Kinh tế Việt Nam 2016 – Tìm cơ hội trong thách thức

Năm 2015, với mức tăng 6,68%, vượt xa con số 6,2% dự báo, GDP Việt Nam đạt mức tăng trưởng cao nhất trong 5 năm.

Những bước tiến của kinh tế Việt Nam trong năm qua được các định chế tài chính thế giới ghi nhận và đánh giá cao.

Thời điểm vàng tái cơ cấu

Bà Victoria Kwakwa – Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB)tại Việt Nam nhận định: “Nguồn cầu nội địa mạnh, hoạt động xuất khẩu mạnh, lạm phát thấp và niềm tin thị trường cải thiện đã tạo nền móng vững chắc cho tăng trưởng của Việt Nam trong trung hạn”. Bà Victoria Kwakwa cũng cho rằng, đây là thời điểm vàng để Việt Nam củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, tái xây dựng những biện pháp “giảm xóc” cho kinh tế thông qua cân bằng tài khóa và đối phó với những yếu kém tồn tại trong ngành ngân hàng.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Yoon Sang-jick tại lễ ký kết chính thức Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA).

Theo Báo, dù tốc độ tăng trưởng của nhiều quốc gia trên thế giới năm 2015 bị kéo lùi từ viễn cảnh “u ám” của kinh tế Trung Quốc, Việt Nam vẫn là một trong số ít nền kinh tế châu Á vẫn duy trì tăng trưởng mạnh với đồng nội tệ ổn định. Thứ nhất, Việt Nam đã tận dụng giá dầu thế giới giảm sâu để nhập khẩu các nguyên liệu thô với giá thấp, với kim ngạch nhập khẩu tăng 12% trong năm nay. Thứ hai, Ngân hàng T.Ư Việt Nam cũng can thiệp kịp thời việc điều chỉnh giảm giá VND ở mức hợp lý, thông qua đó thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu thêm 8% trong năm qua. Thứ ba, lượng đầu tư nước ngoài (FDI) tăng mạnh là yếu tố then chốt cho các thành quả kinh tế năm 2015. Theo các chuyên gia, nguồn nhân lực giá rẻ khiến Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn so với thị trường lớn”hàng xóm” là Trung Quốc. Nhiều tập đoàn xuyên quốc gia, từ Nike, Microsoft tới Intel đã chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam nhằm tiết kiệm chi phí. Một khảo sát gần đây cho thấy, 57% các công ty của Mỹ đánh giá Việt Nam là điểm đầu tư hàng đầu.

Chưa vội mừng

Nhìn vào những số liệu tăng trưởng, kinh tế Việt Nam đang trên đà vững mạnh, tuy nhiên, những chiếc barrie vẫn tồn tại trên con đường tăng trưởng, đặc biệt là trong ngành công nghiệp, ngân hàng.

Theo Nikkei Asia Review, các tổ chức quốc tế đã công nhận những tiến bộ tích cực của kinh tế Việt Nam. Xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam gần đây được hãng đánh giá Fitch Ratings nâng lên 3 bậc, đồng thời nâng mức đánh giá tín dụng từ ổn định lên tích cực. Bên cạnh đó, Standard & Poor cũng nâng mức tín nhiệm của Việt Nam lên BB – trong khi Moodys nâng lên B1 hồi cuối tháng 11.

Bốc xếp xuất khẩu gạo tại cảng Sài Gòn. Ảnh: Đình Huệ

Tuy nhiên, Nikkei Asia Review cũng khẳng định, ngành ngân hàng Việt Nam, dù đang được tái cơ cấu vẫn chịu ảnh hưởng lớn từ các ngân hàng quốc doanh, trong khi các DN vừa và nhỏ tiếp tục gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Việt Nam đã gia tăng vay nợ từ đầu năm 2003 cho đến năm 2010 với mức tăng trưởng tín dụng từ 48% GDP lên mức đỉnh 125% GDP. Tỷ lệ tăng trưởng tín dụng so với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2010 đã đạt mức 4:1, trong khi mức 1:1 đã được đánh giá là không hiệu quả. Tình trạng tín dụng tăng cao đã khiến tỷ lệ lạm phát tăng theo, nền kinh tế trở nên quá “ nóng ” và Ngân hàng Nhà nước phải có những biện pháp cứng rắn như tăng lãi suất và hạn chế mở rộng cho vay.

“Đón sóng” cơ hội

Năm 2015, đánh dấu xu hướng phát triển kinh tế toàn cầu “phẳng” khi các quốc gia sôi động liên kết, hợp tác thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA), và Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó.

Bên cạnh các FTA của Việt Nam với các thị trường Hàn Quốc, Liên minh châu Âu (EU), phải kể đến Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) với các bên tham gia đại diện cho 40% GDP toàn cầu, theo đó, ngay khi có hiệu lực sẽ xóa bỏ khoảng từ 78 – 95% số dòng thuế nhập khẩu vào Việt Nam. “Hiệp định TPP sẽ không chỉ mở cửa cho các thị trường mà còn là mỏ neo đánh dấu cho một giai đoạn tái cơ cấu tiếp theo của Việt Nam” – ông Sandeep Mahajan – nhà kinh tế trưởng của WB tại Việt Nam khẳng định.

Theo báo cáo WB đưa ra hồi tháng 12, với việc có GDP thấp nhất trong 12 nước nội khối TPP, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh đặc biệt, nhất là những ngành hàng cần lượng nhân công lớn. Về khía cạnh kinh tế, TPP có khả năng thúc đẩy Việt Nam tăng GDP thêm 8%, kim ngạch xuất khẩu thêm17% trong 2 thập kỷ tới. Hiện, Mỹ là nhà đầu tư lớn thứ 7 của thị trường Việt Nam. Hiệp định TPP có khả năng mở đường để nền kinh tế hàng đầu thế giới này trở thành nhà đầu tư lớn nhất vào Việt Nam. Tuy nhiên tới nay, lộ trình hoàn thành văn kiện và có hiệu lực của hầu hết các hiệp định nói trên chưa hoàn thành. Do đó, trong giai đoạn tới là lúc kinh tế Việt Nam chuyển mình, mạnh mẽ hơn để có thể “đón sóng” cơ hội từ những “con tàu lớn” này.

Theo Kinh Tế Đô Thị