Khó tránh tăng giá điện
Nếu phải bù vào sản lượng điện thiếu hụt bằng nguồn điện chạy dầu chi phí quá cao, cộng với việc giá mua than tăng, giá điện nhiều khả năng tăng cao hơn dự kiến, với các đợt dồn vào cuối năm nay.
Chính phủ và Bộ Công Thương vừa đồng ý cho Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) tăng giá bán than cho ngành điện để bằng 100% giá thành sản xuất năm 2011 và tương đương 84% giá thành sản xuất năm 2013.
Chi phí nhiệt điện tăng đáng kể
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết trong quý I/2013, EVN đã đưa vào vận hành tổ máy Thủy điện Bản Chát với công suất 110 MW, hoàn thành đốt lò lần đầu bằng dầu tổ máy 1 Nhiệt điện Nghi Sơn 1. Trong quý I, EVN đã đóng điện 8 công trình gồm: các đường dây 220 KV Vũng Áng – Hà Tĩnh, Sơn La – Huội Quảng, Huội Quảng – Bản Chát, Vân Trì – Sóc Sơn, nâng khả năng tải đường dây 220 KV Phả Lại – Hải Dương, Phả Lại – Phố Nối, đường dây đấu nối Nhà máy Thủy điện Srepok 4A, trạm 220 KV Đô Lương và nâng công suất trạm biến áp 220 KV Phan Thiết.
EVN đ.ánh giá đây là những dự án có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường nguồn cung cấp điện từ mùa khô 2013.
Giá bán than cho ngành điện sẽ tăng gần 30% so với năm 2011. Ảnh: TTXVN
Tuy nhiên, có một nghịch lý trong cung cấp điện là dù đã liên tục đầu tư nhà máy mới để tăng nguồn điện, đồng thời tình hình suy thoái kinh tế kéo dài, sức mua giảm sút khiến hàng tồn kho tăng kéo theo nhu cầu sử dụng điện của một số hộ tiêu thụ điện lớn (thép, xi măng…) đã giảm đáng kể nhưng ngành điện vẫn dự báo khả năng thiếu điện trong mùa khô.
Theo EVN, yếu tố bất lợi cho giá điện là tình hình khô hạn diễn biến phức tạp ngay từ những tháng đầu năm khiến sản lượng thủy điện năm nay dự kiến thiếu hụt khoảng 1,4 tỉ KWh và có nguy cơ phải bù vào bằng nguồn điện chạy dầu. Nhiều khả năng EVN phải huy động 1,8 – 2,4 tỉ KWh điện chạy dầu để bảo đảm điện cho miền Nam, trong đó riêng mùa khô là trên 1,1 tỉ KWh. Đưa nguồn nhiệt điện vào khi giá dầu FO 17.650 đồng/kg sẽ khiến giá thành 1 KWh điện lên tới 4.500-4.800 đồng, trong khi giá điện trung bình hiện nay chỉ trên 1.400 đồng/KWh.
Video đang HOT
Ngoài ra, sau khi Thủ tướng phê duyệt, giá bán than cho ngành điện sẽ tăng thêm khoảng 27%-29% so với năm 2011, đẩy đầu vào của ngành điện tăng lên do chi phí cho than chiếm phần lớn giá thành của nhóm nhiệt điện này.
Như vậy, dù chưa công bố mức tăng cụ thể nhưng nếu nhiều yếu tố đầu vào tăng cùng lúc như phân tích ở trên sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến giá thành điện.
Nhận định về khả năng tăng giá điện, chuyên gia kinh tế – TS Lê Đăng Doanh cho rằng: “Theo kế hoạch đề ra từ cuối năm 2012, nếu chưa kể biến động giá than, EVN đã dự kiến tăng giá điện khoảng 7% trong năm nay. Nay giá than tăng thêm đến 30% thì chắc chắn giá điện sẽ còn tăng cao hơn dự kiến”.
Tránh tăng giá điện liên tiếp vào cuối năm
Cho đến đầu tháng 5-2013, khoảng gần 5 tháng sau khi EVN cho tăng giá điện lần gần đây nhất (ngày 22-12-2012), tập đoàn này vẫn chưa công bố phương án cụ thể lần tăng giá điện tiếp theo. Các chuyên gia kinh tế đ.ánh giá nhiều khả năng các đợt tăng giá điện sẽ dồn vào cuối năm và gây ra những cú sốc không đáng có cho nền kinh tế.
