Kịch bản Trung Quốc sẽ làm tiếp sau hạ đặt giàn khoan?
“Kịch bản xung đột cường độ thấp sẽ còn diễn ra nhiều. Trung Quốc sẽ tìm mọi cách để khẳng định quyền sử dụng biển Đông một cách vô lối của họ…”, TS Đỗ Minh Cao, Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông, cho biết.
Nhiều mưu đồ phía sau
Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép tại vùng Biển Đông thuộc vùng chủ quyền của Việt Nam thể hiện sự bành trướng vô lối, bất chấp luật pháp của Trung Quốc. Là một người nghiên cứu về Biển Đông, quan điểm của ông thế nào?
Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 đã vi phạm luật pháp quốc tế, quyền chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông. Họ đặt giàn khoan cách bờ biển của chúng ta chỉ 110 hải lý, vào sâu trong thềm lục địa thuộc vùng kinh tế đặc quyền của mình 80 hải lý. Sự sai phạm đó thể hiện rõ ràng, trắng trợn. Dư luận trong nước và quốc tế cần lên án mạnh mẽ hành vi sai trái này.
Theo ông thì mục đích đặt giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc tại vị trí này là gì?
Trung Quốc có rất nhiều mục đích khác nhau. Trung Quốc muốn khẳng định quyền của mình bằng đường chữ U họ tự vẽ ra. Họ ép Việt Nam để có những đàm phán đặc biệt về cửa biển Vịnh Bắc Bộ, đặt Việt Nam vào thế yếu hơn để có những đàm phán có lợi cho họ. Họ muốn dùng cái này để kích động dư luận không có lợi cho hòa bình ở Việt Nam, biểu hiện của những vụ việc vừa xảy ra là mình đã rơi vào bẫy của họ.
Trung Quốc cũng muốn thử phản ứng của Mỹ trong chính sách xoay lại trục châu Á sau khi Tổng thống Mỹ thăm châu Á và tuyên bố ủng hộ nước thuộc đồng minh của Mỹ. Biểu hiện là Mỹ đã tuyên bố bảo vệ đảo Senkaku của Nhật Bản mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. Trung Quốc tìm lối thoát ở Biển Đông. Trung Quốc sẽ tìm cách đặt chủ quyền của mình trên đường ra các vùng biển khác trên thế giới.
Nghĩa là có rất nhiều âm mưu khác nhau, không đơn giản là khai thác dầu khí?
Âm mưu của Trung Quốc rất thâm độc. Họ muốn thực hiện ý đồ xây dựng cường quốc biển, đó chính là “Giấc mộng Trung Hoa” của ông Tập Cận Bình, tiến hành thôn tính những phần lãnh thổ mà họ cho rằng thuộc chủ quyền của họ. Tôi cũng nghiên cứu về năng lượng ở Biển Đông, tại địa điểm đặt giàn khoan Hải Dương 981 thì khả năng có dầu khí là rất ít mà ẩn sau nó là ý đồ chính trị như tôi đã phân tích ở trên.
Rõ ràng hành động này đã được tính toán kỹ?
Các nhà khoa học Việt Nam đã nhiều lần họp bàn và dự đoán về khả năng này của Trung Quốc. Trước khi xảy ra vụ việc vài ngày, tôi có xuất bản cuốn sách “Chiến lược an ninh năng lượng của Trung Quốc, tác động và ảnh hưởng” trong đó tôi có nói đến khả năng xảy ra sự việc này, Việt Nam cần có phương án chống Trung Quốc nếu họ đem giàn khoan vào lãnh thổ của mình.
TS Đỗ Minh Cao, Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông, Viện Hàn lâm Khoa học & Xã hội Việt Nam.
“Lý Tàu”
Hậu quả của việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép, chắc hẳn là cả hai nước đều phải gánh chịu?
Yếu tố năng lượng ở Biển Đông không cao bằng yếu tố các tài nguyên thiên nhiên khác như nguồn lợi thủy sản. Đó là nguồn tài nguyên vô tận, liên tục tái sản xuất, nó nuôi sống nhiều triệu người Việt Nam và Trung Quốc. Vậy nên Biển Đông là một loại tài nguyên vô cùng quý giá, vô tận. Dầu khí, băng cháy cũng có nhưng chỉ khai thác một thời gian cố định là sẽ hết.
