Khủng hoảng Yemen: Mỹ và Iran đối đầu trên mặt trận mới

Hai nước tỏ ra chân thành trong vấn đề hạt nhân nhưng lại lập tức ở vào thế căng thẳng trong vấn đề Yemen.

Trong một phản ứng nhằm phản đối Iran hỗ trợ nhóm phiến quân Houthi tại Yemen, chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua (20/4) điều động một tàu sân bay và một tàu tuần tiễu tới vùng biển ngoài khơi Yemen.

Tàu sân bay của Mỹ USS Theodore Roosevelt (ảnh: AP) Bước đi này của Mỹ nhằm tăng cường an ninh trong khu vực để có thể chặn đứng bất cứ tàu Iran nào chở vũ khí cho nhóm vũ trang Houthi. Những diễn biến này cho thấy cuộc khủng hoảng tại Yemen đang tạo ra một mặt trận đối đầu mới giữa Mỹ và Iran vốn được cho là có nhiều cải thiện gần đây trong các cuộc đàm phán hạt nhân.

Việc Mỹ đưa tàu đến khu vực hải phận Yemen diễn ra sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua nghị quyết tuần trước, áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với thủ lĩnh của nhóm Houthi tại Yemen. Các quan chức Hải quân Mỹ cho biết, tàu sân bay USS Theodore Roosevelt của Hải quân Mỹ và tàu tuần tiễu hộ tống USS Normandy đã khởi hành tới vùng biển ngoài khơi Yemen.

Việc Mỹ tăng cường hiện diện của hải quân trong khu vực nhằm tăng cường an ninh và phối hợp với các lực lượng tàu chiến khác của Mỹ, sẵn sàng giám sát, ngăn chặn những chuyến tàu tình nghi chuyên chở vũ khí, trang thiết bị quân sự và hậu cần cho các tay súng Houthi ở Yemen. Những bước đi này của Mỹ đưa ra sau khi các báo cho biết, có một đoàn gồm 8 tàu Iran hướng đến Yemen, với nhiều khả năng chở vũ khí cho nhóm vũ trang Houthi.

Người phát ngôn Nhà trắng Mỹ Gioss Josh Earnest cho biết, Mỹ lo ngại việc Iran tiếp tục hỗ trợ nhóm Houthi tại Yemen.

Ông Earnest nói: “Một trong những mối lo ngại của chúng tôi đối với cuộc khủng hoảng tại Yemen hiện nay đó là những bước đi của Iran. Thực tế là Iran đang tiếp tục cung cấp vũ khí cho nhóm vũ trang Houthi tại Yemen, gây bất ổn thêm tại quốc gia Trung Đông này. Mỹ và cộng đồng quốc tế bày tỏ hi vọng bạo lực sẽ sớm chấm dứt tại Yemen”.

Saudi Arabia và các đồng minh chủ yếu là các nước Vùng vịnh Arab đang cố gắng đẩy lùi nhóm phiến quân Houthi chiếm giữ thủ đô Sanaa của Yemen vào tháng 9/2014. Mỹ đang hỗ trợ hậu cần và tình báo cho liên minh này. Tuy nhiên việc Mỹ mở rộng hoạt động hải quân trong khu vực vào thời điểm này được đánh giá là khá nhạy cảm, đặc biệt khi Iran và các cường quốc, trong đó có Mỹ đang tiến gần đến một thỏa thuận hạt nhân cuối cùng.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Iran có nhiều sóng gió trong thời gian qua, nhưng việc các bên đều tỏ rõ thành ý trong các cuộc đàm phán hạt nhân gần đây, khiến dư luận kỳ vọng mối quan hệ giữa hai nước này sẽ được cải thiện. Tuy vậy, cuộc khủng hoảng Yemen nổ ra, đang tạo ra một mặt trận đối đầu mới giữa Mỹ và Iran, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình đàm phán.

Trong khi đó, sự can dự của liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu, hiện là Iran và Mỹ vào tình hình tại Yemen vẫn chưa thể giúp cho một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới Arab giải quyết khủng hoảng.

Chương trình lương thực thế giới hôm qua cho biết, hơn 3 tuần leo thang căng thẳng tại Yemen đang tạo ra một cuộc khủng hoảng lương thực, với các kho dự trữ lương thực trống rỗng và thiếu năng lượng trầm trọng.

Người phát ngôn Chương trình lương thực thế giới Challiss McDonough cho biết: “Chương trình lương thực thế giới thực sự lo ngại về tác động của cuộc xung đột đối với người dân Yemen. Đây là một trong những nước nghèo trên thế giới và nghèo đói đã là vấn đề tại nước này, thậm chí trước khi khủng hoảng xảy ra. Chương trình lương thực thế giới đang hỗ trợ hàng chục nghìn người tại Yemen bất chấp giao tranh tiếp diễn”.

Giới quan sát cũng cảnh báo, cuộc xung đột tại quốc gia Trung Đông này đang có nguy cơ bùng phát thành một cuộc chiến giáo phái khu vực, Nhiều nhóm cực đoan khác tại Yemen là Nhóm Nhà nước Hồi giáo và al-Qaeda cũng đang tận dụng cơ hội bất ổn này để mở rộng ảnh hưởng./.

Phạm Hà

Theo_VOV