“Kỹ nghệ” ăn xin: “Tầm sư học đạo”
Sau nhiều ngày làm quen, chúng tôi được một số “sư phụ” đã giải nghệ truyền bí kíp để tranh thủ lòng hảo tâm của mọi người
Qua lời giới thiệu của người quen, chúng tôi tìm gặp T.V.D (25 tuổi). Theo “giang hồ” đồn đại, trước kia D. từng tham gia một nhóm giả dạng tàn tật lê lết khắp các tuyến đường ở TP HCM để ăn xin.
Đồ nghề rất đơn giản
D. cho biết năm 2014, anh ta được một số người rủ từ quê vào TP HCM lập nghiệp bằng công việc làm “cái bang”. “Khi nghe gợi ý theo nghề này, lúc đầu tôi ngại lắm. Nhưng sau đó, thấy cũng hái ra tiền nên theo học ngót một năm mới hành nghề được” – D. nói.
Phóng viên Báo Người Lao Động đang học lê lết dưới sự chỉ dẫn của T.V.D và mua “đồ nghề” để giả nhà sư Ảnh: Quốc Chiến
Sau một lúc nghe thuyết phục và thấy sự tha thiết “học nghề” của tôi, D. gật đầu, đồng thời khẳng định sẽ giúp “đệ tử” trở thành một “cái bang” thực thụ. Sau khi truyền đạt xong phần lý thuyết, D. dạy: “Cái này phải chơi đồ cũ, chứ đồ mới là bể liền”. Sau đó, “sư phụ” dẫn chúng tôi ra chợ chuyên bán đồ cũ ở quận 11 mua 1 áo sơ mi dài tay, 1 quần tây bạc màu và 1 chiếc nón tai bèo cũ với tổng giá chỉ 150.000 đồng. Nhập môn, “sư phụ” cho biết địa bàn hoạt động phải tập trung ở các tuyến đường lớn, xa lộ hoặc khu chợ đông người mua bán. Sau khi có những thứ cần thiết, D. lấy một cục than củi bôi lên nón tai bèo và dùng dao lam rạch tạo thành những vết sần sùi, rồi giải thích: “Đội nón tai bèo vừa che được mặt không cho ai thấy vừa tránh nắng”. Tiếp đến, D. yêu cầu tôi ngồi bệt xuống để lấy băng gạc quấn 4 vị trí trên người, gồm: cùi chỏ tay trái, cổ tay, xương chậu và cổ chân. “Mục đích dùng băng quấn lên những vị trí này nhằm hạn chế bị tổn thương khi bò lết. Nhiều người không biết, chỉ cần nằm xuống đất di chuyển chừng 20 m là da trầy, chảy máu ngay” – D. giải thích.
Đâu vào đó, D. lấy một ít thuốc đỏ bôi lên băng gạc ngay cổ chân giống như đang bị thương và yêu cầu tôi ra bãi đất gần nhà lăn lộn 3 vòng cho nhuần nhuyễn. Thấy tôi luống cuống, D. nạt: “Người tàn tật khi di chuyển phải dùng lực ở hông và cổ tay chứ không ai dùng lực chân. Nếu lấy sức ở chân, người ta phát hiện mình giả tật ngay. Phải dùng tay và hông đẩy cùng lúc, cách này ít tốn sức mà giống bị tàn tật”. Để minh chứng, D. nằm xuống làm mẫu, cánh tay trái cong lại thành hình chữ U để lên mặt đường và gồng sức trườn người về phía trước. Chỉ trong vòng 10 giây, D. di chuyển được 4 m. Tiếp đó, D. yêu cầu tôi thử bò nhiều lần nữa để kiểm tra. “Giống rồi đấy, nhưng cần khổ luyện thêm cách bò như thế nào cho nhuần nhuyễn hơn nữa là có thể “lượm” tiền được rồi” – D. phán. Trả lời thắc mắc vì sao nhiều người bị loét tay, loét chân ngồi ăn xin năm này qua tháng nọ nhưng vết thương vẫn bình thường, D. khẳng định tất cả là giả. Cụ thể, những vết thương được làm bằng sáp có bán đầy ở chợ Bình Tây, tạo hình và bôi máu gà lên. “Để được như thế, trình độ phải cao hơn, còn chú mày cứ làm như anh chỉ là được rồi” – D. nói.
Video đang HOT
Không được lắm chuyện!
Trong vai người thất nghiệp, tôi tìm đến một con hẻm trên đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5) để học nghề. Cứ tầm khoảng 11 giờ 30 phút đến 13 giờ là các sư giả hành nghề lại đến con hẻm này để “lột xác” trước khi về nhà. Sau nhiều ngày làm quen, tôi được một “sư thầy” nhận làm đệ tử với học phí là một ly cà phê và 2 chai nước suối.
