Kỳ vĩ Trường Sa

Nói đến Trường Sa là nói đến sự vất vả, gian lao trong nắng gió, bão giông và bản lĩnh thép của những người lính giữ gìn biển đảo, thềm lục địa Tổ quốc. Nhưng, còn một thế giới thiên nhiên bí ẩn, kỳ vĩ nữa lúc ẩn lúc hiện, lúc xa lúc gần… và làm cho hành trang người lính đảo thêm tươi đẹp, vẫn chưa được khám phá.

Chở hàng lên đảo. Ảnh: Sương Nguyệt Minh

Trường Sa được thiên nhiên ban tặng nhiều điều kỳ vĩ, nhưng có lẽ bắt đầu từ… địa chất, địa hình. Một trong những địa hình kỳ thú nhất là đảo chìm Thuyền Chài. Nhìn từ xa, rạn san hô dưới nước biển màu xanh lá mạ hình dạng giống như cái thuyền đánh cá, có lẽ ngư dân lấy luôn cái công cụ truyền đời của mình mà gọi là đảo Thuyền Chài. Giữa đảo chìm Thuyền Chài là cái hồ lớn nước sâu, rộng khoảng hơn hai chục cây số vuông. Mỗi khi thủy triều xuống, ba bãi cát nhô cao trong lòng hồ khoảng nửa mét, nhưng khi triều lên thì… lụt băng, ngập sâu tới 1m. Công binh Hải quân đã khơi một cái luồng dài 300m, rộng 20m để thuyền bè từ ngoài rạn san hô vào trong lòng hồ tránh bão giông.

Cái dạo tôi đến Trường Sa Đông, buổi chiều ngồi nghỉ bên bờ đã kè bê tông chắn sóng, nhìn thấy nhiều cây cổ thụ bị sóng gió đánh dạt vào. Có cây còn nguyên gốc rễ, cành lá chi chít, thân to cỡ một người ôm không xuể, có cây đường kính cao gần bằng đầu người, dài hơn 10m. Không ai biết những cây gỗ này từ đâu trôi đến. Có thể bão gió, lũ lụt ở miền Trung cuốn chúng theo sông Hương, sông Hàn, sông Ba… ra biển chăng? Cũng có thể quê hương xứ sở chúng ở một cánh rừng nào đó của Phi-líp-pin hoặc In-đô-nê-xi-a, hay từ Ti-mo Lét-xtê cũng nên. Lại có cả vỏ thùng phi đựng dầu, hoặc xăng to tổ chảng, đường kính cỡ 5m từ đẩu đâu cũng bị sóng gió đánh dạt vào. Tôi nghi ngờ chúng từ một cái tàu đắm nào đó!

Đảo nhìn thấy bình minh đầu tiên là đảo Tiên Nữ. Nhưng, dù ở đảo nổi đảo chìm, hay nhà giàn nào thì cũng thấy bình minh và hoàng hôn rõ mồn một. Mặt trời ở Trường Sa to hơn mặt trời ở đất liền, đó là điều không tranh cãi. Suốt đợt đi biển, chúng tôi đã nhiều lần nhìn thấy mặt trời như cái nong tằm đỏ rực lừ lừ lặn xuống hay lừ lừ mọc trồi lên mặt nước rất rõ, có nghĩa là tận mắt nhìn thấy cả sự hiện ra hay biến mất của nó.

Có lẽ, kỳ quái nhất ở Trường Sa là… vòi rồng. Trời đang bình yên, mặt biển đang phẳng lặng, bỗng nhiên nhìn thấy cột nước trắng dựng đứng lên cao, đôi khi nó uốn éo hoặc xoắn như cái mũi khoan khổng lồ và lừ lừ đi trên mặt biển. Có khi vòi rồng đi ngang trước mặt, khi thì đi thẳng, hay đi xiên rồi mất hút về phía đường chân trời. Vòi rồng mà đi về phía đảo thì coi chừng phải chui vào lô cốt, nếu không thì nó hút hết cả nồi niêu, xoong chảo, rau xanh, súng ống, gà vịt và cả người lên lưng chừng trời rồi ném đến một nơi xa lắc. Lính đảo lái xuồng đi tuần tra quanh đảo nhìn thấy vòi rồng khiếp lắm, chỉ còn biết phóng hết tốc lực về cầu xuồng, neo lại rồi chạy tháo thân về đảo ẩn nấp.

Văn công biểu diễn ở Trường Sa. Ảnh: Sương Nguyệt Minh

Ở Trường Sa lộng lẫy nhất là… cầu vồng. Trường Sa thì mưa nắng bất chợt nên có ngày lính đảo được mấy lần chiêm ngưỡng vẻ đẹp lung linh của cầu vồng cũng là chuyện thường tình. Đôi khi có hai cầu vồng xếp chồng lên nhau. Trong chuyến đi, tôi và những người từ đất liền ra đảo đã tận mắt thấy cầu vồng ở đảo chìm Núi Le. Tàu rời đảo một chốc thì mưa, mưa thoáng qua một lát thì tạnh. Vậy mà, tôi đã thấy một cầu vồng lung linh rực rỡ bắc lên nền trời vắt từ điểm đóng quân A đến điểm đóng quân B. Hai nhà đảo chìm ở rất xa nhau đen mờ nổi lên ở đường chân trời, bỗng chốc trở thành chân cầu vồng bảy sắc.