Nhiều khả năng EVN phải huy động 1,8 – 2,4 tỉ KWh điện chạy dầu để bảo đảm điện cho miền Nam. Ảnh: TẤN THẠNH
TS Lê Đăng Doanh nhận định EVN sớm muộn cũng đòi tăng giá điện vì tập đoàn này khó lòng xử lý, cân đối được khoản tăng giá than mà Chính phủ vừa cho phép. “Nếu “dồn toa” tăng giá hầu hết các mặt hàng thiết yếu vào cuối năm sẽ đẩy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng mạnh, hoàn toàn không có lợi cho nền kinh tế” – TS Lê Đăng Doanh lo ngại.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng việc tăng giá điện trong bối cảnh giá bán than cho ngành điện đã được phê duyệt tăng là không tránh khỏi. Tuy nhiên, theo ông Long, điện là mặt hàng thiết yếu nên Chính phủ cần cân nhắc phê duyệt phương án điều chỉnh giá thích hợp. “Không nên thấy CPI đang ở mức khá thấp mà cho phép tăng giá điện, vì điện và một số mặt hàng thiết yếu khác tăng giá sẽ đẩy yếu tố đầu vào tăng khiến doanh nghiệp thêm khó” – ông Long phân tích.
EVN chưa có phương án điều chỉnh giá điện Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Quan hệ Cộng đồng EVN cho biết việc tăng giá bán than đã được Chính phủ cho phép nên tập đoàn phải chấp nhận mua với giá cao hơn để bảo đảm nguồn phát nhiệt điện. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, EVN vẫn chưa có kế hoạch điều chỉnh giá bán lẻ điện.
Theo 24h
Giá điện sẽ tăng cao?
Giá điện cần được tăng theo lộ trình từng bước ngắn để không tác động quá lớn đến lạm phát.
Giá than bán cho ngành điện chính thức được phép điều chỉnh tăng khá cao, kéo theo nguy cơ giá điện tăng mạnh.
Tăng thêm gần 30%
Theo ông Nguyễn Văn Biên- Phó Tổng giám đốc Tập đoàn CN Than-Khoáng sản VN (Vinacomin)- từ 20.4 giá than bán cho ngành điện đã được Thủ tướng và Bộ Công Thương chấp thuận cho tăng bằng 100% giá thành sản xuất than năm 2011- tương đương 84% giá thành sản xuất than năm 2013.
Lý giải cho việc tăng giá này, theo Vinacomin, trong quý I/2013 giá than bán cho ngành điện mới chỉ bằng 71 - 73% giá thành năm 2011 đã kiểm toán và bằng 63 - 66% giá thành năm 2013. Tính riêng trong quý I, tổng giá trị than bán cho ngành điện thấp hơn giá thành năm 2013 khoảng 1.500 tỉ đồng. Vinacomin cho rằng, giá bán cho ngành điện thấp, trong khi phải cung cấp cho ngành điện tới 50% sản lượng trong nước (4 triệu tấn) nên ngành than "đuối sức". Bên cạnh việc được điều chỉnh giá than bằng 100% giá thành sản xuất năm 2011, Vinacomin cũng cho rằng nếu được điều chỉnh tiếp theo lộ trình bằng giá thành năm 2013 và có lãi thì điều kiện sản xuất, đời sống công nhân... mới tốt lên.
Trên thực tế, việc ngành than nôn nóng tăng giá than bán cho ngành điện không chỉ vì giá này đang phải duy trì ở mức thấp, mà còn do xuất khẩu than không thuận lợi, giá xuất khẩu xuống thấp không đủ để bù lỗ giá than bán cho ngành điện như trước đây.
Đáng nói, để bằng 100% giá thành sản xuất năm 2011 thì giá than bán cho ngành điện sẽ phải tăng thêm khoảng 27 - 29% so với giá năm 2011, đẩy đầu vào ngành điện tăng mạnh tương ứng. Trao đổi với PV, ông Đinh Quang Tri- Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực VN (EVN)- cho biết chưa nhận được phương án tăng giá của ngành than. "Than chiếm khoảng 70% giá thành nhiệt điện than. Hiện tại, nguồn huy động nhiệt điện than xấp xỉ hơn 100 triệu kWh/ngày và ngày càng tăng lên. Tỉ lệ nhiệt điện than chiếm khoảng 1/4 - 1/3 tổng cơ cấu nguồn điện phát, nên nếu giá than tăng lên sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nhiệt điện than, qua đó tác động đến giá điện"- ông Tri cho hay.
Cũng theo lãnh đạo EVN, theo thông tư 31 của Bộ Công Thương, giá các yếu tố dẫn tới giá điện tăng lên thì mới tính cụ thể mức tăng giá điện. Tháng 5-6 sẽ tính cụ thể giá, nếu nước về sớm ở các nhà máy thủy điện thì thuận lợi; nếu không, sản xuất điện sẽ còn khó khăn hơn, phải đổ dầu vào chạy điện.
