Không dễ “đánh số lại” gần 90 triệu dân

Mai Hoàng Minh11:56 27/03/2013

Khi nào người dân đi làm mọi thủ tục hành chính chỉ cần đọc mã số cá nhân? Bảo mật thông tin cá nhân như thế nào? Bộ Công an, Bộ Tư pháp “dẫm chân” nhau?… Nhiều câu hỏi được đặt ra trong hội thảo về xây dựng mã số định danh cá nhân.

Số định danh thay thế mọi giấy tờ nhân thân

Trình bày báo cáo đề dẫn tại Hội thảo lấy ý kiến về dự thảo Đề án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan đến dân cư tổ chức chiều 26/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Hồng Sơn cho biết, đề án được thiết kế theo hướng tập trung ưu tiên cho việc số hóa, điện tử hóa các thông tin của công dân để phục vụ quản lý dân cư, làm nền tảng cho việc thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan đến quản lý dân cư.

Nhiệm vụ cụ thể của Đề án là hoàn thiện cơ sở pháp lý và triển khai cấp số định danh cá nhân. Số chứng minh thư nhân dân mới gồm 12 chữ số mà Bộ Công an đang thí điểm cấp, quản lý có vai trò là số định danh cá nhân. Tuy nhiên, đề án đặt vấn đề, số định danh cá nhân cần được cấp cho công dân từ khi sinh ra (đăng ký khai sinh) và theo công dân cho đến khi chết (đăng ký khai tử) nên cần nhìn nhận lại việc cấp số định danh này như trong luật Hộ tịch.

Với công dân đăng ký khai sinh trước ngày luật Hộ tịch có hiệu lực (dự kiến tháng 1/2014), việc cấp số định danh cá nhân được thực hiện từ năm 2013 đến hết 2020.

Thứ trưởng Tư pháp Lê Hồng Sơn và Cục trưởng Cục kiểm soát thủ tục hành chính Ngô Hải Phan chủ trì hội thảo.

Về việc số định danh cá nhân sẽ thay thế cho toàn bộ các số khác như số thẻ bảo hiểm y tế, số sổ bảo hiểm xã hội, số sổ hộ khẩu, số giấy đăng ký kết hôn… thứ trưởng Tư pháp lý giải, đây là số duy nhất để truy nguyên công dân trong tất cả các ngành, lĩnh vực. Công dân chỉ cần biết duy nhất một số “mã” này và đây là cơ sở để các ngành kết nối, khai thác, sử dụng thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ quản lý ngành.

Cơ quan xây dựng đề án cũng thống nhất không xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư mới mà chỉ điều chỉnh việc xây dựng cơ sở dữ liệu này do Bộ Công an quản lý theo hướng chỉ tập trung thông tin cơ bản nhất của công dân; đảm bảo tính cập nhật thông tin và khả năng kết nối, chia sẻ, để các bộ, ngành, địa phương có thể khai thác, sử dụng.

Cục trưởng Cục kiểm soát thủ tục hành chính Ngô Hải Phan nhấn mạnh, khi có số định danh cá nhân, các cuộc tổng điều tra dân số sẽ thực hiện rất đơn giản, tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên việc khai thác kho dữ liệu phải gắn với vấn đề cải cách thủ tục hành chính mới có thể sử dụng, ứng dụng được.

Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, theo đó, sẽ có 2 cấp độ. Trước hết, ở khâu giản lược hóa thủ tục, việc yêu cầu làm các bản sao, chứng thực giấy tờ nhân thân không cần thiết đặt ra. Nhiều thủ tục, giấy tờ có thể mạnh dạn cắt giảm khi công việc được giải quyết trên môi trường mạng.

Video đang HOT

“Đề án này sẽ trở thành tổng công trình sư trong việc sửa đổi thủ tục, vận hành chương trình cải cách hành chính” – Cục trưởng Phan quả quyết.

Vụ trưởng Vụ Hành chính tư pháp Nguyễn Công Khanh giải thích thêm, việc xây dựng Đề án này dựa trên yêu cầu của UB Thường vụ QH và Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng trong phiên thảo luận về dự án luật Hộ tịch năm ngoái. Tuy nhiên, nội hàm xa hơn là yêu cầu đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến giấy tờ nhân thân của công dân để giúp “gỡ” nhiều thủ tục người dân đang phải gánh.

