Khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ ‘đán.h bại’ Covid-19
Khi khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ ghi nhận ca nhiễm nCoV đầu tiên, nhiều người lo ngại những con phố đông đúc này sẽ biến thành nghĩa địa.
Tuy nhiên, ba tháng đã trôi qua, khu ổ chuột Dharavi ở thành phố Mumbai lại mang tới một tia hy vọng khi số ca nhiễm mới giảm xuống nhờ một chiến lược cứng rắn tập trung vào “truy đuổi virus, thay vì chờ đợi thảm họa”, theo quan chức thành phố Kiran Dighavkar.
Khu ổ chuột lộn xộn này từ lâu đã là ví dụ điển hình cho sự chênh lệch thu nhập ở thủ đô tài chính Ấn Độ, với ước tính một triệu cư dân của Dharavi đang làm công nhân nhà máy hoặc người giúp việc và tài xế cho các gia đình giàu có của Mumbai.
Toàn cảnh khu ổ chuột ở Mumbai, Ấn Độ hôm 27/6. Ảnh: Reuters
Hơn chục người ngủ chung một phòng và hàng trăm người dùng chung toilet, giới chức sớm nhận ra rằng các quy định về phòng dịch sẽ khó lòng áp dụng ở đây.
“Giãn cách xã hội là không thể, cách ly tại nhà không bao giờ là một lựa chọn và truy vết tiếp xúc là một vấn đề lớn vì quá nhiều người dùng chung toilet”, Dighavkar nói.
Kế hoạch ban đầu tiến hành sàng lọc từng nhà đã bị loại bỏ sau khi thời tiết nắng nóng và ẩm ướt của Mumbai khiến các nhân viên y tế cảm thấy ngột ngạt khi mặc đồ bảo hộ len lỏi giữa các con hẻm chật chội.
Tuy nhiên, khi số ca nhiễm tăng nhanh và chưa đến 50.000 người được xét nghiệm có triệu chứng, giới chức quyết định phải hành động nhanh và sáng tạo. Họ đề ra chiến dịch gọi là “Nhiệm vụ Dharavi”.
Mỗi ngày, các nhân viên y tế thành lập một “trại sốt” ở một khu vực khác nhau của khu ổ chuột để người dân được kiểm tra triệu chứng và xét nghiệm nCoV nếu cần thiết. Các trường học, trung tâm tiệc cưới và khu phức hợp thể thao được chuyển đổi làm các cơ sở cách ly cung cấp bữa ăn, vitamin và các khóa “yoga cười” miễn phí.
Các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt được triển khai ở những điểm nóng nơi có 125.000 người sinh sống, bao gồm dùng thiết bị bay không người lái để theo dõi việc di chuyển của người dân và báo cảnh sát, trong khi một lượng lớn tình nguyện viên tham gia phân phát khẩu phần để họ không bị đói.
Các ngôi sao Bollywood và tài phiệt đã góp tiề.n mua sắm các thiết bị y tế khi một bệnh viện dã chiến 200 giường được xây dựng với tốc độ chóng mặt ở một công viên bên trong Dharavi.
Video đang HOT
Các nhân viên y tế sàng lọc từng hộ gia đình trong khu ổ chuột Dharavi ở Mumbai hôm 24/6. Ảnh: AFP
Đến cuối tháng 6, hơn nửa dân cư của khu ổ chuột có triệu chứng nghi ngờ đã được sàng lọc và khoảng 12.000 người dương tính với nCoV. Dharavi đến nay chỉ ghi nhận 82 ca t.ử von.g, một tỷ lệ rất nhỏ trong số hơn 4.500 ca t.ử von.g ở Mumbai.
“Chúng tôi đang bên bờ chiến thắng, tôi cảm thấy rất tự hào”, Abhay Taware, bác sĩ từng chăm sóc khoảng 100 bệnh nhân một ngày trong phòng khám nhỏ của mình vào thời kỳ cao điểm của đại dịch, nói.
Người đàn ông hai con, 44 tuổ.i, cũng phải tự chiến đấu với nCoV sau khi nhiễm virus hồi tháng 4, nhưng “không nghi ngờ gì” chuyện sẽ quay lại làm việc.
“Tôi nghĩ mình có thể cho các bệnh nhân thấy rằng bị chẩn đoán dương tính không có nghĩa là chấm hết”, Taware nói.
Dù các bác sĩ như Taware đang chăm lo cho người dân, sự kỳ thị vẫn tồn tại. Sau 25 ngày điều trị cách ly trong bệnh viện và thêm 14 ngày cách ly, Sushil cho biết anh bây giờ rất sợ bị phân biệt đối xử nếu mọi người phát hiện ra anh nhiễm nCoV.
