Kịch bản tổng tấ.n côn.g thành lũy lớn nhất của IS ở Iraq
Quân đội Iraq cùng liên minh chống Nhà nước Hồi giáo đang ráo riết lên kế hoạch phong tỏa và tấ.n côn.g tái chiếm thành phố Mosul từ tay phiến quân.
Lực lượng vũ trang người Kurd phóng rocket về phía IS ở mạn đông nam Mosul. Ảnh: Reuters
Các kế hoạch về cuộc chiến sắp tới của quân đội Iraq, với sự hỗ trợ từ liên minh chống Nhà nước Hồi giáo (IS) do Mỹ dẫn đầu, nhằm tái chiếm Mosul, thành lũy mạnh nhất IS chiếm đóng ở Iraq, đang dần được hé lộ, theo BBC.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Michael Fallon cho biết những thỏa thuận phối hợp quân sự đã hoàn tất hôm 23/9. Ông tiết lộ “chiến dịch bao vây Mosul sẽ bắt đầu sau ít tuần nữa” với mục tiêu giải phóng thành phố lớn thứ hai Iraq “trong vài tháng tới”.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thậm chí còn công bố cụ thể thời điểm phát động cuộc tấ.n côn.g Mosul là vào ngày 19/10.
Nhiều giai đoạn
Theo học giả Michael Knights thuộc Viện Washington về Chính sách Cận Đông, những gì có thể khẳng định chắc chắn lúc này là chiến dịch giải phóng Mosul sẽ gồm nhiều giai đoạn.
Trước hết, cơ sở hậu cần cho chiến dịch phải được thiết lập tại căn cứ không quân Qayyarah, cách Mosul 60 km về phía nam, nơi Lực lượng An ninh Iraq (ISF) tái chiếm hồi đầu tháng 7. Kể từ đó, nhà chức trách đã nâng cấp căn cứ này để có thể đón nhận máy bay vận tải . Từ đây, đạn dược, nhiên liệu và thực phẩm sẽ được trực tiếp chuyển tới chiến tuyến qua đường hàng không thay vì vận chuyển bằng xe tải tại các kho quân nhu của Iraq gần thủ đô Baghdad, cách khá xa Mosul.
Khoảng 560 cố vấn quân sự Mỹ đã tới căn cứ không quân Qayyarah để hướng dẫn và hỗ trợ kế hoạch tấ.n côn.g Mosul. Các hệ thống pháo tầm xa Mỹ và Pháp cũng đã được bố trí, bao gồm những khẩu pháo bức kích di động và dàn phóng rocket có khả năng bắ.n trực tiếp vào Mosul trong vòng 20 giây với độ chính xác cao.
Bao vây
Lực lượng Động viên Nhân dân của người Hồi giáo Shiite sẽ trấn giữ các khu vực nông thôn vắng dân cư và các con đường ở phía nam căn cứ không quân Qayyarah và phía tây Mosul. Ảnh: AFP
Căn cứ Qayyarah còn đóng vai trò như một điểm hội quân của các lực lượng Iraq tham gia giải phóng Mosul. Họ chủ yếu là các binh sĩ Iraq rút về từ khắp đất nước để gia nhập vào các đơn vị chiến đấu đa sắc tộc, giáo phái.
Có khoảng 11 lữ đoàn đặc nhiệm sẵn sàng tấ.n côn.g, quân số mỗi lữ đoàn khoảng 2.000 người. 5 đơn vị khác đến từ lực lượng cảnh sát bán vũ trang và các bộ tộc, với quân số gần 6.000 người, chủ yếu là người Arab Hồi giáo dòng Sunni từ vùng Mosul mở rộng, cũng đang trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.
Lực lượng vũ trang Peshmerga người Kurd, một số đơn vị cảnh sát bán vũ trang người Cơ đốc giáo và người Kakai được người Kurd hậu thuẫn đang bao vây Mosul ở phía đông bắc và sẽ thắt chặt vòng vây từ hướng này.
Một kế hoạch khác đã được vạch ra, cho phép các lực lượng an ninh tình nguyện người Hồi giáo Shiite từ khu vực miền nam Iraq hỗ trợ gián tiếp trận đán.h tái chiếm thành phố mà không gây hoang mang cho người Hồi giáo Sunni chiếm đa số ở Mosul.
