Khi ‘nữ hoàng opera’ không ngại hát bolero

Tên gọi Ánh trăng tình yêu của đêm nhạc Lan Anh vào ngày 3, 4/11 tại Nhà hát Lớn Hà Nội quả là sự ví von khá chỉnh dành cho tính chất âm nhạc và giọng hát chủ nhân. Vẫn biết Lan Anh là giọng nữ đẹp tiêu biểu trong dòng nhạc thính phòng nhưng phải đến tận chương trình này, công chúng mới có dịp chiêm ngưỡng nó một cách hoàn chỉnh từ nhiều góc độ.

Lan Anh thành công trong việc ứng dụng kỹ thuật opera trong hát tiếng Việt

Sau giải Nhất Thính phòng Nhạc kịch toàn quốc năm 2000, Lan Anh hầu như chỉ hoạt động trong phòng thu với 7 album và tập trung giảng dạy tại Học viện Âm nhạc Quốc gia. Cô mất 20 năm để chắt chiu vốn liếng nghệ thuật cũng như vật chất để thực hiện hai đêm diễn để đời. Dù sao, cô cũng đã chọn đúng điểm rơi để có một chương trình đạt chất lượng cao cả về nghệ thuật và giải trí.

Phần nhạc tiền chiến trong đêm nhạc Ánh trăng tình yêu được minh họa bằng các tác phẩm tiêu biểu của thời kỳ Mỹ thuật Đông Dương

Lan Anh bắt đầu nhen nhóm ý định làm hòa nhạc với dàn giao hưởng kể từ khi cô được NSƯT Đăng Dương mời hát trong đêm nhạc Mặt trời của tôi cùng dàn nhạc giao hưởng Thăng Long và giám đốc âm nhạc Trần Mạnh Hùng. Đó cũng là thời gian mà dàn nhạc giao hưởng Mặt Trời (SSO) bắt đầu thành lập và chỉ hơn một năm sau, Lan Anh trở thành ca sĩ Việt Nam đầu tiên được SSO đệm hẳn chương trình riêng. Mà lại miễn phí nên đã đỡ cho ca sĩ một khoản chi lớn.

Như vậy Ánh trăng tình yêu trở thành đêm nhạc hiếm hoi hội đủ nhiều yếu tố hàng đầu, từ giọng hát đến phối khí- Trần Mạnh Hùng là nhạc sĩ gần như duy nhất ở Việt Nam kiên trì và thành công trong lĩnh vực phối khí cho dàn nhạc giao hưởng. Dàn nhạc cùng nhạc trưởng Olivier Ochanine đẳng cấp quốc tế khỏi bàn. Nhạc trưởng người Pháp, tu nghiệp tại Mỹ này từng vượt qua 120 đồng nghiệp từ 23 nước dành giải Nhất cuộc thi Nhạc trưởng Quốc tế Antal Dorati tại Budapest, Hungary cách đây 3 năm. Đạo diễn Tất My Loan cũng hàng đầu trong chuyên môn của mình. Anh đem đến cho đêm diễn một không gian nghệ thuật trang trọng, tinh tế góp phần chắp cánh cho âm nhạc.

Giọng hát đẹp (trữ tình, màu sắc và kịch tính trong chừng mực) với kỹ thuật hoàn hảo của Lan Anh là yếu tố quyết định cho nhạc mục lãng mạn và phong phú của chương trình. Trong khoảng 3 tiếng, cô đã đưa khán giả tới nhiều thời đoạn, nhiều vùng âm nhạc khác nhau. Phần một của chương trình bao gồm các bản nhạc tiêu biểu cho thời kỳ đấu tranh cách mạng. Ngoài Bài ca hy vọng, các bài còn lại được khéo léo xâu chuỗi thành liên khúc, kết thúc bằng màn song ca Sông Lô hoành tráng cùng NSND Quang Thọ.

Sau những giai điệu “trữ tình cách mạng” tới “trữ tình đời sống” với dòng nhạc tiền chiến (trước 1945) với Thu vàng, Hương xưa, Bóng chiều xưa… Phần này dàn nhạc chơi tiết tấu đa dạng, pha cả jazz, gợi lên không khí êm ái của các thính phòng Âu châu sang trọng. Thêm phần phối khí đúng điệu khiến người nghe có cảm giác tự hào vì những tinh túy của tân nhạc Việt Nam xem ra chả thua kém gì phương Tây.

Tuy nhiên chỉ aria Je veux vivre (C.Gounod)- nói lên tâm trạng của nàng Julliet khi biết tin sắp phải lấy chồng tất nhiên không phải Romeo- mới có thể khiến “nữ hoàng opera” Lan Anh lộ diện. Đây là aria vào loại dễ nghe nhưng vẫn khoe được nhiều kỹ thuật khó. Sau khi nghe Lan Anh hát cổ điển, hẳn không ít người thoáng chút tiếc nuối vì cô đã không có nhiều cơ hội hơn để cống hiến cho dòng nhạc này. Đơn giản vì khi Lan Anh sung sức nhất lại là lúc cổ điển, opera gặp nhiều khó khăn. Nhưng phần vì thế mà Lan Anh lại có cơ hội phiêu lưu trong nhiều dòng nhạc khác nhau. Cô pop hóa nhạc đỏ, biến nó thành “tình ca xanh”. Và mới đây mạnh dạn cho ra MV, CD nhạc vàng, bolero.

Thực ra không nhiều ca sĩ sở đắc những kỹ thuật cổ điển hoàn chỉnh lại vẫn có thể hát tiếng Việt ngọt như Lan Anh (trước đây, NSND Lê Dung đã làm được điều này). Gạt đi những định kiến còn tồn đọng trong xã hội, việc Lan Anh hát được bolero chứng minh phẩm chất đó.

Không chỉ áp dụng thành công kỹ thuật thính phòng vào nhạc vàng, Lan Anh còn dấn thêm bước nữa, trở thành ca sĩ trong nước đầu tiên “dám” chơi bolero cùng dàn nhạc giao hưởng. Nghe cũng khá thú vị và mới. Ta hãy tưởng tượng trong khi gần trăm nhạc cụ cố để đẩy âm nhạc lên cao trào thì giai điệu đặc thù bolero Việt vẫn đều đều ngự trị bên trên. Trước khi Ánh trăng tình yêu diễn ra, Lan Anh không “dám” khẳng định sẽ hát bolero trong chương trình vì lo dư luận. Nhưng với cách thể hiện đồng đẳng và tương hợp kể trên, chắc khó mà chê được Không bao giờ quên anh của Lan Anh. Cùng với cách bố trí chương trình theo dòng sử nhạc, vô tình hay hữu ý Lan Anh đã khẳng định bolero là một di sản đáng trân trọng của âm nhạc Việt Nam.

Phần cuối, Lan Anh và nhóm Dòng Thời Gian thể hiện những trích đoạn hay nhất của kịch hiện đại ( Broadway). Dòng nhạc có thể nói hội tụ cũng là những gì tinh túy nhất của opera, pop, jazz… Chương trình không kết bằng Canto della terra - cũng là một sáng tác thính phòng tiêu biểu ra đời gần đây của F. Sartoli – mà bằng màn hòa ca hai bài hát cùng tên Tình ca của Hoàng Việt và Phạm Duy. Tất cả các khách mời cùng Lan Anh thực hiện tiết mục tri ân này.

Theo Báo Mới