Khi còn trẻ, hãy suy nghĩ và chuẩn bị ‘nếu mai này mình già đi’

Trang Hiếu14:29 12/09/2020

Người già ở nước ta đang thật sự yếu thế, cô độc và lẻ loi trong nhịp sống ngày càng nhanh và vội hiện nay.

Đọc bài viết Cha mẹ lúc trẻ bớt “yêu” con, về già được tự do, hạnh phúc trên báo VietNamNet, tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến của tác giả và đặc biệt rất tâm đắc với lời nhắn gửi: “ Hiếu thuận không phải là sống chung cùng nhau suốt đời, hay ở cạnh nhau về mặt địa lý. Hiếu thuận là khi đứa con luôn nghĩ đến niềm vui, sức khỏe của cha mẹ dù chúng có ở đâu đi chăng nữa”.

Chữ hiếu trong đạo lý người Việt bao đời đã quàng lên vai con cái bổn phận chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ lúc về già. Đó là lẽ sống, niềm vui của biết bao thế hệ yêu thương, kính trọng và một lòng một dạ hiếu thảo với mẹ cha. Nhưng đó cũng là gánh nặng của không ít người xem việc nuôi dưỡng, chăm sóc người già là cực hình.

Đối với không ít người, cảnh cha mẹ nhớ nhớ quên quên chuyện ăn, ngủ, nghỉ cần được thông cảm lại hóa thành chuyện bực mình, bức xúc.

Công lao một đời hy sinh nuôi con nên vóc nên hình của cha mẹ bỗng hóa hư vô, còn lại đó là thực tại mỗi ngày phải đối diện với chuyện bực mình và nỗi bức xúc. Khi cha mẹ hóa thành “cái gai trong mắt” của con cái thì lời lẽ và hành động bạo hành xảy ra là lẽ tất nhiên.

Gương xấu về hành vi ngược đãi, bạo hành cha mẹ già yếu đầy ra đó. Vậy mà tấm lòng yêu thương và lặng thầm hy sinh của bậc sinh thành trao trọn cho con cái khó mà hao hụt. Bản thân tôi vẫn nguyện sống vì con, sống cho con và chưa bao giờ thấy chênh chao chuyện thương con ít lại một tí, cho con ít lại một tẹo để dành riêng cho mình lúc về già.

Và những người quanh tôi cũng thế, một lòng một dạ nuôi nấng, dạy dỗ con cái chẳng tiếc thứ gì. Đất đai nhà cửa chia đều cho con, tài sản tích cóp cũng dần dà dấm dúi cho con mỗi khi con cái làm ăn thất bại. Ngay cả tiền lương hưu cũng xén bớt gửi sang nuôi cháu. Rồi những ngày tháng tuổi già đáng lẽ an yên sau một thời thanh xuân vất vả nuôi con khôn lớn, dựng vợ gả chồng giờ lại quanh quẩn giữ cháu, chăm sóc cháu, đón đưa cháu tới trường…

“Vòng đời” của cha mẹ Việt chúng ta bao đời đã thế. Đổi lại những hy sinh lặng thầm ấy là nỗi chờ mong con cháu hiếu thuận, chăm sóc lúc cha mẹ về già.

Nhưng truyền thống gia đình hai, ba thế hệ của người Việt đang lung lay. Nhiều cặp vợ chồng trẻ cưới nhau xong lại rón rén đến quyết liệt đòi “ra riêng”, bỏ mẹ cha già trong ngôi nhà trống huếch trống hoác. Chúng ta có thể giữ rịt con cháu trong ngôi nhà đó không? Tôi nghĩ là rất khó, nếu giữ được thì có lẽ cũng chẳng thể quản được ước vọng dắt díu nhau lập tổ ấm riêng lẻ luôn len lỏi trong suy nghĩ của bọn trẻ!

Video đang HOT

Thêm vào đó là những đổi thay trong nếp sống, nếp nghĩ của thế hệ trẻ giữa vô vàn biến động của cuộc sống hiện đại khiến hiếu đạo dần thay đổi. Nhiều người xem việc phụng dưỡng cha mẹ già chỉ đơn thuần là gửi ít tiền hàng tháng rồi bỏ mặc cha mẹ xoay sở với nỗi buồn hiu quạnh. Nhiều người thản nhiên mượn cớ nghèo, khổ, khốn khó để phân bua và so bì tị nạnh chuyện phụng dưỡng cha mẹ với anh em…

Người già ở nước ta đang thật sự yếu thế, cô độc và lẻ loi trong nhịp sống ngày càng nhanh và vội hiện nay. Chính vì vậy, kiến nghị của tác giả Văn Vĩnh rất đáng suy ngẫm: Cha mẹ lúc trẻ bớt yêu con, về già được tự do, hạnh phúc!