Video đang HOT
Lực lượng Hashd al-Shaabi (Động viên Nhân dân) của người Hồi giáo Shiite sẽ được huy động để bảo vệ các khu vực nông thôn vắng dân cư và những con đường ở phía nam căn cứ không quân Qayyarah cùng phía tây Mosul, nhưng họ sẽ không tham gia trong cuộc chiến ở đô thị.
Tấ.n côn.g
Các lực lượng tham chiến ở Mosul. Đồ họa: BBC
Giai đoạn tiếp theo của chiến dịch là tiến công thành nhiều giai đoạn vào các vùng ngoại ô Mosul. Mũi tấ.n côn.g chính sẽ được tổ chức theo hướng đường xa lộ Baghdad – Mosul bên bờ tây sông Tigris và sẽ dừng lại khi các lực lượng tiến đến được những vùng ngoại ô phía nam Mosul.
Một đội hình tấ.n côn.g khác có thể thọc vào vùng sa mạc ở phía tây Mosul, dọc theo các đường ống dẫn dầu và những tuyến đường nhằm phong tỏa thành phố, ngăn IS điều thêm viện binh hay lẩn trốn sang Syria.
Đội hình cuối cùng có thể côn.g kíc.h vào Mosul từ bờ đông sông Tigris, đán.h úp mạn đông thành phố.
Học giả Michael Knights nhận định giai đoạn này sẽ diễn ra theo từng đợt với hiệu quả thất thường: có ngày dễ dàng tiến sâu, có ngày vấp phải kháng cự quyết liệt ở một chốt phòng thủ mạnh nào đó của IS hoặc phải dừng tiến công để chờ tiếp tế.
Lúc đó, Lực lượng An ninh Iraq và Lực lượng Động viên Nhân dân sẽ tràn vào vùng sa mạc ở Mosul với nhiều đoàn xe lớn dưới sự yểm trợ của chiến đấu cơ liên minh, nhằm tiê.u diệ.t những tay sún.g IS gan lỳ.
Tháng 11 và 12/2016 sẽ là thời điểm trận chiến chính bắt đầu. Trước hết, một trung tâm chỉ huy điều hành các chiến dịch sẽ được thiết lập ở một địa điểm sát Mosul, nơi có thể dễ dàng bố trí phòng thủ, để giúp Lực lượng An ninh Iraq và liên minh chống IS có một điểm tập kết an toàn.
Bảo vệ tính mạng cho dân chúng trong vùng cũng là một vấn đề phức tạp. 700.000 người nhiều khả năng vẫn bám trụ ở Mosul. Khi quân giải phóng làm chủ vùng ngoại vi Mosul, người dân sẽ bắt đầu tràn ra với số lượng lớn vì IS không còn có khả năng ngăn chặn họ. Các tay sún.g IS có thể dễ dàng trà trộn trong đám đông dân cư để gây bất ổn. Đây là lý do vì sao liên minh chống IS không muốn tiếp cận Mosul trước khi họ sẵn sàng tiếp quản toàn bộ thành phố.
Sụp đổ
Suốt nhiều tháng qua, liên minh chống IS luôn quan sát kỹ lưỡng những chiến thuật cũng như các lớp phòng thủ của IS, nghiên cứu cẩn thận cách IS di chuyển, theo BBC
Michael Knights cho rằng các cuộc không kích sẽ diễn ra dồn dập tại những nơi liên minh chống IS muốn chọc thủng phòng tuyến của IS. Các thủ lĩnh IS sẽ là những mục tiêu truy lùng gắt gao hơn cả.
Tuy nhiên, IS có lẽ sẽ không thể chiến đấu quyết liệt ở tất cả các khu vực của Mosul bởi thành phố này quá lớn.
Thay vào đó, khoảng 2.000 – 3.000 tay sún.g IS có khả năng sẽ chọn vài khu vực trọng điểm để cố thủ. Khu trung tâm hành chính phía tây Mosul là một địa điểm mang tính biểu tượng. Chiến dịch giải phóng chỉ có thể tuyên bố thắng lợi khi kiểm soát hoàn toàn khu vực này.