“Sư thầy” cho biết trước đây có làm công đức tại một ngôi chùa ở tỉnh Đồng Nai, sau đó không làm nữa. Khi rời chùa, ông được một sư thầy cho chiếc áo nhà sư để làm kỷ niệm nên giờ mới có “hành trang” để vào nghề. “Sư thầy” giới thiệu tên Khuyên, quê Thái Bình và không có vợ, con. Khi chúng tôi hỏi có thể mua đồ này ở đâu thì “sư thầy” chỉ: “Nghe nói ở quận 5 có bán, giá khoảng 300.000 đồng”. “Nghề này cũng khó thầy nhỉ?” – tôi hỏi. Lập tức, “sư thầy” gằn giọng: “Nói nhỏ thôi, đừng lắm chuyện, người ta nghe”. Sau khi đe nẹt tôi về cái tội tò mò, “sư thầy” cho biết trước hết, khuôn mặt phải luôn điềm tĩnh, chân bước ngắn, hai bàn chân nối tiếp nhau, thẳng hàng chứ không phải theo kiểu vòng kiềng, tay không được đánh như người đi bình thường. Mắt luôn nhìn về phía trước, không cười, nói lung tung. “Người đi đường nhìn vào mà thấy mặt mình có gì đó là nghĩ ngợi liền” – “sư thầy” lưu ý. Vừa nói, Khuyên vừa gấp từng đồng tiền mới xin được và liếc xung quanh dò xét. Sau đó, “sư thầy” đưa vạt áo quẹt mồ hôi trên trán, giảng tiếp: “Thật ra cũng chẳng có gì khó đâu, miễn đi đứng thận trọng, không nhìn lung tung. Tốt nhất là khi đứng một chỗ thì nhắm mắt lại để người ta đỡ dò xét. Khi đi “hành nghề” thì nên đến các chợ buôn bán lớn hoặc bệnh viện vì ở đây người ta làm phước nhiều. Những ngày giữa tháng hoặc cuối tháng thì đi về các chùa vì khách hành hương đông, cầu tự cũng lắm. “Coi chừng bị đưa về đồn nha cha, dạo này họ làm căng lắm” – “sư thầy” dặn.
Cũng theo Khuyên, nghề này được mùa nhất là dịp rằm tháng bảy hoặc trước và sau Tết Nguyên đán, mỗi ngày cũng được 3-4 triệu đồng. “Bất đắc dĩ mới theo cái “nghề” này chứ hay ho gì. Sơ suất là vào trung tâm bảo trợ xã hội như chơi” – Khuyên tâm tư. Sau khi uống nốt ít nước còn lại trong chai, Khuyên làm mặt nghiêm: “Có bao nhiêu nói với ông cả rồi đấy, từ nay đừng có bám tôi nữa, thích thì qua mấy bàn bên kia mà ngồi”. Nói xong, Khuyên lấy trong túi một chiếc nón lưỡi trai và đôi dép rồi đi ra đường Hải Thượng Lãn Ông để đón xe buýt về lại Đồng Nai, kết thúc một ngày “khất thực”.
Bỏ nghề vì quá “bạc” D. cho biết chỉ cần đầu tư bộ quần áo thì mỗi tháng kiếm được gần chục triệu đồng. Năm 2009, D. và băng nhóm hoạt động ở khu vực quận 5, quận 8 và một đoạn gần Bến xe Miền Tây chứ không lấn chiếm địa bàn của “cái bang” khác vì dễ bị xử. “Sau đó, mình bỏ nghề vì thấy “bạc” quá dù có tiền thật. Lẽ nào mình cứ sống cuộc đời giả dối mãi sao, khi nào cũng ghì cái mặt xuống đất. Tôi chỉ cách giả làm ăn xin để cậu biết thôi, chứ không phải đi lừa người ta nhé” – D. căn dặn.
Theo Thành Đồng – Lê Phong – Quốc Chiến (Người lao động)
"Kỹ nghệ" ăn xin
Còn biết bao hoàn cảnh khó khăn cần xã hội giúp đỡ nhưng cũng có không ít trường hợp sử dụng nhiều chiêu trò lợi dụng lòng tốt của người khác để trục lợi
Sau một thời gian bị truy quét, tệ nạn ăn xin ở TP HCM đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, thời gian gần đây, người ăn xin tái xuất.
