Khuổi Ky – làng du lịch cộng đồng

Năm 2008, làng Khuổi Ky, xã Đàm Thủy ( Trùng Khánh) được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là “ Làng văn hóa truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người”, thu hút nhiều đoàn khách trong nước và quốc tế đến thăm, trải nghiệm.

Làng Khuổi Ky trở thành làng homestay (loại hình du lịch lưu trú tại nhà dân bản địa), phục vụ du khách trong hành trình khám phá danh lam thắng cảnh thác Bản Giốc – động Ngườm Ngao.

Làng Khuổi Ky, xã Đàm Thủy (Trùng Khánh).

Xã Đàm Thủy gồm hai khu vực được ngăn cách bởi một dãy núi đá, phía Đông Nam gồm các làng Bồng Sơn, Bản Thuôn liền với vùng rừng, đồi đất rộng lớn, tiếp giáp với các xã của huyện Hạ Lang; khu vực phía Tây Bắc là làng người Tày, người Nùng ở các chân núi quanh vùng đồng ruộng rộng lớn, liền dãy núi đá biên giới với Trung Quốc. Từ các khe rừng, đồi đất, những dòng nước tạo thành một con suối nhỏ có tên là Khuổi Ky hòa dòng chảy vào sông Quây Sơn, rồi đổ xuống thác Bản Giốc, mực nước suối lên xuống theo các mùa. Ngôi làng ở nơi giao nhau giữa hai khu vực của xã Đàm Thủy có đoạn cuối cùng của suối Khuổi Ky chảy qua nên làng mang tên con suối này.
Làng Khuổi Ky có 100% hộ là dân tộc Tày với phong tục, tập quán, nếp sống sinh hoạt, trang phục thuần chất bản địa. Người Khuổi Ky chân tình, mến khách và sẵn sàng ca hát chung vui cùng du khách đến trải nghiệm. Đến làng Khuổi Ky, du khách sẽ cảm nhận được bản sắc văn hóa riêng biệt của người Tày miền Đông Cao Bằng.
Khu du lịch thác Bản Giốc – động Ngườm Ngao nằm ở cuối xã Đàm Thủy. Từ đầu làng Khuổi Ky, đi thẳng gần 2 km sẽ đến chân thác Bản Giốc; rẽ phải hơn 1 km đến cửa động Ngườm Ngao. Tùy ý muốn của từng du khách, nếu xuống xem thác trước cũng hết buổi sáng, quay lại đến Khuổi Ky nghỉ trưa để buổi chiều vào xem động Ngườm Ngao hoặc ngược lại. Trước làng Khuổi Ky có dòng suối nước trong veo, mát rượi, du khách có thể tắm suối thoải mái vào mùa nóng. Mùa lạnh, các nhà trong làng đều có bình nước nóng lạnh và chỗ nấu ăn với bếp ga, tủ lạnh và một số đồ dùng cần thiết để khách có thể tự nấu ăn. Các phòng ngủ dành cho khách du lịch được chuẩn bị đầy đủ, chu đáo, có quạt điện, ổ cắm để khách sử dụng. Thức ăn được dọn ra trên các chiếc bàn trúc xinh đẹp, đặt trên chiếu rộng rãi, để khách có thể tổ chức một bữa liên hoan chung mang đậm phong cách bản địa. Ngoài thời gian ăn, ngủ, khách có thể vui chơi, ca hát tự do, sẵn có các loại đàn tính, ghi ta, nhị, sáo trúc… hoặc muốn thưởng thức chè, cà phê đều có. Tất cả các tiện nghi sinh hoạt cần thiết cho khách du lịch đều được chuẩn bị chu đáo trong những ngôi nhà mang giá trị nguyên bản với nhà sàn tường đá, mái ngói máng truyền thống cổ xưa của người Tày.
Công việc chính của người dân làng Khuổi Ky vẫn đi làm ruộng, nương. Mùa nào thức ấy, khách du lịch có thể được sử dụng các sản phẩm lao động của chính người dân nơi đây, như: rau cải nương, cải vườn, ngô luộc, ngô nướng, cốm trộn hạt dẻ, xôi trám đen… đến gà thả đồi, vịt thả suối; đặc biệt, vào mùa măng ngọt (cuối mùa xuân), khách du lịch sẽ được thưởng thức món “máy nhương” – củ măng khứa từng đường nhỏ và ốp nhân thịt rán mang hương vị rất đặc trưng của người vùng này. Ngoài việc phục vụ sinh hoạt cho khách nghỉ trọ, người Khuổi Ky còn sẵn sàng đưa khách du lịch đi leo núi, vào làng để khám phá thiên nhiên.
Khách đến là niềm vui đến. Người làng Khuổi Ky sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu thiết yếu cho du khách, đồng thời luôn nêu cao ý thức giữ gìn trật tự trị an, bảo đảm an toàn về mọi mặt để cho du khách đến Khuổi Ky luôn cảm thấy phong cảnh non nước hữu tình và lòng người cũng rất chân tình, cởi mở.