Khói từ điếu thuốc đang cháy “độc” hơn cả khói người hút hít vào
Khói thuốc tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy độc hại hơn gấp 26 lần so với khói thuốc do người hút hít vào. Vì vậy, hút thuốc lá thụ động cũng có thể gây ung thư.
Theo TS.BS Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), hút thuốc lá là nguyên nhân của 30% trong số các bệnh ung thư ở người, gồm ung thư phổi, thanh quản, thực quản, khoang miệng, bàng quang, tụy và ung thư dạ dày. Riêng với ung thư phổi, hút thuốc lá là nguyên nhân của trên 90% trường hợp mắc bệnh.
Ngoài ra, cơ quan Nghiên cứu quốc tế về ung thư gần đây đã đưa ra một số bằng chứng cho thấy hút thuốc lá gây ra ung thư vú ở phụ nữ, và các bác sĩ phẫu thuật đã kết luận rằng hút thuốc làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Trong khói thuốc không chỉ có chất nicotine ảnh hưởng đến hệ tim mạch mà còn có trên 70 loại hóa chất độc hại khác nhau có thể gây ung thư. Đặc biệt, trong số này có tới 43 chất đã được chứng minh là gây bệnh ung thư như benzopyrene, nitrosamine, cadmium, niken, urethaan, toluidin. Đặc biệt chất 3-4 benzopyrene là chất gây ung thư rất rõ trong thực nghiệm.
Người hút thuốc có nguy cơ mắc và chết do ung thư phổi và thanh quản cao gấp 10 đến 30 lần so với người không tiếp xúc với khói thuốc. Hút thuốc ở người tuổi càng trẻ, thời gian hút càng dài, số lượng hút trong một ngày càng nhiều thì càng có nguy cơ cao.
Hút thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ ung thư
Trong khi đó, tiếp xúc lâu dài với khói thuốc bị động cũng làm tăng nguy cơ. Dòng khói từ đầu điếu thuốc lá đang cháy có chứa các chất gây ung thư còn nhiều hơn dòng khói chính do người hút hít vào trong phổi của mình.
Video đang HOT
Những người không hút thuốc nhưng sống cùng với người hút thuốc và hít phải khói thuốc lá thì cũng có nguy cơ mắc các loại bệnh liên quan đến hút thuốc như chính người hút nhất là phụ nữ và trẻ em. Đây được gọi là hút thuốc lá thụ động.
Vì vậy, có những bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư phổi nhưng họ không hút thuốc, mà có thể họ đã tiếp xúc với một số lượng đáng kể khói thuốc lá (hút thuốc lá thụ động, hít phải khói thuốc lá trong thời gian dài). Tại khoa Ung bướu, Bệnh viện Phổi Trung ương, trung bình 130 trường hợp điều trị nội trú thì khoảng 20 – 25% là do hút thuốc thụ động, một con số không hề nhỏ. Phần lớn vào viện khi tình trạng đã muộn.
Mỗi năm, khói thuốc gián tiếp gây ra khoảng 7.000 ca tử vong do ung thư phổi ở những người không hút thuốc. Tiếp xúc với khói thuốc gián tiếp làm tăng nguy cơ bệnh phổi, bao gồm ung thư phổi, bệnh mạch vành và đau tim.
Người đang hút thuốc mà bỏ thì nguy cơ gây bệnh sẽ giảm dần theo thời gian. Sau 5 năm ngừng hút, nguy cơ bị ung thư phổi giảm 50%, sau 10 năm ngừng thì nguy cơ còn không đáng kể, gần như bằng với người không hút.
Vì vậy, bỏ thuốc lá không những tốt cho sức khỏe của chính người hút mà còn là biện pháp hữu hiệu bảo vệ người thân, gia đình và cộng đồng. Nếu tất cả người lớn ngừng hút thuốc và trẻ em không sử dụng thuốc lá, khoảng một phần ba số ca tử vong do ung thư có thể được ngăn ngừa, tiết kiệm hàng tỷ đôla và hàng triệu người trong gia đình và bạn bè sẽ tránh được bệnh tật và tử vong.
Sống cùng chồng hút thuốc, người phụ nữ mắc ung thư phổi
Chị Lai chiến đấu với các cơn ho mãn tính suốt hơn 10 năm, cuối cùng tiến triển thành ung thư phổi.