Không cho thì... chửi
Nút giao thông Cát Lái (quận 2) là nơi đông người qua lại nên trở thành địa bàn lý tưởng để "cái bang" hành nghề. Tại đây, thường có 2 đến 3 cụ ông, cụ bà mặc áo quần rách rưới, mang theo lỉnh kỉnh đồ đạc. Cứ mỗi khi đèn đỏ, họ lại ngả nón, miệng thều thào xin tiền người đi đường. Ngày 15-10, chỉ trong vòng nửa giờ, hàng chục người đã dừng lại cho những cụ ông, cụ bà này tiền. Khi chúng tôi đưa điện thoại lên chụp hình thì những người với dáng vẻ tội nghiệp liền chửi bới bằng những lời lẽ rất thô tục.
Trước đó, ngày 8-10, một thanh niên mang xấp vé số đứng tại ngã tư Bình Thái (quận Thủ Đức). Khi chúng tôi tiếp cận, người này liên tục gào khóc, xòe vé số ra trước mặt. Với cách diễn trên, nhiều người đi đường thương xót nên mua vé số ủng hộ. Thậm chí, nhiều người đưa 50.000 đồng, 200.000 đồng mua 1 tờ vé số mà không lấy tiền thối. Khi xấp vé số đã vơi, người thanh niên nhanh chân vào một góc khuất gọi điện, lúc sau thì có người đàn ông chạy xe máy tới chở đi mất hút. Nhiều lần khác, chúng tôi lại bắt gặp người thanh niên này với bộ dạng hớt hơ hớt hải trên một số tuyến đường vì sắp đến giờ mở thưởng nhưng vẫn chưa kịp tiêu thụ hết xấp vé số trên tay nên gào khóc rất thảm thiết.
Hai đứa trẻ xin tiền ở ngã tư Cách Mạng Tháng Tám - NguyễnThị Minh Khai (giáp ranh quận 1 và quận 3, TP HCM) Ảnh: Quốc Chiến
Tại khu vực chợ đêm ở Làng Đại học Thủ Đức, chúng tôi ghi nhận khoảng 4 "cái bang" rảo bước khắp hàng quán, ngả mũ xin tiền. Trong số đó, một nam thanh niên khỏe mạnh liên tục lạy lục nài nỉ đến khi sinh viên cho tiền mới đi. Sau khi xin tiền xong, người này cùng một cụ già ăn xin khác ngồi bên vỉa hè, đếm số tiền kiếm được, sau đó mua 2 lon bia và thức ăn để "giải sầu".
Nhiều người quá quen với chiêu trò này nên thẳng thừng từ chối. Lúc đó, các "cái bang" liền chửi tục, nhổ nước bọt, thậm chí hành hung. "Hôm trước, bạn mình đi ăn ở chợ đêm thì có một bà đến xin tiền. Bạn mình không cho nên bị bà ta nhổ nước bọt vào thức ăn" - Nguyễn Thị Thùy Linh, sinh viên Trường Đại học KH-XH & NV, bức xúc.
Ngày xin ăn, tối chích ma túy
Mỗi tối, khu vực ngã tư Lê Lợi - Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 1) xuất hiện một nam thanh niên đóng giả người tàn tật để xin tiền người đi đường. Bàn tay trái của người này được cải trang bằng một miếng cao su nhìn như bị mưng mủ. Mỗi khi hành nghề, anh ta đưa bàn tay ra phía trước để người đi qua dễ dàng nhìn thấy. Với bộ dạng rách rưới, đội nón che kín mặt, đối tượng nằm bệt xuống đường, thỉnh thoảng liếc ngang liếc dọc xem có bị ai theo dõi hay không.
Ngày 14-10, chỉ chưa đầy 1 phút chờ đèn đỏ, có tới 3 người cho tiền với các mệnh giá lớn như 500.000 đồng, 200.000 đồng và nhiều ngoại tệ khác. Mỗi khi vắng người, nam thanh niên lại lấy chiếc smartphone ra giải trí.
Hơn 23 giờ, khi người đã thưa dần, "người tàn tật" mới hiện nguyên hình là một thanh niên khỏe mạnh khi đứng bật dậy, vươn vai rồi đi bộ dọc đường Lê Lợi về phía chợ Bến Thành. Sau đó, anh ta thoăn thoắt đếm tiền.
Khoảng 23 giờ 30 phút, nam thanh niên này về đường Tôn Thất Tùng rồi lấy ma túy trong túi ra chích vào tay. Nhiều ngày theo dõi, chúng tôi chứng kiến anh ta liên tiếp sử dụng ma túy sau những lần lê lết trên khắp đường phố.