Nam bác sĩ 24 tuổ.i cũng cảnh báo về khả năng tái bùng phát dịch.
“Mọi người càng cẩn trọng càng tốt. Những con số có thể giảm nhưng chúng có thể tăng trở lại nhanh chóng”, anh nói.
Trong bối cảnh Mumbai và Delhi đang vật lộn để khống chế dịch bệnh, với số ca nhiễm toàn Ấn Độ đã vượt 500.000, giới chức lo lắng rằng việc ăn mừng lúc này là quá sớm.
“Đây là một cuộc chiến tranh. Mọi thứ đang bùng nổ”, Dighavkar nói. “Lúc này, chúng tôi cảm thấy như mình đã kiểm soát được tình hình. Thách thức sẽ là khi các nhà máy tái mở cửa”, ông nói thêm, đề cập tới ngành công nghiệp da và tái chế trị giá hàng tỷ đôla.
Một số người ở khu ổ chuột cũng lo lắng rằng họ có thể không còn may mắn vào lần sau. Một buổi sáng nắng chói chang, nhân viên kinh doanh xe hơi Vinod Kamble xếp hàng để kiểm tra thân nhiệt, anh nhớ lại sự sợ hãi khi virus xuất hiện ở Mumbai.
“Tôi cảm tưởng như Dharavi sẽ bị phá hủy và sẽ không còn gì”, anh nói, mô tả khả năng tránh lây nhiễm ở khu ổ chuột gần như là không thể.
“Chúng tôi cần cơ sở hạ tầng tốt hơn. Nếu không, lần sau dịch bệnh nổi lên, tôi nghĩ Dharavi sẽ không thể thoát nạn”.
Chiến dịch cứu khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ khỏi Covid-19
Trong số khoảng một triệu cư dân tại Dharavi, khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ, mới chỉ vài trăm người được xét nghiệm nCoV.
Cư dân trong khu ổ chuột Dharavi ở Mumbai, thủ phủ tài chính của Ấn Độ, thường kiếm sống bằng nghề công nhân nhà máy, giúp việc hoặc tài xế phục vụ người giàu tại thành phố. Cuộc sống của họ càng khó khăn sau khi Covid-19 tấ.n côn.g Ấn Độ, buộc chính phủ phải áp lệnh phong tỏa toàn quốc.
Khoảng 125.000 người trong 5 "điểm nóng" Covid-19 ở Dharavi đang chịu sự giám sát nghiêm ngặt của chính quyền. "Không ai được phép ra vào. Mọi địa điểm, bao gồm cả cửa hàng tạp hóa, đều đóng cửa. Cảnh sát đang sử dụng máy bay không người lái để đảm bảo mọi người tuân thủ quy tắc", Kiran Dighavkar, một quan chức chính quyền Mumbai, cho biết.
Một gia đình tại khu ổ chuột Dharavi, thành phố Mumbai, Ấn Độ, hôm 8/4. Ảnh: AFP.
Dighavkar chịu trách nhiệm giám sát nỗ lực mà giới chức gọi là "Chiến dịch Dharavi", huy động khoảng 2.500 người, bao gồm y bác sĩ, nhân viên vệ sinh và tình nguyện viên. Họ đang chiến đấu với mục tiêu ngăn chặn tình hình Covid-19 tại Dharavi vuột khỏi tầm kiểm soát và gây quá tải các bệnh viện.
Lệnh phong tỏa chặt chẽ 5 "điểm nóng" ở Dharavi, được áp dụng kể từ khi những ca nhiễm nCoV đầu tiên được phát hiện hồi đầu tháng 4, đóng vai trò chủ chốt trong chiến dịch này. Khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ đã ghi nhận gần 200 ca nhiễm nCoV và 12 trường hợp t.ử von.g.
Một trường công lập, một khu liên hợp thể thao và một tòa nhà từng dùng làm bệnh viện đang được sử dụng làm nơi cách ly các bệnh nhân nhiễm nCoV và người nghi nhiễm. Khoảng 40.000 người đã được kiểm tra thân nhiệt trong tuần qua. 225 nhà vệ sinh công cộng tại Dharavi, thứ vô cùng thiết yếu với người dân, được khử trùng hàng ngày.
Tuy nhiên, bất chấp một loạt nỗ lực, giới chức ngày càng lo sợ không thể ngăn nCoV càn quét khu ổ chuột dày đặc người này. Những con hẻm chật hẹp, nhà cửa đông đúc và vệ sinh kém tạo điều kiện "hoàn hảo" cho nCoV lan truyền rộng rãi.
