Không học điện ảnh, nhà báo ‘ngu dốt’ không được quyền chê phim?

Minh Tuấn09:44 17/08/2017

Khi chứng kiến đứa con tinh thần của mình bị chê bai, một số đạo diễn lý sự “cùn” rằng nhà báo “không học điện ảnh, chưa từng đi làm phim” thì không có tư cách phê bình phim.

Ngoài “cuộc đối đầu kinh điển” giữa diễn viên hài Rob Schneider với nhà phê bình điện ảnh huyền thoại Roger Ebert và cơn “làm mình làm mẩy” gây xôn xao của vợ đạo diễn The Light Between the Oceans Derek Cianfrance, Hollywood từng chứng kiến hàng loạt màn cãi vã nảy lửa khác giữa giới làm phim và báo chí.

Một số nhà làm phim chọn phương án “phản công” là chê bai nhà phê bình là lũ “ngu dốt”, “chẳng biết gì về điện ảnh”, “chưa từng đi học hoặc làm phim nhưng dám nhận xét về phim”.

Sau khi phim thần thoại Gods of Egypt (Các vị thần Ai Cập) bị báo chí “dội bom” và thất bại thảm hại ở phòng vé, đạo diễn Alex Proyas đã nổi cơn thịnh nộ không thể kiềm chế.

Gods of Egypt bị chê là thảm họa khiến đạo diễn Alex Proyas cay cú. Ảnh: Independent.

Những cuộc ‘báo thù’

Trên Facebook, Proyas viết: “Không gì khẳng định sự ngu dốt tràn lan của loài người bằng việc đọc các bài phê bình phim của tôi”. Ông cho rằng các nhà phê bình “không có quan điểm hay khẩu vị cá nhân… do đó cả lũ còn thấp kém hơn cả sự vô giá trị”. “Bọn họ giống như một lũ kền kền bệnh hoạn rỉa thịt xác thối”, Proyas cay cú.

Tương tự, khi tác phẩm The Immigrant (được đề cử giải Cành cọ vàng tại LHP Cannes 2013) bị nhà phê bình Peter Bradshaw chỉ trích, đạo diễn James Gray phản pháo rằng cây bút của tờ The Guardian “là kẻ thất bại”. Ông đánh giá những bài bình The Immigrant trên báo chí Anh, đặc biệt là sản phẩm của Bradshaw, là “ngu ngốc đến mức gây khó chịu”.

Còn khi A.O. Scott coi thường bom tấn The Avengers (2012), nam diễn viên Samuel L. Jackson không nhịn nổi, lên Twitter viết rằng cây bút nổi tiếng sắc bén của báo New York Times không biết làm nghề phê bình. “Các khán giả hâm mộ Avengers, nhà phê bình New York TimesA.O. Scott cần một công việc mới. Hãy tìm hộ ông ta đi. Một công việc mà ông ta biết làm”, Jackson dè bỉu.

Không công khai chửi bới, đạo diễn Roland Emmerich có cách “báo thù” thông minh hơn đối với nhà phê bình Roger Ebert, người thường xuyên đánh giá thấp các bom tấn của ông. Trong phim Godzilla (1998), Emmerich chọn diễn viên Michael Lerner, người có gương mặt khá giống ông Ebert, vào vai thị trưởng New York Ebert.

Và thị trưởng Ebert trong phim là một kẻ khó chịu, dốt nát, kém cỏi, chỉ biết to mồm. Điều đáng mỉa mai là Godzilla dù có lãi nhưng bị coi là thảm họa điện ảnh, là sự xỉ nhục đối với loạt phim nổi tiếng của điện ảnh Nhật. Tác phẩm của đạo diễn Emmerich sau đó “giành” giải Mâm xôi vàng hạng mục nữ diễn viên phụ kém cỏi nhất và phim làm lại/phần kế tiếp tệ hại nhất.

