Không chỉ có 1 mà trẻ sơ sinh có đến 6 thóp trên đầu
Tuy thóp của trẻ sơ sinh chỉ chiếm một diện tích rất nhỏ, nhưng nó lại là một trong những yếu tố giúp bố mẹ kiểm tra tình trạng sức khỏe của con.
Lần đầu tiên được bế em bé mới sinh, chắc hẳn ai cũng cảm thấy lạ lẫm khi trên đầu bé có một vùng mềm mà các bà các mẹ thường hay gọi là thóp. Và tuy thóp của trẻ sơ sinh chỉ chiếm một diện tích rất nhỏ, nhưng nó lại là một trong những yếu tố giúp bố mẹ kiểm tra tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh.
Trẻ sơ sinh có đến 6 thóp
Với kinh nghiệm 24 năm hành nghề, bác sĩ Jennifer Trachtenberg – bác sĩ nhi khoa nổi tiếng ở New York (Mỹ) cho biết thóp là một lỗ mở của hộp sọ em bé, nơi xương sọ chưa phát triển đầy đủ để nối liền lại với nhau.
Trẻ sơ sinh có cả thóp trước và thóp sau.
Thóp có 2 nhiệm vụ chính:
- Thóp cho phép xương sọ thay đổi hình dạng trong quá trình sinh nở để em bé có thể chui ra dễ dàng.
- Đầu của trẻ sơ sinh nhỏ, nhưng nó phát triển rất nhanh trong hai năm đầu đời. và thóp chính là khoảng trống để dành cho sự mở rộng nhanh chóng của não và đầu.
Trên thực tế, trẻ sơ sinh có đến 6 cái thóp bao gồm: đỉnh đầu, phía sau đầu, hai bên đầu và hai bên phía sau tai. Nhưng thông thường, các bố mẹ chỉ cần lưu tâm đến 2 thóp:
- Anterior Fontanelle: là thóp trước trên đỉnh đầu mang hình thoi, là khe hở giữa xương trán và xương đỉnh. Khi mới chào đời, đường kính trung bình của thóp này khoảng 2,1cm. Điều đặc biệt là trẻ sinh non và trẻ sinh đủ tháng đều có đặc điểm tương tự nhau.
- Posterior Fontanelle: là thóp nằm ở phía sau hộp sọ của trẻ. Đó là khe hở giữa xương đỉnh và xương chẩm. Nó có hình tam giác và thường có kích thước nhỏ hơn 1cm lúc mới sinh.
Video đang HOT
Khi nào thóp của trẻ sẽ đóng kín?
Quá trình đóng thóp của trẻ.
Thật ra xương sọ của trẻ em không hoàn toàn khép chặt trong thời thơ ấu do não và cơ thể vẫn đang tiếp tục phát triển. Song, một khi xương phát triển đến mức chúng lấp đầy những khoảng trống mà không còn cảm nhận thông qua nhìn hoặc sờ thì có nghĩa là thóp đã đóng.
Các thóp của trẻ không đóng cùng một lúc. Quá trình này có thể kéo dài 2 năm hoặc lâu hơn. Trong khi thóp sau chỉ cần 6 tuần đến 3 tháng là đóng kín, thì thóp trên đỉnh đầu lại cần 18 tháng đến 2 năm mới đóng xong. Đa số trường hợp thóp trước sẽ đóng khi bé được 19 tháng tuổi. Tuy nhiên, tùy theo từng bé, thóp có thể đóng bất cứ lúc nào trong khoảng từ 4 đến 26 tháng tuổi.
Thông thường, sau 3 tháng chào đời, thóp trước có tỉ lệ đóng là 1%. Đến 12 tháng tuổi, tỉ lệ này là 38,8%. Đến 24 tháng tuổi thì 96% các bé đều đã đóng kín thóp hoàn toàn.
Những điều cần lưu ý khi chăm sóc thóp của trẻ sơ sinh
Tuy thóp của con rất mềm, nhưng bố mẹ vẫn nên thường xuyên kiểm tra vì nó là một trong những yếu tố báo hiệu về tình trạng sức khỏe của trẻ (Ảnh minh họa).
Thóp của trẻ được xem là khu vực mềm nhất, dễ tổn thương nhất, và nếu bị tổn thương sẽ gây nguy hiểm nghiêm trọng. Do đó, bố mẹ phải hết sức cẩn thận và luôn theo dõi thóp của con thường xuyên.
