Kinh doanh lành mạnh, tiêu dùng an toàn trong thời kỳ bình thường mới

Dịch COVID-19 diễn biến phức tạp đã tác động tới tâm lý, hành vi mua sắm của người tiêu dùng song các vụ việc vi phạm quyền lợi của người tiêu dùng cũng gia tăng với nhiều hình thức mới.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Chia sẻ tại tọa đàm Kinh doanh lành mạnh, tiêu dùng an toàn trong thời kỳ bình thường mới do Tạp chí Công Thương tổ chức gày 18/3, ông Nguyễn Quang Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp – Kế hoạch – Tài chính, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian qua, các vụ việc vi phạm quyền của người tiêu dùng gia tăng với nhiều hình thức mới.

Tình trạng đầu cơ, bán hàng không rõ nguồn gốc diễn biến phức tạp, các vi phạm liên quan tới hoạt động thương mại điện tử cũng gia tăng. Riêng trong năm 2021 thì lực lượng quản lý trường đã kiểm tra trên 25.000 vụ, đã xử lý trên 23.000 vụ việc liên quan đến lĩnh vực này và đã xử phạt vi phạm hành chính trên 18 tỷ đồng.

“Vi phạm trên thương mại điện tử ngày càng phức tạp. Các đối tượng chủ yếu tập trung vào những mặt hàng có giá trị lớn, mặt hàng sản xuất tại nước ngoài, thông qua những kênh bán hàng như facebook… để giao dịch. Các đối tượng rất tinh vi nhằm xóa dấu vết, gây ảnh hưởng đến quá trình điều tra xác minh của lực lượng chức năng, vì vậy cần có cái sự phối hợp của các doanh nghiệp, đơn vị quản lý khác thì mới có thể xử lý đúng đối tượng vi phạm”, ông Nguyễn Quang Huy cho biết.

Bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ Người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cho biết, chỉ riêng năm 2021 đơn vị này đã nhận được 13.000 cuộc gọi phản ánh, khiếu nại, yêu cầu của người tiêu dùng trên cả nước. Nhiều cuộc gọi và đơn khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến những dịch vụ như vận chuyển hành khách bằng đường hàng không, liên quan đến lĩnh vực khách sạn nghỉ dưỡng, lĩnh vực thương mại điện tử…

“Rõ ràng trong bối cảnh người tiêu dùng gần như ở nhà nhiều hơn thì những thói quen tiêu dùng trước đây như giao dịch trực tiếp đã chuyển thành giao dịch qua mạng. Do đó công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của chúng tôi cũng phải có những hình thức thích ứng với xu hướng này”, bà Nguyễn Quỳnh Anh cho hay.

Bà Nguyễn Quỳnh Anh cho biết thêm, trước tình hình thực tiễn, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ sửa đổi Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên cơ sở thống nhất với các cái quy định các luật khác và tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.

Trong luật mới này dự kiến sẽ bổ sung quy định về kinh sản xuất kinh doanh tiêu dùng bền vững, những điều liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương như người già, trẻ em, những người dân vùng cao… Và cả những quy định về bảo vệ người tiêu dùng trong những giao dịch từ xa như giao dịch qua mạng.

Đối với doanh nghiệp, quy định doanh nghiệp phải trách nhiệm cung cấp thông tin về hàng hóa, chứng cứ về giao dịch, bảo hành hàng hóa hay thu hồi sản phẩm lỗi và chịu trách nhiệm với những hậu quả do việc thu hồi hàng hóa lỗi gây ra.

“Đại dịch COVID-19 chỉ là yếu tố tác động thêm và gần như là một đòn bẩy để mọi người cùng thay đổi, người tiêu dùng thay đổi thói quen, cơ quan quản lý nhà nước thay đổi cách tiếp cận để bảo vệ người tiêu dùng và các doanh nghiệp cũng như vậy thì chúng ta sẽ triển khai công tác này một cách tốt nhất”, bà Nguyễn Quỳnh Anh khẳng định.

Về vấn đề này, TS.Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, bên cạnh các định chế, các tổ chức thực thi pháp luật, công tác truyền thông, khung khổ pháp lý, bản thân người tiêu dùng… thì không thể không nói đến vai trò của doanh nghiệp. Các thông tin của doanh nghiệp phải minh bạch, phản ánh đúng quá trình sản xuất kinh doanh, giá cả phải cạnh tranh, sản xuất thân thiện môi trường…

“Cuộc sống vẫn phát triển không ngừng thay đổi, công nghệ cũng thay đổi rất nhiều, luật đều có các định hướng nhưng không bao giờ có thể bắt nhịp tốt và đầy đủ nhất với thực tiễn cuộc sống cho nên sự sống còn của doanh nghiệp chính là ý thức, kinh doanh liêm chính của doanh nghiệp và người tiêu dùng, cần tiêu dùng một cách thông thái mới là điều quan trọng nhất”, TS Võ Trí Thành nhấn mạnh.