Kỳ án tướng cầm quân chống lệnh vua tổ chức đ.ánh b.ạc

Nạn cờ bạc là một mối tệ nạn mà hơn 10 đời vua Nguyễn, tính từ thời Hoàng đế Gia Long đến thời vua Khải Định (vị vua Nguyễn thứ 12, phụ hoàng của vua Bảo Đại).

Theo Bộ Hình triều Nguyễn, từ hồi quốc sơ (vua Gia Long lên ngôi hoàng đế vào năm 1802), Gia Long đã ra lệnh cấm tệ đ.ánh b.ạc. Lệnh vua ban bố rằng kẻ nào mở sòng tụ tập nhau đ.ánh b.ạc bị tố giác, bị bắt quả tang thì gia tài của chủ chứa đ.ánh b.ạc bị kê biên sung vào công quỹ, riêng số t.iền bắt được tại chiếu bạc và t.iền riêng của những người cùng tham gia đ.ánh b.ạc được trích ra mỗi người 10 quan để thưởng cho người cáo giác:

“Nếu người trong bọn cùng đ.ánh b.ạc mà cáo giác ra cũng được thưởng như thế. Kẻ can phạm đều xử tội mỗi người bị đ.ánh 100 roi, đưa ra làm phu phục dịch 3 năm… Người đứng mở nhà chứa bạc tuy không dự vào hạng người đ.ánh b.ạc cũng xử cùng một tội như người đ.ánh b.ạc, chỗ nhà đ.ánh b.ạc ấy cũng sung vào Nhà nước”.

Về lực lượng thực thi lệnh cấm của vua, Bộ Hình thời bấy giờ ghi rõ cho phép hương trưởng được quyền bắt dân chúng lẫn quan quân can phạm trị tội. Trường hợp dung túng, bao che nếu có người tố giác ra thì hương trưởng bị xử đ.ánh 50 roi, bị bắt làm phu phục dịch 6 tháng, lại phải nộp 50 quan t.iền để thưởng cho người cáo giác.

Như tệ m.a t.úy, nhờ luật pháp nghiêm minh và vua tôi hết lòng nên tệ cờ bạc thời bấy giờ không phổ biến trong dân, chỉ là thú vui chơi của dân quý tộc.

Nhưng đến thời vua Đồng Khánh (1864-1889, lên ngôi vào năm 1885, tại vị được 3 năm, khi hoàng đế là vua Hàm Nghi thoát ly triều đình đi khu chống Pháp), tệ đ.ánh b.ạc mà nhiều đời vua Nguyễn dốc sức dốc lòng bài trừ suýt được triều đình công nhận khi được các đại thần ở Bộ Hộ thông qua.

Nhưng gặp phải sự phản đối kịch liệt của đại thần Nguyễn Hữu Độ: “Năm Đồng Khánh thứ 3 (1888), mùa xuân, tháng Giêng, một người nước Thanh là Trần Quang Hanh đệ đơn lên Bộ Hộ xin được mở sòng bạc chịu nộp thuế tại Nghĩa An, Nam Nghĩa, Bình Phú thuộc phủ Thừa Thiên, Bộ Hộ đã bàn bạc đệ phiến xin cho phép thực hiện.

Trở lại chuyện phạt nặng và phạt nghiêm đám con cháu “bác thằng bần” bất kể là dân hay binh của các vị vua đầu triều Nguyễn. Minh Mạng năm thứ 9 (1828), đích thân hoàng đế vào cuộc xử án can phạm Đỗ Bá Thố dám xem thường lệ cấm đ.ánh b.ạc của vua.

Bá Thố là “người đầu mục của quân dân” (đội trưởng một đội quân-PV) lẽ ra phải tuân phủ phép tắc hơn người nhưng lại cả gan dụ dỗ một quân binh tên Đỗ Vinh uống rượu đ.ánh b.ạc, viết văn khế vay t.iền, rồi dùng uy quyền bắt giam Đỗ Vinh để đòi nợ nên “con bạc” lẫn “con nợ” này không đến đội ngũ đúng hạn.

Việc bị phát giác, Bá Thố bị quan trên cách chức, phạt trượng (đ.ánh đòn bằng gậy-PV) nhưng vua Minh Mạng cho như thế chưa đáng tội và phê chuẩn hình phạt nặng hơn: “Vậy tên Đỗ Bá Thố chuẩn cho đem đóng gông bêu ở ngoài cửa trại lính ấy 2 tháng, hết hạn xử phạt 100 trượng đem thi hành ngay, rồi giao về làm binh ở đội ấy”.

Nghiêm trị Đỗ Bá Thố đã đành, vua Minh Mạng cũng ra lệnh xử tội cả cấp trên của Bá Thố vì quản quân không nghiêm: “Viên chánh, phó quản cơ ở cơ ấy không biết xem xét cáo giác ra, chuẩn choét rõ chức danh mỗi viên đều xử phạt lương 6 tháng để răn. Lại chuẩn cho Bộ Hình đem chỉ dụ này sao ra nhiều bản cấp cho các vệ, cơ ở các thành hạt đem treo ở trại lính để được biết và lo răn sửa. Nếu kẻ nào còn dám theo lối làm bậy như trước, một khi bị phát giác ra, tất phải trừng trị nghiêm ngặt không tha”.

Không chỉ đ.ánh đòn, đóng gông, phạt t.iền, cách chức, từng có trường hợp quan binh mở sòng bạc mà bị thiên tử lôi ra c.hém đ.ầu. Vụ trọng án này xảy ra vào thời trị vì của vua Thiệu Trị, con trai của vua Minh Mạng. Theo đó, vào năm Thiệu Trị thứ 2 (1842), nhận được tập tâu của Hoàng tử Hồng Bảo và các đại thần rằng Phạm Công Đạt là binh ở kinh thành cả gan lập sòng tại trại lính lại có thái độ hỗn xược, vua Thiệu Trị cả giận.