Khi bố mẹ chạm nhẹ lên thóp trên đỉnh đầu sẽ thấy điểm mềm này tạo cảm giác mềm, phẳng nhưng hơi lõm xuống. Thậm chí, không cần chạm vào, bố mẹ vẫn thấy thóp con phập phồng lên xuống. Song, bố mẹ không cần lo lắng vì điều này là bình thường. Thóp của trẻ chỉ đang di chuyển theo nhịp tim mà thôi.
Khi chăm sóc thóp cho con, bố mẹ hoàn toàn có thể gội đầu nhẹ nhàng, dùng lược chải tóc cho bé, đeo băng đô dễ thương, và cho phép những đứa trẻ khác chạm nhẹ vào trong sự giám sát.
Chỉ khi nào bố mẹ thấy thóp con phồng lên hoặc lõm sâu xuống kèm theo con quấy khóc, nôn mửa, hoặc nằm li bì thì nên đưa con đến bệnh viện ngay lập tức vì có thể trẻ đang gặp sự cố về vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Ngoài ra, nếu thóp con có đường kính to hơn bình thường nhiều hoặc thóp đóng quá muộn thì đây là dấu hiệu cho thấy trẻ có thể bị suy giáp, mắc hội chứng Down hay còi xương.
Nhưng nếu thóp đóng quá sớm cũng là một vấn đề lo ngại vì xương sọ đóng sớm sẽ gây nên tình trạng bệnh craniosynostosis – ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ và hình dạng của đầu trẻ. Nó cũng có thể gây áp lực tích tụ bên trong hộp sọ, từ đó, có thể sẽ phải thực hiện ca phẫu thuật.
Thóp của em bé trông rất mềm nên thường các bố mẹ rất sợ chạm vào nó sẽ gây tổn thương cho con. Nhưng việc kiểm tra thóp thường xuyên cũng rất quan trọng vì nó thông báo sức khỏe của trẻ. Do đó, nếu bố mẹ cảm thấy lo lắng về thóp của con, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ.
Theo baodansinh
Cách bổ sung vitamin D vào mùa đông hiệu quả
Các tháng mùa đông thường thiếu ánh sáng mặt trời, do vậy làn da không hấp thụ đủ vitamin D qua ánh nắng. Để giải quyết vấn đề này, Cơ quan Y tế công cộng Anh (PHE) đề xuất ý kiến rằng từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau, mỗi người dân nên uống bổ sung vitamin D.
Thiếu vitamin D gây ra nhiều bệnh
Do vitamin D có vai trò quan trọng trong chuyển hóa canxi, khi thiếu vitamin D thì cơ thể cũng thiếu hụt canxi, sẽ biểu hiện ra các triệu chứng tại các cơ quan của cơ thể, đặc biệt là tại hệ cơ xương khớp.
Với trẻ em sẽ gây ra các triệu chứng như còi xương, chậm lớn, chậm phát triển. Trẻ sơ sinh sẽ thấy xương sọ mềm, thóp rộng và chậm liền. Trẻ sẽ chậm mọc răng hơn so với các bạn cùng tuổi, ngoài ra có các dấu hiệu như biến dạng xương lồng ngực, chân vòng kiềng nếu không được bổ sung vitamin D và canxi kịp thời.
Ở người lớn việc tăng hủy xương và chậm tái tạo xương mới sẽ dẫn đến loãng xương, xương yếu giòn và dễ gãy, nếu loãng xương nặng có thể gây gãy xương dù không hề gặp chấn thương gì - đây gọi là gãy xương tự phát và cần bổ sung canxi, vitamin D tích cực. Đặc biệt là vào mùa đông, người lớn thường đau nhức cơ, xương. Hóa ra đó là chứng thiếu xương do thiếu vitamin D và việc uống bổ sung vitamin D là giúp phòng ngừa xảy ra triệu chứng này.
Gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng trong mỗi tế bào cơ thể đều có thụ thể vitamin D. Một số nghiên cứu đã công bố việc thiếu hụt vitamin D còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đa xơ cứng, đái tháo đường hay thậm chí là bệnh ung thư. Chính phủ Anh nhận ý kiến từ Ủy ban tư vấn khoa học dinh dưỡng Anh (SACN) đã khuyên người dân nên uống ít nhất là 10 microgram vitamin D/ngày. SACN xác định rằng cơ thể sẽ có nguy cơ mắc bệnh cơ xương kém do sự tập trung nồng độ vitamin D trong máu giảm xuống dưới 2nmol/L. SACN kết luận rằng cách tốt nhất để ngăn ngừa sự tụt giảm là cần bổ sung vitamin D.
