Kỳ án bệnh nhân “tâm thần” trốn viện đi giao 10 bánh heroin

Nam Anh07:40 02/04/2024

Vụ án bệnh nhân đang điều trị tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa bỏ trốn tham gia vận chuyển 10 bánh heroin gây xôn xao dư luận.

Đến nay, khi bị cáo bị kết án tử hình thì dư luận vẫn không nguôi trước câu hỏi: Hồ sơ giám định tâm thần của bị cáo có được cơ quan chuyên môn hậu kiểm? Bị cáo có bị bệnh tâm thần hay không?

TAND TPHCM xét xử sơ thẩm và tuyên phạt Tống Thị Bạch Lan (SN 1974, ngụ Quận 7) mức án tử hình về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”. Đây là lần thứ 3, bị cáo Lan phạm tội liên quan đến cái chết trắng, bị cả xã hội lên án vì hậu quả khủng khiếp mà ma túy gây ra. Lực lượng chức năng nói chung, lực lượng công an nói riêng phải rất vất vả, thậm chí phải hy sinh, đổ máu khi trấn áp loại tội phạm này.

Lần phạm tội liên quan đến ma túy thứ hai của bị cáo Lan, những người biết đến vụ án này không khỏi hoài nghi. Theo đó, mặc dù cấp sơ thẩm kết án Lan 15 năm tù về tội mua bán trái phép chất ma túy, bị cáo kháng cáo. TAND cấp cao tại TPHCM sau khi tiếp nhận hồ sơ kháng cáo đã cho bị cáo đi giám định tâm thần. Điều lạ lùng, sau 2 năm hành vi mua bán ma túy của bị cáo thực hiện bị bắt quả tang, Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa lại giám định tại thời điểm mua bán ma túy, đương sự bị… tâm thần?! Chính nhờ kết luận này, vụ án được TAND cấp cao tại TPHCM ra quyết định tạm đình chỉ, bị cáo Lan phải đi trị bệnh bắt buộc.

Trớ trêu và hy hữu, trong thời gian điều trị bệnh bắt buộc, “bệnh nhân” đã trốn trại và trở lại con đường phạm pháp với mức độ nghiêm trọng hơn. Chỉ sau hơn 5 ngày trốn viện, Lan bị lực lượng công an bắt quả tang khi tham gia đường dây vận chuyển ma túy từ Camphuchia về Việt Nam, với tang vật 10 bánh heroin. Câu hỏi đặt ra, bị cáo Lan có bị tâm thần hay không? Trách nhiệm của TAND cấp cao tại TPHCM cũng như Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa trong quyết định giám định tâm thần đối với bị cáo Lan? Làm sao một bệnh nhân tâm thần lại ma mãnh và có thể trở về buôn ma túy với số lượng “khủng” như vậy là những câu hỏi cần có lời đáp.

Trong vụ án này, khi “bệnh nhân tâm thần” trốn khỏi trại và xách số lượng heroin chấn động trong chuyên án của Bộ Công an triệt phá, trả lời báo chí lúc bấy giờ, TS.BS Nguyễn Thành Quang, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (Viện pháp y tâm thần T.Ư Biên Hòa), cho biết bệnh nhân Tống Bị Bạch Lan được đưa vào viện điều trị ngày 17/8/2020 theo quyết định của Tòa án cấp cao tại TPHCM. Ngày 22/5 thì viện phát hiện bệnh nhân bỏ trốn. Bệnh nhân Lan điều trị tại Khoa điều trị bắt buộc nữ do bác sĩ B.D.B phụ trách.

Tống Thị Bạch Lan tại tòa

Video đang HOT

Sau một thời gian dài điều trị, bệnh nhân Lan được cho áp dụng liệu pháp trị liệu gọi là “liệu pháp lao động”, cho ra ngoài lao động trong khuôn viên viện như nhổ cỏ, tưới cây, quét sân, đổ rác. “Do đây là bệnh nhân điều trị bắt buộc nên khi phát hiện bỏ trốn, viện đã tổ chức tìm kiếm, liên hệ với gia đình để thông báo vận động nhưng không tìm ra”, bác sĩ Quang cho hay. Về xử lý trách nhiệm, TS.BS Quang cho biết Viện pháp y tâm thần T.Ư Biên Hòa đã họp và ra quyết định cách chức bác sĩ B.D.B, không cho điều trị bệnh nhân, không xem xét quy hoạch trong vòng 5 năm.

Trong khi đó, thực sự kẻ mua bán ma túy chuyên nghiệp này có bị tâm thần thật sự hay không, hồ sơ bệnh án và quy trình giám định có được xem xét, giám sát không đến bây giờ vẫn là câu hỏi còn bỏ ngõ. Theo hồ sơ, Tống Thị Bạch Lan bước vào con người giao rắc cái chết trắng khi còn rất trẻ. Ngày 13/4/2001, Lan bị TAND xử phạt 8 năm tù về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Ngày 16/10/2007, Lan chấp hành xong hình phạt tù.