Ông Khanh nhấn mạnh: “Chìa khóa để thực hiện thành công việc cắt giảm thủ tục giấy tờ cho công dân chính là xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong đó cơ bản nhất là cấp mã số định danh cá nhân”.

Tuy nhiên, ông Khanh cũng lưu ý để đạt được mục tiêu cần một giai đoạn chuyển tiếp. Trong giai đoạn chưa thể dùng số định danh cá nhân để thay thế các loại giấy tờ khác, dữ liệu hộ tịch đăng ký sẽ được ghi vào một quyển sổ thống nhất là “sổ Bộ hộ tịch”. Đây chỉ là giải pháp tình thế, chuyển tiếp trong giai đoạn hoàn thiện việc cấp số định danh cá nhân. Còn khi xây dựng xong kho số định danh, Vụ trưởng Vụ Hành chính tư pháp cho biết, đi làm các thủ tục, công dân không cần mang giấy tờ nữa, chỉ cần đọc số định danh của mình để được phục vụ.

Truy cập dữ liệu cá nhân vi phạm quyền công dân?

Đại diện các bộ ngành đem tới hội thảo nhiều băn khoăn, câu hỏi “hóc”.

Đại tá Vũ Xuân Dung – Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý về trật tự hành chính, Bộ Công an thống nhất quan điểm triển khai sao để mỗi công dân sinh ra là có một số định danh, một cơ sở dữ liệu cá nhân của mình, được sử dụng làm cơ sở dữ liệu dùng chung cho các ngành. Việc này đã được Bộ Công an nghiên cứu từ năm 2010 theo Nghị định số 90 của Chính phủ. Trên sở lấy ý kiến các ngành, Bộ Công an đã chọn 22 trường thông tin để xây dựng bộ dữ liệu cho mỗi số định danh cá nhân. Việc thí điểm cấp đổi chứng minh thư 12 số từ tháng 9/2012 là một bước đi cụ thể trong quá trình thực hiện đề án.

Phương án đánh số trên chứng minh thư mẫu mới, theo ông Dung, thực hiện nguyên tắc không trùng lặp. Trong 12 con số thì 6 số đầu thể hiện mã của địa phương, năm sinh, giới tính nam/nữ, theo giấy khai sinh của một người. Với nguyên tắc này, việc đánh số khi một cá nhân khai sinh sẽ đảm bảo không trùng lặp. Khi công dân đủ 14 tuổi (tuổi làm chứng minh thư), Bộ Công an sẽ lấy dấu vân tay, gán vào số định danh đã cấp khi khai sinh. Như vậy mỗi mã số sẽ đi kèm với định dạng đặc điểm sinh học của cả nhân công dân.

Việc khó nhất đến thời điểm này, ông Dung thừa nhận, là thu thập dữ liệu, đánh số được gần 90 triệu công dân hiện tại.

Đại diện Bộ Thông tin – Truyền thông đặt một loạt câu hỏi, khi Bộ Công an xây dựng xong kho dữ liệu định danh này, các ngành liên quan như thuế, bảo hiểm có được truy cập, sử dụng thông tin cá nhân trong đó? Bộ Công an và Bộ Tư pháp có đang “dẫm chân” nhau? Cơ chế phối hợp giữa một đơn vị quản lý chứng minh thư (Bộ Công an), một đơn vụ quản lý hộ tịch (Bộ Tư pháp) và đơn vị cấp số đăng ký khai sinh (UBND phường, xã)?

Đại diện Nội vụ cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm của Bộ Tư pháp và Bộ Công an trong việc xây dựng thông tin của công dân.

Đại diện của Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề xuất, để tiến hành việc đánh số công dân nhanh nhất có thể khai thác dữ liệu của các ngành khác. Ví dụ, Bảo hiểm xã hội có thông tin khai sinh của tất cả trẻ em dưới 6 tuổi hoặc những người hưởng lương hưu trí có thể chia sẻ.

Đại diện Bảo hiểm xã hội cũng băn khoăn “mỗi lần cần truy cập cơ sở dữ liệu cá nhân với nhiều thông tin dư thừa so với yêu cầu công việc của ngành”, không cần thiết, thậm chí vi phạm quyền công dân. Làm sao có thể lấy ra những thông tin đủ dùng cho việc quản lý của ngành mình.