So với những lần gây hấn trước đây thì lần này mức độ nghiêm trọng hơn, họ huy động cả tàu quân sự, tàu cá vào vùng biển của ta quấy nhiễu như thế, xâm phạm vào chủ quyền lãnh thổ của ta. Trung Quốc có cái lý của họ mà người ta gọi là “lý Tàu”. Họ bảo Hoàng Sa là của họ, những người dân Trung Quốc không có hiểu biết sâu thì họ nghĩ rằng họ đã chiếm được Hoàng Sa rồi.
Giải pháp của Việt Nam lúc này sẽ là gì ạ?
Vừa rồi Viện Hàn lâm KH&XH Việt Nam cũng đã tổ chức hội thảo đưa ra các giải pháp trong tình thế hiện nay. Chúng ta vẫn phải thực hiện chính sách hòa bình mềm mỏng, dựa vào luật pháp quốc tế chứ không có các giải pháp căng thẳng khác được. Việc này chưa thể dẫn đến những xung đột quân sự, nhưng khi cần vẫn phải dùng đến các biện pháp cứng rắn nhất. Chúng ta vẫn phải tiếp cận tàu Trung Quốc yêu cầu họ thực hiện Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. Một số chuyên gia Nga nghiên cứu sâu về biển Đông đã đưa ra các giải pháp như Việt Nam có thể trình diễn sức mạnh quân sự trên biển để họ hiểu Việt Nam ghê gớm như thế nào.
Video đang HOT
Tình hình dùng dằng như hiện nay liệu sẽ kéo dài đến khi nào?
Kéo dài tình trạng này sẽ gây nên những thiệt hại rất lớn cho Việt Nam. Việt Nam phải điều các lực lượng ngăn cản, việc không ổn định này sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế, các nhà đầu tư nước ngoài lo ngại khi đầu tư. Còn đến khi nào kết thúc tình trạng này thì rất khó đoán, nhưng chúng ta vẫn phải kiên quyết cho đến ngày Trung Quốc rút giàn khoan khỏi vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Hành động tiếp theo của Trung Quốc là gì?
Nghiên cứu về biển Đông, ông nhìn nhận các hành động tiếp theo của Trung Quốc đối với vấn đề biển Đông sẽ như thế nào?
Kịch bản xung đột cường độ thấp sẽ còn diễn ra nhiều. Trung Quốc sẽ tìm mọi cách để khẳng định quyền sử dụng biển Đông một cách vô lối của họ. Đến cả Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc cũng có những hành động ngang ngược. Trung Quốc sẽ dần dần, năm này qua năm khác thực hiện chiến dịch “tằm ăn rỗi” gặm dần gặm dần. Vài năm chiếm 1 đảo, vài năm sau chiếm đảo khác, vài năm lại mọc lên một số căn cứ khác.
Khả năng xảy ra chiến tranh quân sự trong thời điểm này thế nào thưa ông?
Theo tôi thì khó có khả năng này vì Trung Quốc thừa biết nếu xảy ra điều đó, chính sách luôn miệng tuyên bố thế giới chung sống hòa bình, châu Á hòa bình của họ sẽ bị phá sản hoàn toàn. Riêng việc này đã làm phá sản phần nào đó tuyên bố của Trung Quốc về hòa bình trên thế giới. Kịch bản xung đột thấp ở biển Đông vẫn có thể xảy ra, nhưng xung đột cao thì khó.
Và nếu kịch bản xấu nhất xảy ra, sức mạnh của Việt Nam sẽ là gì?
Lịch sử đấu tranh cho thấy chưa bao giờ Trung Quốc thắng Việt Nam, dù có hàng nghìn năm đô hộ. Việc bảo vệ chủ quyền là việc của lớp lớp các thế hệ người Việt Nam. Yếu tố mấu chốt để làm nên chiến thắng chính là ký ức lòng dân. Lòng yêu nước có trong trái tim, nó như một thứ gen di truyền đời này sang đời khác. Trong hiểu biết, trong tâm thức con người, Hoàng Sa và Trường Sa đương nhiên là của Việt Nam. Đây là sức mạnh đoàn kết, sức mạnh của ký ức lòng dân, có thể chiến thắng mọi thiết bị quân sự tối tân nhất. Bất kể hành vi xâm lược nào thì người dân Việt Nam cũng đồng lòng bảo vệ. Bia đá có thể mòn, nhưng lòng yêu nước thì không.
Vai trò của các nhà khoa học nghiên cứu về biển Đông được thể hiện như thế nào?
Các hội thảo khoa học đã được các phương tiện truyền thông đưa đến công chúng, để người dân hiểu rõ bản chất vấn đề, hiểu được mưu đồ của Trung Quốc. Tiếng nói của các nhà khoa học cũng đã có những tác động tích cực để ứng xử với Trung Quốc trong vấn đề biển Đông.