Con đường hoàn lương rất mịt mờ khi Lan trở thành mẹ đơn thân, lần lượt sinh hai con và quay lại con đường cũ. Ngày 20/8/2018, Lan bị TAND TPHCM xét xử sơ thẩm và tuyên phạt 15 năm tù về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Lan kháng cáo. Ngày 10/10/2018, Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM thụ lý phúc thẩm và trưng cầu giám định tâm thần đối với Lan. Ngày 22/7/2020 Viện pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa kết luận: “Tại thời điểm gây án: đương sự bị hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi, hiện nay đương sự mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi”. Sau khi nhận được kết luận này, ngày 03/8/2020, TAND cấp cao tại TPHCM ra Quyết định Tạm đình chỉ vụ án hình sự phúc thẩm. Ngày 05/8/2020, TAND cấp cao tại TPHCM ra Quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh đối với Tống Thị Bạch Lan. Ngày 22/5/2022 Lan trốn khỏi Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa và nhanh chóng trở lại con đường cũ.

Hồ sơ vụ án thể hiện, khoảng 13 giờ 40 ngày 02/6/2022, lực lượng liên ngành phối hợp, phát hiện một xe ôtô đang đậu trước nhà trong hẻm 289 Bình Đông, Phường 14, Quận 8 có biểu hiện nghi vấn. Lúc này, Lan từ cửa sau xe ôtô bước xuống và tay trái cầm một bịch nylon màu xanh lá cây. Lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra đã phát hiện quả tang Lan mang theo 10 bánh heroin có trọng lượng hơn 3,5kg. Tại thời điểm kiểm tra trong ôtô còn có Tống Võ Minh Quân (cháu kêu Lan bằng dì) và Đoàn Minh Tiến là tài xế nên tổ công tác lập biên bản và đưa các đối tượng về trụ sở để làm rõ.

Khám xét khẩn cấp chỗ ở của Lan trên đường Trần Xuân Soạn, phường Tân Hưng, Quận 7, công an không thu giữ thêm vật chứng liên quan đến ma túy. Quá trình điều tra, Lan khai nhận khoảng 20 năm trước, Lan quen biết một người phụ nữ tên Thu (không rõ lai lịch, hiện sống ở Campuchia) khi cùng làm phục vụ nhà hàng tại Quận 5. Lúc đó, Lan mượn Thu số tiền 150 triệu đồng và khoảng cuối tháng 5/2022, Lan gọi điện thoại hỏi Thu có việc gì làm không để Lan kiếm tiền trả nợ cho Thu thì Thu nói để sắp xếp.

Khoảng 5 giờ ngày 02/6/2022, Thu gọi điện thoại cho Lan qua ứng dụng messeger nói Lan ra đầu hẻm sẽ có người đưa ma túy để Lan đem đi giao giúp Thu. Tiền công là 1 triệu đồng/1 bánh heroin sẽ trừ vào tiền nợ, Lan đồng ý. Sau đó, Lan ra đầu hẻm 184 Trần Xuân Soạn, phường Tân Hưng, Quận 7 thì có 2 thanh niên (không rõ lai lịch) đi xe ôtô đến (không rõ loại xe, biển số) đưa cho Lan bịch nylon màu vàng bên trong có chứa ma túy. Sau khi nhận được ma túy Lan đem vào nhà kiểm tra bên trong có 10 bánh heroin nên đem giấu trong phòng ngủ.

Khoảng 12 giờ cùng ngày, Lan đặt xe dịch vụ do Đoàn Minh Tiến làm tài xế, đến nhà Lan chở đi công việc. Tiến chạy xe đến điểm hẹn rước Lan. Lan kêu Tống Võ Minh Quân là con của em gái Lan đi chung. Sau khi đi công chuyện về, trên đường Lan nhận được điện thoại của Thu yêu cầu mang gói hàng đến Quận 8 giao cho khách… Khi về tới đầu hẻm 184 Trần Xuân Soạn, Lan nói cháu mình vào nhà và lên phòng ngủ của Lan lấy giùm bịch đồ màu xanh lá cây. Lan và Tiến ngồi đợi trên xe. Sau khi nhận gói hàng từ Quân, Lan hướng dẫn Tiến đến điểm hẹn ở Quận 8 và bị bắt quả tang như đã nêu trên.

