Kiểm soát dịch bệnh lâu dài
Thêm nhiều nước dỡ bỏ hoặc nới lỏng các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 khi xu thế giảm số ca mắc mới và tử vong tiếp diễn trong tuần tính đến sáng 24/4.
Nhân viên y tế tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho người dân tại Hyderabad, Ấn Độ. Ảnh: AFP/TTXVN
Nguồn cung dồi dào hơn giúp các nước đẩy mạnh chiến dịch bao phủ vaccine toàn dân, tiếp thêm động lực để các quốc gia tiến nhanh hơn trên con đường trở lại cuộc sống bình thường như trước đại dịch. Tuy nhiên, các chuỗi lây nhiễm dịch COVID-19 trong cộng đồng tại Thượng Hải (Trung Quốc); số ca mắc tại Ấn Độ có ngày tăng gấp đôi trong 24 giờ; dòng phụ BA.2 của biến thể Omicron khiến 50% số bang của Mỹ ghi nhận số ca mắc mới gia tăng trong khi Canada đối mặt với làn sóng dịch bệnh nhiều bất ổn nhất từ trước tới nay… cho thấy cuộc chiến phòng chống virus SARS-CoV-2 sẽ còn kéo dài.
Theo trang worldometers.info, số ca mắc mới và tử vong do COVID-19 trên toàn cầu tuần qua giảm lần lượt 21% và 15% so với 7 ngày trước đó. Châu Á có tốc độ giảm mạnh ở các mức 31% và 22%. Biểu đồ dịch bệnh Nam Mỹ cũng cùng chung xu hướng giảm ở cả 2 chỉ số (17% và 23%). Châu Âu ghi nhận giảm lần lượt là 20% và 11%. Riêng châu Phi, cả hai chỉ số tăng lần lượt 24% và 6%.
Tình hình dịch bệnh nhìn chung cải thiện tiếp tục tạo đà cho nhiều quốc gia thúc đẩy kế hoạch nới lỏng các biện pháp hạn chế đã vạch ra trước đó. Singapore quyết định hạ cấp độ cảnh báo dịch bệnh từ mức da cam (mức cảnh báo cao thứ hai, chỉ dưới mức cảnh báo cao nhất là đỏ, được áp dụng từ tháng 2/2020) xuống vàng, dỡ bỏ quy định hạn chế số lượng người tụ tập, không bắt buộc đeo khẩu trang ngoài trời, các công ty có thể yêu cầu 100% người lao động trở lại nơi làm việc, quy định giãn cách xã hội cũng sẽ không còn là điều bắt buộc, các sự kiện được tổ chức tối đa công suất, Cảnh báo nguy cơ sức khỏe (HRN) đối với những người có tiếp xúc gần không còn xuất hiện, việc sử dụng các phần mềm truy vết tiếp xúc như TraceTogethe hay SafeEntry được gác lại và đất nước mở cửa hơn nữa biên giới.
Thiên đường du lịch Đông Nam Á Thái Lan cũng nhanh chóng công bố những thay đổi lớn trong các quy định phòng chống dịch đối với người nhập cảnh, theo đó, từ ngày 1/5 bãi bỏ yêu cầu xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR khi đến đối với du khách đã được tiêm chủng đầy đủ, chỉ xét nghiệm sau khi nhập cảnh, kể cả những người đã tiêm chủng đầy đủ. Chương trình “Xét nghiệm & Lên đường” (Test & Go) dành cho du khách nước ngoài sẽ không còn tồn tại từ ngày 1/5. Thái Lan cũng nới lỏng việc kiểm soát dịch bệnh trên toàn quốc, chấm dứt các vùng kiểm soát dịch (màu da cam) ở 20 tỉnh.
Một điểm xét nghiệm COVID-19 tại Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Hàn Quốc từ tuần tới nới lỏng quy định phòng dịch tại các rạp chiếu phim, các phòng tập thể dục trong nhà, các địa điểm tôn giáo, tàu điện, tàu hỏa và xe buýt. Từ ngày 18/4, nước này đã dỡ bỏ hầu hết các biện pháp hạn chế, chỉ duy trì quy định bắt buộc đeo khẩu trang. Các doanh nghiệp nhỏ được phép hoạt động mà không bị hạn chế về thời gian và công suất, hạ cấp độ cảnh báo dịch bệnh xuống mức nghiêm trọng thứ hai trong thang cảnh báo gồm 4 cấp độ. Đáng chú ý, Hàn Quốc đang từng bước đưa việc dạy và học trở lại bình thường với quyết định từ ngày 1/5 tới, tất cả học sinh mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông trên toàn quốc sẽ trở lại trường học trực tiếp, với chương trình các môn học và hoạt động ngoại khóa như bình thường.