Nhưng để “đánh thức” bậc sinh thành thoát khỏi quan niệm hy sinh tất thảy cho con đã ăn sâu mọc rễ qua nhiều thế hệ, thiết nghĩ chúng ta cần phải có một chiến lược lâu dài nhằm đảm bảo an sinh cho người già. Đó là phải tăng cường các chế độ phúc lợi xã hội dành cho người cao tuổi, mở rộng và hoàn thiện hệ thống viện dưỡng lão, các dịch vụ chăm sóc người già…

Dù giàu hay nghèo, mỗi người cũng cần phải suy nghĩ nghiêm túc về cuộc sống lúc lẩn thẩn nhớ nhớ quên quên lúc về già của mình để mà chuẩn bị ngay từ lúc còn thanh xuân.

Bạn nghĩ gì về quan điểm này? Làm thế nào để về già được sống tự do, hạnh phúc, bớt phụ thuộc con cháu? Hãy gửi cho chúng tôi suy nghĩ của bạn bằng cách viết vào phần bình luận phía cuối bài hoặc gửi về địa chỉ mail: bandoisong@vietnamnet.vn. Những ý kiến hay sẽ được biên tập và đăng tải trên mục Đời sống của báo. Trân trọng cảm ơn.

Cha mẹ lúc trẻ bớt 'yêu' con, về già được tự do, hạnh phúc

Sự việc cô con gái ở Long An đánh đập mẹ già xôn xao báo chí mấy ngày qua chắc chắn là một hành vi đáng lên án cả về góc độ luật pháp lẫn đạo đức.

Tuy nhiên, tôi cho rằng câu chuyện này cũng đặt ra một vấn đề khác trong văn hóa gia đình Việt.

Lâu nay, người Việt luôn sống theo lối suy nghĩ "trẻ cậy cha, già cậy con", tức là khi còn nhỏ, đứa con sẽ phải trông đợi vào sự chăm sóc của cha mẹ, còn khi cha mẹ về già, sẽ phải nhờ cậy đến sự phụng dưỡng của các con.

Mặc dù, xã hội đã thay đổi rất nhiều, không ít quan điểm đã bị đào thải vì không còn phù hợp với sự phát triển của kinh tế, xã hội hiện đại. Nhưng quan điểm này vẫn còn khá nặng nề trong xã hội ta, đặc biệt là ở các vùng nông thôn.

Việc người con trai không sống chung với bố mẹ để phụng dưỡng tuổi già vẫn bị coi là chuyện khó hiểu, đặc biệt là khi người con đó lại đang sống gần bố mẹ.

Không ít cặp vợ chồng trẻ ngày nay tâm sự rằng, họ khá "đau đầu" với chuyện phải xin phép bố mẹ chồng cho ra ở riêng. Câu chuyện lẽ ra là quyền tự do cá nhân của một người trưởng thành bỗng dưng trở thành câu chuyện đạo đức, hiếu thuận.

Nếu như ở phương Tây, các bậc cha mẹ coi việc một đứa trẻ 18 tuổi dọn ra sống riêng là chuyện hoàn toàn bình thường, thì ở một số nước Á Đông, nhiều "đứa trẻ" 18 tuổi vẫn được bố mẹ lo từng bữa ăn, giấc ngủ.

Thậm chí, nhiều phụ huynh phương Tây còn không hề giấu giếm chuyện mong chờ con mình đủ 18 tuổi để "đuổi" ra khỏi nhà, để họ có thể sống một cuộc đời tự do và thảnh thơi. Ở những nền văn hóa đặc biệt đề cao tính tự lập, những người trưởng thành vẫn sống cùng bố mẹ thậm chí còn bị kỳ thị bởi bạn bè, đồng nghiệp.

Tôi có một người bạn người Mỹ, năm nay đã gần 70 tuổi. Ông có 2 người con gái với người vợ cũ đã ly hôn. Khi còn trai trẻ, ông là lao động tự do và từng làm đủ các công việc chân tay để có tiền duy trì cuộc sống ở quốc gia phát triển nhất thế giới này.

Rất may, ông có bảo hiểm để lo cho mình những năm tháng cuối đời. Nhưng chi phí ở Mỹ quá đắt đỏ, ông bảo sẽ phải sống khá chật vật với số tiền lương hưu đó. Vì thế, ông đi đến một quyết định táo bạo ở tuổi thất thập: bán nhà và toàn bộ tài sản ở Mỹ để đi du lịch khắp thế giới.

