Không quân Mỹ điều hàng chục máy bay đến Kabul
Hàng chục máy bay vận tải quân sự của Mỹ dự kiến hạ cánh xuống sân bay quốc tế Kabul, Afghanistan để hỗ trợ quá trình sơ tán.
Binh sĩ Mỹ được triển khai đảm bảo an ninh tại sân bay Kabul, Afghanistan (Ảnh: US Marine Corp).
CNN dẫn nguồn thạo tin ngày 23/8 cho biết Mỹ lên kế hoạch điều động 33 máy bay C-17 đến sân bay quốc tế Hamid Karzai ở thủ đô Kabul trong 24 giờ tới. Mỗi máy bay phản lực 4 động cơ có khả năng đưa 400 người rời khỏi Kabul.
Nguồn tin cho biết kế hoạch này sẽ góp phần đáng kể vào việc sơ tán 20.000 người đang ở sân bay và tìm cách rời khỏi Afghanistan sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát thủ đô Kabul.
Tuy nhiên, nguồn tin cho biết Washington đang thay đổi chính sách lựa chọn người được sơ tán khỏi sân bay. Bắt đầu từ ngày 23/8, chỉ công dân Mỹ, người có thẻ xanh (thường trú tại Mỹ) và công dân các nước NATO mới được phép qua cổng sân bay.
Nguồn tin nói rằng những người nộp đơn cho chương trình Thị thực Nhập cư Đặc biệt của Mỹ (SIV), vốn dành cho những người Afghanistan làm việc cho lực lượng chính phủ Mỹ và mong muốn rời khỏi đất nước, sẽ không được phép vào sân bay.
Theo nguồn tin, lực lượng Taliban cũng tham gia hỗ trợ sàng lọc những người vào sân bay, bằng cách kiểm tra giấy tờ của họ.
Nguồn tin cho biết, ngay cả khi có những quy định mới, hàng nghìn người Afghanistan, chủ yếu là nam giới trong độ tuổi nhập ngũ và “không có giấy tờ tùy thân”, vẫn ở lại sân bay.
Mặc dù các chuyến bay của Mỹ và các nước khác đã đưa hơn 30.000 người rời khỏi sân bay Kabul kể từ ngày 14/8, nhưng sân bay vẫn kín đặc những người đang tìm mọi cách để được sơ tán. Sân bay Kabul trở nên hỗn loạn và mất kiểm soát, bất chấp sự hiện diện của lực lượng quân sự Mỹ.
Ngày 22/8, tình hình tại sân bay trở nên tồi tệ hơn khi hầu hết các lối vào sân bay đều bị đóng cửa. Đã có những trường hợp các gia đình bị chia cắt và các thành viên được sơ tán đến các quốc gia khác nhau trong bối cảnh hỗn loạn.
Gần 20 người được cho là đã thiệt mạng do bị giẫm đạp hoặc do trúng đạn xung quanh sân bay Kabul trong tuần qua. Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Anh ngày 21/8 cho biết 7 dân thường Afghanistan đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ gần sân bay Kabul.
“Tình hình trên thực tế vẫn vô cùng khó khăn nhưng chúng tôi đang làm mọi cách để quản lý tình hình một cách an toàn nhất có thể”, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Anh cho biết.
Quân đội Mỹ, lực lượng nắm quyền kiểm soát sân bay Kabul, đã nhiều lần cảnh báo người dân Afghanistan tránh xa khu vực sân bay trừ khi họ có tên trong danh sách sơ tán. Mỹ ngày 21/8 tiếp tục lặp lại cảnh báo này, với lý do “các mối đe dọa an ninh tiềm ẩn” gần các cổng sân bay.
Sân bay Kabul trở nên hỗn loạn kể từ khi Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul vào ngày 15/8. Hàng chục nghìn người Afghanistan phải chờ đợi trong nắng nóng suốt nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày để có được chuyến bay sơ tán. Các gia đình Afghanistan, những người vẫn nuôi hy vọng về một “phép màu” rời khỏi đất nước, đã chen chúc nhau để tìm cơ hội.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gọi cuộc sơ tán khỏi Afghanistan là “một trong những cuộc không vận lớn nhất, khó khăn nhất” trong lịch sử.
