Kỳ bí tục đẽo đầu lâu người chết thành đồng xu ở Ninh Thuận
Qua hàng trăm năm, người Chăm Bàlamôn vẫn giữ tục lệ cổ xưa, đẽo sọ người chết thành những đồng xu nhỏ để nhập vào đá, gửi ước nguyện sẽ được vĩnh hằng và bất tử.
Người Chăm ở Ninh Thuận
Quan niệm con người bất tử
Ninh Thuận là địa bàn sinh sống của đông đảo người Chăm. Có tới hơn 60 ngàn người chủ yếu tập trung ở hai huyện Ninh Hải và Ninh Phước; bao gồm hai hệ phái Chăm Bàni (theo đạo Hồi) và Chăm Bàlamôn (theo đạo Bàlamôn). Trong đó, cộng đồng Chăm Bàlamôn (trong bài này gọi tắt là người Chăm) có tục hỏa táng người chết rất đặc biệt, dễ khiến người ngoài “nổi da gà” trong lần đầu biết đến.
Các cụ già Chăm cho biết, cộng đồng họ quan niệm cái chết không làm đứt quãng mối quan hệ giữa người chết và người sống. Con người chết đi chỉ là sự chuyển đổi từ thế giới này sang thế giới khác, và có thể mang đến điều tốt đẹp hay tai vạ cho người đang sống. Để tiếp tục tham gia vào công việc hàng ngày tại “nơi ở” mới, linh hồn người chết cần được siêu thoát. Tục đẽo sọ người khi hỏa táng bắt nguồn từ quan niệm trên.
Tục hỏa táng có nhiều nghi lễ phức tạp, có sự phân biệt giữa các tầng lớp trong xã hội. Tài liệu nghiên cứu về văn hóa Chăm giải thích điều này do một phần ảnh hưởng của tàn dư chế độ đẳng cấp Bàlamôn ở Ấn Độ, phân biệt người giàu, người nghèo…
Tục cũng quy định người chết dưới 15 tuổi chỉ chôn, không được thiêu. Với người từ 15 tuổi trở lên, người Chăm chia thành hai trường hợp: Chết bình thường (vì bệnh, vì già cả) sẽ được thiêu tươi; và chết không bình thường (vì tai nạn xe cộ, vì thú dữ, chết vào ngày hết trăng, mùng một) sẽ được thiêu khô.
Trường hợp thiêu khô còn bao gồm lí do khác như: Gia đình người chết không có tiền bạc, họ chôn tạm, chờ khi có tiền, chọn ngày lành tháng tốt để hỏa thiêu. Ngoài ra, trường hợp khi hấp hối có sự chứng kiến của người thân được xem là “chết tốt”, ngược lại là “chết xấu”.
Gửi xương vào đá để vĩnh hằng
Tài liệu nghiên cứu về văn hóa Chăm cho thấy, trước đây trong lễ hỏa thiêu, thân nhân đều cạo trọc đầu để thể hiện sự thương nhớ đến người quá cố. Tuy nhiên tục lệ đã thay đổi theo thời gian.
Video đang HOT
Hiện nay, người thân chở thi hài đến điểm hỏa táng, đưa lên đống củi, rồi im lặng để cho người chết ra đi trong yên ả. Tiếp đến, thầy cúng tay cầm mồi lửa cháy to, châm vào các mồi sáp đặt vào đống củi để ngọn lửa bừng lên. Khi đám cháy đã khá lớn, thầy cúng mới rút gậy ra. Lửa bén vào quần áo, chăn màn, nồi, ché rồi đến thi hài.
Nửa giờ sau, thầy cúng cùng với người con cả của người chết (hoặc một họ hàng thân thích) cầm cây rựa, cuốc và cái hộp đựng đầu, lấy rựa chặt đầu thi hài rời khỏi cổ, sau đó móc hộp sọ.