Đạo diễn Roland Emmerich diễu nhà phê bình Roger Ebert khi đưa vào phim Godzilla nhân vật thị trưởng Ebert kém cỏi. Ảnh: TriStar.

Cũng không thể không nhắc đến Uwe Boll, đạo diễn thường chuyển thể trò chơi điện tử thành phim. Một số sản phẩm của Boll như Alone in the Dark bị liệt vào dạng “phim tồi tệ nhất trong lịch sử điện ảnh”. Quá cay cú, Boll thách thức nhiều nhà phê bình so găng trên sàn đấu quyền Anh và đấm gục vài người.

Cái tát thẳng mặt

Video đang HOT

Tất nhiên việc các nhà làm phim “xù lông nhím” trước những bài phê bình tiêu cực là chuyện dễ hiểu, bởi ai có thể chịu nổi khi đứa con tinh thần của họ bị chê bai tơi tả. Không như báo chí Việt Nam bình phim còn khá nhẹ nhàng, các nhà phê bình Mỹ luôn không hề nương tay, sẵn sàng “tát thẳng mặt” những bộ phim mà họ đánh giá là tệ hại.

Một lần nữa chúng ta phải nhắc đến Roger Ebert, người luôn “khẩu nghiệp” với những bài phê bình mang tính chất “tàn sát”. Ví dụ, khi đánh giá thảm họa điện ảnh North (1994), ông viết: “Tôi căm ghét bộ phim này. Tôi căm ghét căm ghét căm ghét căm ghét nó. Tôi căm ghét từng khoảnh khắc ngu xuẩn, xỉ nhục khán giả của nó. Tôi căm ghét cái cảm giác rằng sẽ có ai đó thích nó”.

Bom tấn Transformers: Revenge of the Fallen (Bại binh phục hận) của Michael Bay bị ông Ebert dành tặng những lời không hề dễ chịu: “Bộ phim này là một trải nghiệm khủng khiếp với độ dài không sao chịu nổi, xen được ba hay bốn khoảnh khắc hài hước. Một trong số đó là cảnh con robot chó thậm thụt cái chân của nữ chính. Niềm vui đó quả thật là nhỏ nhoi”.

Về bộ phim sử thi Caligula (1979) có nhiều cảnh làm tình sống sượng, ông Ebert không kiềm chế: “Caligula là một mớ rác rưởi bệnh hoạn, vô giá trị, đáng xấu hổ. Nó không phải là nghệ thuật tử tế, không phải là phim ảnh đàng hoàng, thậm chí còn không phải là phim khiêu dâm ra hồn”.

Với Roger Ebert, bom tấn Transformers: Revenge of the Fallen là một trải nghiệm khủng khiếp. Ảnh: Paramount.

Nhưng nào chỉ có Roger Ebert, sự dữ dội như thế là điều thường thấy ở các nhà phê bình điện ảnh Âu – Mỹ. Như sau khi xem Suicide Squad, nhà phê bình Richard Lawson của tờ Vanity Fair nhận định: “Suicide Squad rất tệ. Không phải tệ theo kiểu vui vẻ hay có thể cứu vãn. Không phải tệ theo kiểu là kết quả không may từ việc nghệ sĩ nỗ lực thực hiện tham vọng bất thành. Nó chỉ hoàn toàn tệ hại. Nó xấu xí và buồn tẻ”.

Nhà báo có cần học điện ảnh?

Rốt cuộc thì nhà phê bình phim có quyền gì mà dám chê bai phim đến mức “tuyệt đường” như vậy? Liệu họ có cần phải học điện ảnh, đi làm phim thì mới có đủ kiến thức, mới xứng đáng được quyền bàn luận về phim? Đây là một thắc mắc đúng đắn, cần câu trả lời.

