Khó phân biệt sốt xuất huyết và COVID-19 trong ngày đầu mắc bệnh

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhấn mạnh sốt xuất huyết (SXH) và COVID-19 có triệu chứng ban đầu tương tự nhau và bác sĩ chỉ có thể phân biệt khi bệnh tình tiến triển rõ ràng hơn.

Bệnh nhân điều trị sốt xuất huyết tại Hà Nội Ảnh: Như Ý

Hiện diễn biến dịch COVID-19 trên thế giới vẫn phức tạp, trong nước đang vào mùa SXH nên các chuyên gia y tế cảnh báo, người dân cần tăng cường các biện pháp, chủ động phòng, chống với quyết tâm không để xảy ra dịch chồng dịch.

Gần đây, trường hợp bệnh nhân T.N.K (ở Kiêu Kỵ, Gia Lâm, Hà Nội) có kết quả xét nghiệm ban đầu dương tính với SARS-CoV-2 khiến dư luận rất xôn xao, lo lắng. Sau đó không ít người thở phào khi Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư thông báo kết quả xét nghiệm Realtime PCR của bệnh nhân là âm tính. Xét nghiệm còn cho thấy bệnh nhân mắc SXH. Điều này càng khẳng định những dấu hiệu lâm sàng ban đầu giữa hai bệnh này rất khó phân biệt. Đây được coi như một lời cảnh báo, ngoài dịch bệnh COVID-19, dịch bệnh SXH cũng đang vào mùa.

Phân tích dịch tễ cho thấy, ở miền Bắc, hằng năm, dịch bệnh SXH thường phát triển mạnh nhất vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 11.

Còn ở các tỉnh phía Nam, dịch có thể xảy ra quanh năm. Dù không phải người bệnh COVID-19 nào cũng có biểu hiện triệu chứng, nhưng qua ghi nhận, một điểm chung giữa người mắc COVID-19 và SXH là những biểu hiện triệu chứng đầu tiên đều sốt, có biểu hiện ho hoặc đau nhức người.

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, với bệnh nhân mắc SXH hay mắc COVID-19, triệu chứng những ngày đầu khó phân biệt được. Do đó, nếu bệnh nhân có biểu hiện sốt, ho, tốt nhất nên tự cách ly với những người trong gia đình, mang khẩu trang, liên hệ nhân viên y tế tuyến gần nhất để có hướng thăm khám, điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần Kinh (Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM) cho biết, nếu trường hợp dịch chồng dịch thì sẽ gặp một số khó khăn do 2 bệnh này có biểu hiện giống nhau là sốt, đau nhức, ho. “Nếu trường hợp có triệu chứng này thì phải làm cùng lúc 2 xét nghiệm sẽ tốn công, tốn sức hơn. Chưa kể quá trình cách ly điều trị cùng lúc 2 bệnh thì sẽ khó khăn hơn. Trường hợp bệnh nhân mắc COVID-19 kèm bệnh nền liên quan thì quá trình chữa trị sẽ vô cùng phức tạp”, bác sĩ Khanh cho hay.

Sốt xuất huyết vào mùa

SXH hiện đang là bệnh xảy ra rất phổ biến tại một số địa phương với nhiều người mắc bệnh, với những biểu hiện lâm sàng khá đa dạng và tỷ lệ diễn biến nặng cao. Nếu không được phát hiện, chẩn đoán sớm và xử lý kịp thời dễ dẫn đến tử vong. Bệnh do nhiễm virus Dengue cấp tính gây ra. Hiện nay, bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc-xin phòng, có thể gây ra dịch lớn với nhiều người mắc làm cho công tác điều trị và phòng chống dịch gặp nhiều khó khăn.

Từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận hơn 24.000 trường hợp mắc SXH tại 58 tỉnh, thành phố, trong đó có 4 trường hợp tử vong. Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm đến nay, Hà Nội ghi nhận hơn 100 ca SXH, chưa có trường hợp tử vong. Số ca mắc SXH trên địa bàn Hà Nội giảm so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, không vì thế mà người dân có thể chủ quan, lơ là, bởi nguy cơ dịch bệnh luôn hiện hữu. Riêng trong tuần qua, đã có thêm 2 ca mắc. So với cùng kỳ năm 2019, hiện số ca mắc SXH trên địa bàn thành phố giảm 55%.

Ông Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho hay, số ca mắc SXH giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2019 là do ý thức phòng, chống dịch bệnh của người dân được nâng lên. Mùa hè năm 2020 được dự báo nắng nóng gay gắt hơn các năm trước, nhiệt độ trung bình cao, nếu kết hợp với mưa nhiều sẽ tạo thuận lợi cho muỗi truyền bệnh SXH phát triển.

Tại Hà Nội, quận Hoàng Mai, huyện Thanh Oai là những điểm nóng dịch SXH hằng năm do có mật độ dân số cao, nhiều khu nhà trọ, vệ sinh môi trường không đảm bảo. Đây là điều kiện thuận lợi để dịch SXH có nguy cơ bùng phát. Do đó, cán bộ y tế các địa phương này vừa căng sức phòng chống dịch COVID-19 vừa tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân về phòng bệnh SXH, tăng cường hệ thống giám sát côn trùng, đo chỉ số bọ gậy ở một số nơi có ổ dịch cũ.

Mới đây Chủ tịch thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung yêu cầu ngành y tế Hà Nội phòng ngừa và phun thuốc diệt muỗi, phòng dịch SXH. Tiếp tục tuyên truyền người dân không để các thiết bị, vật dụng tạo môi trường cho muỗi phát triển; đẩy mạnh các biện pháp phòng chống dịch bệnh COVID-19 và dịch bệnh SXH, không để dịch chồng dịch. Luôn có tinh thần cảnh giác cao độ, sẵn sàng ứng phó trong mọi tình huống đối với dịch bệnh trên địa bàn. Kịp thời xét nghiệm tất cả các trường hợp khi có dấu hiệu ho, sốt, đau họng để có biện pháp xử lý phù hợp, hiệu quả (xét nghiệm nhanh, nếu phát hiện dương tính COVID-19, khẳng định lại bằng xét nghiệm RT-PCR).

Nguyên nhân chính gây bệnh SXH do vật chủ trung gian là muỗi vằn. Do đó, biện pháp dự phòng chủ yếu vẫn là tránh muỗi đốt, không để muỗi truyền bệnh sinh sôi nảy nở. Theo đó, mọi người cần nằm màn khi ngủ cả ngày và đêm để tránh bị muỗi đốt, thau rửa và loại bỏ các dụng cụ đựng nước đọng trong và ngoài nhà. Khi có triệu chứng nghi ngờ bị SXH cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, tránh các biến chứng và hậu quả đáng tiếc.

Nhiều người cho rằng chỉ bị SXH một lần trong đời, tuy nhiên, đây là quan điểm sai lầm. Thế giới lưu hành 4 tuýp virus SXH nên bệnh nhân mắc rồi vẫn có thể tái nhiễm, thậm chí lần sau còn nặng hơn lần trước do miễn dịch được tạo thành sau khi mắc bệnh chỉ có tính đặc hiệu đối với từng tuýp. Vì vậy, mỗi người có thể sẽ mắc SXH 4 lần trong đời. Nếu mới mắc SXH lần đầu, người đó có thể nhiễm bệnh thêm 3 lần nữa bởi các tuýp virus Dengue còn lại.