Khí cầu khổng lồ đi lạc, chiến đấu cơ nổ hơn 1.000 viên đạn vẫn không thể bắn hạ

Hoàng Trang12:05 05/07/2023

Khoảng 25 năm trước, một khí cầu thời tiết của Canada đã “so gan” cùng máy bay chiến đấu của ba quốc gia.

Nó không hề rơi xuống dù bị bắn hơn 1.000 viên đạn.

Chiến đấu cơ CF-18 của Canada. Ảnh: AFP

Tại thời điểm đó, khí cầu nghiên cứu khí tượng này đang đo nồng độ ôzôn bên trên không phận Canada. Nó trở nên mất kiểm soát vào ngày 24/8/1998, đi qua Canada, qua Đại Tây Dương và qua không phận của Anh trước khi vào không phận của Iceland và tiếp tục trôi dạt về phía Bắc tới Na Uy. Hành trình đi lạc đó thực sự gây ra một cuộc náo loạn trên phạm vi quốc tế.

Theo các báo cáo vào thời điểm đó, các dụng cụ trên khinh khí cầu đã không thể tách ra khi kết thúc thử nghiệm. Hệ thống dự phòng cũng bị lỗi khiến nó tiếp tục bay lên cao. Nếu tiếp xúc với các luồng không khí thổi mạnh trên bầu trời, nó có thể đạt tốc độ 100 km/h.

Hai máy bay chiến đấu CF-18 của Không quân Hoàng gia Canada đã phát hiện khinh khí cầu đi lạc ở Newfoundland và khai hỏa hơn 1.000 viên đạn. Bộ đôi chiến đấu cơ đã bắn trúng quả khí cầu, nhưng thay vì nổ tung hoặc rơi xuống đất, nó chỉ từ từ rò rỉ khí heli và vẫn còn lưu lại trên không trung.

Người phát ngôn của quân đội Canada, Trung úy Steve Wills nói với Đài BBC rằng rất khó nhắm mục tiêu vào khinh khí cầu, mặc dù nó có kích thước bằng một tòa nhà 25 tầng. Ông khẳng định việc không bắn hạ được thiết bị này không có gì đáng xấu hổ.

Video đang HOT

Một tờ báo Anh đưa tin về việc các vũ khí hiện đại không thể bắn hạ quả khí cầu trôi dạt. Ảnh: CBC

“Với một thứ như thế này, vốn đứng yên trên không, những chiếc CF-18 lại bay rất nhanh, rất khó để bắn hạ nó”, ông Wills nói.

Những chiếc CF-18 được trang bị tên lửa không đối không, nhưng Thiếu tá người Canada Roland Lavoie nói rằng các phi công đã hạn chế sử dụng chúng.

Ông nói: “Người dân sẽ không mong muốn việc bị một quả tên lửa bay qua đầu. Ngoài ra, việc chi vài trăm nghìn USD cho một quả tên lửa để bắn hạ một quả khí cầu đang trôi dạt có thể là quá mức cần thiết”.

Khinh khí cầu này vẫn tiếp tục sống sót sau các cuộc chạm trán với máy bay chiến đấu của Anh và Mỹ.

Theo các báo cáo từ thời điểm xảy ra vụ việc, quả khí cầu có chiều cao 90 mét đã khiến các kiểm soát viên không lưu phải chuyển hướng và trì hoãn những chuyến bay xuyên Đại Tây Dương. Tờ The Irish Times cho biết, nếu xì hơi, khí cầu sẽ có diện tích bằng khoảng 5 sân bóng đá.

Khinh khí cầu bay đến tận không phận Na Uy và Nga trước khi rơi xuống Phần Lan, hơn một tuần sau khi hành trình hỗn loạn của nó bắt đầu.

Khí cầu cùng các thiết bị trị giá hơn nửa triệu USD gắn kèm đã được trả lại cho chính phủ Canada.

Đầu năm nay, một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bay qua Mỹ và bị quân đội bắn hạ, gây ra những lo ngại về an ninh trên diện rộng.

Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Mỹ đã trục vớt được khí cầu ở trên biển. Và giới chức Mỹ tìm thấy trong đống tàn tích của nó một thiết bị công nghệ do Mỹ sản xuất giúp thu thập ảnh, video và các thông tin khác.

Cuối tháng 6, Lầu Năm Góc tuyên bố thiết bị này đã không thu thập dữ liệu gì khi bay qua Mỹ.

Vụ việc đã đẩy quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh lao dốc khi Trung Quốc khẳng định khí cầu được sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học, chủ yếu là nghiên cứu khí tượng. Bắc Kinh nhấn mạnh việc khinh khí cầu dân sự này xuất hiện trong không phận Mỹ là ngoài ý muốn, do ảnh hưởng của gió và khả năng tự điều chỉnh hạn chế nên khinh khí cầu đã đi chệch hướng quá xa so với lộ trình dự kiến.