Là nước tiên phong trong các chiến dịch tiêm chủng phòng COVID-19, Israel đánh dấu thêm một cột mốc mới trong chiến lược sống chung với COVID-19 bằng quyết định dỡ bỏ quy định bắt buộc đeo khẩu trang trong không gian kín từ ngày 23/4.
Video đang HOT
Bang New South Wales (NSW) của Australia thông báo từ ngày 25/4 tới sẽ thực hiện báo cáo tổng hợp hằng tuần về dịch COVID-19 thay vì báo cáo hằng ngày, đánh dấu thêm một bước chuyển sang giai đoạn mới sống chung an toàn với đại dịch. Giới hạn số lượng hành khách trên các phương tiện giao thông công cộng sẽ được dỡ bỏ. Ngoài bang NSW, ba địa phương khác của Australia cũng đã dỡ bỏ yêu cầu cách ly đối với người tiếp xúc gần là Vùng Thủ đô Canberra, bang Queensland và Victoria.
Từng là một điểm nóng dịch bệnh của châu Mỹ và thế giới trong năm đầu dịch bệnh bùng phát và hiện vẫn nằm trong nhóm 3 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, Brazil đã chính thức thông báo quyết định chấm dứt giai đoạn khẩn cấp về y tế quốc gia được áp dụng từ tháng 2/2020. Quyết định được đưa ra dựa trên đánh giá về khả năng phản ứng của hệ thống y tế công cộng, những thay đổi tích cực của tình hình dịch tễ trên cả nước, cũng như những kết quả tích cực của chiến dịch tiêm vaccine quốc gia.
Mỹ đã đưa khoảng 90 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới ra khỏi danh sách khuyến cáo không đi du lịch liên quan đến dịch COVID-19. Như vậy, Mỹ không còn xếp bất kỳ quốc gia và vùng lãnh thổ nào vào nhóm thuộc diện cảnh báo cao nhất trong thang cảnh báo 4 cấp độ của nước này.
Tại Việt Nam, tuần qua, chương trình tiêm phòng vaccine cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi trên cơ sở đảm bảo an toàn, hiệu quả đã trở thành trọng tâm của nỗ lực quốc gia nhằm sống chung an toàn với COVID-19. Theo số liệu của Bộ Y tế Việt Nam, tính đến ngày 23/4, cả nước đã tiêm gần 212 triệu liều vaccine phòng COVID-19, trong đó tỷ lệ bao phủ mũi 1 và mũi 2 của người trên 18 tuổi là 100%, hơn 53% được tiêm mũi 3; tỷ lệ bao phủ mũi 1 và mũi 2 của nhóm từ 12-17 tuổi lần lượt là 100% và 96%. Hơn 374 nghìn liều vaccine mũi 1 đã được tiêm cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi.
Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân COVID-19 vào bệnh viện ở Thượng Hải, Trung Quốc ngày 23/4/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Tuy nhiên, tuần qua, chính quyền thành phố Thượng Hải phải triển khai hàng loạt chiến dịch nhằm chặn đứng tất cả các chuỗi lây nhiễm dịch COVID-19 trong cộng đồng sớm nhất có thể, trong đó có hạn chế các hoạt động đi lại và tập trung đông người. Ngày 23/4, Thượng Hải ghi nhận 39 ca tử vong do COVID-19, mức cao nhất kể từ thành phố này áp đặt lệnh phong tỏa từ đầu tháng để ngăn chặn dịch.
ADVERTISING
Thủ đô New Delhi của Ấn Độ đã khôi phục quy định bắt buộc đeo khẩu trang nơi công cộng khi số ca mắc mới tại đây tăng trở lại trong những ngày qua. Giới chuyên gia y tế Nhật Bản cũng cảnh báo nguy cơ số ca mắc sẽ tăng khi giới trẻ nước này tỏ ra “thờ ơ” với mũi tiêm tăng cường. Hàn Quốc ghi nhận những trường hợp đầu tiên nhiễm các biến thể phụ XE và XM, trong đó XE – biến thể phụ tái tổ hợp giữa hai dòng phụ BA.1 và BA.2 của Omicron được đánh giá có tốc độ lây nhiễm cao hơn khoảng 10% so với Omicron.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mặc dù số ca mắc mới COVID-19 trên toàn cầu tiếp tục đà giảm từ cuối tháng 3, song cơ quan này cũng lưu ý xu hướng giảm cần được tiếp cận, phân tích một cách thận trọng bởi nhiều quốc gia đang thay đổi chiến lược xét nghiệm virus SARS-CoV-2, làm giảm số lượt xét nghiệm, kéo theo số ca mắc COVID-19 được thống kê cũng giảm.