Những người khéo tay sẽ đem hộp sọ gọt giũa thành chín mảnh xương đối với nữ, bảy mảnh đối với nam. Hình thù mỗi mảnh nhỏ bằng đồng xu, được cất giữ trong một cái hộp để thờ tự. Sau khoảng thời gian 5 – 10 năm, hoặc chờ đủ 15 – 20 năm sẽ đem làm lễ nhập Kut bên tộc họ mẹ.
Kut là nơi thờ cúng chung của dòng họ theo chế độ mẫu hệ, mỗi người Chăm từ khi sinh ra đến lúc chết đi đều mang tâm niệm phải trở về yên nghỉ bên mảnh đất của dòng họ mẹ, được làm lễ nhập Kut và hóa kiếp với tổ tiên dòng họ.
Người Chăm ở Ninh Thuận vẫn giữ tục hỏa táng
Do đó Kut là nơi linh thiêng, quan trọng trong đời sống tín ngưỡng tâm linh của người Chăm. Các nghĩa địa Kut thường nằm ở những nơi đồng không mông quạnh, vắng người qua lại và đều được quét màu sơn sặc sỡ, mang lại cảm giác ấm áp.
Các Kút được xếp hàng ngang hướng về phía Bắc, vị trí ở giữa thường của người sáng lập ra dòng họ, bên phải là tượng Kut của nữ giới, bên trái là tượng Kut của đàn đông.
Sau lễ cúng bái, cầu nguyện, lễ nhập Kut sẽ được tổ chức vào buổi chiều do thầy cúng đảm nhận. Lúc này những đồng xu hộp sọ đã được tẩy trần bằng nước mưa tinh khiết, bằng rượu nồng thơm tho. Trước sự chứng kiến của gia đình, những già làng, các vị chức sắc và đông đảo người dân, thầy cúng sẽ gom các hộp chứa các mảnh xương, chôn xuống dưới tượng Kut khoảng nửa mét.
Ông Đạo Học Trò (người Chăm, ngụ huyện Ninh Hải) cho biết: “Người Chăm cho rằng những mảnh xương sọ theo thời gian sẽ bị mục nát, nếu được làm lễ và nhập Kut mới tồn tại. Đó là quan niệm về sự vĩnh hằng và bất tử của linh khí con người”.
Trải qua hàng trăm năm, người Chăm Bàlamôn ở Ninh Thuận vẫn giữ tục lệ cổ xưa, coi đó là nghĩa vụ, là cách thể hiện sự kính trọng đối với người đã khuất. Để các nghi thức trở nên nhẹ nhàng hơn, hiện nay, mỗi hộp sọ người chết chỉ chọn lấy một mảnh xương trán, đẽo thành một đồng xu duy nhất, còn tất cả những phần xương cốt khác đều được đem hỏa thiêu. Họ tin rằng ngọn lửa thiêu chỉ làm cháy phần xác, phần hồn vẫn còn, nếu được nhập Kut sẽ trở nên bất tử.
Theo Xahoi
Chuyện về ngôi miếu hễ mạo phạm là gặp báo ứng
Khi làm đường, chủ thầu thấy ngôi miếu chắn đường đã dùng lời lẽ nhục mạ. Ít lâu sau, người này bị chính chiếc xe tải do mình quản lý đâm tử vong.
Miếu chiến sĩ bên đại lộ đẹp bậc nhất TP HCM
Thấp thoáng bên vỉa hè đại lộ Nguyễn Văn Linh (thuộc địa phận ấp 5, xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP HCM), quán nước hiếm hoi dưới chân cầu Bà Lớn đông khách dừng chân. Bên cạnh lý do nghỉ mát, những người ghé lại đây cốt để thắp nén nhang tri ân.
Miếu chiến sĩ khá rộng rãi, luôn được quét dọn sạch sẽ. Ông Nguyễn Văn Út (sinh năm 1944), người tự bỏ tiền phụng lập, cũng là thủ miếu giải thích: "Tôi dựng miếu để phụng thờ chiến sĩ nên miếu gọi nôm na là miếu chiến sĩ".
Ông Út kể, hồi đất nước mới thống nhất, gia đình ông sinh sống ở vùng giáp ranh giữa quận 8 và huyện Bình Chánh hiện nay. Bấy giờ, nhận thấy khu đất sình lầy ở ấp 5 thông thoáng, lại chẳng ai ngó ngàng đến, ông bàn với vợ cày cuốc trồng rau muống. Lúc đầu, ông chỉ trồng vài luống phục vụ cho gia đình và đàn gia súc nuôi chuồng. Về sau, ruộng rau sinh trưởng nhanh mới đem ra chợ bán lấy tiền mua gạo.
Trong ký ức của ông, vườn rau chẳng khác nào "ân nhân" gia đình mình, giúp gia đình từ thiếu ăn đến đủ ăn. Rồi sau đó, khi rau xanh ngày một lên giá, gia đình ông có của ăn của để. Những năm đó công việc đồng áng luôn thuận lợi, chưa năm nào ruộng rau muống thất thu.
Theo ông Út, vị trí miếu chiến sĩ toạ lạc hiện nay nằm trên ruộng rau ngày trước. Ngôi miếu được phụng lập từ năm 1978. Thời gian đầu miếu chỉ là gò đất đắp cao có đặt tấm phên tre và bát nhang. Nguyên nhân lập miếu, ông Út cho biết thời gian trước đó thường xuyên bắt gặp giấc mộng lạ. Trong mơ, ông thấy rõ nhiều người đi lại giữa ruộng rau nhà mình. Tỉnh giấc, ông tự trấn an rằng có lẽ ban ngày nơm nớp sợ kẻ trộm đột nhập vườn rau nên đêm lại nằm mộng.
Nhưng giấc mộng lạ đeo bám ông nhiều tháng liền khiến không thể không lưu tâm. Hơn nữa, có tin đồn loáng thoáng rằng vườn rau muống có linh hồn, trước đây giữa ruộng rau hàng chục bộ đội giải phóng đã hy sinh. "Tuy nhiên khi ấy chỉ nghe như vậy, không có chứng cứ tài liệu nào cả nên tôi chưa tin lắm", ông nhớ lại.
Mãi đến giữa năm 1978, ông mới tình cờ đọc cuốn sách viết về lịch sử quận 8 và huyện Bình Chánh. Cuốn sách có đoạn nhắc đến chi tiết 48 chiến sĩ thuộc Tiểu đoàn 2 Phú Lợi anh dũng hy sinh tại Bình Chánh. Đơn vị này đóng quân tại Bình Dương, được điều động xuống Sài Gòn đánh chiếm trạm xăng dầu Nhà Bè vào năm 1975.
Khu Hố Bần (khu vực ruộng rau ngày xưa, miếu chiến sĩ toạ lạc hiện nay) chính là nơi tập trung quân. Không may trong lúc họp bàn kế hoạch tác chiến trước trận đánh, Hố Bần bị máy bay giặc tập kích. Trận bom cày xới tung toé cả vùng đất rộng lớn, 48 chiến sĩ hy sinh.
Xâu chuỗi những thông tin trên, cộng với linh cảm khác thường, ông đắp cao gò đất, dựng chiếc am nhỏ để thờ cúng các chiến sĩ đã hy sinh. Ngôi miếu thờ ban đầu chỉ đủ rộng đặt bát nhang, mái che xập xệ.
Càng về sau, dân làng trong vùng càng biết rõ ý nghĩa ngôi miếu, nhiệt tình chung tay tôn tạo miếu thờ khang trang như bây giờ. "Ngày nào từ sáng sớm tôi đã ra miếu quét dọn lá cây, lau dọn bàn thờ để luôn sạch sẽ, ấm cúng", ông Út nói.
