẵn sàng đối phó thảm họa hạt nhân?
Xung đột ở Ukraine, thời tiết khắc nghiệt hơn và các vết nứt được tìm thấy trong các lò phản ứng của Pháp khiến một số chuyên gia lo lắng đặt câu hỏi: Châu Âu liệu ó sẵn sàng cho một sự cố hạt nhân?
Một góc nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine. Ảnh: Reuters
Theo mạng tin Euronews ngày 11/3, cách đây đúng 12 năm, một trận động đất và sóng thần lớn đã gây ra vụ tai nạn hạt nhân tồi tệ thứ hai trong lịch sử tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima ở Nhật Bản.
Lễ kỷ niệm thảm họa khiến 160.000 người phải sơ tán và gây thiệt hại hơn 176 tỷ euro cho Chính phủ Nhật Bản đã đủ để nhắc nhở về mối đe dọa tiềm tàng của sự cố hạt nhân, nhưng một số sự kiện gần đây cũng đã gióng lên hồi chuông cảnh báo ở châu Âu.
Cuộc xung đột ở Ukraine đã nhiều lần đ.ánh sập lưới điện của nước này, gây mất điện tại nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia lớn nhất châu Âu, nơi cần nguồn điện để ngăn các lò phản ứng quá nóng như trong thảm họa phóng xạ Chernobyl năm 1986.
Trong khi đó, ngày càng nhiều lò phản ứng hạt nhân khác của châu Âu sắp hết hạn sự dụng - trung bình chúng được xây dựng cách đây hơn 36 năm - và các cuộc kiểm tra gần đây ở Pháp đã phát hiện ra các vết nứt ở một số lò phản ứng này.
Một số chuyên gia năng lượng cảnh báo rằng những hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu có thể gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với 103 lò phản ứng hạt nhân của EU, chiếm khoảng 1/4 sản lượng điện được tạo ra trong khối.
Jan Haverkamp, một chuyên gia cấp cao về chính sách năng lượng và năng lượng hạt nhân của tổ chức Hòa bình Xanh (Greenpeace), cho biết khả năng châu Âu chứng kiến một vụ tai nạn lớn như Fukushima hiện đang trở nên "thực tế" và "chúng ta nên xem xét về điều này", thừa nhận là "châu Âu chưa chuẩn bị kỹ lưỡng".
Về phần mình, Ủy viên EU về năng lượng Kadri Simson cho biết xương sống của hệ thống năng lượng không carbon trong tương lai của EU sẽ là năng lượng tái tạo được hỗ trợ bởi hạt nhân. Nhưng thách thức với chiến lược cung cấp năng lượng tái tạo bằng năng lượng hạt nhân là nó phụ thuộc vào hoạt động liên tục của các nhà máy hạt nhân già cỗi.
Việc bảo trì một nhà máy hạt nhân phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như thiết kế và quá trình giám sát. Nhưng cũng có những yếu tố khác gây ảnh hưởng, chẳng hạn như sai sót của con người, động đất, sóng thần, hỏa hoạn, lũ lụt, lốc xoáy hoặc thậm chí là các cuộc tấn công k.hủng b.ố.
Thảm họa Fukushima năm 2011 liên quan đến một nhà máy hạt nhân đã hơn 40 năm t.uổi và vụ tai nạn được cho là một phần do lỗi thiết kế cũng như không đảm bảo các biện pháp an toàn. Theo chuyên gia Haverkamp, việc nâng cấp các nhà máy già cỗi có thể làm giảm rủi ro ở một số khía cạnh nhất định, "nhưng vẫn có nguy cơ: nó có thể gặp trục trặc, đơn giản chỉ vì chúng vẫn tiếp tục phải hoạt động".
Pháp là một trong những nước có sự đảm bảo an toàn hạt nhân tốt nhất trên thế giới. Tuy nhiên, Bernard Doroszczuk, người đứng đầu cơ quan giám sát an toàn hạt nhân của nước này, cho biết vào đầu năm nay rằng một cuộc "đánh giá hệ thống" là cần thiết "để kiểm tra về khả năng tiếp tục hoạt động của các lò phản ứng cũ hơn 50, hoặc thậm chí 60 năm" trong khi cũng cho phép lường trước những thách thức mới do biến đổi khí hậu đặt ra.