Trong khi đó, các nhà dịch tễ học nhận định trong bối cảnh biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 có tốc độ lây lan nhanh như hiện nay, giai đoạn tái nhiễm COVID-19 càng được rút ngắn. Phó Giáo sư Jason Kindrachuk tại Đại học Manitoba (Canada) cho rằng nhiều khả năng các biến thể này “né” được một số phản ứng miễn dịch có được từ đợt mắc COVID-19 trước đó. Điều này đồng nghĩa chúng ta không có mức độ bảo vệ chống nguy cơ lây nhiễm bệnh tương tự như đã từng có trước đây. Bà Cynthia Carr, nhà dịch tễ học kiêm nhà đồng sáng lập công ty nghiên cứu dịch tễ học Research EPI, cho rằng càng nhiều người mắc bệnh, càng có nguy cơ xuất hiện thêm nhiều biến thể của virus SARS-CoV-2.
Có thể thấy những kết quả khả quan trong phòng chống dịch giúp thế giới sẵn sàng để trở lại những ngày tháng bình thường. Tuy nhiên, khi WHO vẫn chưa có những quyết định mới về chuyển trạng thái dịch bệnh, vẫn khuyến cáo về những diễn biến có thể khó lường, hầu hết các quốc gia cũng thận trọng nới lỏng đi kèm với những khuyến nghị về việc tuân thủ các quy định phòng dịch tối thiểu. Tầm quan trọng của chiến dịch tiêm vaccine vẫn được đề cao ở hầu hết các quốc gia để hướng tới mục tiêu kiểm soát được dịch bệnh về lâu dài.
Chìa khóa mở cơ hội phục hồi
Nỗ lực sống chung an toàn với COVID-19 đã bước sang giai đoạn mới khi một loạt nước tuyên bố dỡ bỏ hoặc tiến tới dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp hạn chế trong tháng 3 và tháng 4/2022.
Mặc dù vẫn còn những nguy cơ khi nhiều nước tiếp tục ghi nhận số ca mắc mới tăng cùng việc dòng phụ BA.2 của biến thể Omicron (còn gọi là "Omicron tàng hình") hoành hành, song hướng tới phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội là nhu cầu cấp bách của tất cả các nước sau giai đoạn gián đoạn chưa từng có trong hơn hai năm qua.
Người dân đeo khẩu trang phòng dịch COVID-19 tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo/ TTXVN
Theo trang thống kê worldometers.info, trong tuần qua, số ca mắc mới COVID-19 trên toàn cầu đã giảm 9% so với tuần trước đó, với hơn 11 triệu ca mắc mới. Trừ châu Âu với hơn 5,3 triệu ca mắc mới và châu Đại dương, khu vực châu Mỹ, châu Á và châu Phi đều ghi nhận xu hướng giảm. Nhìn chung, những nỗ lực kiểm soát dịch bệnh cùng với tiến bộ tiêm chủng đang tạo ra tín hiệu tích cực của cuộc sống bình thường mới
Nhật Bản đã chính thức dỡ bỏ các biện pháp phòng dịch COVID-19 trọng điểm từ ngày 22/3. Hong Kong (Trung Quốc) dần khôi phục các dịch vụ công từ ngày 1/4 và dỡ bỏ lệnh cấm ăn uống trong nhà hàng sau 18h, mở cửa trở lại hầu hết các địa điểm công cộng và cơ sở thể thao từ ngày 21/4.
Tại Đông Nam Á, từ ngày 1/4, Singapore, Malaysia và Philippines sẽ khôi phục các quy định nhập cảnh với người nước ngoài như trước dịch. Singapore bắt đầu bước sang giai đoạn mới sống chung với COVID-19, theo đó từ ngày 29/3 dỡ bỏ quy định bắt buộc đeo khẩu trang ở không gian ngoài trời và nới lỏng quy định về giãn cách xã hội cũng như quy mô tổ chức sự kiện. Indonesia cũng nới lỏng một số hạn chế, trong đó có việc hủy lệnh cấm du lịch nội địa trong thời gian diễn ra lễ Ramadan và lễ Eid al-Fitr vào tháng 4-5 tới, dỡ bỏ các quy định nhập đối với du khách nước ngoài có kết quả xét nghiệm PCR âm tính. Myanmar mở cửa lại các rạp chiếu phim từ ngày 17/4. Không nằm ngoài xu thế này, ngày 15/3 vừa qua, Việt Nam cũng chính thức mở cửa lại hoàn toàn lĩnh vực du lịch quốc tế trong điều kiện bình thường mới.