Ở đảo Tiên Nữ có loài sò biển đồ sộ. Khi tôi ra đảo, chỉ thấy một “đảo lô cốt” trần trụi bê tông nhô lên vững chãi và một nhà đảo chân cao chẳng có cây xanh. Đang ước ao được nhìn một con ốc, hay con sò biển bằng ngón tay út, thì một anh lính hải quân lái xuồng cao tốc bảo: “Anh chờ em chút.” Nói xong, anh lính lội ngay xuống nước, mò mẫm chỉ khoảng năm phút sau đã lôi lên một vỏ sò biển to bằng cái nón trước sự kinh ngạc của những người đất liền. Mò thêm một lát nữa, anh lính trẻ lại lôi lên một cái khác nhưng bị mẻ một miếng bằng nửa bàn tay. Người nọ chuyền tay người kia cái vỏ sò tai tượng đang nhỏ nước mặn và trầm trồ. Mặt trong vỏ sò tai tượng trơn bóng, màu trắng ngà, mặt ngoài của sò xù xì có nhiều gờ nổi, chúng là loài thủy sinh quý hiếm.

Ở quần đảo Trường Sa, hầu như đảo nào cũng có những con sò khổng lồ. Đảo Sinh Tồn còn có trai tai tượng. Sách đỏ Việt Nam ghi chép về hai mẫu trai tai tượng rộng nửa mét, dài gần một mét bắt được ở đảo Sinh Tồn. Lính đảo lội ở rạn san hô rất sợ dẫm chân phải đúng cái miệng trai hoặc sò tai tượng khổng lồ, bỗng dưng nó khép miệng vào ngậm cả chiếc giầy hay cái dép dọ đang xỏ và nghiền đứt thịt đến tận xương. Chỉ còn nước đem dao rựa hoặc xà beng bẩy mới rút được chân ra.

Trường Sa còn có loại vích khổng lồ. Vích thực ra là loại rùa biển to lớn. Mùa sinh sản, vích bò lên bãi cát đảo đẻ trứng rồi dùng chân trước vun cát, lấp dấu vết và cũng là để tạo nhiệt độ ấp trứng. Đến ngày, đến tháng, vích con tự phá vỏ trứng chui ra. Lính đảo Trường Sa Đông đi tuần sáng sớm, đôi khi bắt được hè nhau vật ngửa nó ra, bốn chân vích cứ chới với lên trời. Chỉ có bắt vích bằng cách ấy, nó mới không chạy được. Còn không thì xúm vào kéo, giữ hoặc ngồi cả lên trên mo, vích cũng cứ xồng xộc kéo cả người xuống biển.

Ở Trường Sa sinh động nhất là chim. Cái giống chim hải âu lúc bình thường chúng bay liệng chấp chới trên trời rồi thỉnh thoảng lại sà xuống nước bắt cá. Chim hải âu có loại lông lưng xám, mỏ và chân cũng xám, nhưng lông bụng lại trắng, có loại lông trắng muốt, chân và mỏ đỏ hồng. Chúng được gọi là… chim báo bão, rất thân thiện với cánh thủy thủ và lính đảo. Khi bão tố ập đến, chúng cũng biết bay vào đảo tránh gió mưa. Nhưng rất phiền là chúng chui vào cả phòng họp, phòng ngủ, rúc vào tủ đựng thức ăn, vào chăn màn, đậu cả trên giường chiếu, chui cả vào phòng lái tàu. Đêm lính đảo thiu thiu ngủ, chúng cũng gật gù gật gù, để rồi ban mai chúng lại bay liệng trắng lóa chấp chới dưới mặt trời. Sinh động biết bao!

Ở đảo nổi nào cũng có vật cản bằng bê tông chắn sóng và cọc tiêu cũng bằng bê tông. Lính đảo thường buộc bia vào đó… tập bắn. Bỗng, một sớm ban mai, hành quân ra bãi cát tập luyện thì giời ơi, trên tất cả các vật cản, cọc tiêu ấy là những con chim biển giống như con vạc ở đất liền… đậu lù lù. Mục tiêu không phải là bia nữa mà là những con chim lạ. Tất nhiên, “đầu ruồi đội đít điểm đen” là cái ức con chim để viên đạn ra khỏi nòng xuyên vào đầu thì thịt mới không bị phá nát. Nhưng, chỉ là tập ngắm, lính đảo không thừa đạn để bắn chim đến làm bạn với mình. Quả thật, những sinh vật biển sống động góp phần tạo nên thiên nhiên kỳ thú, lãng mạn và làm cuộc sống người lính Trường Sa bớt vất vả, gian lao.