Mei Lai là quản trị viên của một công ty tư nhân tại Hong Kong. Chị chưa bao giờ hút thuốc và tự nhận mình là người có sức khoẻ tốt. Tuy nhiên cách đây 3 năm, ở tuổi 47, chị bất ngờ được bác sĩ thông báo mắc ung thư phổi.
Nguyên nhân được xác định do chị Lai hít phải khói thuốc thụ động sau 28 năm sống chung với chồng là công nhân xây dựng nghiện thuốc lá.
Trước khi phát hiện ra ung thư phổi, chị Lai từng có hơn 10 năm chiến đấu với các cơn ho mãn tính. Chị đã tìm đủ cách điều trị đông, tây y kết hợp nhưng không hiệu quả. Khi ho nhiều, chị Lai đã yêu cầu chồng cai thuốc nhưng anh không đồng ý.
Năm 2016, chị Lai bất ngờ ho ra máu song vị bác sĩ đông y cho rằng tình trạng không quá nghiêm trọng nên chị yên tâm điều trị theo đơn.
1 năm sau, một bác sĩ tại bệnh viện tây y chỉ định chị chụp cắt lớp vi tính phổi để kiểm tra, dù phát hiện vết đen dài khoảng 1cm trên phổi nhưng bác sĩ không yêu cầu làm thêm các xét nghiệm sâu hơn để đánh giá.
Hít phải khói thuốc lá thụ động cũng là nguyên nhân gây ung thư phổi. Ảnh: Shutterstock
Đến năm 2018, những cơn ho không dứt tiếp tục hành hạ chị, đến một bệnh viện khác kiểm tra, kết quả sinh thiết khẳng định chị mắc ung thư phổi giai đoạn một.
Khi phẫu thuật, bác sĩ rất ngạc nhiên khi phát hiện thêm một khối u trong phổi chị Lai nên đã xếp sang giai đoạn 2. Sau đó chị đã trải qua 4 tháng hoá trị mệt mỏi.
Sống sót sau cơn bạo bệnh, hơn ai hết chị Lai ý thức rất rõ tác hại của thuốc lá, chị tham gia vào Quỹ Ung thư Hong Kong để hỗ trợ nhiều bệnh nhân khác và kêu gọi mọi người từ bỏ thuốc lá.
Hiện tại chị Lai thường bịt mũi và tránh xa những người hút thuốc lá. "Không chỉ ung thư, thuốc lá không mang lại điều gì tốt cho bạn mà còn đe doạ sức khoẻ những người thân yêu nhất trong gia đình", chị Lai kêu gọi.
Chồng chị Lai khi biết vợ mắc ung thư phổi vẫn không tin hít phải khói thuốc thụ động là nguyên nhân gây ra bệnh. Anh vẫn chưa chịu bỏ thuốc nhưng thay vì hút mọi chỗ trong nhà như trước đây, giờ anh hút thuốc trong nhà vệ sinh.
Thực tế, khói thuốc gây ảnh hưởng trong phạm vi 7-10m, vì vậy ngay cả khi ở xa người hút thuốc, bạn vẫn bị ảnh hưởng.
Trên toàn cầu, thuốc lá cướp đi sinh mạng hơn 8 triệu người mỗi năm, trong đó 7,2 triệu người hút thuốc trực tiếp, 1,2 triệu hút thuốc lá thụ động. WHO chỉ ra, khói thuốc lá chứa hàng trăm chất gây hại với sức khoẻ, là nguyên nhân gây ra 25% tổng số ca tử vong do ung thư.
TS James Ho Chung, Phó Chủ tịch Tổ chức Phổi Hong Kong cho biết, những người nghiện thuốc lá mạn tính hút trên 30 bao thuốc mỗi năm có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 10 lần so với người không hút. Người tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng tăng nguy cơ mắc ung thư phổi thêm 10-20%.
Ung thư phổi là ung thư khó phát hiện sớm và khó điều trị song TS Ho cho biết, tại Hong Kong, nếu ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn 1, tỷ lệ sống sau 5 năm lên tới trên 80%.
Khói thuốc lá hay nicotin chính là yếu tố gây nên bệnh ung thư? Mỗi năm Việt Nam có hơn 165.000 ca mắc mới và khoảng 114.000 người tử vong vì ung thư; trong đó ước tính có khoảng 1/3 các trường hợp là do có liên quan đến sử dụng thuốc lá hoặc hít khói thuốc lá. Người dân hút thuốc lá điện tử tại Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế...