Không khí rệu rã bao trùm đội ngũ của Trump
Tại trụ sở chiến dịch của Trump vào sáng 6/11, thực tế cay đắng bắt đầu hiển hiện, sau khi Pennsylvania bất ngờ “chuyển xanh”.
Khi các quan chức cấp cao của chiến dịch họp với luật sư để thảo luận về những lựa chọn pháp lý của Tổng thống Donald Trump vào thời điểm đối thủ Joe Biden đang tiến rất gần đến 270 phiếu đại cử tri, những người khác trong tòa văn phòng tại Virginia tự hỏi khi nào hay liệu ứng viên của họ có nhận thua hay không.
Tổng thống Trump, người đang có 214 phiếu đại cử tri, đã từ chối chấp nhận thua cuộc và quyết tâm tiến hành một chiến dịch pháp lý chưa từng thấy trong một mùa bầu cử tổng thống kể từ năm 2000.
Tổng thống Trump tại Nhà Trắng tháng 12/2019. Ảnh: AP.
Nhưng nhiều nhân viên chiến dịch của ông tại văn phòng đã bắt đầu chấp nhận hiện thực.
“Trừ khi phát hiện vụ gian lận cử tri lớn hoặc điều gì đó gây chấn động, mọi thứ đã kết thúc rồi. Hầu hết mọi người đều nhận thức được điều đó. Chỉ là một số người mất nhiều thời gian hơn để chấp nhận”, một quan chức cấp cao của chiến dịch cho biết. “Có rất nhiều người chỉ ngồi và nhìn chằm chằm vào bàn làm việc của họ”.
“Tôi thấy là chúng tôi đã thua rồi”, một cựu trợ lý của Trump nói thêm. Trong đêm bầu cử và những ngày sau đó, ông đã nghĩ rằng Tổng thống sẽ thắng. Cựu trợ lý cho biết giống như Trump, ông tin rằng những thay đổi về quy tắc bỏ phiếu trong bối cảnh đại dịch đã tác động tiêu cực đến nỗ lực tái đắc cử của Trump. Nhưng giờ đây, ông cho rằng Tổng thống không còn con đường khả thi để chiến thắng.
“Đó là một trận chiến khó khăn”, người này nói.
Các đồng minh của Trump lo ngại rằng di sản của Trump sẽ bị ảnh hưởng nếu ông lún quá sâu vào cuộc chiến pháp lý, có nguy cơ khiến đất nước rơi vào khủng hoảng chính trị mà không mang lại kết quả ông mong muốn. Chỉ số ít những người thân cận với Tổng thống, gồm cựu thị trưởng New York Rudy Giuliani, cố vấn Corey Lewandowski và David Bossie kiên quyết thúc giục Trump không nhượng bộ.
Bầu không khí ảm đạm phủ lên chiến dịch của Trump đã gia tăng vào tối 5/11, sau khi Tổng thống mở cuộc họp báo khẳng định rằng ông đã thắng và tiếp tục khuếch đại cáo buộc về gian lận cử tri quy mô lớn. Sau đó, Joe Biden vươn lên dẫn trước ở Pennsylvania và Georgia vào sáng sớm 6/11, khiến cánh cửa đắc cử của Trump càng thu hẹp.
Ngay cả những đồng minh của Tổng thống như cựu thống đốc New Jersey Chris Christie cũng chỉ trích tuyên bố của Trump và yêu cầu ông đưa ra bằng chứng. Christie còn cho rằng chiến dịch của Trump thiếu chiến lược pháp lý rõ ràng và được lãnh đạo kém, vì những người đại diện hàng đầu và luật sư đảng Cộng hòa xuất hiện không chỉn chu trên truyền hình và các cuộc họp báo.
Chiều 6/11, Bill Stepien, quản lý chiến dịch tranh cử của Trump, và cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner đã chỉ định Bossie, cựu phụ tá của Tổng thống, dẫn đầu nỗ lực pháp lý để xem xét lại việc kiểm phiếu ở một số bang chiến trường quan trọng. Nhưng khi Bossie và các trợ lý khác của Trump hối hả đến Nevada, Georgia, Pennsylvania và Arizona trong tuần này, một số đồng minh thân cận của Tổng thống cho rằng cuộc chiến pháp lý kéo dài sẽ không đi đến đâu.
Trong khi đó, một cố vấn cho rằng cuộc chiến tại tòa án ít khả năng lật ngược tình thế cho Trump nhưng có thể tạo cơ sở cho “lời nhận thua” cuối cùng của Tổng thống, dù nó rất khác cách những người tiền nhiệm nhận thua.
