Kỳ lạ loài cây “biết đi”, nổi tiếng với khả năng trườn bò khắp sa mạc

Loài cây này không chỉ có khả năng di chuyển mà chúng có thể sống tới cả trăm năm.

Bán đảo Baja California Sur là một dải đất tách rời Thái Bình Dương với vịnh California nằm ở vùng ven biển phía tây Mexico. Tổng diện tích của bán đảo Baja California là 143.390 kilômét vuông (55.360 dặm vuông Anh). Bán đảo tách khỏi đại lục Mexico qua vịnh California và sông Colorado, có các cầu bắc qua sông Colorado để đến bang Sonora. Có bốn khu vực sa mạc chính tại bán đảo: sa mạc San Felipe, sa mạc Bờ biển Trung tâm, sa mạc Vizcaíno và sa mạc đồng bằng Magdalena.

Theo Amusing Planet, trên bán đảo này, có một loài cây đặc hữu vô cùng độc đáo. Loài này chỉ được tìm thấy trên đất cát, nơi nó tạo thành quần thể lớn. Chúng “bò” khắp sa mạc với vẻ ngoài trông khá kinh dị. Đó là loài xương rồng quỷ bò.

Xương rồng quỷ bò là loài cây đặc hữu ở bán đảo Baja California Sur, Mexico. (Ảnh: IDSeed)

Xương rồng quỷ bò (tên khoa học Stenocereus eruca) hay còn gọi là xương rồng sâu bướm là một thành viên của họ Cactaceae. Nó là một trong những loài xương rồng đặc biệt nhất, thuộc chi Stenocereus tương đối nhỏ.

Xương rồng quỷ bò không mọc thẳng đứng như các loài xương rồng khác mà bò ngang trên mặt đất. Phần duy nhất hơi nhô lên khỏi mặt đất là phần ngọn của cây. Loài cây này thường mọc gần nhau với số lượng lên tới hàng trăm gốc.

Xương rồng quỷ bò có hình cột, thân rất nhiều gai, màu xanh kem, đường kính trung bình 5 cm và dài 1,5-2 m, chỉ có đầu cuối nhô lên khỏi mặt đất. Chiều cao 20-30 cm là bình thường vì cây xương rồng này nằm nghiêng . Những bông hoa lớn sống về đêm có màu trắng, hồng hoặc vàng; thường dài 10-14 cm với bầu nhụy có gai và ra hoa thưa thớt khi gặp mưa. Quả có gai dài 3-4 cm có hạt màu đen.

Xương rồng quỷ bò còn có một khả năng khác đó là tự hủy bản thân để phát triển. (Ảnh: IDSeed)

Xương rồng quỷ bò còn có một khả năng khác đó là tự hủy bản thân để phát triển. Cụ thể, chúng thường phát triển theo chiều hướng tiến về phía trước và tự hủy phần thân sau của mình. Phần đuôi của cây khi tự hủy sẽ đồng hóa với đất, biến thành chất dinh dưỡng nuôi cây. Sau khi loại bỏ phần này, mặt thân dưới của phần phía trước sẽ mọc ra rễ mới để cây có thể hút ngược chất dinh dưỡng.

Theo cuốn Gibson và Nobel, 1986, xương rồng quỷ bò được coi là “trường hợp nhân giống vô tính cực đoan nhất trong họ xương rồng”. Điều này có nghĩa là do sự cô lập và khan hiếm sinh vật thụ phấn, cây trồng có thể tự nhân bản. Cứ như vậy, xương rồng quỷ bò liên tục di chuyển và bò qua cả sa mạc.

Tốc độ tăng trưởng và di chuyển của xương rồng quỷ bò phụ thuộc vào khí hậu nơi nó sống. Tốc độ tăng trưởng thích nghi với môi trường biển ẩm ướt, vừa phải của bán đảo Baja và có thể đạt tới hơn 60 cm mỗi năm, nhưng khi được cấy vào môi trường nóng và khô cằn, xương rồng có thể phát triển chỉ cao tới 60 cm mỗi thập kỷ. Trong nhiều năm, toàn bộ cây xương rồng sẽ di chuyển từ từ, với các thân cây phân nhánh và bén rễ về phía ngọn đang phát triển, trong khi những phần thân già hơn sẽ chết và phân hủy. Nếu xương rồng quỷ bò được sống trong điều kiện thuận lợi, nó có thể sống tới trăm năm.

Xương rồng quỷ bò là loài cây liên tục di chuyển và bò qua cả sa mạc. (Ảnh: IDSeed)

Hiện các nhà khoa học vẫn chưa giải thích được rằng tại sao xương rồng quỷ bò lại di chuyển. Giả thiết được nhiều người đồng ý nhất đó là chúng tiến hóa để sinh tồn. Bởi loài xương rồng này sống trên một dải đất bị cô lập, nơi không có sinh vật giúp chúng phát tán phấn hoa.

Do đó, xương rồng quỷ bò đã tiến hóa để sinh sản vô tính hoặc bằng cách nhân bản, trong đó các bộ phận của xương rồng tự tách khỏi phần đuôi phía sau và phát triển độc lập như một cây mới.

Ngày nay, xương rồng quỷ bò đang bị thu hẹp môi trường sống do tác động của thời tiết, con người… nên loài cây này đã được đưa vào danh sách thực vật có nguy cơ tuyệt chủng.