Trên thực tế, đa số nhà phê bình nổi tiếng ở Mỹ và châu Âu chưa từng đi học điện ảnh một ngày nào. Roger Ebert từng từ bỏ trường Đại học Chicago để thực hiện giấc mơ trở thành nhà phê bình chuyên nghiệp. A.O. Scott tốt nghiệp trường Đại học Harvard năm 1988 với tấm bằng cử nhân văn chương. Andrew Sarris học tại trường Teachers College (chuyên ngành giáo dục, y tế và tâm lý) trước khi theo đuổi nghiệp bình phim.

Chuyên gia người Pháp Andre Bazin được đánh giá là nhà phê bình vĩ đại nhất trong lịch sử điện ảnh, là người “cách mạng hóa lĩnh vực phê bình phim”, “nâng tầm phê bình phim thành một dạng nghệ thuật”. Thời trẻ, ông theo học trường Ecole Normale Supérieure với mục tiêu trở thành giáo viên. Nhưng Thế chiến II phá vỡ giấc mơ đó và đẩy ông đến với nghiệp bình phim.

Hồi năm 2014, nhà phê bình âm nhạc Ted Gioia chỉ trích việc bình nhạc đã bị giáng cấp thành “đưa thông tin về lối sống” do phần lớn nhà phê bình âm nhạc thiếu kiến thức nền. Nhân dịp đó, trang IndieWire đã mở cuộc thăm dò với chủ đề “Các nhà phê bình phim có cần là người làm phim?” và phỏng vấn rất nhiều nhà phê bình điện ảnh có tiếng tăm tại Mỹ.

Và phần lớn, từ Matt Zoller Seitz của trang RogerEbert.com, Adam Nayman của The Globe and Mail, Richard Brody của The New Yorkercho đến Neil Young của Hollywood Reporter đều khẳng định kiến thức nền về điện ảnh là yêu cầu tối quan trọng đối với nhà phê bình. Bởi phải hiểu sâu về một đề tài thì mới có thể viết chính xác và thuyết phục về nó.

Tuy nhiên, nhà phê bình không cần phải đi học điện ảnh hoặc làm phim để có kiến thức đó. Cách tiếp thu kiến thức có thể rất đa dạng, từ xem nhiều phim, đọc sách chuyên ngành cho đến ra phim trường, trực tiếp quan sát các công đoạn làm phim.

Không học điện ảnh, Roger Ebert vẫn là nhà phê bình hàng đầu nước Mỹ. Ảnh: The Daily Beast.

“Kiến thức điện ảnh là công cụ quan trọng… Nhưng nhà phê bình chúng tôi còn là con người có phản ứng cảm xúc với sự vật. Xét cho cùng thì phim luôn nhắm mục tiêu tạo ra phản ứng có cảm xúc từ chúng ta… Là con người, chúng tôi hoàn toàn có quyền nhận xét một bộ phim có tạo ra cảm xúc ở mình hay không”, nhà phê bình Piers Marchant của Philadelphia Magazine khẳng định.

Theo Zing

Gia tài phim 'ít mà chất' của nữ đạo diễn 'The Beguiled' Sofia Coppola

Bền bỉ cho ra đời nhiều bộ phim chất lượng chinh phục giới phê bình qua từng năm, cái tên Sofia Coppola đã dần trở thành một thương hiệu quen thuộc với giới mộ điệu và những giải thưởng điện ảnh cao quý.

Với thành công ngoài sức tưởng tượng của tuyệt phẩm Những Kẻ Khát Tình (Tựa gốc: The Beguiled) trong năm 2017, cả giới phê bình lẫn những người hâm mộ điện ảnh càng có lý do để khẳng định rằng nữ đạo diễn người Mỹ thực sự đang vững vàng trên ngôi vị nữ hoàng mới của đế chế Hollywood.