“Ông sẽ nói ‘họ đánh cắp nó từ tay tôi’ và sau đó về Florida, tiếp tục là đảng viên Cộng hòa có ảnh hưởng nhất trong nước”, cố vấn này nói.
Việc Trump ngần ngại thừa nhận thất bại khiến một số phụ tá lo ngại về việc chuyển giao quyền lực cần phải diễn ra trước lễ nhậm chức của tân tổng thống vào tháng một. Họ cũng lo ngại ông sẽ là tổng thống “vịt què”, không đưa ra được quyết sách nào đáng chú ý trong những ngày còn lại ở Nhà Trắng nếu quá mải mê tập trung vào kết quả bầu cử và kiện tụng. Một cố vấn cho rằng Trump có thể từ chối gặp Biden và không dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm, nhưng ông ít khả năng can thiệp vào quá trình chuyển giao chính quyền.
“Tôi hy vọng Tổng thống có thể bớt chú ý đến cuộc chiến pháp lý để tham gia vào các cuộc đàm phán về gói kích thích kinh tế”, một quan chức chính quyền cấp cao cho biết. “Chúng tôi có cơ hội hoàn thành công việc và nó không nên bị lấn át bởi những ồn ào mà Trump và các luật sư của ông ấy tạo ra”.
Phiếu bầu cử Mỹ được kiểm đếm thế nào. Video: Vox.
Trong khi đó, Donald Trump Jr., con cả của Trump, chỉ trích các quan chức đảng Cộng hòa không lên tiếng ủng hộ bố mình khi Trump đưa ra các cáo buộc về gian lận bầu cử. Vài phút sau, cựu đại sứ Liên Hợp Quốc Nikki Haley, thượng nghị sĩ Tom Cotton và những người khác bày tỏ quan điểm ủng hộ Trump. Khi xuất hiện trên Fox News hôm 5/11, thượng nghị sĩ Lindsey Graham cho biết ông sẽ đóng góp 500.000 USD vào quỹ pháp lý của Tổng thống để theo đuổi các vụ kiện về kiểm phiếu.
Đội ngũ của Trump đã rất bực bội về việc Fox News xác định Biden thắng ở Arizona trong khi các hãng truyền thông khác chưa “xướng tên” ông này. Những người ủng hộ Tổng thống đã kịch liệt chỉ trích hãng tin bảo thủ kể từ đêm thứ 3/11, khi họ từ chối rút lại tuyên bố.
“Việc đó gây ảnh hưởng rất tệ về mặt dư luận và làm đảo chiều nhiều bài bình luận”, một cố vấn nói. “Chúng tôi phải chiến đấu trong hai trận chiến – kiểm phiếu và tòa án dư luận”.
Chiến dịch tranh cử của Trump đã nhiều lần báo hiệu rằng họ sẵn sàng cho một cuộc chiến kéo dài tại tòa án, ngay cả khi Biden vượt qua ngưỡng 270 phiếu đại cử tri. Trong một cuộc gọi với các nhà tài trợ hàng đầu, các quan chức cho biết họ cần huy động hàng chục triệu USD để trả các khoản phí pháp lý sắp tới.
Tương lai của 'triều đại chính trị' Trump hậu bầu cử
Bốn năm trước, những đứa trẻ của gia đình Trump theo cha dấn thân vào chính trường Mỹ và tạo nên những dấu ấn của riêng mình.
Từ những người không có kinh nghiệm chính trị, con gái Tổng thống Donald Trump Ivanka và con rể Jared Kushner đã trở thành những cánh tay đắc lực cho cha ở Nhà Trắng. Trong khi Kushner phụ trách gần như mọi thứ, Ivanka luôn đồng hành cùng cha trong các cuộc gặp mặt lãnh đạo thế giới.
Donald Trump Jr, con trai Tổng thống Mỹ, nhờ lượng fan đông đảo trên mạng xã hội, đã trở thành một người đại diện của MAGA (Make American Great Again), đi khắp nước Mỹ để vận động cử tri. Kimberly Guilfoyle, bạn gái của Trump Jr, đã rời bỏ hợp đồng với Fox News để trở thành người vận động chiến dịch và gây quỹ toàn thời gian cho Tổng thống.
Tại New York, Eric Trump bảo vệ Tập đoàn Trump Organization, trong khi vợ của anh, Lara Trump, trở thành phát ngôn viên chiến dịch của Tổng thống Trump.
Gia đình Tổng thống Donald Trump tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa ở Nhà Trắng hồi tháng 8. Ảnh: AP.
Tương lai chính trị chớm nở của gia đình Trump giờ đặt vào cuộc bầu cử tổng thống đang dần tới hồi kết thúc. Trong suốt những tuần trước thềm bầu cử, các thành viên trong gia đình Trump đi tới nhiều bang chiến trường quan trọng, vận động cử tri cho nhiệm kỳ mới của cha, đồng thời nỗ lực bảo vệ sự nghiệp chính trị của họ.
Nếu Tổng thống Mỹ tái đắc cử, chiến thắng này sẽ giúp củng cố vị thế hiện tại của gia đình Trump trong xã hội Mỹ. Ông chủ Nhà Trắng được cho sẽ thiết lập một đế chế chính trị và văn hóa của gia đình Trump trong một thập kỷ tốt đẹp hơn. Họ sẽ tiếp tục phát triển sự nghiệp tại Washinghton và trong đảng Cộng hòa, đồng thời không loại trừ khả năng tranh cử trong tương lai.
Nhưng nếu Trump thua, gia đình nổi tiếng này sẽ phải đối với một thất bại ê chề sau nhiều năm chống đỡ thành công các chủ nợ, tránh khỏi phá sản và chỉ trích. Đảng Cộng hòa có thể quay lưng với gia đình Trump. Nền tảng chính trị MAGA có thể phai nhạt. Gia đình Trump khi đó sẽ tập trung vào công việc mà họ luôn làm, đó là giữ thương hiệu gia đình, mở rộng kinh doanh và xuất khẩu nó khi có thể, theo nhiều cựu quan chức và quan chức thân cận với gia đình Tổng thống Mỹ.
"Họ sẽ nhanh chóng củng cố tương lai và trở lại trung tâm quyền lực", Kate Andersen Brower, tác giả sách "Team of Five: President Club in the Age of Trump" về các cựu tổng thống và gia đình họ, nói. "Một khi bạn đã nếm mùi vị của nó, thật khó để từ bỏ".
Người được hưởng lợi nhiều nhất từ nhiệm kỳ chính trị của Trump chính là con cái của ông. Nhà Trắng là nơi đã đưa con của Trump đến với các chính trị gia, người tài trợ và cư tri Cộng hòa. 4 năm của Tổng thống Trump cũng giúp thúc đẩy khát vọng chính trị tiềm năng của các con, trong khi giúp công ty của gia đình ông nổi tiếng và có nhiều cơ hội hợp tác hơn trên toàn cầu.
Nếu Tổng thống Trump thắng, những lợi ích trên sẽ tiếp tục được phát triển. Nhưng nếu thua, số phận của gia đình Trump sẽ phụ thuộc vào cách cử tri và đảng Cộng hòa phản ứng với kết quả bầu cử. Một kịch bản hậu thất cử thường xuyên được đưa ra cho gia đình Tổng thổng Mỹ đó là xây dựng đế chế truyền thông mang thương hiệu Trump. Tuy nhiên không ai trong gia đình Trump xem đây là khả năng thực tế.
Sau chiến thắng của Trump 4 năm trước, Ivanka và Kushner là hai người duy nhất trong gia đình trở thành nhân viên chính phủ, khi đảm nhận vai trò trợ lý cấp cao ở Nhà Trắng. Suốt 4 năm qua, họ đã tạo dựng các mối quan hệ với các lãnh đạo thế giới, giám đốc công nghệ, giám đốc tài chính và các nhà hoạt động chính trị. Bạn bè và đồng minh nói rằng hai vợ chồng Ivanka không muốn đánh mất mạng lưới quan hệ quan trọng này, như cách họ có thể gọi cho nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg bất kỳ lúc nào, để quay về cuộc sống trước đây ở New York.
Đệ nhất ái nữ và chồng đã dành nhiều thời gian ở Nhà Trắng để tiếp xúc với các giám đốc doanh nghiệp và thường xuyên tới nhiều nước khác trên thế giới. Họ cũng sử dụng "kim bài" Nhà Trắng để có nhiều cuộc gặp thân tình với các giám đốc điều hành như Safra Catz, CEO của Oracle hay Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman và nhiều thành viên của Hoàng gia Anh.
"Phần lớn thời gian của họ ở Nhà Trắng là kết nối với 100 CEO trong danh sách của Fortune, nhưng tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực họ đầu tư hoặc có ý định kinh doanh trong tương lai", một cựu quan chức của chính quyền Trump nói.
Một quan chức của chính quyền Trump dự đoán vợ chồng Ivanka sẽ "tận dụng sự nổi tiếng của Tổng thống Trump ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới".