Xin cảm ơn ông!
Trước đây Trung Quốc cũng thực hiện ý đồ xâm lấn, chiếm đảo Hoàng Nham của Philippines, hiện tàu của Philippines không thể tiếp cận đảo này. Sự bánh trướng của Trung Quốc trên Biển Đông thể hiện bằng nhiều hành động ngang ngược, bất chấp dư luận quốc tế. Sức mạnh của Việt Nam là lòng yêu nước sục sôi của người dân nhân lên qua từng thế hệ, đời này qua đời khác. Công cuộc bảo vệ Tổ quốc luôn dựa vào sức mạnh ấy chứ không phải là s.úng ống hay tàu ngầm.
Theo Kiến Thức
Kiện Trung Quốc, Việt Nam sẽ thắng!
Việt Nam là một dân tộc trọng tình nghĩa. Ngày 2/5/2014, Trung Quốc kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trên Biển Đông bất chấp sự phản đối của Việt Nam. Những nỗ lực ngoại giao yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan trái phép này ra khỏi vùng chủ quyền của Việt Nam đã không phát huy tác dụng. Giờ là lúc phải sử dụng tới pháp lý. Phóng viên đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Dương Danh Huy về khả năng Việt Nam kiện Trung Quốc ra tòa quốc tế.
Nếu kiện giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền vùng biển của Việt Nam, thì chúng ta có nhiều cơ hội chiến thắng
Nếu kiện giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền vùng biển của Việt Nam, thì chúng ta có nhiều cơ hội chiến thắng
Phóng viên: Ông đ.ánh giá thế nào về hành động Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, rồi còn chủ động dùng vũ lực với lực lượng của Việt Nam ra bảo vệ chủ quyền, dưới góc nhìn của một chuyên gia về luật biển quốc tế?
TS Dương Danh Huy: Về luật quốc tế, chúng ta cần tính đến 3 khía cạnh: quan điểm của Việt Nam, quan điểm của các chuyên gia quốc tế, và các tòa án hay trọng tài quốc tế có thẩm quyền để phân xử những vấn đề gì.
Theo quan điểm của Việt Nam, Hoàng Sa là của Việt Nam, đó là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, và hành động của Trung Quốc vi phạm luật quốc tế vì đó là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Các chuyên gia quốc tế thì có người ủng hộ quan điểm của Việt Nam, nhưng có người ủng hộ quan điểm của Trung Quốc.
Nếu chúng ta nghĩ đến việc ra tòa thì khía cạnh thứ ba rất quan trọng. Nếu chúng ta đúng về một vấn đề nào đó mà tòa không có thẩm quyền để phân xử thì họ cũng không thể tuyên bố rằng chúng ta đúng.
Phóng viên: Trước hành động vi phạm chủ quyền rõ ràng của Trung Quốc với giàn khoan Hải Dương 981, liệu Việt Nam có thể kiện Trung Quốc ra Tòa án Công lý quốc tế hoặc Tòa trọng tài quốc tế? Bây giờ có phải là thời điểm tốt nhất để chúng ta làm việc này không hay là phải chờ kết quả vụ kiện Trung Quốc của Philippines?
TS Dương Danh Huy: Hiện nay, Trung Quốc chưa chấp nhận trực tiếp hay gián tiếp cho bất cứ tòa nào thẩm quyền để công nhận Hoàng Sa là của nước nào. Điều này có nghĩa chúng ta không kiện về chủ quyền đảo được. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đã dùng Điều 298 của UNCLOS để tránh không cho trọng tài UNCLOS thẩm quyền để phân xử một số loại tranh chấp biển. Điều này làm cho trọng tài UNCLOS không có thẩm quyền để công nhận giàn khoan Hải Dương-981 nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của nước nào. Hai điều này làm cho khó đơn phương kiện Trung Quốc.
Nhưng chúng tôi cho rằng Việt Nam vẫn có thể đơn phương kiện rằng hành động của Trung Quốc liên quan đến giàn khoan Hải Dương-981, việc họ đàn áp ngư dân Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế lân cận Hoàng Sa và chính sách ứng xử đơn phương, không đàm phán của họ đã vi phạm UNCLOS, và chúng ta có thể dùng thủ tục giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS để kiện, trọng tài sẽ thụ lý, và sẽ công nhận rằng Trung Quốc đã vi phạm UNCLOS.