Khi những ổ phòng thủ của IS trong thành phố sụp đổ, giai đoạn bình ổn cuối cùng của chiến dịch sẽ được triển khai. Lực lượng bình ổn cần phải tìm cách phân biệt các tay sún.g IS tháo chạy với những người dân bị mất nhà cửa. Luật pháp và trật tự ở Mosul cũng cần nhanh chóng thiết lập lại.
Hồng Vân
Theo VNE
Chưa diệt xong IS, quân Iraq lục đục
Chiến dịch đán.h đuổi Nhà nước Hồi giáo khỏi Fallujah đang bước vào giai đoạn quyết định song sự chia rẽ giữa các lực lượng Iraq khiến nó có nguy cơ bị đình trệ.
Lực lượng ủng hộ quân đội chính phủ Iraq tập trung bên ngoài Fallujah hôm 24/5. Ảnh: AFP
Sau khi chiếm được khu vực phía nam thành phố Fallujah, 7 binh đoàn đặc nhiệm Iraq vẫn chưa thể mở rộng chiến dịch. New York Times dẫn lời các chỉ huy cho biết nguyên nhân không phải do họ bị phản công hay địa hình khó khăn mà bởi bất đồng trong chiến lược chống Nhà nước Hồi giáo (IS).
Khác với những chiến dịch chống IS trước đây, cuộc phản công ở Fallujah lần này có sự tham gia của nhiều lực lượng ở Iraq. Kế hoạch tác chiến ban đầu được coi như một minh chứng cho thấy tinh thần đoàn kết của các nhóm vũ trang nay trở thành biểu hiện của sự chia rẽ sâu sắc bên trong những lực lượng này.
"Các lực lượng tại Iraq không phải đang hợp tác mà họ thực sự chia rẽ trên mặt trận", ông Patrick Martin, chuyên gia về Iraq tại Học viện Nghiên cứu Chiến tranh, trụ sở Washington, cho biết.
Chia rẽ
Từ thời điểm IS chiếm đóng thành phố Mosul hồi năm 2014, phiến quân luôn vấp phải sự phản kháng từ hai nhóm chiến đấu chính là đặc nhiệm chống khủn.g b.ố và dân quân người Shiite, được biết đến với cái tên Lực lượng Huy động Quần chúng.
Từng hết sức đoàn kết dưới thời cựu thủ tướng Nouri al-Maliki nhưng đến giờ các lực lượng Iraq đang ngày càng mất đoàn kết bởi sức ép từ cuộc khủng hoảng an ninh - chính trị do IS gây ra suốt hai năm qua, giới quan sát đán.h giá.
Quân đội Iraq gần như tan rã khi bị IS tấ.n côn.g. Tuy nhiên, các nhóm dân quân người Shitte đã đứng lên chiến đấu, chặn đà tiến công của nhóm ở phía bắc thủ đô Baghdad.
Nếu như tốc độ khôi phục của quân đội chính phủ diễn ra chậm chạp thì các lực lượng dân quân người Shiite lại phát triển nhanh chóng. Những nhóm này đã chính thức được sáp nhập vào lực lượng quân chính phủ Iraq dưới sự chỉ huy của thủ tướng. Nhưng vì các lãnh đạo của họ cũng có ảnh hưởng chính trị và quân sự nhất định nên họ vẫn duy trì sự tự quyết một cách tương đối.
Đặc nhiệm Iraq là một bộ phận của quân đội. Đội quân tinh nhuệ này là sản phẩm của chương trình huấn luyện lâu năm do Mỹ chủ trì, hoạt động độc lập với Bộ Quốc phòng Iraq và là lực lượng chủ đạo trong nhiều trận chiến chống IS.
Trong cuộc phản công ở Fallujah, cả hai nhóm đều tham gia chiến đấu nhằm lấy lại thành phố có vị trí chiến lược quan trọng chỉ cách thủ đô Baghdad 65 km về phía tây này. Theo phân công, quân đặc nhiệm sẽ tiến vào thành phố trong khi dân quân người Shiite bao vây và phòng thủ bên ngoài. Song mỗi nhóm lại hoạt động theo cơ chế mệnh lệnh riêng, khiến quá trình xử lý mất nhiều thời gian hơn so với chiến dịch ở tỉnh Anbar.
