Khi nào có thể ngừng dùng methadone?
Methadone là thuốc thay thế điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện rất hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc được dùng trong bao lâu và khi nào có thể ngừng dùng methadone?
1. Tác dụng của methadone
Methadone là một loại thuốc thay thế điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện như heroin. Việc uống methadone giúp: Giảm nguy cơ lây lan HIV/AIDS khi sử dụng bằng đường uống thay vì tiêm chích và tạo ra “ hội chứng cai thuốc” nhẹ hơn, giúp người nghiện dễ chấp nhận quá trình cai nghiện.
Methadone không gây hưng phấn khi sử dụng đúng mục đích và có thể giảm tác dụng hưng phấn của các loại thuốc phiện khác. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp chữa khỏi chứng nghiện thuốc phiện và người sử dụng cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để giảm nguy cơ lạm dụng và phụ thuộc thuốc.
Methadone giải quyết được vấn đề lệ thuộc ma túy. Bệnh nhân có thể giảm/mất hoàn toàn hội chứng cai: Không còn ngáp, vã mồ hôi, nóng lạnh, mệt mỏi, đau xương khớp, mất ngủ, dòi bò trong xương, không còn bồn chồn, lo lắng…
Người bệnh không được tự ý ngừng dùng methadone.
2. Khi nào có thể ngừng dùng methadone?
Thông thường, cần 2 – 4 tuần mới mất hẳn cơn thèm ma túy. Liều methadone sẽ được tăng dần đến khi nào bệnh nhân mất hoàn toàn hội chứng cai, không còn thèm nhớ, giấc ngủ trở lại bình thường, không giật mình, không còn nằm mơ đi tiêm chích, không ác mộng thì được duy trì ở liều điều trị ổn định.
Thời gian điều trị liều ổn định kéo dài bao lâu còn tùy thuộc vào thời gian sử dụng và độ dung nạp của người bệnh. Sau một thời gian điều trị methadone, ít nhất là 1 năm, nếu người bệnh đã ổn định và mong muốn ngừng điều trị, có thể ngừng điều trị.
Lưu ý, để ngừng điều trị methadone, cần giảm liều từ từ, tránh ngừng đột ngột vì có thể gây ra các triệu chứng cai nghiện nghiêm trọng, đôi khi đòi hỏi sự chăm sóc y tế đặc biệt.
Việc giảm dần methadone có thể dẫn đến tình trạng cai thuốc nhẹ, bao gồm: Đau bụng, lo lắng, thèm ăn, trầm cảm, tiêu chảy, mệt mỏi, sốt, nổi da gà, tăng nhịp tim, đau cơ, chuột rút, buồn nôn, sổ mũi, run rẩy, đổ mồ hôi, khó ngủ, nôn, chảy nước mắt, ngáp… Những triệu chứng này có thể khoảng nửa tháng, sau đó giảm dần.
2.1. Quy trình giảm liều
- Mỗi lần giảm liều phải cách nhau ít nhất 2 tuần.
- Liều methadone giảm tối đa trong 1 lần không vượt quá 10% liều đang sử dụng.
Video đang HOT
- Lượng methadone giảm đi mỗi lần càng thấp, thời gian giảm liều càng dài thì hiệu quả thành công càng cao và giúp giảm nguy cơ tái nghiện.
- Khi liều methadone giảm tới 20mg/ngày là giai đoạn khó khăn nhất đối với người bệnh do đó tốc độ giảm liều cần phải chậm hơn.
Lưu ý: Trong quá trình giảm liều, nếu người bệnh gặp phải những khó khăn không thể thích ứng được, có thể xem xét lại liều điều trị methadone cho bệnh nhân:
- Tăng liều methadone điều trị cho bệnh nhân đến khi đạt liều phù hợp.
- Giữ nguyên liều methadone đang điều trị và theo dõi đến khi bệnh nhân sẵn sàng tiếp tục giảm liều.
2.2. Ngừng điều trị tự nguyện
Sau một thời gian giảm liều, có thể ngừng hoàn toàn methadone. Tuy nhiên cần thực hiện các chăm sóc y tế và hỗ trợ tâm lý xã hội ít nhất trong 06 tháng sau khi ngừng điều trị methadone.
2.3. Ngừng điều trị bắt buộc
- Khi người bệnh xuất hiện các tình huống chống chỉ định với thuốc methadone (hiếm gặp).
- Người bệnh không tuân thủ quy định chuyên môn của cơ sở điều trị, vi phạm nội quy của cơ sở điều trị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự an toàn của nhân viên y tế, an ninh tại cơ sở điều trị (đánh nhau, ăn cắp, buôn bán và sử dụng ma túy tại cơ sở điều trị, gây gổ và hành hung nhân viên công tác tại cơ sở điều trị).
2.4. Điều trị lại
Một số người bệnh khi ngừng điều trị methadone có thể tăng thèm nhớ và có nguy cơ sử dụng lại heroin. Đối với những người bệnh này cần được điều trị lại methadone càng sớm càng tốt, trong một số trường hợp việc điều trị lại có thể tiến hành khi họ chưa sử dụng lại heroin.
Quy trình điều trị lại thực hiện như điều trị cho người bệnh mới.
Cách khắc phục những tác dụng phụ khi dùng methadone
Việc dùng methadone cho những người nghiện các chất dạng thuốc phiện đã mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh, gia đình bệnh nhân và cho xã hội.
Tuy nhiên, loại thuốc này cũng gây ra một số tác dụng phụ khiến người dùng khó chịu. Vậy đâu là cách khắc phục?