Nữ đạo diễn sở hữu nhan sắc khả ái phảng phất vẻ đẹp gốc Ý

Phong cách làm phim độc đáo, khai thác câu chuyện từ góc nhìn tinh tế và nhạy cảm của phái nữ

Trưởng thành trong một môi trường gắn liền với đam mê nghệ thuật thứ 7, là con gái "Bố Già" Francis Ford Coppola, Sofia Coppola tiếp xúc với điện ảnh như một lẽ tự nhiên. Từng thử sức trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật, từ diễn viên, thiết kế thời trang, làm mẫu cho đến hội hoạ, nhưng cuối cùng Sofia Coppola đã quyết định gắn bó với nghề đạo diễn. Và theo thời gian những tác phẩm tạo được dấu ấn cá nhân đậm nét liên tiếp ra đời như một minh chứng rằng sự lựa chọn của Sofia Coppola là hoàn toàn chính xác.

Phim của Sofia Coppola đều khai thác các chủ đề rất đặc biệt, chinh phục người hâm mộ bằng góc nhìn tinh tế, nhạy cảm của người phụ nữ. Như trong The Virgin Suicide, Lost In Translation, Somewhere là những ẩn ức tâm lý, nỗi cô đơn kéo dài, đối với Marie Antoinette và The Bling Ring lại là sự ám ảnh với phong cách sống xa hoa, phù phiếm.

Từ Liên hoan phim (LHP) Cannes, LHP Venice cho đến thảm đỏ Oscar, cô liên tục gặt hái nhiều giải thưởng nặng ký, từng bước chứng tỏ thực lực và khẳng định tiếng tăm của mình có được không phải là nhờ núp bóng gia đình. Ở tuổi 32, Sofia Coppola đã trở thành nhà làm phim trẻ tuổi nhất được đề cử Oscar cho Đạo diễn xuất sắc nhất năm 2003 với bộ phim Lost In Translation. Không chỉ được đề cử 4 giải Oscar, bộ phim còn mang về cho Sofia Coppola giải Kịch bản gốc xuất sắc nhất.

Năm 2010, cô trở thành nữ đạo diễn Mỹ đầu tiên đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venice lần thứ 67 với bộ phim Somewhere. Và năm nay, Sofia Coppola một lần nữa làm nên lịch sử khi trở thành nữ đạo diễn thứ 2 trong suốt chiều dài 70 năm LHP Cannes được tôn vinh với danh hiệu Đạo diễn xuất sắc nhất nhờ Những Kẻ Khát Tình.

Sofia Coppola chỉ đạo trên phim trường The Virgin Suicide

Sofia Coppola- người đẹp tài hoa đằng sau máy quay

Thăng hoa cùng tuyệt phẩm Những Kẻ Khát Tình đậm đà nữ tính

Năm 2017 đánh dấu một nấc thang mới trong sự nghiệp đạo diễn của Sofia Coppola khi tư duy nghệ thuật đã đạt đến độ chin muồi. Ý tưởng đưa dẫn nữ đạo diễn tới với Những Kẻ Khát Tình là khi cô nhận ra tác phẩm kinh điển của thập niên 70 The Beguiled kì thực cũng khai thác những vấn đề tương tự như trong các bộ phim mà cô thực hiện trước đây: những người phụ nữ sống cùng với nhau, bị cô lập với thế giới bên ngoài và khát khao tìm kiếm tình yêu hay lời giải cho một câu trả lời nào đó...

Từ đó, Sofia Coppola đã ấp ủ dự án thực hiện phiên bản làm lại bộ phim của đạo diễn kỳ cựu Don Siegel này nhưng thật khác biệt và ấn tượng hơn bằng cách thổi vào đó hơi thở đậm chất nữ tính.

Cô chia sẻ: "Tôi đã biết về bản gốc của bộ phim nhưng tôi phải cố gắng hết sức để không suy nghĩ về nó và tưởng tượng lại toàn bộ câu chuyện theo cách riêng. Tôi cũng rất thích bộ phim gốc, nhưng bộ phim của tôi rất khác".