Phải có lộ trình tăng
Theo chuyên gia kinh tế- TS Nguyễn Minh Phong, kéo dài tình trạng giá than bán cho ngành điện dưới giá thành là không hợp lý, nên tiến tới điều chỉnh dần theo giá thị trường là đúng. "Nhưng có hai điểm cần lưu ý khi tăng: Tăng phải có lộ trình, vì phải cân nhắc tác động đầu vào tới ngành điện và các ngành sản xuất khác, nếu không sẽ tạo cú sốc về giá, hệ lụy lớn hơn; thứ hai, tất cả các con số này phải được công khai, kiểm toán để tạo sự đồng thuận"- TS Phong nhận định.
Chuyên gia này cũng cho rằng, Chính phủ đồng ý chủ trương tăng giá than bán cho ngành điện bằng 100% giá thành năm 2011, nhưng ngành than không thể tăng sốc một lần, mà cần chia làm nhiều đợt tăng, giảm áp lực cho giá điện.
Trên thực tế, nhiệt điện than chỉ chiếm khoảng 1/4 tổng cơ cấu nguồn, nên việc tăng giá than không thể là lý do chính để dẫn tới điện tăng giá. Nhưng ngay từ đầu năm, ngành điện đã "cảnh báo" nhiều yếu tố bất lợi cho giá điện, như tình hình khô hạn diễn biến phức tạp trên cả nước, dự kiến sản lượng thủy điện năm nay thiếu hụt khoảng 1,2 tỉ kWh so với năm 2012 và có nguy cơ phải bù lại bằng điện chạy dầu và tăng tỉ lệ huy động nhiệt điện than.
Cụ thể, tình hình khô hạn ở miền Trung và khả năng thiếu khí có thể khiến EVN phải huy động 1,8 - 2,4 tỉ kWh điện chạy dầu để đảm bảo điện cho miền Nam. Và nếu trường hợp này xảy ra- theo một phó tổng giám đốc EVN- tập đoàn này sẽ phải bù khoảng 10.000 tỉ đồng và khoản lỗ này sẽ được phân bổ vào giá thành điện trong những lần tăng tiếp theo quy định. Chưa kể, EVN vẫn còn khoản lỗ treo hơn 8.000 tỉ đồng của năm 2010, cộng với 26.000 tỉ đồng lỗ chênh lệch tỉ giá- đã được cho chủ trương bù đắp dần vào giá điện cho tới năm 2015, đe dọa rất lớn tới mức tăng giá điện.
Mặt khác, theo quy định hiện hành khi có biến động giá đến 5% thì EVN được phép điều chỉnh giá điện. Nếu các yếu tố trên (tỉ lệ huy động nhiệt điện than, điện chạy dầu cao) diễn ra cùng thời điểm với việc điều chỉnh giá than bán cho ngành điện, thì yếu tố đầu vào chắc chắn sẽ vượt trên 5%. Đây là lý do một chuyên gia trong ngành cho rằng cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương cần có tính toán cân nhắc chặt chẽ tới thời điểm tăng giá của cả than và điện. Nếu giá than được điều chỉnh ngay trong mùa khô năm nay thì sức ép lên giá điện là rất lớn.
Đáng chú ý hơn, giá điện lại đang được nhận cơ chế rất "mở" của Bộ Công Thương trong dự thảo cơ chế quản lý và điều chỉnh giá điện. Theo đó, khi thông số đầu vào ảnh hưởng đến chi phí phát điện có biến động, làm giá điện tăng 2% so với giá đang áp dụng và nằm trong khung giá thì EVN được phép tăng giá bán điện. Với mức tăng rất thấp này, giá điện sẽ được tạo cơ hội biến động tăng nhanh và nhiều hơn.
Theo TS Lưu Bích Hồ- nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược- mức tăng giá than bán cho ngành điện theo dự kiến rất lớn- gần 1/3 so với giá thành năm 2011. "Chúng ta đã có nhiều kinh nghiệm tăng giá điện đột biến, tác động rất lớn đến lạm phát. Bởi vậy, không thể tăng đột ngột mà phải tăng dần, tăng từng bước ngắn. Bộ Tài chính, Bộ Công Thương phải tính toán lộ trình tăng để giữ ổn định cho nền kinh tế, không tác động lớn đến lạm phát. Với các mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế như than, điện, việc nhích dần lên cơ chế thị trường là đúng, nhưng nhích lên như thế nào cần phải tính toán kỹ, đặc biệt các con số lỗ lãi của các tập đoàn độc quyền phải thực sự minh bạch, không thể khi muốn tăng giá thì nói lỗ, cuối năm hạch toán lại nói lãi"- TS Hồ nhìn nhận.
Theo laodong
Không “đua” theo xăng, giá điện tạm “đứng im” Giá điện sẽ chưa tăng trong tháng 4 (Ảnh minh họa) Ít nhất trong tháng 4, giá điện chưa có kế hoạch điều chỉnh do chưa có đề xuất của EVN. Đây là khẳng định của Ông Đặng Huy Cường - Cục trường Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương) trong cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương tổ chức...