Người dân đeo khẩu trang phòng dịch COVID-19 tại Amsterdam, Hà Lan. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Tại châu Âu, Hà Lan đã dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp phòng, chống COVID-19, cụ thể là quy định xuất trình các chứng nhận, quy định đeo khẩu trang và khuyến nghị về làm việc từ xa. Việc đeo khẩu trang cũng không còn là khuyến nghị ở Ba Lan và Gruzia, trong khi quy định về cách ly được dỡ bỏ ở Tây Ban Nha. Còn tại châu Phi, Nam Phi bỏ quy định bắt buộc đeo khẩu trang tại không gian mở nơi công cộng, Algeria và Tanzania nới lỏng các điều kiện nhập cảnh.
Tỷ lệ bao phủ vaccine đạt mức cao, số ca nhập viện và tử vong ở mức kiểm soát được và không gây áp lực cho hệ thống y tế là một trong những yếu tố đầu tiên được các nước cân nhắc khi đưa ra quyết định mở cửa hoàn toàn. Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN, Giáo sư tiến sĩ, bác sĩ Đinh Xuân Anh Tuấn, Chủ nhiệm khoa Sinh lý- Khám bệnh, Bệnh viện Cochin Paris (Pháp) cho biết cơ sở đầu tiên quan trọng nhất để đánh giá việc mở cửa là số ca bị bệnh nặng và khả năng đương đầu của hệ thống y tế. Ví dụ như tại Pháp, giới chức y tế hiện tiếp tục theo dõi rất sát số ca lây nhiễm, nhưng đồng thời chuyển tập trung sang số ca nặng, và hiện chỉ số này vẫn đang ở mức độ kiểm soát được.
Trao đổi với phóng viên TTXVN, ông Shan Saeed - Giám đốc cấp cao Tập đoàn tư vấn kinh tế toàn cầu IQI chi nhánh tại Malaysia nêu rõ quyết định mở cửa của Kuala Lumpur cũng căn cứ vào việc 98% dân số trưởng thành đã hoàn thành tiêm chủng. Ông đánh giá cao tiến độ tiêm chủng mà các nước ASEAN đang thúc đẩy, coi đây là nền tảng tốt để mở cửa nền kinh tế. Việt Nam được xem là một điển hình về thực hiện hiệu quả chiến lược vaccine. Nhờ thực hiện thành công chiến lược vaccine "đi sau - về trước" với chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước tới nay, Việt Nam trở thành một trong 6 nước có tỷ lệ bao phủ vaccine ngừa COVID-19 cao nhất thế giới, qua đó góp phần đẩy lùi dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân và đưa đất nước dần trở lại cuộc sống bình thường. Theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, việc Việt Nam mở cửa vào thời điểm hiện tại là hoàn toàn hợp lý, xét cả về điều kiện y tế và kinh tế.
Các biện pháp hạn chế phòng dịch suốt hai năm qua đã gây ra hàng loạt gián đoạn, do đó, việc chọn thời điểm mở cửa của các nước có cân nhắc đến khả năng chống chịu của các ngành kinh tế, đặc biệt là du lịch - lĩnh vực chịu tác động đầu tiên và lâu dài nhất bởi lCOVID-19. Bên cạnh đó, những dấu hiệu tích cực của kinh tế các nước nói riêng và thế giới nói chung sau gần một năm kể từ khi bắt đầu chuyển sang cách tiếp cận thích ứng linh hoạt với COVID-19 cũng là cơ sở để các nước quyết định mở cửa một cách mạnh mẽ hơn vào thời điểm hiện nay nhằm củng cố đà phục hồi của nền kinh tế thế giới. Việc mở cửa hoàn toàn là kết quả của quá trình chuẩn bị với những lần dần nới lỏng các quy định hạn chế phòng dịch, và sẽ phải mất một thời gian để thích nghi với tình hình mới và phải chấp nhận những thay đổi có thể xảy ra. Do đó, câu chuyện phục hồi cần có thời gian chứ không phải chỉ cần mở cửa là được. Theo bà Margy Osmond, Tổng Giám đốc Hiệp hội Du lịch và Vận tải Australia, chính phủ và các doanh nghiệp còn có nhiều việc cần làm, trước hết là khôi phục niềm tin của người dân, như trong ngành du lịch là niềm tin đối với du lịch nước ngoài, hiện đang ở mức thấp hơn nhiều so với hai năm trước. Ngoài ra là những khó khăn như thiếu lao động lành nghề khi nhiều lao động không trở lại công việc cũ sau khi đã chuyển sang các lĩnh vực khác trong đại dịch, nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, sức ép cạnh tranh trong phục hồi từ bên ngoài... .