Cục trưởng Cục kiểm soát thủ tục hành chính giải đáp, thông tin từ mỗi số định danh mang lại là cơ sở dữ liệu lõi – chỉ thực hiện kê khai ở 2 lĩnh vực ít biến đổi là hộ tịch (thuộc ngành tư pháp quản lý) và hộ khẩu, chứng minh thư (ngành công an quản lý). Cơ sở dữ liệu chuyên ngành mỗi ngành đều cần tự xây dựng. Khi cần, việc khai thác dữ liệu lõi được dùng để giải quyết thủ tục hành chính điện tử.

Cục trưởng Ngô Hải Phan cũng khẳng định, bảo mật mà một yêu cầu nghiêm ngặt đặt ra khi xây dựng đề án. Mỗi công dân được cấp mã số định danh có một password (mật khẩu) để truy cập cơ sở dữ liệu của bản thân mình. Còn với mỗi ngành, cổng truy cập cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ được thiết kế bộ lọc để chỉ tách ra một lượng thông tin đủ dùng, đảm bảo yêu cầu bảo mật tuyệt đối.

Theo Dantri

Chuẩn bị cấp mã số định danh cho mỗi công dân Việt Nam

Bộ Tư pháp cho biết, số định danh cá nhân sẽ gồm 12 chữ số, cấp cho mỗi công dân từ khi khai sinh, không thay đổi trong suốt cuộc đời, không lặp lại ở người khác. Dự kiến, việc cấp mã số định danh được triển khai từ tháng 6/2013 đến tháng 5/2014.

Bộ Tư pháp vừa hoàn thành dự thảo đề án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan đến quản lý dân cư theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ. Dự thảo đề án đang được đưa ra lấy ý kiến góp ý của các cơ quan chức năng.

Mục tiêu đề án để phục vụ việc xây dựng luật Hộ tịch, hướng tới lập và cấp số định danh công dân cho mỗi công dân; cải tiến sổ đăng ký hộ tịch từ nhiều sổ như hiện nay thành một sổ - Sổ bộ hộ tịch; lập Sổ hộ tịch cá nhân và cấp cho công dân Việt Nam khi đăng ký khai sinh; xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử quốc gia...

Để hoàn thiện cơ sở pháp lý, cơ quan xây dựng đề án xác định, trước mắt cần quy định về số định danh cá nhân trong dự án Luật Hộ tịch, làm cơ sở để xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể về số định danh cá nhân và cơ chế thực hiện cấp và quản lý số định danh cá nhân.

Mã số định danh cá nhân là cơ sở để xây dựng các loại giấy tờ trong một thẻ công dân.

Cụ thể, số định danh cá nhân là dãy số gồm 12 chữ số, xác lập từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cấp cho mỗi công dân Việt Nam từ khi đăng ký khai sinh và gắn với họ đến khi chết, không thay đổi trong suốt cuộc đời (ngay cả trong trường hợp công dân thôi/bị tước quốc tịch Việt Nam, khi được trở lại/nhập quốc tịch Việt Nam, số định danh cá nhân không thay đổi), không lặp lại ở người khác, dùng để xác định dữ liệu thông tin công dân trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.

Trước mắt, Bộ Công an sẽ là đầu mối giúp Chính phủ quản lý kho số định danh cá nhân (trên cơ sở kho số định danh cá nhân Chính phủ đã giao Bộ Công an xây dựng và quản lý).

Về giá trị pháp lý, số định danh cá nhân được cấp cho mỗi công dân khi đăng ký khai sinh kể từ ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực. Đối với công dân đã đăng ký khai sinh trước ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực, số định danh cá nhân được cấp khi thực hiện thủ tục cấp mới, đổi, thay thế chứng minh nhân dân hoặc đăng ký thường trú. Số định danh cá nhân được ghi trên giấy khai sinh và chứng minh thư nhân dân, số này không thay đổi trong suốt cuộc đời công dân; số định danh cá nhân đã cấp cho công dân này thì không sử dụng để cấp cho công dân khác.

Số định danh cá nhân là số gốc để truy nguyên chính xác về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ yêu cầu quản lý của ngành, lĩnh vực và được sử dụng làm cơ sở để liên kết các thông tin cá nhân trong các cơ sở dữ liệu ngành, lĩnh vực. Các ngành, lĩnh vực thực hiện quản lý cơ sở dữ liệu ngành thông qua số định danh cá nhân để kết nối, khai thác thông tin công dân từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để bảo đảm thống nhất thông tin.

