Không chỉ hại sức khỏe, không khí bẩn làm người TQ ít hạnh phúc hơn

Ba nghiên cứu khoa học mới được công bố cho thấy tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng tệ ở Trung Quốc khiến người dân có những hành động và cảm xúc tiêu cực.

South China Morning Post dẫn lời các nhà khoa học cảnh báo rằng sẽ có thêm 20.000 người chết mỗi năm và cảm xúc tiêu cực sẽ gia tăng ở Trung Quốc do mức độ ô nhiễm không khí tăng nhanh.

Ba nghiên cứu riêng biệt chỉ ra rằng Trung Quốc đã không thành công trong việc kiềm chế khí thải metan. Không những vậy, quốc gia này không ngừng thải các loại khí gây biến đổi khí hậu vào khí quyển mặc dù có những quy định mới hà khắc.

Một nhà máy ở Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc. Ảnh: South China Morning Post.

85% dân số bị ảnh hưởng

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh dự đoán tình trạng biến đổi khí hậu sẽ làm mức độ ô nhiễm không khí ở Trung Quốc ngày càng trầm trọng. Vấn nạn này sẽ ảnh hưởng đến hơn 85% dân số hiện tại vào năm 2050.

Hơn 1 triệu người chết trẻ vì ô nhiễm không khí ở Trung Quốc mỗi năm, theo South China Morning Post. Con số này có thể tăng cao hơn khi tình trạng biến đổi khí hậu làm gia tăng các đợt nắng nóng và vùng không khí ứ đọng, ảnh hưởng xấu đến chất lượng không khí.

Trong khi đó, một nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghệ Massachusetts ở Mỹ dẫn đầu bởi Siqi Zheng, Giám đốc của Phòng thí nghiệm Thành phố Tương lai Trung Quốc, đã phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí ở các thành phố Trung Quốc có thể làm giảm mức độ hạnh phúc của người dân.

Một người đi bộ đeo khẩu trang chống ô nhiễm không khí ở Cáp Nhĩ Tân, đông bắc Trung Quốc. Ảnh: South China Morning Post.

Bên cạnh việc các dịch vụ công cộng không đáp ứng đủ nhu cầu, giá nhà tăng vọt và những lo ngại về an toàn thực phẩm, ô nhiễm không khí đã ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống ở khu vực thành thị. Nguyên nhân của tình trạng trên là do quá trình công nghiệp hóa của đất nước, sử dụng than và số lượng xe hơi ngày càng tăng.

“Ô nhiễm cũng gây ảnh hưởng đến cảm xúc”

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí đang gây hại cho sức khỏe, hiệu suất của não, năng suất lao động và kết quả giáo dục. Tuy nhiên, ô nhiễm không khí cũng có tác động rộng lớn hơn đối với cuộc sống và hành vi xã hội của con người, theo bài báo được công bố trên tạp chí Nature Human Behavior.

Vào những ngày không khí ô nhiễm tăng cao, con người có khả năng tham gia vào hành vi bốc đồng và mạo hiểm mà sau này họ có thể hối hận. Đây có thể là kết quả của trầm cảm và lo lắng trong ngắn hạn, bà Zheng nói với South China Morning Post.

“Ô nhiễm cũng gây ảnh hưởng đến cảm xúc”, bà Zheng nói. “Khi người dân cảm thấy không hài lòng, họ có thể đưa ra quyết định phi lý”.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu thời gian thực từ các mạng xã hội để theo dõi mức độ ô nhiễm thay đổi hàng ngày ảnh hưởng đến tâm trạng của người dân ở 144 thành phố của Trung Quốc. Họ đã phân tích 210 triệu bài đăng có gắn thẻ địa điểm từ Sina Weibo, nền tảng mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc.

Xe hơi di chuyển trên một con đường dày đặc khói bụi ở Bắc Kinh. Các dự đoán cho thấy ô nhiễm không khí ở Trung Quốc sẽ trở nên tồi tệ hơn. Ảnh: South China Morning Post.

Các kết quả được đo dựa trên các chỉ số chất lượng không khí hàng ngày do Bộ Bảo vệ Môi trường Trung Quốc và dữ liệu thời tiết địa phương công bố.

Nghiên cứu tìm thấy mối tương quan tỷ lệ nghịch đáng kể giữa mức độ ô nhiễm và mức độ hạnh phúc. Theo nghiên cứu, phụ nữ nhạy cảm với mức độ ô nhiễm cao hơn nam giới và những người có thu nhập cao hơn cũng nhạy cảm hơn.

“Trung Quốc chỉ nói chứ không làm”

Tình trạng này có thể trở nên ngày một tồi tệ hơn. Một nghiên cứu mới của Đại học Johns Hopkins ở Mỹ cho thấy, Trung Quốc vẫn là nhà sản xuất và tiêu thụ than lớn nhất thế giới. Đồng thời, quốc gia này cũng là nơi thải khí nhà kính do con người gây ra và khí metan gây biến đổi khí hậu cao nhất thế giới.

“Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng, về việc giảm khí thải metan, chính phủ Trung Quốc chỉ nói được chứ không làm được”, Scot Miller, trợ lý giáo sư ngành sức khỏe môi trường và kỹ thuật tại trường đại học Mỹ, cho biết.

Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng lượng khí thải của Trung Quốc chiếm 11 đến 24% tổng lượng khí nhà kính trên toàn thế giới từ 2010-2015 mặc dù nước này đã đưa ra chính sách hạn chế vào năm 2010.

Khách du lịch Trung Quốc đeo khẩu trang ở quảng trường Thiên An Môn vào một ngày ô nhiễm nặng. Ảnh: South China Morning Post.

“Báo chí đã ca ngợi Trung Quốc rất nhiều trong vài năm qua vì những nỗ lực ban hành các quy định về khí nhà kính và nỗ lực trở thành quốc gia tiên phong trong việc chống biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, các con số cho thấy quy định về khí metan của Trung Quốc không thể thay đổi lượng khí thải của họ,” ông Miller cho biết.

Khí thải tăng 1,1 triệu tấn/năm

Nghiên cứu này được thực hiện bằng cách sử dụng dữ liệu từ vệ tinh quan sát khí nhà kính, do Cơ quan thám hiểm hàng không vũ trụ Nhật Bản phóng lên vào năm 2009. Đây là lần đầu tiên các dữ liệu vệ tinh chính xác được sử dụng để tập trung vào xu hướng thải khí metan của Trung Quốc.

Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng lượng khí thải metan từ các mỏ than Trung Quốc tăng khoảng 1,1 triệu tấn mỗi năm từ năm 2010 đến 2015. Điều này dẫn đến mức khí thải cao hơn 50% vào cuối giai đoạn này, và tương đương với tổng lượng khí thải từ các quốc gia như Nga hoặc Brazil.

Học sinh Trung Quốc đeo khẩu trang trong lớp để chống lại không khí ô nhiễm từ một nhà máy gần đó. Ảnh: South China Morning Post.

Các nhà nghiên cứu cho biết sự gia tăng khí thải này rất có thể là do hoạt động sản xuất than tăng. Các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo rằng Trung Quốc khó có thể đạt được các mục tiêu giảm khí thải đầy tham vọng của mình nếu quốc gia này tiếp tục cho phép “các doanh nghiệp thải khí hàng ngày hoạt động”.

Theo Zing.vn