Khủng long từng mắc bệnh… ung thư từ 76 triệu năm trước
Phát hiện mới dựa trên xương của khủng long Centrosaurus cho thấy những sinh vật khổng lồ này đã mắc bệnh ung thư xương từ kỷ Phấn trắng.
Tuy nhiên, khó khăn đối với các nhà khoa học đó là họ không thể làm sinh thiết khối u khủng long để lấy DNA.
Hoá thạch của khủng long Centrosaurus được tìm thấy vào năm 1989 tại Công viên khủng long tỉnh Alberta, Canada, trước đó không được công nhận là có liên quan đến một căn bệnh ung thư. Thay vào đó, dị tật của nó được cho là do gãy xương đã lành một phần. Tuy nhiên, khi đến thăm Bảo tàng Hoàng gia Tyrrell năm 2017, tiến sĩ David Evans của Bảo tàng Hoàng gia Ontario đã nhìn thấy xương chân của Centrosaurus và quyết định làm rõ hơn.
Evans đã phối hợp với một nhóm các nhà khoa học từ một loạt các lĩnh vực sử dụng công nghệ y tế hiện đại để đánh giá những gì họ tìm thấy.
Quét CT độ phân giải cao để chụp ảnh các tế bào riêng lẻ của khối u, nhóm nghiên cứu đã so sánh những gì họ thấy với hình ảnh của bệnh u xương trong xương từ một thanh niên 19 tuổi bị cắt cụt chân.
Video đang HOT
Osteosarcoma là một bệnh ung thư xương ác tính ảnh hưởng đến khoảng 1.000 người Mỹ mỗi năm, đặc biệt là thanh thiếu niên. Sau khi xem xét ba lời giải thích khác, nhóm nghiên cứu kết luận con khủng long cũng có tình trạng tương tự.
Các bằng chứng cho thấy bệnh ung thư trên xương thực tế tồn tại trong một thời gian đáng kể của đời sống động vật và có thể đã xâm chiếm các hệ thống cơ thể khác.
Dù bị ung thư xương ác tính nhưng các nhà khoa học cho rằng nó không phải là nguyên nhân đã giết chết Centrosaurus trực tiếp. Vị trí xương được tìm thấy nằm rải rác cùng với những con khủng long khác cùng loài, cho thấy chúng dường như bị tấn công bởi lũ quét.
“Việc con khủng long ăn cỏ này sống trong một đàn lớn, có thể đã cho phép nó tồn tại lâu hơn bình thường với một căn bệnh tàn khốc như vậy. Osteosarcomas có xu hướng tấn công khi xương đang phát triển nhanh chóng, một điều có lẽ khó tránh khi trọng lượng của con khủng long lên đến 3 tấn”, tiến sĩ David Evans giải thích.
Khủng long cũng có thể mắc ung thư xương như con người ngày nay
Tương tự con người, khủng long cũng bị bệnh. Khủng long bạo chúa T-Rex có thể đã mắc bệnh gút hay khủng long mỏ vịt nhiều khả năng bị u xương.
Mới đây, các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện khủng long có thể đã mắc chứng u xương ác tính - tương tự với loại ung thư ở con người ngày nay.
Các nhà khảo cổ tiến hành khai quật tại Công viên khủng long ở Alberta, Canada vào năm 1989 đã tìm được hóa thạch được cho là xương chân hoặc xương mác của chi khủng long có sừng ăn thực vật Centrosaurus apertus sống cách đây khoảng 77 triệu năm. Phần cuối của mẫu hóa thạch ban đầu được cho là một vết rạn xương đang trong quá trình phục hồi.
Tuy nhiên, một phân tích chuyên sâu hơn sử dụng các kỹ thuật y học hiện đại, tiếp cận mẫu hóa thạch tương tự như việc chẩn đoán bệnh ở người, đã được áp dụng.
Kết quả cho thấy vết tích kỳ lạ ở phần cuối của mẫu xương là triệu chứng của bệnh u xương ác tính, căn bệnh mà nhiều người mắc phải khi bước sang độ tuổi 30.
Biểu đồ minh họa và phân tích mẫu xương của khủng long Centrosaurus. Ảnh: Danielle Dufault.
"Chẩn đoán ung thư tăng triển ở khủng long chưa bao giờ là dễ dàng và đòi hỏi kiến thức chuyên sâu cộng với phân tích nhiều cấp độ để đưa ra kết luận chính xác", tiến sĩ Mark Crowther, Giáo sư bệnh lý học và y học phân tử tại Đại học McMaster, cho biết.
Sự phát triển quá mức và không có hệ thống của một số xương làm ảnh hưởng đến những phần xương và cơ quan khác trên cơ thể, đặc biệt là phổi.
Mẫu xương được kiểm tra và quét CT trước khi các nhà nghiên cứu dùng kính hiển vi quan sát một lát xương mỏng.
Các công cụ tái tạo ba chiều cũng được sử dụng để dựng lại quá trình tiến triển bệnh ở khối xương. Sau cùng, nhóm nghiên cứu đi đến kết luận chẩn đoán ung thư xương.
Để kiểm tra độ chính xác của kết quả nghiên cứu, nhóm các nhà khoa học tiến hành so sánh hóa thạch nói trên với mẫu xương mác bình thường của một con khủng long cùng loài, đồng thời đem so sánh với mẫu xương của một người đàn ông 19 tuổi mắc bệnh u xương ác tính.
U xương ác tính ở người. Ảnh: Oncology News.
"Chúng tôi phát hiện ra dấu hiệu không lẫn vào đâu được của chứng ung thư xương tăng triển ở con khủng long sừng 76 triệu năm tuổi - đây là trường hợp đầu tiên được ghi nhận ở loài này. Thực sự thú vị", tiến sĩ Crowther viết trong nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Lancet Oncology hôm 3/8.
U xương ác tính chính là căn bệnh ung thư đã tước đi mạng sống của vận động viên huyền thoại người Canada Terry Fox. Năm 1980, Fox quyết định chạy bộ xuyên Canada để gây quỹ hỗ trợ các nghiên cứu về ung thư, song sau cùng phải bỏ cuộc vì căn chứng ung thư tăng triển lan rộng khắp cơ thể vận động viên xấu số, khiến ông qua đời chưa đầy một năm sau đó.
Hồi sinh thành công vi khuẩn đáy biển 100 triệu năm thời khủng long Các nhà khoa học hồi sinh thành công các vi sinh vật sống dưới đáy biển từ thời khủng long. Những vi sinh vật này đã ăn và thậm chí nhân bản sau hàng triệu năm ở đáy đại dương. Các nhà khoa học vừa công bố phát hiện này trong nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature Communications. Nghiên cứu này...