"Thách thức lớn nhất chính là bản thân Dharavi, khi mỗi phòng có tới 10-15 người. Việc thực thi quy tắc cách biệt cộng đồng có thể thực hiện bằng cách nào chứ?", Dighavkar đặt câu hỏi.
Daksha Shah, quan chức y tế cấp cao của Mumbai, cho biết chính quyền thành phố thậm chí đang xem xét sử dụng hydroxychloroquine, một loại thuố.c chống sốt rét được Tổng thống Mỹ Donald Trump ca ngợi là "món quà của Chúa" giúp chống Covid-19, như "một biện pháp phòng ngừa" cho cư dân Dharavi trong những cơ sở cách ly.
"Cộng đồng đang bị hoảng loạn. Vì vậy, chúng tôi phải cẩn thận một chút", Shah cho hay, nói thêm rằng họ đang chờ sự chấp thuận từ chính quyền trung ương ở New Delhi.
Chính quyền đã hợp tác với các tổ chức phi lợi nhuận để phân phối thực phẩm và thuố.c men cho khu ổ chuột. Lệnh phong tỏa toàn quốc kéo dài nhiều tuần khiến hàng nghìn người lao động nhập cư sinh sống tại đây rơi vào cảnh thất nghiệp và túng quẫn.
Jayandrath Tambe, người quản lý hoạt động của Quỹ Roti Bank, một tổ chức phi lợi nhuận, cho biết họ đã phân phối 4.500 bữa ăn hàng ngày tới những cư dân sống trong vòng phong tỏa tại Dharavi, đồng thời đang cung cấp thực phẩm cho 32.000 người khắp Mumbai với sự hỗ trợ từ các khách sạn địa phương.
Imran Idris Khan, một nhân viên xã hội, đã dùng YouTube để đăng những video giải thích nỗ lực cứu trợ Dharavi, đồng thời sử dụng WhatsApp để thông báo cho người dân những nơi cung cấp thực phẩm.
"Nhiều người vẫn ngồi nhà hoặc mắc kẹt trong các nhà máy mà không hay biết về nguồn phân phối thực phẩm, nên họ sẽ bị đói. Tình trạng đó không nên xảy ra", Khan cho hay.Mumbai, thủ phủ của bang Maharashtra, địa phương ghi nhận nhiều ca nhiễm nCoV nhất Ấn Độ, đã báo cáo hơn 3.000 ca nhiễm trong số 18 triệu dân. Thủ hiến Maharashtra Uddhav Thackeray hôm 20/4 cho biết khoảng 70-75% ca nhiễm nCoV tại bang này "xuất hiện triệu chứng rất nhẹ hoặc không có triệu chứng".
Vijay Khabale-Patil, phát ngôn viên chính quyền Mumbai, cho biết giới chức thành phố đã tìm cách mở rộng xét nghiệm cho cả những cư dân không có triệu chứng, nhưng động thái này đã bị New Delhi từ chối. Theo chỉ thị của chính quyền trung ương, những người không triệu chứng chỉ được xét nghiệm nếu họ gặp rủi ro cao hoặc từng tiếp xúc trực tiếp với ca nhiễm.
Tới nay mới có 657 người tại khu ổ chuột Dharavi được xét nghiệm, làm dấy lên lo ngại những bệnh viện vốn đang hoạt động hết công suất có nguy cơ không xử lý nổi nếu số trường hợp nghiêm trọng tăng đột biến.
Một cư dân giấu tên ở Dharavi đang được điều trị vì nhiễm nCoV cho biết trong suốt ba tuần gần như chỉ ở nhà, anh không xuất hiện triệu chứng nào, nhưng sau đó bị viêm họng và sốt không dứt. Thanh niên 24 tuổ.i này đã nằm viện 9 ngày qua.
"Đôi lúc tôi cảm thấy bất lực, lo lắng cho gia đình và hàng xóm. Việc rất nhiều người đã bỏ mạng vì nhiễm virus khiến tôi sợ hãi. Liệu chúng ta có bao giờ thoát khỏi điều này?", anh nói.
Ánh Ngọc
Cuộc chạy đua ngăn Covid-19 bùng phát ở khu ổ chuột 70 vạn người sinh sống lớn nhất châu Á Hôm 23.3, một người đàn ông 56 tuổ.i sống ở khu ổ chuột rộng lớn như mê cung tại thành phố Mumbai, phía tây Ấn Độ, đến gặp bác sĩ với các triệu chứng bị ho và sốt. Theo BBC, người này là một thương nhân chuyên bán đồ may mặc ở Dharavi - khu ổ chuột có 700.000 người chen chúc ở...