Đạt là binh ở đội 3 vệ hậu nhất quân Vũ Lâm, ban đêm ở trại lính mở sòng bị biền binh của vệ ấy đến vặn hỏi trách mắng, thay vì biết dừng thì hung hăng cãi cọ giằng co, lấn áp bạo ngược, đ.ánh bừa trúng phải một tên binh đứng đầu trong đội ấy: “Khinh nhờn pháp luật như thế, nghĩ xin theo mức nặng trừng trị. Lại đem viên quản suất không nghiêm, viên tuần hộ không biết kiểm xét ra tâu lên tham hặc” – lời tâu bày của Hoàng tử Hồng Bảo cùng đại thần.

Khi truy xét sự việc được sáng tỏ, vua Thiệu Trị ban dụ kể tội Phạm Công Đạt: “Xét ra khi xe vua đi tuần ra Bắc thành, bên trong bên ngoài kinh thành đáng lẽ phải mười phần yên lặng nghiêm cẩn, phàm những việc họp nhau đ.ánh b.ạc, kêu la to tiếng đã từng chuẩn định cấm điều nghiêm ngặt. Tên Phạm Công Đạt là binh đinh được sai đi tuần phòng, lại dám tự tiện bỏ nơi canh giữ, lẻn về trại lính, mở sòng rủ nhau đ.ánh b.ạc, bị người vặn hỏi trách mắng, lại dám cãi cọ lại, đêm khuya kêu la ầm ĩ, thực là không coi pháp luật vào đâu. Huống chi tên can phạm ấy nguyên là kẻ lại dịch gian xảo, trước đã can án phải cách dịch bổ sung vào ngạch giản binh, nay lại dám coi thường làm bậy như thế, thực là đáng ghét. Nếu chỉ chiểu luật “Đ.ánh b.ạc” mà xử trị thì chưa đúng tội”.

Chiểu theo luật “Đ.ánh b.ạc” thì Phạm Công Đạt chỉ bị đ.ánh 100 roi và đưa đi phục dịch 3 năm nhưng vì muốn xử nghiêm để răn quân nên vua Thiệu Trị “chuẩn cho đ.ánh 80 côn đỏ thật đau rồi lại xử tội giảo giam hậu, lập tức đóng xiềng giải đến nhà giam để làm răn cho kẻ khác”. Cần nói rõ việc đ.ánh roi và đ.ánh côn khác biệt nhau rất xa. Đ.ánh roi là đ.ánh bằng roi mây, đ.ánh côn là đ.ánh bằng gậy khiến người bị đ.ánh khó tránh khỏi thịt nát lại m.áu m.e đầm đìa. “Giảo giam hậu” có nghĩa sau khi bị đ.ánh đau, Phạm Công Đạt sẽ bị gông cùm giải vào đại lao chờ ngày bị… t.reo c.ổ.

Luật nay: Mức phạt tù với người đ.ánh b.ạc

Khác với quy định của pháp luật thời xưa thì ngày nay, tội đ.ánh b.ạc được quy định cụ thể hơn. Theo pháp luật hiện hành, tội Đ.ánh b.ạc trái phép được quy định tại Điều 248 Bộ luật Hình sự; còn tội Tổ chức đ.ánh b.ạc hoặc gá bạc (còn được gọi là chứa bạc) trái phép được quy định tại Điều 249.

Ảnh minh họa.

Điều 248 quy định: 1. Người nào đ.ánh b.ạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng t.iền hay hiện vật có giá trị từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu nhưng đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 249 của Bộ luật này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt t.iền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm: Có tính chất chuyên nghiệp; t.iền hoặc hiện vật dùng đ.ánh b.ạc có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên; tái phạm nguy hiểm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt t.iền từ 3 triệu đồng đến 30 triệu đồng.

Điều 249 quy định: 1. Người nào tổ chức đ.ánh b.ạc hoặc gá bạc trái phép với quy mô lớn hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi quy định tại điều này và Điều 248 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm thì bị phạt t.iền từ 10 đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ một năm đến 5 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm: Có tính chất chuyên nghiệp; thu lợi bất chính lớn, rất lớn hoặc đặc biệt lớn; tái phạm nguy hiểm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt t.iền từ 5 triệu đến 100 triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Như vậy, mức hình phạt dành cho người phạm tội phụ thuộc vào tình tiết của mỗi vụ án cụ thể như giá trị chiếu bạc, quy mô, mức độ thu lợi… Tuy nhiên, với tội Đ.ánh b.ạc mức tối đa là 7 năm tù; còn tội Tổ chức đ.ánh b.ạc hoặc gá bạc thì mức tối đa là 10 năm tù.

Theo quy định tại Điều 8 Bộ luật Hình sự, tội Đ.ánh b.ạc được xếp vào tội nghiêm trọng, tội Tổ chức đ.ánh b.ạc hoặc gá bạc được xếp vào tội rất nghiêm trọng. Căn cứ Điều 120 Bộ luật Tố tụng Hình sự về thời hạn tạm giam để điều tra thì thời hạn tạm giam bị can để điều tra là không quá 3 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 4 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng. Trường hợp vụ án có nhiều tình tiết phức tạp thì được gia hạn điều tra với thời hạn không quá 3 tháng với tội nghiêm trọng và không quá 5 tháng đối với tội rất nghiêm trọng.

Và như vậy, ngày nay sẽ không còn hình phạt t.reo c.ổ đối với tội Đ.ánh b.ạc nữa. Người vi phạm sẽ bị xử lý theo hành vi vi phạm của mình.

Khánh Linh

Theo_Người Đưa Tin