Nam thanh niên giả tàn tật xin tiền nhưng đêm đến thì sử dụng ma túy. Ảnh: Lê Phong
Sáng 23-10, chúng tôi bám theo một thanh niên khoảng hơn 30 tuổi, có vẻ như bị liệt hai chân nên dùng một cánh tay lết trên mặt đất để bán vé số tại khu vực chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh). Khoảng 12 giờ cùng ngày, sau khi tập vé số trên tay sắp hết, thanh niên này tìm một chỗ mát để xếp lại tiền, sau đó gọi điện cho "đồng đội" là một thanh niên khác chở về.
Người thanh niên "tàn tật" này tên Bùi Văn Thắng (38 tuổi, quê tỉnh Phú Yên). Khi thấy chúng tôi "đến thăm", anh ta nằm bệt xuống nền nhà trọ trên đường Hồng Bàng, quận 6. Nơi Thắng ở trọ, ngoài một vài người lớn tuổi đi bán vé số, còn có người phụ nữ xưng tên Lê (tên thật là Tuyết), vợ Thắng.
Trao đổi với chúng tôi, Lê cho biết tại nhà trọ này có 2 người lớn tuổi bị tàn tật đi bán vé số nhưng đã về quê cách đây 1 tháng. Thấy vợ tiếp chuyện chúng tôi, Thắng bỏ ra ngoài rồi mất hút. Đến lúc này, Lê cũng hiểu ra mọi chuyện và tìm cách đuổi khách. Ngày 27-10, chúng tôi cùng lực lượng Công an quận 6 vào kiểm tra nhưng những người ở nhà trọ cho biết vợ chồng Thắng đã chuyển đi nơi khác. "Nói bán vé số chứ mỗi ngày thằng Thắng bán chưa đến 50 tờ mà chủ yếu là xin tiền người khác" - một người nói.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm 2012, Thắng vào TP HCM làm phụ hồ. Tuy nhiên, công việc này mang lại thu nhập không cao nên anh ta đã cùng vợ xin vào làm tại đại lý vé số của ông B. trên đường Hồng Bàng. Thế nhưng, thay vì bán vé số bình thường như những người khác, Thắng rủ 2 thanh niên có tên Hưng và Long giả dạng tật nguyền để kiếm tiền.
Kiếm tiền trên thân xác trẻ em Thời gian gần đây, xuất hiện nhiều nhóm trẻ em ăn xin tại các khu trung tâm cũng như những giao lộ lớn. Bất kể ngày hay đêm, khu vực ngã tư Cách Mạng Tháng Tám - Nguyễn Thị Minh Khai (khu vực giáp ranh quận 1 và quận 3) xuất hiện một nhóm từ 4-6 trẻ em ăn xin. Để đánh vào lòng thương hại của người đi đường, những em nhỏ này mặc rách rưới, đầu trần chân đất và được bày nhiều chiêu trò như: ngồi dưới nắng, mưa; lạy lục người đi đường; giả vờ bệnh tật. Thông thường, mỗi góc đèn giao thông sẽ có 2 trẻ: một nhỏ, một lớn. Trong đó, đứa nhỏ nằm bất động trên mặt đất; đứa lớn liên tục lạy lục, ngửa tay hoặc nón xin tiền người đi đường. "Thông thường, mấy đứa nhỏ được một người đàn ông khoảng 40 tuổi cùng 2-3 phụ nữ chở đến từ 18 giờ rồi xin tiền cho tới nửa đêm. Tôi thấy người ta cho nhiều lắm nhưng xin được bao nhiêu thì chúng đem nộp cho mấy người kia hết" - một bảo vệ ở khu vực này nói. Tại các nút giao thông Trường Chinh - Cộng Hòa (quận Tân Bình), Trường Chinh - Tân Kỳ Tân Quý (quận Tân Phú), Lê Trọng Tấn - Quốc lộ 1 (quận Bình Tân) cũng có những đứa trẻ đen nhẻm, ăn mặc rách rưới, nói tiếng Campuchia. Đứa lớn bế đưa bé lao ra giữa đường lạy lục xin tiền mỗi khi đèn đỏ. Phía xa xa, một vài phụ nữ đứng chờ lũ trẻ mang tiền về...
Kỳ tới: "Tầm sư học đạo"
Theo Thành Đồng - Lê Phong - Quốc Chiến (Người lao động)
Bà mẹ ăn xin Đường phố giờ tan tầm đông như mắc cửi. Có chiếc tãi cứ cố tạt sát vào lề đường, nơi chỗ ngồi của một bà lão ăn xin. ảnh minh họa Người thanh niên lái xe chỉ kịp bỏ vội đồng 5 xu vào cái nón mê của bà cụ rồi lại vội vã đánh xe đi, tránh những tiếng còi xe đằng...