Ivanka Trump (phải) cùng Tổng thống Donald Trump rời Căn cứ chung Andrews ở Maryland hồi năm 2017. Ảnh: Reuters.
Cuộc sống của Kushner và Ivanka đã khác rất nhiều so với lúc Trump chưa vào Nhà Trắng. Họ từng có thời gian là thành viên của Dân chủ khi ở New York, nhưng giờ tự nhận mình là đảng viên Cộng hòa của Trump. Ivanka gần đây công khai tuyên bố cô là người chống phá thai, một sự thay đổi lớn so với nỗ lực giữ hình ảnh ôn hòa trong chính quyền Trump trước đây. Trong khi đó, Kushner ngày càng có giọng điệu giống Trump mỗi lần xuất hiện hiếm hoi trên truyền hình.
Các con của Trump vẫn phủ nhận họ có tham vọng chính trị, dù thời gian gần đây họ đã trở thành những cái tên nổi tiếng trong chiến dịch vận động và gây quỹ của đảng Cộng hòa. Ivanka đã thu về 35 triệu USD cho nỗ lực tái tranh cử của cha, phá vỡ kỷ lục gây quỹ trong một ngày của cựu tổng thống Barack Obama.
"Khi bạn là nhà tài trợ và muốn nói chuyện với ai đó trong gia đình này, tốt nhất bạn nên gặp những đứa con của Tổng thống. Ông Trump đã đưa tất cả con cái vào đảng Cộng hòa và họ có thể hưởng lợi từ điều đó theo cách riêng", một người bạn thân thiết với gia đình Trump và cũng là nhà gây quỹ của đảng Cộng hòa cho biết.
Trong khi vợ chồng Ivanka thiết lập mối quan hệ với các CEO và nhà tài trợ hàng đầu đảng Cộng hòa, Donald Trump Jr. lại thành công trong việc thu hút những người trung thành với phong trào ủng hộ Trump.
Trump Jr. là người hiểu rõ nhất về văn hóa MAGA trong các thành viên của gia đình, khiến anh trở nên nổi tiếng trong nhóm người trẻ tuổi, nhiệt huyết ủng hộ Trump. Điều này có thể giúp Trump Jr. tiếp quản vị trí của cha nếu Trump thất cử. Tuy nhiên, nhiều bạn bè của Trump Jr. cho biết anh sẽ trở lại công việc ở Trump Organization nếu Biden trở thành tổng thống và tiếp tục xây dựng đế chế Trump trong phong trào bảo thủ MAGA.
Nhiều nhà quan sát chính phủ nhận định thất bại của Trump trong cuộc bầu cử năm nay có thể khiến các con của ông đối mặt tương lai chính trị khó khăn, dù họ vẫn duy trì được tầm ảnh hưởng của mình.
"Cuộc bầu cử này có thể quyết định vận may chính trị của chính các con Trump", Barb McQuade, cựu công tố viên Mỹ và nhà phê bình Trump thường xuyên trên MSNBC, nói. "Nếu chủ nghĩa Trump thắng thế một lần nữa, nó sẽ trở nên vững chắc hơn trong hệ thống chính trị của chúng tôi và mở đường cho một người kế nhiệm rõ ràng như Donald Trump Jr. hay Ivanka Trump. Chúng tôi có thể thấy một hoặc cả hai người này tranh cử dựa trên đà mà cha họ tạo ra".
Song một số khác lại nhận định cuộc bầu cử sẽ không tác động quá nhiều tới tương lai của các con Trump.
"Cả gia đình Trump đã lồng ghép công việc kinh doanh với công việc chính phủ. Họ vẫn ổn cả thôi bất kể kết quả bầu cử có thế nào", Craig Holman, người vận động hành lang của nhóm giám sát chính phủ Public Citizen, nói. "Mấu chốt là 4 năm làm việc cho chính phủ đã giúp các con Trump thành công. Không ai trong số họ bị thua kém".
Bị đăng quảng cáo ở Times Square, vợ chồng Ivanka Trump dọa kiện Jared Kushner và Ivanka Trump đe dọa sẽ kiện Dự án Lincoln nếu họ không dỡ bỏ hai bảng quảng cáo trong đó cáo buộc hai người "bàng quan" trước thiệt hại nhân mạng vì Covid-19 ở Mỹ. Nhóm Dự án Lincoln đáp trả rằng các bảng quảng cáo này, được chiếu ở Quảng trường Thời đại (Times Square) tại thành phố New...