Một số người bám vào máy bay Mỹ cất cánh ở Kabul
Một đoạn video đã ghi lại cảnh một số người bám vào thân máy bay C-17 của quân đội Mỹ khi phi cơ này cất cánh rời Sân bay Quốc tế Hamid Karzai ở Kabul ngày 16/8, theo CNN.
Theo những hình ảnh trong video, nhiều người có mặt tại sân bay đã dõi theo và thậm chí là đuổi theo khi chiếc máy bay C-17 di chuyển trên đường băng. Một số người đã bám vào phần bên dưới động cơ máy bay.
Một đoạn video khác cho thấy một trực thăng Apache của quân đội Mỹ đã bay gần mặt đất để giải tán đám đông.
CNN đã xác nhận sự việc trên với các nhân chứng tại Sân bay Quốc tế Hamid Karzai ở Kabul. Hiện chưa rõ tình trạng cụ thể của những người bám vào máy bay.
Nhiều người bám vào thân máy bay của quân đội Mỹ để rời khỏi Kabul. Ảnh: Jam Press.
Ngày 16/8, hàng nghìn người dân đã kéo tới sân bay khi Taliban tiến vào Kabul, gây ra cảnh tượng hỗn loạn và khiến nhiều máy bay không thể cất cánh, theo New York Times.
Những người muốn sơ tán khỏi Afghanistan đã lao qua vành đai khu dân sự của sân bay và tràn vào đường băng. Nhiều nhân viên an ninh của sân bay rút sẵn vũ khí.
Nhiều người đã lao qua các cổng lên máy bay và cố gắng chen vào hai chiếc máy bay thương mại đang đậu bên cạnh nhà ga phi trường.
Ít nhất 5 người được cho là đã thiệt mạng giữa đám đông hỗn loạn ở sân bay tại Kabul vào ngày 16/8. Hiện chưa rõ nguyên nhân tử vong của 5 trường hợp này, theo ABC News.
Người dân Afghanistan vượt qua hàng rào để tìm đường vào bên trong sân bay Kabul. Ảnh: Reuters.
Chính phủ Mỹ cho biết trong những ngày tới họ sẽ sơ tán hàng nghìn công dân Mỹ, nhân viên đại sứ quán và gia đình của họ cùng "những công dân Afghanistan đặc biệt dễ bị tổn thương".
Cơ quan Hàng không Dân dụng Afghanistan cho biết hôm 16/8 rằng toàn bộ chuyến bay dân sự ra vào sân bay Kabul đã bị đình chỉ vì tình trạng hỗn loạn. Cơ quan này kêu gọi người dân không đến sân bay.
Các tay súng Taliban ngày 15/8 đã tràn vào thủ đô Kabul và nắm quyền kiểm soát thành phố trong khi Tổng thống Ashraf Ghani rời khỏi Afghanistan. Taliban đã chiếm đồn biên phòng Torkham giáp Pakistan. Do đó, sân bay Kabul hiện là lối thoát duy nhất ra khỏi Afghanistan vẫn thuộc quyền kiểm soát của chính phủ nước này.
Đợt tiến quân của lực lượng Taliban đã diễn ra trong nhiều tuần song được đẩy mạnh sau khi Mỹ rút quân khỏi căn cứ chính ở Afghanistan hồi giữa tháng 7, chấm dứt cuộc can thiệp kéo dài hai thập kỷ sau khi Mỹ lật đổ chính quyền Hồi giáo Taliban vào năm 2001.
Đám đông chen lấn lên máy bay ở Kabul Vào sáng 16/8, sân bay ở Kabul, Afghanistan rơi vào hỗn loạn khi đám đông chen lấn để tìm cách lên máy bay sau khi Taliban tràn vào thủ đô.
G7 sắp họp về Afghanistan Các lãnh đạo G7 ngày 24/8 sẽ họp trực tuyến về tình hình Afghanistan, trong đó có việc hỗ trợ nhân đạo cho người tị nạn. "Điều quan trọng là cộng đồng quốc tế phải chung tay để đảm bảo sơ tán an hoàn, ngăn chặn thảm họa nhân đạo và hỗ trợ người dân Afghanistan nhằm bảo vệ thành quả 20 năm...