Quá trình điều tra xác định Tống Võ Minh Quân và Đoàn Minh Tiến không liên quan đến vụ án. Kết quả xét nghiệm chất ma túy của Quân âm tính nên Cơ quan điều tra trả tự do cho Quân. Đối với Tiến, kết quả xét nghiệm dương tính nên Cơ quan điều tra đã bàn giao cho Công an Phường 14, Quận 8, xử lý theo quy định.

Quản lý chặt đối tượng tâm thần, loạn thần để tránh hậu quả thương tâm

Sau sự hy sinh của Trung tá Trần Duy Hùng, Phó trưởng Công an phường Thủy Vân (TP Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế) trong lúc làm nhiệm vụ khống chế đối tượng có dấu hiệu tâm thần gây rối trật tự, công tác quản lý người bệnh tâm thần cũng như các đối tượng có dấu hiệu tâm thần, biểu hiện loạn thần "ngáo đá" do sử dụng ma túy đòi hỏi một giải pháp căn cơ hơn để những vụ việc thương tâm tương tự không còn xảy ra.

Án mạng thương tâm

Đã gần 2 tháng trôi qua, nhiều người dân ở phường Thủy Vân (TP Huế) vẫn chưa hết bàng hoàng khi chứng kiến đối tượng Nguyễn Tấn Sang (SN 1999, trú phường Thủy Vân, TP Huế) có dấu hiệu tâm thần (đang chờ kết quả giám định) dùng dao nhọn tấn công khiến Trung tá Trần Duy Hùng, Phó trưởng Công an phường Thủy Vân hy sinh trong khi làm nhiệm vụ.

Qua vụ việc đau lòng này, không ít người tham gia giao thông ở phường Thủy Vân từng bị đối tượng Sang chặn xe, gây gổ, đe dọa... rất hoang mang, lo sợ. Bởi, chỉ cần người dân nào chống cự hoặc có lời qua tiếng lại thì có nguy cơ trở thành nạn nhân của đối tượng. Một người dân ở phường Thủy Vân cho biết, hiện trên địa bàn phường này xuất hiện một số đối tượng có biểu hiện tâm thần. Người dân mong muốn chính quyền sớm có những giải pháp cụ thể để cuộc sống người dân được bình yên.

Cơ quan điều tra tống đạt lệnh bắt tạm giam Nguyễn Tấn Sang (X), đối tượng đâm tử vong Trung tá Trần Duy Hùng trong khi làm nhiệm vụ.

Tương tự, chị N.T.TA. (kinh doanh hàng hóa nằm trên đường Bùi Thị Xuân, phường Đúc, TP Huế) vẫn chưa khỏi ám ảnh khi kể về một đối tượng có biểu hiện loạn thần. "Hôm đó, khi đang đi ngoài đường giữa trưa nắng thì bất ngờ anh này xông vào quán của tôi, rồi dùng cán chổi đập phá tủ trưng bày hàng hóa. Trước đó, gia đình chúng tôi với đối tượng này không hề quen biết hay có bất kỳ mâu thuẫn gì", chị A. kể thêm.

Khoảng 2 năm trở lại đây, TAND tỉnh Thừa Thiên Huế đã đưa ra xét xử một số vụ án "Giết người" mà đối tượng gây án bị loạn thần "ảo giác" do sử dụng ma túy. Đau xót hơn khi các nạn nhân trong vụ án chính là người thân máu mủ của kẻ gây án. Điển hình như vụ Lê Ngọc Phú Thịnh (SN 1995, trú phường Kim Long, TP Huế) sát hại bà nội là T.T.G (SN 1945).

Theo hồ sơ vụ án, do bị bà G la mắng nên Thịnh bực tức, nảy sinh ý định giết bà nội. Khi bà G đang ngồi ở cạnh giếng nước, Thịnh vào nhà lấy một cái rựa rồi chém nhiều nhát vào đầu, cổ, vai làm bà G tử vong tại chỗ. Theo cơ quan điều tra, đối tượng này bị loạn thần di chứng do sử dụng ma túy. Trước khi sát hại bà nội, Thịnh từng bị cơ quan Công an 3 lần xử phạt hành chính về hành vi cố ý gây thương tích và sử dụng trái phép chất ma túy. TAND tỉnh Thừa Thiên Huế tuyên án tù chung thân đối với Thịnh về tội "Giết người".

Hay tháng 9/2023, Võ Văn Thành (SN 1995, trú xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên Huế) bị TAND tỉnh Thừa Thiên Huế tuyên án chung thân sau khi sát hại chú ruột của mình. Trước đó, do Thành sử dụng ma túy, thường xuyên có biểu hiện tâm thần hoang tưởng nên ông Võ Văn An (bố của Thành) đã dùng dây xích khóa chân Thành vào giường ngủ. Đến ngày 14/3/2023, Thành đã phá khóa, cắt dây xích nên bị ông An la mắng. Sau đó, Thành đến nhà ông Võ Văn Hà, là ông nội của Thành (trú tại thôn Thuận Hóa, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc) để ở cùng với ông nội và chú ruột là Võ Văn Nam.