Đây là thời điểm tốt nhất để khởi kiện. Hơn nữa, đây là cơ hội để dùng thủ tục giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS để kiện mà chúng ta không nên bỏ phí.
Kiện về Hải Dương-981 là không liên quan đến vụ kiện Trung Quốc của Philippines, cho nên chúng ta không phải chờ, mà cũng không nên chờ, vì sẽ lỡ thời cơ.
Phóng viên: Chúng ta nên kiện Trung Quốc riêng trong vụ giàn khoan Hải Dương 981 hay là toàn bộ những tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông? Chúng ta có những cơ sở pháp lý gì và cần phản chuẩn bị những gì?
TS Dương Danh Huy: Trong vụ kiện này chỉ nên kiện về giàn khoan Hải Dương-981 và tối đa là việc Trung Quốc dùng vũ lực chống ngư dân Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế lân cân Hoàng Sa. Trong toàn bộ các tranh chấp, có nhiều vấn đề khác mà tòa không có thẩm quyền để phân xử.
Cơ sở pháp lý của chúng ta là:
(a) Theo Điều 57 của UNCLOS thì vùng đặc quyền khinh tế có bề rộng tối đa là 200 hải lý.
(b) Theo Điều 279,
"Các quốc gia thành viên giải quyết mọi tranh chấp xảy ra giữa họ về việc giải thích hay áp dụng Công ước bằng các phương pháp hòa bình theo đúng Điều 2, khoản 3 của Hiến chương liên hợp quốc và, vì mục đích này, cần phải tìm ra giải pháp bằng các phương pháp đã được nêu ở Điều 33, khoản 1 của Hiến chương."
(c) Chính sách hành xử đơn phương, không giải quyết tranh chấp bằng phương pháp hòa bình, hành đông đơn phương và sử dụng vũ lực, của Trung Quốc vi phạm Điều 279.
(d) Ngoài ra, chúng ta có thể nghiên cứu về kiện họ về quyền tự do hàng hải tối thiểu mà Việt Nam có trong khu vực hữu quan bất kể tòa không thể nói đó là vùng EEZ của nước nào. Hiện nay, không có gì để nói là các tàu Kiểm ngư và Cảnh sát Biển Việt Nam sẽ dùng vũ lực để chống lại giàn khoan Hải Dương-981, cho nên sự cản trở của Trung Quốc đã vi phạm quyền quyền tự do hàng hải đó.
Nhưng điểm (c) quan trọng hơn điểm (d).
Ỏ đây chúng tôi xin nói thêm rằng mặc dù Trung Quốc đã vi phạm Điều 74, nhưng đáng tiếc là trọng tài UNCLOS sẽ không có thẩm quyền để diễn giải và áp dụng Điều này, vì Trung Quốc đã tuyên bố né tránh nó theo Điều 298. Nếu không có tuyên bố tránh né đó, khả năng là tòa sẽ công nhận rằng Trung Quốc đã vi phạm.
Phóng viên: Nếu Việt Nam kiện Trung Quốc thì đâu là sự giống và khác nhau trong hồ sơ kiện của ta với Philippines? Philippines đã chuẩn bị hồ sơ kiện Trung Quốc trong bao lâu và như thế nào?
TS Dương Danh Huy: Giống nhau ở chỗ trong cả hai trường hợp đều có đảo trong tình trạng tranh chấp chủ quyền cách bờ dưới 200 hải lý. Khác nhau ở nhiều điểm:
Đảo Phú Lâm lớn hơn đảo lớn nhất ở Trường Sa (đảo Ba Bình) và có ít khả năng hơn là trong tài sẽ cho đó là đảo đá theo UNCLOS 121, không có vùng đặc quyền kinh tế.
Khu vực Philippines kiện Trung Quốc không có chồng lấn với EEZ của Hải Nam. Địa điểm của Hải Dương-981 có chồng lấn EEZ với EEZ của đảo Hải Nam.
Hai điều trên có nghĩa Philippines có khả năng được trọng tài công nhận rằng một số địa điểm trong đơn kiện của họ là thuộc EEZ của Palawan hay Louzon, nhưng trọng tài không có thẩm quyền để công nhận rằng địa điểm của Hải Dương-981 là thuộc EEZ của Lý Sơn và đất liền Việt Nam. Trong trường hợp Hải Dương-981, trọng tài chỉ có thẩm quyền để công nhận đó nằm trong vùng chồng lấn EEZ.
Ngoài ra, khu vực Philippines kiện Trung Quốc có tranh chấp đa phương. Vấn đề Hải Dương-981 là tranh chấp song phương.
