Khi nước mắm không phải là… nước mắm

Mai Hoàng Minh21:22 27/06/2016

Thành phần thường thấy của một chai nước mắm hiện nay gồm nước, tinh chất cá, đường, muối, chất điều vị, chất bảo quản, chất tạo ngọt tổng hợp…

Nguyên liệu chính để sản xuất nước mắm ngon Phan Thiết gồm cá cơm và muối hạt trắng – Ảnh: T.T.D.

Nếu chiếu theo quy chuẩn Việt Nam 2012 về sản phẩm nước mắm, nhiều loại nước mắm trên thị trường đều không phải… nước mắm.

Nước mắm hay nước chấm?

Theo quy chuẩn Việt Nam hiện hành, sản phẩm được gọi là nước mắm là sản phẩm thu được từ quá trình lên men hỗn hợp cá và muối, trong thùng có nắp đậy và trong thời gian thông thường là 6 tháng.

Khảo sát trên thị trường hiện nay với cơ man là sản phẩm “nước mắm”, sản phẩm nào cũng bao gồm tinh chất cá hoặc hương cá, chất điều vị, bảo quản, tạo ngọt… sản phẩm nào cũng được quảng cáo là sản phẩm sạch, ngon, vì sức khỏe hay được sản xuất từ các loại cá đang được thị trường tin là bổ dưỡng như cá cơm, cá hồi…

Ông Đặng Văn Chính, chánh thanh tra Bộ Y tế, rất băn khoăn về cách đặt tên nước mắm hiện nay. Theo ông Chính, sản phẩm không được sản xuất từ cá và muối theo quy trình truyền thống, mà thành phần chỉ được pha chế từ hương liệu và các hóa chất tạo vị với nước thì chỉ nên đặt tên là nước chấm.

“Nước mắm, nước chấm và xốt các loại là sản phẩm ngày nào cũng được sử dụng ở các gia đình, là loại thực phẩm quan trọng nhưng hơn 10 năm nay chưa có cuộc thanh tra chuyên đề nào với nhóm sản phẩm này. Chúng tôi đang ấp ủ một cuộc thanh tra như vậy ” – ông Chính nói.

Cũng theo ông Chính, cách đặt tên sản phẩm nên thể hiện thành phần của sản phẩm, không nên tên một đằng, nội dung lại một nẻo.

Video đang HOT

Có nên chấm khi ăn?

Có sở thích chấm nước mắm với tất cả các loại món ăn, kể cả món xào, nhưng hơn 1 năm nay gia đình chị Nguyễn Hương Lan ở Cầu Giấy, Hà Nội đã bỏ hẳn các loại nước chấm công nghiệp mà quay về với nước mắm truyền thống.

Chị Lan chia sẻ nước mắm truyền thống có vị và mùi hương đậm đà đặc trưng, khi sử dụng có thể cho thêm gia vị như tỏi, ớt, chanh sẽ khiến chén nước mắm trong mâm cơm trở nên dậy mùi và dễ ăn hơn rất nhiều so với nước chấm công nghiệp.

“Vị nước mắm thật rất khác với đồ công nghiệp, vì thế khi dùng nước mắm truyền thống để kho, nấu mùi vị đậm đà hơn rất nhiều”- chị Lan so sánh.

Tuy nhiên giữ thói quen chấm với tất cả các món ăn không phải là thói quen tốt. Chuyên gia dinh dưỡng Lê Bạch Mai cho rằng mỗi người chỉ nên ăn 5-6 gam muối/ngày, nhưng khảo sát ở Việt Trì (Phú Thọ) cho thấy lượng muối sử dụng trong bữa ăn hằng ngày đã gấp 3 so với khuyến cáo, mà muối từ nước chấm, nước mắm là một phần rất đáng kể.

Bà Mai khuyến cáo nên chấm thật nhẹ với các món luộc, bỏ chấm khi dùng món xào và nếu có thói quen dùng các loại tương, xốt thì nên chú ý đến độ mặn và thành phần sản phẩm.