Công an cấp huyện, cấp tỉnh có thẩm quyền cấp mã số định danh đối với công dân đã đăng ký khai sinh trước ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực khi công dân thực hiện đăng ký thường trú hoặc cấp mới, đổi, thay thế chứng minh nhân dân. UBND cấp xã cấp số định danh cá nhân cho công dân mới sinh khi đăng ký khai sinh kể từ ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực thi hành. Khi đăng ký khai sinh trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, mã số định danh công dân mới sẽ hình thành để cán bộ hộ tịch lấy số định danh đó ghi trên giấy khai sinh cho công dân. Dữ liệu về số định danh này là thông tin gốc để xác định, liên kết các thông tin khác về công dân.

Theo tính toán sơ bộ của Bộ Tư pháp, việc cung cấp số định danh cá nhân thay cho việc phải khai các thông tin cá nhân, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành chính sẽ giúp tiết kiệm thời gian điền thông tin, ước tính khoảng trên 461 tỷ đồng/năm. Chi phí tương ứng cho việc sao chụp, chứng thực các loại giấy tờ để thực hiện các thủ tục hành chính này khoảng 4.780 tỷ đồng/năm đồng thời giảm 2.2010 tỷ đồng/năm khi giải quyết thủ tục ở các cơ quan hành chính nhà nước 4 cấp khi bớt được các hoạt động sao chụp, chứng thực.

Theo dự thảo đề án, việc cấp mã số định danh công dân sẽ được triển khai từ tháng 6/2013 đến tháng 5/2014.

Còn việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là cơ sở dữ liệu tập trung thông tin cơ bản về công dân, được sử dụng để tra cứu thông tin về công dân khi giải quyết thủ tuch hành chính, thay cho việc xuất trình các giấy tờ công dân khi thực hiện giao dịch hành chính với các cơ quan hành chính nhà nước. Cơ sở dữ liệu này sẽ đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin cơ bản về công dân cho các cá nhân, tổ chức khi có yêu cầu khai thác, sử dụng nhưng phải bảo đảm quy định về bí mật đời tư của công dân.

Dự án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư dự kiến được thực hiện trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 12/2013.

Trong cuộc đời, công dân có thể sở hữu khoảng 20 loại giấy tờ. Các giấy tờ công dân có phạm vi áp dụng tương đối lớn, tần suất sử dụng nhiều trong đời sống xã hội, gồm 10: giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân, hộ chiếu, thẻ mã số thuế cá nhân, sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, giấy đăng ký kết hôn, giấy chứng tử.

Liên quan đến 10 loại giấy tờ nêu trên có khoảng trên 70 thủ tục hành chính. Với quy mô dân số lên tới gần 90 triệu dân, số lượng giao dịch hành chính công giữa công dân và cơ quan hành chính, sự nghiệp được thực hiện hàng năm ở nước ta trung bình khoảng 600.000 giao dịch/ngày. Với điểm chung là hầu hết tất cả thủ tục hành chính đều được thực hiện thủ công và đòi hỏi công dân phải tự chứng minh về nhân thân của mình thông qua việc xuất trình hoặc nộp bản sao hoặc nộp bản sao có chứng thực các giấy tờ; hồ sơ để thực hiện thủ tục hành chính cũng như kết quả giải quyết thủ tục hành chính chưa được chia sẻ, sử dụng chung nên đã tạo ra gánh nặng hành chính lên tới hàng ngàn tỉ đồng/năm cho các cá nhân, tổ chức khi tham gia vào các giao dịch hành chính.

Theo Dantri

Cán bộ xã '5 trong 1' ở Trường Sa Không chỉ là chủ tịch, phó chủ tịch xã đảo, các anh còn kiêm luôn "chân" hộ tịch, bí thư xã đoàn, tư pháp, tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình... Dáng người nhỏ nhắn, anh Cao Văn Giáp (28 tuổi), phó chủ tịch xã đảo Sinh Tồn (huyện đảo Trường Sa, Khánh Hòa) khoe đã 4 năm 10 tháng công tác ở...