Dù đã cố gắng đọc tất cả tài liệu liên quan nhưng ông không tìm thấy thông tin 48 chiến sĩ hy sinh ngày nào nên chọn ngày 26/3 âm lịch hằng năm là thời điểm dựng miếu làm ngày giỗ chung. Hằng năm cứ đến dịp giỗ các chiến sĩ, nhiều dân làng đến dự, chi phí soạn cỗ mọi người cùng đóng góp.
Điểm khác lạ ở miếu chiến sĩ, đó là hầu như người đi đường nào biết đến miếu đều ghé lại thắp nén nhang tri ân. Ông bảo vệ tên Hùng làm việc cách miếu chừng 30m xác nhận, ngoài người dân địa phương, khách đi đường ghé miếu rất đông. Nhiều người đi đường thú nhận hễ đi ngang qua đoạn đường có miếu thờ, họ cảm thấy nặng lòng, "vướng tâm" nên tạt vào thắp nén nhang tưởng nhớ các chiến sĩ.
Đầu năm 1997, khi tuyến đại lộ được triển khai thi công, viên chủ thầu đơn vị giải phóng mặt bằng thấy ngôi miếu chắn ngang giữa lòng đường liền thúc hối dẹp bỏ, dùng lời lẽ nhục mạ. Không hiểu sao ít ngày sau đó, chính viên chủ thầu này lúc sang đường lơ là chú ý, bị chính xe tải do mình quản lý tông phải, mất mạng. Tai nạn này hoàn toàn chỉ là tình cờ, nhưng từ ấy ai cũng rợn rợn, không ai dám đả động tới chuyện phá dỡ hay di dời ngôi miếu nữa.
Riêng ông thủ từ Nguyễn Văn Út suy nghĩ hoàn toàn khác. Ông tâm niệm nếu có vong hồn thì người đã khuất cũng như người đang sống, đều không thể vì tư lợi mà quên lợi ích chung. Chính tay ông đã làm lễ xin phép dời miếu cùng án thờ các chiến sĩ vào sâu trong lề đường. Ngôi miếu toạ lạc ở vị trí mới nay đã tròn 13 năm.
Năm 2000, một người phụ nữ ngoài 50 tuổi quê ở Bình Chánh đến thăm miếu, thấy khách tấp nập bèn nảy sinh ý xấu, lấy cặp rắn đá trên bàn thờ đem về nhà dựng miếu mới thu lợi riêng.
Một thời gian sau, ngẫu nhiên người phụ nữ đang khoẻ mạnh đột nhiên phát bệnh nhức đầu, mắt trợn ngược rồi tắt thở. Trước đó, người này khi còn sống đã kể chuyện luôn gặp ác mộng, đêm đêm nằm ngủ lại nhìn thấy cặp rắn cuộn tròn quanh đầu, chưa kịp đem trả thì lâm nạn đột tử.
Ông Út xác nhận, gia đình nạn nhân sau đó đã trả lại của ăn trộm, cúng tế xin tạ tội. "Chị ấy tử vong do bệnh tật chứ chẳng dính dáng đến thần linh. Nhưng dù sao ý định trục lợi từ miếu mạo là đáng lên án. Ở đây, tất cả số tiền ủng hộ từ khách viếng đều được sử dụng vào việc tôn tạo miếu thờ, chăm lo nhang khói và tổ chức lễ giỗ cho các chiến sĩ đã khuất", ông thủ từ cho biết.
Theo Xahoi
Đúc tượng Phật hoàng và những câu chuyện kỳ lạ Bảo tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông được nhận định là đúc đúng nguyên mẫu, tượng đẹp và chắc chắn. Ít người biết, trong quá trình đúc bảo tượng có nhiều điều lạ. Đội thi công Cty Xây dựng Mỹ thuật Hà Nội Bảo tượng được khánh thành vào ngày 3/12/2013 tức (1/11 năm Quý Ty) đúng dịp kỷ niệm 705 năm ngày...