Chị Trần Lan Hương, giảng viên của nhiều khóa học dinh dưỡng và thường được gọi là “Dr Rau”, cũng chia sẻ rằng thực phẩm tốt với sức khỏe là thực phẩm thật, “từ đất lên đĩa” chứ không nên chứa quá nhiều chất tạo màu, mùi, vị công nghiệp.

Chị Hương lưu ý bà nội trợ chỉ nên chọn sản phẩm có thành phần tự nhiên, ít các hóa chất vốn đang xếp một dãy dài phía sau ở sản phẩm nước chấm công nghiệp.

Một thống kê gần đây cho biết mỗi năm thị trường Việt Nam tiêu thụ 200 triệu lít nước mắm, 75% trong đó là hàng công nghiệp.

Điều đó cho thấy bà nội trợ đang bỏ quá nhiều tiền cho thứ nước mắm không phải là nước mắm.

Theo Tuổi Trẻ

Hệ lụy nguy hiểm cho gan vì bia rượu, thực phẩm bẩn

Bia, rượu, thực phẩm bẩn, các thuốc điều trị... là một trong những nguy cơ tấn công, khiến gan suy yếu, biểu hiện đầu tiên là tình trạng tăng men gan. Men gan càng tăng cao, báo hiệu tế bào gan bị hủy hoại càng nhiều.

"Bỗng dưng" men gan tăng?

Báo cáo của Hiệp hội Bia rượu - Nước giải khát cho thấy, trong năm 2015, Việt Nam tiêu thụ 3,4 tỷ lít bia, 70 triệu lít rượu, tăng gần 41% so với 2010. Thói quen này gây hại gan hàng đầu khi co tơi 90% ngươi thương xuyên uông rươu, bia bị gan nhiễm mỡ, 20-40% bị viêm gan, 10-25% bị xơ gan.

Bia rượu, thực phẩm bẩn là một trong những yếu tố tác động xấu tới gan.

Theo BS chuyên khoa 2 Nguyễn Thanh Xuân, Trưởng Khoa Nghiên cứu và Điều trị viêm gan (BV Chợ Rẫy), có nhiều nguyên nhân khiến tế bào gan tổn thương như nhiễm khuẩn, nhiễm vi rút, gan bị tấn công bởi các yếu tố độc hại, nhất là ở người thường xuyên dùng bia rượu, thuốc chữa bệnh, người có nguy cơ ăn phải thực phẩm bẩn... Đặc biệt với bia rượu, chất cồn trong bia rượu có tác hại làm gián đoạn quá trình oxy hóa axít béo, gây gan nhiễm mỡ, đồng thời thúc đẩy chuyển dịch các độc tố, vi khuẩn từ ruột vào gan, khiến gan quá tải, bị nhiễm độc, làm hoại tử tế bào gan trên diện rộng, từ đó làm tăng men gan.

Y học chỉ rõ, gan có nhiều loại men (enzyme) khác nhau, nhiệm vụ của chúng là để xúc tác các phản ứng chuyển hóa. Khi các tế bào gan bị chết hay hư hoại nhiều sẽ phóng thích các men này vào máu, gây tăng men gan. Do đó, tăng men gan được xem là dấu hiệu cho thấy các tế bào gan đang bị thương tổn.

Chớ hạ men gan cấp tốc

Do lo sợ hậu quả, nhiều người vội vàng, tự ý dùng các thuốc, sản phẩm mát gan, hạ men gan cấp tốc có thể gây hại thêm cho gan. Nhiều báo cáo từ Mỹ và Thụy Điển cho thấy, phản ứng do tùy tiện dùng thuốc dẫn đến 17% trường hợp suy gan cấp. Hơn 900 sản phẩm thuốc, độc chất đã được ghi nhận gây tổn thương gan hạ men gan cấp tốc.

Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp men gan hạ nhưng không đồng nghĩa bệnh gan đã khỏi. Chẳng hạn, viêm gan trên bệnh nhân có hội chứng urê huyết cao, men gan giảm là do được chuyển hóa nhanh chứ không hẳn gan đã được hồi phục, hoặc do lọc máu liên tục nên men gan được thải hết ra ngoài trong khi tế bào gan vẫn bị hủy hoại nặng nề... Đặc biệt, trường hợp cảnh báo là xét nghiệm thấy men gan hạ nhưng thực tế gan đã bị hư hoại nghiêm trọng, đến mức không còn tế bào gan khỏe mạnh để bị hủy hoại nên không phóng thích men gan vào máu. Tình trạng này có thể coi là hạ men gan "ảo" khiến người bệnh chủ quan, không điều trị tích cực làm bệnh tăng nặng.

Điều trị tăng men gan từ gốc

Cơ chế bệnh sinh khiến tế bào gan hư hoại nhiều từ đó làm tăng men gan rất phức tạp, và một trong những mắt xích quan trọng được y học thế giới gần đây phát hiện chính là sự hoạt động quá mức của tế bào Kupffer trong gan.

Ở cấp độ sinh học phân tử, các chuyên gia thế giới chỉ rõ, khi tế bào Kupffer trực tiếp hoặc gián tiếp bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố độc hại từ bia rượu, thực phẩm bẩn sẽ sản sinh các chất gây viêm như TNF-, TGF-, Interleukin... gây hủy hoại tế bào gan, dẫn đến suy gan, viêm gan, làm tăng men gan. Như vậy, giải pháp ngăn chặn men gan tăng từ gốc chính là chủ động kiểm soát tế bào Kupffer, từ đó tạo điều kiện phục hồi các tế bào gan hư tổn.

Tinh chất Wasabiavà S. Marianum(có trong HEWEL) giúp kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, chủ động ngăn chặn tế bào gan hư hoại, cải thiện hiệu quả tình trạng tăng men gan.

Ứng dụng thành tựu công nghệ sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ gần đây phát hiện tinh chất Wasabia và S. Marianum thiên nhiên có khả năng kiểm soát hiệu quả tế bào Kupffer. Kết hợp sử dụng Wasabia và S. Marianum được chứng minh giúp kiểm soát tế bào Kupffer, giảm các chất gây viêm TNF-, TGF- và Interleukin... nhờ đó giảm quá trình viêm và tổn thương tế bào gan, ngăn chặn tăng men gan. Wasabia và S. Marianum còn kích hoạt protein bảo vệ cơ thể Nrf2, thúc đẩy quá trình khử độc trong gan, bảo vệ gan và tái tạo các tế bào gan bị hư hỏng.

Việc kiểm soát tế bào Kupffer giúp chủ động tránh tế bào gan hư tổn và chết được xem là một trong những giải pháp ngăn chặn và cải thiện hiệu quả men gan tăng, đồng thời giúp phòng, trị nhiều bệnh lý gan từ gốc. Bên cạnh đó, để hạn chế sự tác động của thực phẩm bẩn đến sức khỏe nói chung, gan nói riêng, cần thận trọng trong việc lựa chọn thực phẩm hàng ngày, thực phẩm có nhãn mác, xuất xứ, giấy phép kinh doanh, hạn sử dụng... rõ ràng. Cần tránh dùng thực phẩm ôi thiu, có dấu hiệu lạ, thực hiện ăn chín uống sôi, hạn chế bia rượu, thuốc lá.

Vi Anh

Theo Dantri

Giả xe quân đội để chở 8 tấn mỡ thối Ngoài 8 tấn mỡ thối trong thùng xe tải mang biển quân đội giả, sau khi kiểm tra cơ sở chế biến, cảnh sát còn phát hiện 5 tấn mỡ hôi thối đang được rán. Trưa 11/6, Cảnh sát giao thông Tam Kỳ (Quảng Nam) dừng xe tải biển quân đội do tài xế Hồ Văn Dũng lái chạy vào thành phố. Kiểm...