Sau việc tàu hải giám Trung Quốc dọa đ.âm tàu khảo sát dầu khí cho Philippines tại bãi Cỏ Rong khoảng đầu năm 2011, vào giữa năm đó, Philippines tuyên bố rằng sẽ kiện Trung Quốc. Đầu năm 2013 họ chính thức nộp tuyên bố khởi kiện. Và khoảng cuối tháng 3/2014 họ nộp hồ sơ kiện.
Phóng viên: Được biết nếu muốn tòa xét xử thì các bên tranh tụng phải thừa nhận thẩm quyền của tòa. Việt Nam đã thừa nhận Tòa án Công lý quốc tế hoặc Tòa trọng tài quốc tế chưa? Và vì sao Trung Quốc luôn muốn né tranh việc quốc tế hóa các tranh chấp trên Biển Đông?
TS Dương Danh Huy: Chưa. Nhưng việc Việt Nam tham gia UNCLOS có nghĩa Việt Nam chấp nhận thủ tục giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS. Trong việc tham gia, Việt Nam đã không tuyên bố bảo lưu theo Điều 298.
Trung Quốc né tránh quốc tê hóa là vì họ muốn dung sức mạnh cứng và sức mạnh mềm để áp đặt yêu sách của họ lên Việt Nam và các nước khác.
Phóng viên: Liệu chúng ta có thể đơn phương kiện Trung Quốc hay không? Và bản án trong trường hợp này có giá trị không?
TS Dương Danh Huy: Như đã trình bày trên, chúng ta có thể dung thủ tục giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS để đơn phương kiện. Bản án sẽ hoàn tòa có giá trị pháp lý.
Phóng viên: Theo ông, liệu Việt Nam có thể thắng nếu kiện Trung Quốc trong vụ giàn khoan Hải Dương 981 không? Trong trường hợp đó, liệu Trung Quốc có tôn trọng phán quyết của tòa?
TS Dương Danh Huy: Như đã trình bày trên, chúng ta có nhiều khả năng thắng. Từ khi Trung Quốc bắt đầu đòi Hoàng Sa năm 1909 cho đến nay, chưa bao giờ họ bị tòa cho rằng đã vi phạm luật quốc tế trong tranh chấp. Nếu chúng ta ra tòa về Hải Dương-981 và thắng, đó sẽ là một bước đột phá. Chúng ta không biết Trung Quốc có sẽ tôn trọng phán quyết của Tòa không, nhưng nếu họ không tôn trọng thì giá họ phải trả trong lãnh vực ngoại giao và dư luận sẽ là lớn nhất từ trước đến nay.
Phóng viên: Tác động quốc tế của đơn kiện Việt Nam ra tòa án quốc tế chống Trung Quốc?
TS Dương Danh Huy: Nếu Việt Nam kiện Trung Quốc thì trước nhất thế giới sẽ thấy Việt Nam không sợ công lý. Nếu Trung Quốc dựa vào tuyên bố của họ theo Điều 298 để không cho tòa áp dụng Điêu 74 thì thế giới sẽ thấy rằng Trung Quốc sợ công lý. Nếu Việt Nam vẫn thắng vì tòa công nhận Trung Quốc đã vi phạm UNCLOS thì điều đó sẽ tác động rất nhiều đến quốc tế. Và nếu tòa công nhận rằng Trung Quốc đã vi phạn những điều khác của UNCLOS, thí dụ như Điều 279, thì sẽ có lợi rất nhiều cho Việt Nam. Như vậy, tất cả những điều này đều có lợi cho Việt Nam.
Tiến sĩ vật lý Dương Danh Huy sống tại Anh. Ông có nhiều năm nghiên cứu về tranh chấp biển Đông và hiện là thành viên Quỹ Nghiên cứu Biển Đông. Nhiều bài báo về chủ đề này của ông đã được đăng tải trong và ngoài nước.
Theo Petrotimes
Venezuela biểu thị quyết tâm sát cánh cùng quân dân Việt Nam Chiều 22-5, tại Hà Nội, Trung tướng Nguyễn Quốc Khánh, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam đã tiếp Đoàn Học viện Nghiên cứu Quốc phòng Cấp cao Venezuela (Vê-nê-suê-la) đang thăm và làm việc tại Việt Nam. Đại biểu quân đội Venezuela biểu thị quyết tâm sát cánh cùng quân dân Việt Nam Chiều 22/5, tại Hà Nội, Trung tướng Nguyễn...
