Kinh tế Mỹ chưa chắc thoát nguy cơ suy thoái sâu

Tờ New York Times ngày 20/8 có bài phân tích cho rằng kinh tế Mỹ đang đối mặt với nhiều tín hiệu xấu khi lạm phát tăng và số việc làm mới giảm, song các chuyên gia nhận định nguy cơ suy thoái sâu chưa rõ ràng.

Người dân mua sắm tại siêu thị ở Atlanta , Georgia , Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Nguyên nhân chính của tình trạng trên đến từ chính sách thuế quan diện rộng, thắt chặt nhập cư, sa thải nhân viên chính phủ và cắt giảm chi tiêu công dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump . Giá cả leo thang rõ rệt ở các nhóm hàng nhập khẩu bị áp thuế cao, khiến chỉ số giá bán buôn đạt mức cao nhất từ cuối 2022. Người tiêu dùng vẫn duy trì chi tiêu, song phần lớn do mua trước để tránh giá tăng, đặc biệt trong mùa mua sắm tựu trường. Doanh nghiệp nhập khẩu chịu áp lực chi phí lớn, như trường hợp công ty ga trải giường của Elizabeth Sopher phải cắt giảm quảng cáo để bù thuế, song không thể kìm giá lâu dài. Dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Mỹ chững lại vì lo ngại bất định, kéo giảm xây dựng nhà máy so với các năm trước.

Thị trường lao động cũng xấu đi, số liệu việc làm bị điều chỉnh giảm mạnh, tỷ lệ thất nghiệp dài hạn cao nhất kể từ năm 2021. Tuy nhiên, chưa có làn sóng sa thải lớn do lợi nhuận doanh nghiệp còn ổn định. Một động lực khác là chính sách siết nhập cư, khiến lực lượng lao động thiếu hụt hơn 1,1 triệu người. Điều này giúp tỷ lệ thất nghiệp giữ quanh 4-4,2%, nhưng đồng thời làm phức tạp việc đánh giá sức khỏe thị trường lao động.

Nguy cơ “stagflation” – lạm phát cao kèm thất nghiệp – là mối lo lớn nhất. Nếu lạm phát do thuế quan tiếp tục tăng trong khi thị trường lao động trì trệ, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ khó chọn giữa cắt lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng hay giữ lãi suất cao để kiềm chế giá cả. Doanh nghiệp vừa và nhỏ dự báo tăng trưởng doanh thu và tuyển dụng thấp nhất kể từ sau đại dịch COVID-19.

Trong khi đó, chứng khoán vẫn ở mức kỷ lục nhờ vài tập đoàn lớn hưởng lợi từ trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng tâm lý ở “Main Street” bi quan hơn nhiều. “Main Street” là một thuật ngữ được các nhà kinh tế sử dụng để gọi chung cho các doanh nghiệp nhỏ độc lập của Mỹ. Các chuyên gia nhận định 4-6 tháng tới sẽ là thời điểm quyết định mức độ tác động của chính sách thuế quan tới nền kinh tế.