Đến khoảng 2h ngày 17/3, Thành thức dậy, đi xuống bếp pha mỳ tôm ăn thì nghe tiếng ồn và thấy ông Nam đang đi ở phía trước sân nhà. Trong cơn ảo giác, Thành cứ tưởng ông Nam là kẻ trộm nên lấy tuốc-nơ-vít chạy ra đẩy ông Nam ngã, rồi ngồi đè lên người dùng tuốc- nơ-vít đâm nhiều nhát vào người ông Nam và ôm xác nạn nhân ném xuống giếng...

Quản lý chặt để phòng ngừa tội phạm

Theo ông Ngô Duy Bình, Giám đốc Trung tâm Bảo trợ xã hội (BTXH) thuộc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Thừa Thiên Huế, các đối tượng có biểu hiện tâm thần không ổn định hoặc có hành vi bất thường gây nguy hiểm cho xã hội, gia đình và chính quyền địa phương cần sớm đưa vào các Trung tâm cai nghiện, điều trị bắt buộc. Trung tâm BTXH tỉnh là đơn vị duy nhất trên địa bàn tỉnh thực hiện nhiệm vụ tổ chức tiếp nhận, quản lý gần 600 người khuyết tật nặng, mắc bệnh thần kinh nặng và các đối tượng cai nghiện ma túy bắt buộc trên địa bàn tỉnh. Hiện, Trung tâm này đang đối diện với nguy cơ quá tải trong công tác tiếp nhận và quản lý các nhóm đối tượng này nên cần phải có sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền và các ban ngành chức năng nhằm giảm bớt áp lực cho các đơn vị tuyến đầu. Kèm theo đó cần có những quy định cụ thể để các địa phương quản lý tốt hơn các đối tượng này tại địa bàn dân cư...

Ban Chỉ đạo 138 tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, thời gian qua, Công an tỉnh đã chủ động triển khai các chương trình kế hoạch, áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm liên quan sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá", ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả. Cơ quan chức năng đã tập trung rà soát, lập danh sách, phát hiện 143 đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá" có nguy cơ xâm phạm TTXH. Trong năm 2023, lực lượng Công an đã đưa 9 đối tượng có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá" vào diện quản lý nghiệp vụ; đã tiến hành gọi hỏi, răn đe 112 lượt, cho biểu hiện gây rối trật tự công cộng. Công an tỉnh mở lớp tập huấn phương án xử lý tình huống đối với đối tượng loạn thần, "ngáo đá" xâm phạm TTXH cho hàng trăm học viên.

Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo 138 tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, cơ quan, đoàn thể phối hợp lực lượng Công an tổ chức tuyên truyền đến các trường học đóng trên địa bàn, các tầng lớp nhân dân về tác hại của ma túy, nâng cao nhận thức của người dân về dấu hiệu, biểu hiện của người sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá" xâm phạm TTXH, cung cấp số điện thoại đường dây nóng để người dân tham gia phát hiện, tố giác tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật liên quan. Phối hợp rà soát, lập danh sách quản lý các đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá"; phối hợp cùng gia đình lập hồ sơ quản lý điều trị hoặc theo dõi; phối hợp với cơ sở y tế, chính quyền địa phương và gia đình để quản lý, giáo dục, hỗ trợ điều trị cho người sử dụng ma túy có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá".

Ban Chỉ đạo 138 tỉnh yêu cầu lực lượng Công an cấp xã phối hợp các lực lượng chức năng tại cơ sở rà soát, tham mưu chính quyền địa phương có biện pháp quản lý người mắc bệnh tâm thần đang điều trị tại các cơ sở y tế; điều trị ngoại trú; số người có tiền sử mắc bệnh tâm thần đã điều trị khỏi bệnh về sinh sống tại địa phương; số người tâm thần mới phát sinh...; phối hợp các lực lượng chức năng tham mưu chính quyền địa phương quản lý, phòng ngừa phạm tội. Để quản lý tốt hơn đối tượng sử dụng ma túy có biểu hiện loạn thần "ngáo đá, đối tượng có dấu hiệu tâm thần thì lực lượng Công an thôi chưa đủ, mà cần cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.

Người sát hại phó công an phường ở Huế từng nhiều lần chặn xe, đánh người Người tấn công khiến phó công an phường ở Huế hy sinh thường xuyên chặn xe, đánh người đi đường. Ngày 13-1, Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết đại úy Trần Duy Hùng (Phó trưởng Công an phường Thủy Vân, TP Huế) đã dũng cảm hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ. Người gây án là Nguyễn Tấn Sang (25...