1. Tác dụng của methadone
Methadone là một chất dạng thuốc phiện (CDTP) tổng hợp, có tác dụng dược lý tương tự như các CDTP khác (đồng vận) nhưng không gây nhiễm độc hệ thần kinh trung ương và không gây khoái cảm ở liều điều trị, có thời gian bán hủy dài (trung bình là 24 giờ) nên chỉ cần sử dụng 1 lần/ngày là đủ để không xuất hiện hội chứng cai. Methadone có độ dung nạp ổn định nên ít phải tăng liều khi điều trị lâu dài.
Điều trị thay thế nghiện các CDTP bằng thuốc methadone là một điều trị lâu dài, có kiểm soát, giá thành rẻ, dưới dạng siro, được sử dụng theo đường uống. Methadon có thể giúp dự phòng các bệnh lây truyền qua đường máu như HIV, viêm gan B, C, đồng thời giúp người bệnh phục hồi chức năng tâm lý, xã hội, lao động và tái hòa nhập cộng đồng.
Methadone có thể giúp dự phòng các bệnh lây truyền qua đường máu như HIV, viêm gan B, C.
Việc điều trị thay thế nghiện các CDTP bằng methadone giúp:
- Giảm tác hại do nghiện các CDTP gây ra như: Lây nhiễm HIV, viêm gan B, C do sử dụng chung dụng cụ tiêm chích, tử vong do sử dụng quá liều các CDTP và hoạt động tội phạm.
- Giảm sử dụng các CDTP bất hợp pháp, giảm tỷ lệ tiêm chích CDTP.
- Cải thiện sức khỏe và giúp người nghiện duy trì việc làm, ổn định cuộc sống lâu dài, tăng sức sản xuất của xã hội.
2. Tác dụng phụ thường gặp và cách khắc phục
Hầu hết những người nghiện CDTP có ít tác dụng không mong muốn, tuy nhiên có thể gặp một số triệu chứng như táo bón, khô miệng, buồn ngủ, tăng tiết mồ hôi, rối loạn chức năng tình dục...
2. 1. Táo bón
Nhiều người khi dùng methadone bị táo bón. Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất của loại thuốc này.
Khắc phục: Nên có chế độ ăn nhiều rau, hoa quả tươi, thức ăn nhiều chất xơ như khoai lang, chuối, đu đủ... đồng thời nên uống nhiều nước, tập thể dục thường xuyên.
Với những trường hợp bị táo bón nặng có thể uống thuốc trị táo bón như sorbitol, thụt tháo... Tuy nhiên, cần trao đổi với bác sĩ trước khi dùng thuốc để tránh các tác dụng phụ nguy hiểm.
Nên trao đổi với bác sĩ nếu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi uống methadone.
2. 2. Khô miệng
Methadone có thể khiến người dùng giảm tiết nước bọt, khô miệng... có thể làm tăng nguy cơ sâu răng.
Khắc phục: Giảm/không ăn các thức ăn có đường. Ngoài ra, cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ như đánh răng ít nhất 2 lần/ngày sau khi ăn sáng và tối; có thể dùng chỉ nha khoa để làm sạch răng; khám răng định kỳ.
Bên cạnh đó, có thể làm tăng tiết nước bọt bằng cách tăng cử động nhai như nhai kẹo cao su không đường và có chế độ ăn uống hợp lý.
2. 3. Tăng tiết mồ hôi
Tăng tiết mồ hôi cũng là một tác dụng phụ khiến người dùng methadone khó chịu, đặc biệt khi gắng sức, xúc động hoặc sử dụng một số thuốc trầm cảm.
Lưu ý, nếu tăng tiết mồ hôi xuất hiện ở giai đoạn đầu của điều trị cần phân biệt giữa tăng tiết mồ hôi của hội chứng cai nghiện (lo âu, dễ cáu giận, sợ hãi, đau cơ, đau bụng, ớn lạnh, buồn nôn, tiêu chảy, ngáp, chảy nước mắt, nổi da gà, đổ mồ hôi, chảy nước mũi, mệt mỏi, mất ngủ) với tác dụng không mong muốn của thuốc methadone.
Khắc phục: Nên trao đổi với bác sĩ để có thể giảm liều methadone hoặc dùng một số thuốc trị tăng tiết mồ hôi. Lưu ý, không được tự ý giảm liều methadone, vì có thể gây nguy hiểm cho người dùng.
2. 4. Giảm khả năng tình dục
Methadone có thể gây giảm/mất ham muốn tình dục ở một số người dùng như rối loạn cương dương (ở nam giới), rối loạn kinh nguyệt (ở phụ nữ).
Khắc phục: Trao đổi với bác sĩ để có hướng xử lý như tư vấn, giáo dục về sức khỏe tình dục, dùng các thuốc trị rối loạn cương ( viagra, cialist, thuốc đông y...) khi cần thiết.
2. 5. Buồn ngủ
Buồn ngủ, mệt mỏi cũng là một trong những tác dụng phụ thường gặp ở nhiều người khi dùng methadone. Nguyên nhân có thể do thời gian uống chưa phù hợp, do uống thuốc ngủ, uống rượu hoặc tái sử dụng các chất gây nghiện dạng thuốc phiện.
Khắc phục: Có thể thay đổi thời gian uống thuốc, điều chỉnh liều dưới sự chỉ định và giám sát của bác sĩ điều trị. Ngoài ra, cần khuyến cáo tránh lạm dụng thuốc ngủ, không uống rượu, không tái sử dụng các chất gây nghiện dạng thuốc phiện.
8 thói quen gây hại thận nhiều người mắc phải Thận là một cơ quan quan trọng của cơ thể con người. Thận sẽ tổn thương khi hoạt động bình thường của thận bị ảnh hưởng, dẫn đến suy thận và có thể tử vong. Những tổn thương hoặc suy giảm chức năng thận có thể diễn ra trong thời gian dài mà không được chú ý tới. Vì thế các bệnh về...