Nhưng với những người không bị thiếu vitamin, thì việc bổ sung vitamin D được cho là thừa thãi. Liệu việc dùng thêm vitamin D có thực sự cần thiết như PHE đề xuất?
Có thể bổ sung vitamin D qua thực phẩm.
Dư thừa vitamin D có nguy hiểm?
Bổ sung vitamin là một giải pháp lý tưởng, nhưng việc dư thừa vitamin D cũng rất nguy hiểm. Vitamin D không giống như chất dinh dưỡng vì nó không sẵn sàng "trôi đi" nếu bạn uống quá nhiều. Với việc hấp thụ canxi, việc uống nhiều vitamin D cũng có thể khiến cho canxi dồn vào các vùng khác nhau của cơ thể. Nếu một người có lượng canxi lớn và cũng đã có sẵn lượng vitamin D cao trong cơ thể thì rất dễ bị canxi cao và gây hại cho cơ thể. Nếu như lạm dụng vitamin D sẽ gây ra ngộ độc cho cơ thể, (do người dùng nạp hơn 250mg vitamin D mỗi ngày trong suốt nhiều tháng) làm tăng hàm lượng canxi trong máu, phát sinh hiện tượng buồn nôn, giảm cân, mệt mỏi, suy thận đọng canxi ở thận, dẫn tới tử vong. Ngoài ra, thừa vitamin D còn gây ra tỷ lệ phospho máu giảm, kết hợp tăng canxi máu gây nôn, chán ăn, tiêu chảy, đau các khớp, sốt cao, xuất huyết võng mạc, rối loạn tâm thần, co giật dạng động kinh.
Cách bổ sung vitamin D trong mùa đông
Vitamin D được bổ sung thông qua đường ăn uống hoặc từ tiếp nhận ánh nắng mặt trời cơ thể sẽ tự sản sinh ra vitamin D. Tại các nước nhiệt đới như Việt Nam, việc tiếp nhận lượng ánh nắng mặt trời nhiều nên bổ sung lượng vitamin D cần thiết không quá khó khăn. Tuy nhiên vào mùa đông, ánh sáng mặt trời yếu và ít hơn thì ngoài tắm nắng bổ sung các thực phẩm chứa vitamin D là cần thiết.
Tắm nắng là biện pháp bổ sung vitamin D đơn giản, vào mùa đông thì nắng yếu hơn và lên chậm hơn. Do vậy, nên tắm nắng vào giờ muộn hơn, từ 9-10 giờ sáng thay vì tắm nắng vào giờ sớm. Thời gian nên kéo dài hơn để nhận được nhiều ánh mặt trời hơn.
Sử dụng các thực phẩm giàu vitamin D: Khi lượng vitamin D tự nhiên cung cấp không đủ thì bổ sung qua đường ăn uống là cần thiết. Các thực phẩm giàu vitamin D nên được khuyên dùng như: nấm, cá hồi, trứng, phomat, sữa và các sản phẩm từ sữa...
Bổ sung bằng thực phẩm chức năng: trong mỗi loại thực phẩm chỉ có một hàm lượng vitamin D nhất định, việc cung cấp một lượng thức ăn nhất định hằng ngày không đáp ứng đủ nhu cầu vitamin D hằng ngày thì việc bổ sung vitamin D qua các thực phẩm chức năng viên uống bổ sung là cần thiết. Các thực phẩm bổ sung vitamin D được sử dụng để cung cấp một liều lượng vitamin D lớn, để bù đắp sự thiếu hụt của cơ thể. Tuy nhiên không nên lạm dụng do có thể bạn sẽ cung cấp quá liều cần thiết cho mình hay cho trẻ nhà mình. Vì vậy hãy chú ý đến liều lượng cung cấp và tốt nhất nên đến hỏi ý kiến bác sĩ để biết cách bổ sung hợp lý nhất.
ThS. Nguyễn Thị Thúy
Theo SK&ĐS
Phát hiện sớm rối loạn gien ở trẻ sơ sinh nhờ trí tuệ nhân tạo Các học giả Trung Quốc đã phát triển phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp sàng lọc trẻ sơ sinh mắc chứng rối loạn về gien bằng cách quét khuôn mặt. Ảnh minh họa - Xinhua Nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Trẻ em Thượng Hải và Trung tâm Nhi khoa Thượng Hải cho biết công cụ hỗ...