Khu mộ đá 400 năm sắp bị lãng quên

Những gì còn sót lại của khu mộ đá Đống Thếch 400 tuổi sắp bị lãng quyên và biến mất bởi cỏ dại….

Khu vực rừng mộ đá Đống Thếch (Vĩnh Đồng, Kim Bôi, Hòa Bình) vốn thuộc tổng Mường Động ngày xưa. “Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động”, mỗi xứ Mường đều có khu nghĩa địa riêng dành cho quan lang, thổ tù, song chỉ có khu nghĩa địa mộ đá của xứ Mường Động là còn tồn tại đến ngày nay và cũng là di chỉ có giá trị nhất về mặt lịch sử cũng như khảo cổ học.

Phía đầu mộ chôn ba khối đá cao to nhất thành một hàng, phía chân mộ chôn ba khối nhỏ hơn, thấp hơn đối xứng với đầu mộ.

Cách bố trí của những cột đá có thể liên tưởng đến những bức tượng trên đảo Phục Sinh (ở Chile).

Khu mộ cổ Đống Thếch có tuổi trên 4 thế kỷ hiện giờ nằm giữa nương ngô.

Theo gia phả họ Đinh, người dựng nên xứ Mường Động là ông Đinh Văn Cương, người Ngọc Lặc (Thanh Hóa). Để con cháu đời sau không quên công đức, dòng họ này đã xây dựng nghĩa địa mộ đá rộng lớn như một khu rừng, những mong trường tồn vĩnh cửu với thời gian.

Khu mộ cổ Đống Thếch có tuổi trên 4 thế kỷ hiện giờ nằm giữa nương ngô.

Năm 1974, Viện Khảo cổ đã khảo sát, nghiên cứu, khu mộ cổ hầu như vẫn còn nguyên vẹn với hơn 100 ngôi mộ và hàng ngàn phiến đá có khắc chữ. Trước sự “chậm trễ” của ngành khảo cổ thì giới buôn cổ vật đã kịp đào xới và “cuỗm” đi nhiều cổ vật quý giá.

Ngô cao hơn cả cột đá.

Thế nhưng những gì phát lộ trong đợt khai quật do Sở VH-TT Hòa Bình phối hợp với Viện Khảo cổ, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam tiến hành năm 1984 cũng làm cho giới nghiên cứu không khỏi ngỡ ngàng sửng sốt trước hàng trăm cổ vật thuộc nhiều triều đại nước Việt và những đồ gốm sứ chế tác tinh xảo của Trung Quốc, Nhật Bản thế kỷ XVII. Năm 2000, Khu mộ đá cổ Đống Thếch được công nhận là di tích quốc gia đặc sắc về khảo cổ và lịch sử văn hóa.

Khu mộ cổ Đống Thếch ngày nay vẫn còn giữ vị trí độc đạo như xưa, với thế rồng cuộn, hổ ngồi, đầu hướng lên trời, thân gối vào núi.

Soi xét kỹ từng cột đá khổng lồ, chúng tôi còn thấy những dòng chữ nho vuông vức hằn in trên mặt đá.

Mặc dù vậy trong thời gian qua các ngành chức năng đã thiếu sự quan tâm thỏa đáng, chính quyền địa phương thì lúng túng trong phương án bảo tồn, thiếu kinh phí để bảo vệ và trùng tu di tích khiến cho khu di tích đang bị xâm hại.

Những cột đá nằm lăn lóc bên đường đi.

Khó khăn lắm mới tìm thấy những cột đá ẩn khuất giữa cây bụi.

Căn nhà bảo vệ không người trông coi.

Những cái cổng không cửa và mọi người đều tự do qua lại khu bảo vệ nghiêm ngặt của di tích.

Ngậm ngùi cho báu vật đang “ngủ quên” chìm trong cây dại.

Nếu không có sự quan tâm kịp thời của các cơ quan liên quan thì chỉ một thời gian nữa sẽ không còn chút dấu tích nào của cái gọi là rừng mộ đá bí ẩn một thời.

Theo giadinh.net.vn