Kịch bản nào cho Đông Ukraine?

Khu vực ở miền Đông Ukraine sẽ đi về đâu sau khi kết quả cuộc trưng cầu dân ý ở khu vực đang đòi tự quyết này cho thấy tuyệt đại đa số người dân ủng hộ tự chủ?

Có tới 89% người dân Donnetsk ủng hộ tăng quyền tự chủ

Kết quả cuộc trưng cầu ý dân tại 2 tỉnh Donetsk và Luhansk diễn ra ngày 11-5 cho thấy tuyệt đại đa số người dân ở đây ủng hộ tăng quyền tự chủ cho các khu vực này. Ngày 12-5, sau khi kiểm 100% số phiếu bầu, Chủ tịch Ủy ban Bầu cử trung ương của nước CH nhân dân tự xưng Donetsk Roman Lyagin cho biết đại đa số người dân tỉnh này ủng hộ Tuyên bố về tính tự chủ của nước CH Donetsk.

Ông Lyagin nêu rõ, với tỷ lệ 89,07% cử tri bỏ phiếu ủng hộ, 10,19% phiếu chống và 0,74% phiếu không hợp lệ – có thể coi đây là kết quả chính thức cuối cùng của cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức ngày 11-5 vừa qua. Đáng chú ý, ông Lyagin nhấn mạnh, trưng cầu dân ý chỉ quyết định về quyền tự chủ lớn hơn của Donetsk, chứ không phải là trao chủ quyền cho tỉnh này cũng như đòi ly khai. Cùng ngày 12-5, hãng thông tấn Nga RIA cũng đưa tin về kết quả cuối cùng của cuộc trưng cầu dân ý tại tỉnh Luhansk, cho thấy 96,2% người dân ủng hộ quy chế tự trị cho khu vực này. Dẫn lời một thành viên của ban tổ chức trưng cầu dân ý, RIA cho biết khu vực Luhansk sẽ đệ đơn lên LHQ để yêu cầu công nhận nền độc lập của khu vực này.

Ngay lập tức Nga và thế giới đã có những phản ứng khác nhau về kết quả các cuộc trưng cầu ý dân ở 2 tỉnh miền Đông Ukraine. Trong một tuyên bố đưa ra ngày 12-5, Điện Kremlin nêu rõ: “Matxcơva tôn trọng nguyện vọng của người dân ở Donetsk và Luhansk”, đồng thời kêu gọi “các kết quả được thực thi trong bầu không khí văn minh, không tái diễn bạo lực, thông qua đối thoại giữa các đại diện của Kiev, Donetsk và Luhansk”.

Trong khi đó, chính phủ tạm quyền Ukraine và Liên minh châu Âu (EU) khẳng định sẽ không công nhận kết quả cuộc trưng cầu ý dân tại 2 tỉnh Donetsk và Luhansk đồng thời cho rằng cuộc trưng cầu là “không có cơ sở pháp lý”. Tổng thống tạm quyền Ukraine Oleksandr Turchynov chỉ trích cuộc “trưng cầu dân ý” ở 2 tỉnh miền Đông nước này là “hài kịch tuyên truyền không có bất kỳ cơ sở pháp lý nào”.

Câu hỏi lớn được đặt ra sau khi có kết quả trưng cầu ý dân ở Donetsk và Luhansk là liệu khu vực này có tuyên bố độc lập, thậm chí lặp lại “kịch bản” Crimea tại 2 tỉnh miền Đông Ukraine này, nhất là sau khi những người ly khai ở Luhansk không giấu ý định đệ đơn xin gia nhập LHQ? Theo nhìn nhận chung của giới quan sát, không dễ để Donetsk và Luhansk ly khai hoàn toàn khỏi Kiev và càng khó hơn để tái diễn “kịch bản” Crimea.

Theo giới quan sát, phản ứng của từ Kiev cho tới Mỹ và EU sẽ dữ dội hơn rất nhiều trong trường hợp Donetsk và Luhansk đòi ly khai. Trong khi đó, Nga sau khi sáp nhập Crimea cũng chưa thấy mặn mà với việc ủng hộ miền Đông ly khai hoàn toàn khỏi Kiev và càng khó có khả năng thu nhận thêm một khu vực nào đó ở miền Đông Ukraine.

Vì thế, nhiều khả năng Donetsk và Luhansk hay các khu vực khác chỉ muốn được tăng quyền tự chủ và khi đó ý tưởng liên bang hóa Ukraine mà Nga đưa ra không phải là điều gì đó quá xa vời.

Theo ANTD