Chỉ trong tuần này, nhà cung cấp điện EDF của Pháp đã báo cáo những khiếm khuyết "không đáng kể" trên đường ống làm mát của hai lò phản ứng ở miền Bắc và miền Đông nước Pháp.
Các vết nứt, nằm trong thiết bị bơm nước để làm mát hệ thống trong trường hợp khẩn cấp, không được coi là nguy hiểm vì các lò phản ứng đang được bảo trì, nhưng phát hiện của họ đã làm sống lại các cuộc tranh luận về chiến lược của Pháp trong việc giám sát hạt nhân của nước này.
Có một yếu tố khác trong an toàn hạt nhân đặc biệt quan trọng: mật độ dân số xung quanh các cơ sở hạt nhân. Các khu vực có hàng triệu người sinh sống khó sơ tán hơn nhiều so với những khu vực vắng vẻ. Sau sự cố Fukushima vào tháng 3/2011, Declan Butler, một nhà báo của tạp chí khoa học Nature, đã hợp tác với NASA và Đại học Columbia để nghiên cứu và so sánh mật độ dân số xung quanh các nhà máy điện hạt nhân trên thế giới.
Vào thời điểm nhà báo Butler công bố nghiên cứu của mình, hai phần ba số nhà máy hạt nhân của thế giới có mật độ dân số lớn hơn trong bán kính 30 km so với Fukushima, nơi có 172.000 người sinh sống vào thời điểm xảy ra sự cố. Cụ thể, nghiên cứu cho thấy mật độ dân số xung quanh các lò phản ứng hạt nhân ở châu Âu cao hơn nhiều so với xung quanh Fukushima.
Ví dụ, ở Pháp, ông Butler ước tính có khoảng 930.000 người sống trong bán kính 30 km xung quanh Fessenheim, chỉ là một trong số nhiều nhà máy hạt nhân nằm ở phía Đông Bắc của nước này và 700.000 người sống xung quanh nhà máy Bugey, cách Lyon 35 km về phía Đông, nhà máy lớn thứ ba của Pháp.
Khi tìm hiểu một số điểm không phù hợp về an toàn, ông Butler rút ra rằng một số kịch bản thảm khốc không được xem xét đầy đủ trong quá trình thiết kế vì chúng được cho là quá khó xảy ra. Ví dụ, nhà máy Fukushima nằm trong khu vực được xác định là có khả năng xảy ra động đất và sóng thần tương đối thấp trên bản đồ rủi ro địa chấn của Nhật Bản.
Đồng quan điểm trên, chuyên gia Haverkamp cho rằng đã những nỗ lực chủ yếu tập trung vào sự chuẩn bị kỹ thuật để ngăn ngừa tai nạn hạt nhân, nhưng không tập trung vào sự chuẩn bị cho trường hợp khẩn cấp hoặc sự chuẩn bị của người dân.
Ông Haverkamp nói: "Tôi e rằng mọi quốc gia hạt nhân ở EU tại thời điểm này đều không có đủ sự chuẩn bị sẵn sàng trong trường hợp xảy ra sự cố. Nếu chúng ta gặp sự cố ở châu Âu, nó sẽ lại rơi vào cảnh hỗn loạn, giống như đã xảy ra ở Fukushima".
Khả năng châu Âu tránh được thảm họa khí đốt trong mùa đông năm nay Châu Âu có thể tránh được thảm họa khí đốt trong mùa đông năm nay nhờ nhu cầu tiêu thụ có dấu hiệu giảm và chiến lược dự trữ hiệu quả, nhưng tình hình có thể xấu đi trong mùa đông năm 2023 khi dự trữ khí đốt giảm nhiều. Sử dụng bếp ga trong gia đình tại Nice, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN Đây...