Khi đường dây nóng quân sự Mỹ - Trung im lìm sau sự cố trong quan hệ song phương

Trong vòng vài giờ sau khi tiêm kích F-22 thuộc Không quân Mỹ bắn rơi khinh khí cầu của Trung Quốc bay ngang qua không phận nước này, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã liên hệ với người đồng cấp Trung Quốc thông qua một đường dây đặc biệt.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin. Ảnh: AFP/TTXVN

Ông Austin muốn có trao đổi nhanh chóng để giải thích mọi thứ và giảm bớt căng thẳng. Nhưng Lầu Năm Góc cho biết nỗ lực của ông Austin hôm 4/2 đã thất bại khi Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa từ chối tham gia cuộc điện đàm.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết họ từ chối cuộc gọi từ Bộ trưởng Austin sau khi khinh khí cầu bị bắn hạ vì Mỹ đã "không tạo ra bầu không khí thích hợp" để đối thoại và trao đổi". Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Trung Quốc vào ngày 9/2 tuyên bố động thái của Mỹ đã "vi phạm nghiêm trọng các quy tắc quốc tế và tạo ra một tiền lệ nguy hiểm".

Hãng thông tấn AP cho biết, theo quan điểm của người Mỹ, việc thiếu loại hình liên lạc khủng hoảng đáng tin cậy đang làm gia tăng mối nguy hiểm trong mối quan hệ Mỹ - Trung hiện nay - thời điểm mà quân đội Trung Quốc đang lớn mạnh và căng thẳng với Mỹ gia tăng. Nếu không có khả năng để các tướng lĩnh hai bên có thể làm sáng tỏ mọi thứ một cách nhanh chóng, người Mỹ lo lắng rằng những hiểu lầm, báo cáo sai hoặc va chạm ngẫu nhiên có thể khiến một cuộc đối đầu nhỏ trở thành xung đột lớn hơn.

Bà Bonnie Glaser tại Quỹ Marshall (Đức) cho biết vấn đề không phải là thiếu sót kỹ thuật với thiết bị liên lạc mà là sự khác biệt cơ bản trong cách Trung Quốc và Mỹ nhìn nhận giá trị và mục đích của các đường dây nóng giữa quân đội hai bên. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc nghi ngờ toàn bộ khái niệm của Mỹ về đường dây nóng. Họ coi đó là một kênh của Mỹ để trao đổi về cách thoát khỏi sự phản đối đối với một hành động khiêu khích.

Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Ely Ratner ngày 9/2 đã đề cập đến khó khăn trong việc liên lạc giữa quân đội với quân đội của Mỹ và Trung Quốc. Trong cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông Ratner nhận định các tướng lĩnh Mỹ kiên trì nỗ lực mở thêm đường dây liên lạc với các đối tác Trung Quốc. "Cho đến nay, quân đội Trung Quốc vẫn chưa đáp trả kêu gọi đó", ông Ratner nói.

Nhiều chuyên gia và quan chức Mỹ nhận định rằng việc Trung Quốc từ chối đường dây nóng quân sự khi căng thẳng gia tăng khiến Tổng thống Joe Biden cùng các nhà ngoại giao và phụ tá an ninh hàng đầu của ông phải nỗ lực xây dựng kênh liên lạc của riêng họ với Chủ tịch Tập Cận Bình và các quan chức hàng đầu khác của Trung Quốc.

Tổng thống Biden đã nhấn mạnh việc xây dựng các đường dây liên lạc với Trung Quốc để "quản lý một cách có trách nhiệm" sự khác biệt. Sau cuộc gặp vào tháng 11/2022 giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Joe Biden đã có thông báo rằng hai chính phủ sẽ nối lại một loạt các cuộc đối thoại mà Bắc Kinh đã ngừng lại sau chuyến thăm Đài Loan (Trung Quốc) vào tháng 8 của Chủ tịch Hạ viện khi đó là bà Nancy Pelosi.

Cái được coi là đường dây nóng quân sự và dân sự giữa Trung Quốc và Mỹ không phải là những chiếc điện thoại màu đỏ cổ điển trên bàn. Theo thỏa thuận năm 2008, đường dây nóng quân sự Trung - Mỹ là một quy trình gồm nhiều bước, trong đó mỗi bên chuyển tiếp yêu cầu cho phía còn lại về một cuộc gọi chung hoặc hội nghị video trực tuyển giữa các quan chức hàng đầu trên đường dây được mã hóa. Phía bên kia có 48 giờ trở lên để trả lời. Bên cạnh đó, thỏa thuận này không hề ngăn cản các quan chức hàng đầu nói chuyện ngay lập tức.

David Sedney, cựu phó trợ lý Bộ trưởng quốc phòng Mỹ, người đã đàm phán về hệ thống này, cho biết Washington đã mất hàng thập niên nỗ lực để khiến Bắc Kinh đồng ý với hệ thống liên lạc quân sự này. Ông tiết lộ rằng khi người Mỹ gọi điện chúc mừng vào một số ngày lễ của Trung Quốc, các quan chức Trung Quốc sẽ bắt máy và nói lời cảm ơn. Nhưng với những điều nhạy cảm hơn, các nhân viên trả lời điện thoại sẽ nói: "Chúng tôi sẽ kiểm tra. Ngay khi lãnh đạo của chúng tôi sẵn sàng nói chuyện, chúng tôi sẽ liên hệ lại với bạn". "Nhưng chẳng có gì xảy ra cả", ông Sedney cho biết.

Tình báo Mỹ đưa ra báo cáo giữa sự cố khí cầu làm quan hệ Washington - Bắc Kinh căng thẳng Một khinh khí cầu nghi là do thám của Trung Quốc đã bay qua Hawaii và Florida khi đi vòng quanh Trái Đất vào năm 2019, bốn năm trước khi Mỹ bắn hạ vật thể tương tự vào cuối tuần trước, theo báo cáo tình báo của lực lượng không quân Mỹ. Cơ quan chức năng thu hồi mảnh vỡ của khinh khí...