Đại tá Ahmed Na'im thuộc đơn vị cảnh sát tỉnh Anbar cho hay dù chiến đấu trong cùng một thành phố nhưng họ chưa bao giờ phối hợp hành động hay chia sẻ tình báo.
"Họ có kế hoạch riêng và chỉ nhận lệnh từ cấp trên của mình", ông nói.
Chỉ hai ngay sau khi chiếm đóng thành công các cứ điểm bên ngoài Fallujah, chiến dịch đã bị ngưng trệ vì bất đồng quanh việc quyết định xem nhóm nào sẽ thực hiện nhiệm vụ truy quét IS khỏi thành phố.
Một số tay sún.g dân quân người Shiite khăng khăng nhận phần việc về mình. Lực lượng Huy động Quần chúng lại quả quyết lính của họ sẵn sàng tiến vào thành phố, chỉ đợi lệnh để tiến công. Họ hiện án binh bất động.
Đại úy Christopher Garver, phát ngôn viên liên minh quân sự chống IS do Mỹ dẫn đầu, phủ nhận việc chiến dịch tái chiếm Fallujah bị đình trệ.
"Các lực lượng Iraq đang củng cố lực lượng để tiến công", ông nói. "Đây là điều bình thường".
Tuy nhiên, lúc này, dấu hiệu duy nhất cho thấy chiến dịch vẫn tiếp diễn là việc quân đội Iraq thi thoảng nã pháo vào vùng Shuhada, phía nam Fallujah. Không có bất kỳ đợt không kích nào. Tuần trước, máy bay liên quân triển khai ít nhất 25 đợt oanh tạc mỗi ngày.
Lực lượng an ninh Iraq cùng dân quân người Shiite và các tay sún.g bộ tộc Sunni chiếm giữ một cứ điểm bên ngoài Fallujah. Ảnh: AP
Thảm họa nhân đạo
Số phận của 50.000 dân thường bị mắc kẹt tại Fallujah hiện là mối quan tâm hàng đầu đối với các tổ chức hỗ trợ nhân đạo trong vùng. Người dân tại đây đang phải chịu sức ép rất lớn từ việc thiếu lương thực cũng như giá thực phẩm tăng cao.
Cư dân Fallujah cho hay IS ban đầu còn cấp nước và lương khô miễn phí, nhưng từ khi chiến dịch nổ ra, người dân không được hưởng chế độ này nữa.
"Một thảm họa nhân đạo khác đang xảy ra ở Fallujah và điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến", AFP dẫn lời ông Bruno Geddo, đại diện Ủy ban Tị nạn Liên Hợp Quốc, nhận xét.
Theo ông Zeid Ra'ad Al Hussein, lãnh đạo Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc, dân thường tháo chạy khỏi Fallujah đang phải đối mặt với tình trạng lạm dụng thể chất nghiêm trọng.
Trong tuyên bố hôm 7/6, ông Zeid trích lời một số nhâ.n chứn.g cho biết các nhóm vũ trang theo phe lực lượng an ninh Iraq đã bắt giữ một số thanh thiếu niên Iraq và lạm dụng họ.
Zeid thừa nhận quân đội Iraq có quyền kiểm tra người dân trốn chạy để đảm bảo họ không gây ra mối đ.e dọ.a nào nhưng nhấn mạnh những người này phải được đối xử với đầy đủ tư cách công dân.
Trần Việt
Theo VNE
Iraq muốn tự lực giải phóng Mosul khỏi IS Iraq từ chối cho binh sĩ nước ngoài tham gia chiến dịch giải phóng thành phố Mosul khỏi Nhà nước Hồi giáo. Lực lượng an ninh Iraq cùng các tay sún.g bộ lạc Hồi giáo dòng Sunni tại thị trấn Shirqat, Iraq, ngày 22/9. Ảnh: Reuters. "Binh sĩ tham gia kế hoạch giải phóng các thành phố ở Iraq, bao gồm cả Mosul,...