Ông nói, quyết định này vừa cho ông cơ hội được trải nghiệm những vùng đất mà ông chưa từng đặt chân tới khi còn trẻ, lại vừa giúp ông có một cuộc sống đỡ chật vật hơn ở Mỹ.

Có lẽ để giải đáp cho thắc mắc mà tôi đang đặt ra trong đầu mà không tiện nói ra, ông bảo: "Hai con gái sẵn sàng hỗ trợ tài chính để tôi tiếp tục sống ổn định ở Mỹ nhưng tôi không muốn làm như vậy. Tôi không muốn phiền tới chúng".

Chọn cách sống này đã 3-4 năm nay, mỗi lúc tôi hỏi thăm lại thấy ông đang ở một đất nước khác nhau. Ông vừa đi vừa xin làm một số công việc nhẹ nhàng ở nước bản địa để kiếm tiền trang trải sinh hoạt phí. Thỉnh thoảng, ông lại về Mỹ để thăm con cháu.

Có thể, nhiều người sẽ đặt câu hỏi: Trong điều kiện kinh tế, xã hội của Việt Nam, nhiều ông bố bà mẹ là lao động tự do, không có lương hưu, họ sẽ sống bằng gì khi về già?

Theo tôi, thực ra, cha mẹ Việt có rất nhiều cơ hội để tích lũy tài sản cho tuổi già, nhưng chính họ đã tước bỏ nó.

Khi con bước vào bậc đại học, thay vì đẩy con ra đường để đi làm thêm kiếm tiền tiêu vặt, hay cho con vay nợ tiền học phí, thì cha mẹ Việt vẫn tiếp tục "bao cấp" toàn bộ chi phí ăn học 4-5 năm đại học, thậm chí là cả các bậc học cao hơn nếu con có khả năng.

Khi con tốt nghiệp, cha mẹ lại tiếp tục tài trợ nốt cho con chiếc xe máy để con có phương tiện đi làm cho bằng bạn bằng bè. Nhiều đứa trẻ to xác sống chung cùng bố mẹ mà không hề có trách nhiệm đóng góp các khoản sinh hoạt phí cho bản thân. Đến khi lập gia đình, phụ huynh nào cũng lại lo chạy đôn chạy đáo mua cho con căn nhà, mảnh đất, hoặc chí ít cũng đóng góp đến phân nửa số tiền "an cư lập nghiệp" ấy.

Rồi đến khi chúng sinh con, ông bà nào cũng khăn gói lên thành phố bế cháu nội, cháu ngoại cho con yên tâm xây dựng sự nghiệp.

Từng ấy thời gian và tiền bạc, nếu cha mẹ biết sống cho riêng mình nhiều hơn, họ sẽ có một khoản tích góp không hề nhỏ để lo cho cuộc sống lúc về già.

Nhưng với suy nghĩ lối mòn lâu nay, họ dốc hết lòng dạ cho con cái, rồi đến khi về già lại trông mong vào sự hiếu thuận của chúng, chẳng phải là một lựa chọn mạo hiểm và đầy phụ thuộc hay sao?

Hiếu thuận không phải là sống chung cùng nhau suốt đời, hay ở cạnh nhau mỗi ngày về mặt địa lý. Hiếu thuận là khi đứa con luôn nghĩ đến niềm vui, sức khỏe của cha mẹ dù chúng có ở đâu đi chăng nữa.

Và việc của mỗi ông bố bà mẹ chúng ta phải chăng chính là thả sợi dây diều để đứa trẻ của mình được bay tự do hết khả năng mà chúng có. Đừng quàng vào chúng thứ trách nhiệm xưa cũ, khiến chúng phải bay luẩn quẩn quanh mình.

Để làm được điều đó, các bậc cha mẹ làm ơn hãy bớt "yêu" con ngay khi chúng đã đủ tuổi để tự lo cho mình.

Phật dạy: 3 điều phụ nữ nên làm để tích "đại phúc" cho con cháu, chấn hưng phong thủy gia đình Phúc đức tại mẫu. Phụ nữ nếu muốn một cuộc sống bình an, gia đình hòa thuận, xin đừng quên làm tốt 3 việc đại phúc đức này. Hành thiện tích đức Cổ nhân dạy: "Gieo nhân nào thì gặp quả ấy". Phụ nữ nếu hôm nay trồng cây phúc, mai này sẽ gặt hái được trái ngọt đức lành. Là phụ nữ...