Mặt khác, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và ý kiến chuyên gia, các kế hoạch mở cửa vào thời điểm này cần phải được thực hiện hết sức cẩn trọng bởi thế giới hiện tại chưa đạt đến mức có thể tuyên bố kết thúc tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu do dịch COVID-19. Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết một số quốc gia đang có tỷ lệ tử vong cao nhất vì COVID-19, điều này phản ánh tốc độ lây lan của biến thể Omicron và nguy cơ gia tăng ở những người chưa tiêm phòng, đặc biệt là người cao tuổi. Ông nhấn mạnh thế giới vẫn sẽ phải đối mặt nguy cơ lây nhiễm gia tăng và các biến thể mới xuất hiện có thể né tránh vaccine.
Chủ tịch Ban cố vấn khoa học của Chính phủ Pháp, ông Jean-Francois Delfraissy, cũng cảnh báo về các biến thể tiềm tàng có thể xuất hiện vào mùa Thu năm nay, hoặc thậm chí sớm hơn. Trong khi đó, người đứng đầu Hiệp hội Y tế công cộng Ấn Độ (PHFI) K Srinath Reddy cho rằng vẫn chưa thể coi COVID-19 là bệnh đặc hữu khi mà virus SARS-CoV-2 vẫn chưa đạt hình thái phát triển đủ ổn định để có thể dự đoán về khả năng lây nhiễm. Ông nhấn mạnh dường như virus SARS-CoV-2 vẫn đang tìm ra con đường tiến hóa riêng của mình, do đó thế giới vẫn cần rất thận trọng.
Người dân xếp hàng chờ xét nghiệm COVID-19 tại một trung tâm y tế công cộng ở Seoul, Hàn Quốc, ngày 24/2. Ảnh: Reuters
Trên thực tế, tuần qua, tổng số ca mắc COVID-19 ở Hàn Quốc đã vượt mốc 10 triệu. Hiện ở nước này trung bình cứ 5 người thì có 1 người mắc bệnh, buộc chính quyền phải tái áp đặt biện pháp phong tỏa và các quy định chống dịch. Trung Quốc cũng phải phong tỏa tỉnh Cát Lâm và thành phố Thâm Quyến do dịch bệnh nóng trở lại.
Giám đốc WHO khu vực châu Âu Hans Kluge cho biết số ca mắc mới COVID-19 đang trên đà gia tăng tại 18 trong số 53 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực. Nhà virus học Lawrence Young tại Đại học Warwick của Anh nhận định số ca mắc mới gia tăng tại châu Âu là do "một cơn bão hoàn hảo" tổng hợp 3 yếu tố gồm việc dỡ bỏ các hạn chế, tốc độ lây lan của dòng phụ BA.2 của Omicron và sự suy giảm khả năng miễn dịch theo thời gian sau khi tiêm chủng.
Nhằm củng cố khả năng miễn dịch đang suy giảm, một số quốc gia như Pháp đã bắt đầu triển khai tiêm mũi vaccine ngừa COVID-19 thứ tư. Nhật Bản, Australia cũng thúc đẩy chương trình tương tự. Anh, Singapore sẽ tiêm mũi thứ tư cho những nhóm có nguy cơ cao.
Mở cửa trở lại là nhu cầu tất yếu do tính cấp thiết của việc khôi phục các hoạt động kinh tế - xã hội, và trong bối cảnh hiện nay, mở cửa cũng là cơ hội để các nước bắt nhịp với đà phục hồi chung của khu vực và thế giới. Các chuyên gia khuyến cáo, trong điều kiện mới, cần tiếp tục đẩy mạnh chương trình tiêm chủng liều cơ bản và mũi bổ sung, đồng thời mỗi người tự có ý thức duy trì các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách với người khác... Đó là chìa khóa để các nước mở cửa hoàn toàn trở lại trong tâm thế tự tin, mạnh dạn, nhưng không lơ là, chủ quan trước dịch bệnh.
COVID-19 tới 6h sáng 13/2: Mỹ hoãn tiêm cho trẻ dưới 5 tuổi; Ca mắc mới ở Hàn Quốc cao kỷ lục Theo trang mạng worldometer.info, trong vòng 24 giờ qua, thế giới ghi nhận trên 1,8 triệu ca ca mắc COVID-19 và trên 7.100 ca tử vong. Tổng số ca mắc từ đầu dịch tới nay đã vượt 410,5 triệu ca, trong đó trên 5,82 triệu ca tử vong. Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân COVID-19 vào bệnh viện ở Moskva, Nga. Ảnh:...