Xuất hiện rạng rỡ cùng "ba nàng thơ" vào liên hoan phim Cannes năm nay

Nếu như phiên bản năm cũ khai thác từ góc nhìn của người đàn ông, thì bộ phim được ra mắt năm 2017 của Sofia Coppola lại xoay quanh thế giới nội tâm phức tạp, bí ẩn của phụ nữ.

Những Kẻ Khát Tình không chỉ hé lộ nhiều sắc thái của phái đẹp trong tình yêu, từ mơ mộng, si mê cho đến ghen tuông, thù hận mà còn cho thấy tài năng của nữ đạo diễn trong việc tạo nên một bầu không khí hiu quạnh của một trường nữ học thời nội chiến, nơi những khao khát yêu đương của phụ nữ bị kìm nén do chiến tranh. Nhịp sống ảm đạm đó trải qua nhiều biến động khi các cô giáo và nữ sinh cưu mang một anh lính miền Bắc đào hoa.

Tự tay soạn phần kịch bản cho bộ phim, Sofia Coppola đã kiến tạo nên một câu chuyện tình đầy mê đắm nhưng cũng không kém phần kịch tính. Sofia đã mô tả lại quá trình biên kịch của mình rằng: "Tôi muốn tạo ra một thế giới thật êm đềm và nữ tính, có vẻ như chẳng tiềm ẩn chút đe dọa nào, để tạo nên sự bất ngờ khi chuyện phim bước vào cú ngoặt".

Cuộc sống yên bình của các cô gái đã bị xáo trộn bởi sự xuất hiện của gã người đàn ông và những diễn biến bất ngờ cứ thế liên tục nảy sinh

Trong ngôi trường nữ sinh biệt lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài, từng chút một, lửa tình của những người phụ nữ nơi đây được nhen nhóm rồi bùng cháy, mỗi người một cách thể hiện đầy hấp dẫn. Bằng những chi tiết tinh tế, sắc sảo đặc tả tâm lý phụ nữ, Sofia Coppola đã mang đến một "chiến trường" tình ái vô cùng sống động. Những Kẻ Khát Tình đã cho thấy phái đẹp khi rơi vào lưới tình rất đáng yêu, quyến rũ mà cũng không kém phần đáng sợ.

Bên cạnh đó, Sofia Coppola còn chăm chút kỹ lưỡng trong từng khung hình được quay đẹp như tranh, những bộ trang phục phản ánh khéo léo tính cách của mỗi nhân vật cùng việc sử dụng ánh sáng tự nhiên và tông màu pastel để tạo nên bầu không khí u hoài cổ điển giữa thế kỷ 19. Chiến thắng của Những Kẻ Khát Tình tại LHP Cannes 2017 vì thế mà hoàn toàn thuyết phục.

Là những con chiên ngoan đạo, những thục nữ dịu dàng nhưng một khi đã bị lửa tình thiêu đốt, họ sẽ giải phóng bản năng và trở nên đáng sợ đến khó ngờ.

Tài năng, cá tính cùng tinh thần nỗ lực không ngừng nghỉ, Sofia Coppola đang sở hữu mọi lợi thế để là nữ hoàng mới của đế chế Hollywood. Chắc chắn sau Những Kẻ Khát Tình, nữ đạo diễn tài hoa sẽ không tự hài lòng với chính mình và tiếp tục chinh phục người hâm mộ bằng nhiều kiệt tác độc đáo hơn nữa trong tương lai.

Theo PNN

Phim 'Okja' gây tranh cãi dữ dội khi trình chiếu tại Cannes Mặc dù được giới chuyên môn khen ngợi nhưng khi trình chiếu ở Cannes, bộ phim "Okja" của hãng Netflix nhận phải không ít sự phản đối từ khán giả và các nhà phân phối phim. Cannes luôn là nơi gây ra nhiều tranh cãi và bất đồng. Năm nay, một trong những cuộc tranh luận gay gắt nhất xuất phát từ việc...